Kst sốt rét

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Giai đoạn nào là quan trọng trong sự phát triển hữu tính của muỗi Anopheles?

Sự hình thành trứng thụ tinh

Sự vỡ bào tử nang

Sự phát triển của bào tử nang (correct)

Sự tạo thành hợp tử (correct)

Thời gian trung bình để KST phát triển trong cơ thể muỗi Anopheles phụ thuộc vào yếu tố nào?

Loại muỗi Anopheles

Mật độ KST trong môi trường

Nhiệt độ môi trường bên ngoài (correct)

Ánh sáng mặt trời

Tiểu g/tử và đại g/tử hoàn thành quá trình phát triển trong bao lâu tại dạ dày muỗi?

1 giờ

10 phút

30 phút

20 phút (correct)

Nhiệt độ tối thiểu nào có thể ngăn cản sự phát triển của KST P.vivax trong cơ thể muỗi?

16oC Signup and view all the answers

Hợp tử (zygote) được hình thành từ quá trình nào trong chu trình phát triển của muỗi?

Khi một tiểu g/tử xâm nhập vào một đại g/tử Signup and view all the answers

Nếu nhiệt độ môi trường bên ngoài cao, điều gì xảy ra với thời gian phát triển của KST trong cơ thể muỗi?

Thời gian phát triển sẽ ngắn hơn Signup and view all the answers

Hình dạng của thể nhẫn khi KST mới xâm nhập hồng cầu là gì?

Có một chấm đỏ và tế bào chất màu xanh dương bao quanh một không bào tiêu hoá. Signup and view all the answers

Khi KST phát triển thành thể tư dưỡng trưởng thành, điều nào sau đây là đúng?

Có sự xuất hiện của các sắc tố từ sự tiêu hoá hemoglobin. Signup and view all the answers

Cấu trúc nào dưới đây là đặc trưng cho thể phân liệt của KST?

Nhiều mảnh trùng được tế bào chất bao quanh. Signup and view all the answers

Sắc tố nào xuất hiện trong thể tư dưỡng trưởng thành khi KST phát triển?

Hạt màu nâu đen từ sự tiêu hoá hemoglobin. Signup and view all the answers

Đặc điểm nào không đúng về thể nhẫn của KST?

Không tồn tại trong giai đoạn đầu khi nhập bào. Signup and view all the answers

Thể nào không được coi là giai đoạn phát triển của KST trong máu ngoại biên?

Thể trung gian. Signup and view all the answers

Ở giai đoạn nào thì KST sẽ xuất hiện các sắc tố trong tế bào?

Trong giai đoạn tư dưỡng trưởng thành. Signup and view all the answers

Thể giao bào của P.falciparum có đặc điểm gì nổi bật?

Có một nhân và một khối bào chất Signup and view all the answers

Trong quá trình phát triển, thể giao bào P.falciparum sẽ tiếp tục phát triển ở đâu?

Trong dạ dày của muỗi Signup and view all the answers

Phân liệt trưởng thành của P.falciparum dẫn đến điều gì?

Phá vỡ hồng cầu và xâm nhập vào hồng cầu khác Signup and view all the answers

Điều nào sau đây không phải là hình thức thể tư dưỡng của P.falciparum?

Hình thoi Signup and view all the answers

Quá trình nào là cần thiết để truyền bệnh sốt rét?

Sự phát triển của giao bào trong muỗi Signup and view all the answers

Phát biểu nào sau đây về điểm tiếp nhận trên màng hồng cầu để KST xâm nhập là đúng?

P.falciparum cần glycophorin A để xâm nhập vào hồng cầu. Signup and view all the answers

KST nào trong số các lựa chọn sau đây dễ gây tử vong nhất?

P.falciparum. Signup and view all the answers

Nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng thuốc ở KST sốt rét là gì?

Sử dụng thuốc không đúng liều. Signup and view all the answers

Ở người KST sốt rét sinh sản kiểu gì?

Vô tính Signup and view all the answers

Các loại ký sinh trùng sốt rét ở người là gì

P falciparum P vivax, P malariae, P ovale và P knowlesi Signup and view all the answers

Khuynh hướng xâm nhập hồng cầu của Plasmodium falciparum là những hồng cầu như thế nào?

Không phân biệt tuổi Signup and view all the answers

Mỗi cơn sốt của Plasmodium falciparum có tính chu kỳ như thế nào?

Mỗi 24h Signup and view all the answers

Triệu chứng lâm sàng của KST sốt rét bao gồm?

Sốt và lạnh run Signup and view all the answers

Triệu chứng khác có thể gặp trên người bị sốt rét là ?

lách to và thiếu máu Signup and view all the answers

Study Notes

Chu trình phát triển

Giai đoạn phát triển hữu tính trong muỗi diệt ký sinh trùng sốt rét (KST SR) diễn ra chủ yếu trong cơ thể muỗi Anopheles spp.
Trứng nang chuyển thành bào tử nang chứa hàng ngàn thoa trùng trong dạ dày muỗi.
Trong vài phút đầu, giao bào đực thoát roi tạo ra tiểu gamete, trong khi giao bào cái trở thành đại gamete.
Thời gian KST phát triển trong muỗi từ 1-2 tuần, phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường.
Nếu nhiệt độ môi trường cao, thời gian phát triển ngắn hơn; ngược lại, nhiệt độ dưới 16-18°C làm ngừng phát triển.

Hình thể

Thể nhẫn và tư dưỡng của KST xuất hiện trong máu ngoại biên:
- Thể nhẫn có nhân chấm đỏ và tế bào chất vòng đề kháng màu xanh dương.
- Thể tư dưỡng trưởng thành có nhân lớn và tế bào chất dày, chứa sắc tố từ sự tiêu hóa hemoglobin.
Thể phân liệt cho thấy KST chia thành nhiều mảnh tái xâm nhập vào hồng cầu khác, tiếp tục chu trình phát triển.
Thể giao bào là thể hữu tính bao gồm một nhân, một khối tế bào chất với nhiều sắc tố, tiếp tục phát triển trong dạ dày muỗi.

Thời gian và đặc điểm của KST

KST sống ít nhất 1 tuần trong máu dự trữ ngân hàng máu; P.falciparum và P.malariae có thể sống 10 ngày ở 4°C.
Triệu chứng lâm sàng phụ thuộc vào loại KST, mật độ trong máu và sự miễn dịch của bệnh nhân.
Cơn sốt và lạnh run xảy ra theo chu kỳ tùy thuộc vào loại KST: P.falciparum mỗi 24 giờ, P.vivax mỗi 48 giờ, và P.malariae mỗi 72 giờ.

Miễn dịch và kháng thuốc

P.falciparum có khả năng gây tử vong cao, trong khi P.vivax có thể gây nhiều biến chứng như lách to.
Vắc xin RTS,S/AS01 đã được triển khai với mục tiêu vào giai đoạn KST trong gan (tiền hồng cầu).
Vắc xin R21 được WHO khuyến cáo năm 2023, chủ yếu triển khai tiêm chủng ở Châu Phi.
KST kháng thuốc là thách thức cho việc phòng chống sốt rét, chủ yếu do sử dụng thuốc không đủ liều.

Biện pháp phòng ngừa

Giảm mật độ vector bằng cách cải tạo môi trường và diệt bọ gậy, muỗi trưởng thành.
Đẩy mạnh phát hiện và điều trị triệt để KST trong cộng đồng.
Vietnam không thực hiện dự phòng thuốc mà tập trung vào điều trị.

Thông tin về bệnh sốt rét

Hoàn tất giải trình tự bộ gene của Plasmodium falciparum vào năm 2002.
Vaccine RTS,S/AS01 được thử nghiệm giai đoạn 2 tại Châu Phi vào năm 2007 và giai đoạn 3 vào năm 2009.

Tình hình loại trừ sốt rét tại Việt Nam

Tính đến cuối năm 2022, 46/63 tỉnh/thành phố đã được công nhận loại trừ sốt rét.
Các tỉnh đã loại trừ bao gồm Sơn La, Hà Nội, TP.HCM, và nhiều tỉnh khác.

Chu trình phát triển của ký sinh trùng sốt rét

Giai đoạn phát triển vô tính trong cơ thể người bắt đầu khi thoa trùng (sporozoite) vào máu qua muỗi.
Sporozoite xâm nhập tế bào gan và phát triển thành phân liệt (schizont), tạo ra hàng ngàn mảnh trùng (merozoite).
Mảnh trùng thoát ra, phá vỡ hồng cầu, và tiếp tục xâm nhập vào hồng cầu khác.

Các hình thể của Plasmodium

Thể tư dưỡng P.falciparum, P.vivax và P.malariae có thể được quan sát trên tiêu bản giọt mỏng và dày.
P.falciparum sử dụng glycoporin A trên màng hồng cầu để xâm nhập.

Tình trạng miễn dịch

P.falciparum có khả năng gây tử vong cao hơn so với P.vivax và P.malariae.
Miễn dịch không bảo vệ hoàn toàn, cần tiếp xúc nhiều lần để phát triển.
Người có gen sickle-cell hemoglobin và các bệnh di truyền khác có khả năng đề kháng với bệnh do P.falciparum.

Chẩn đoán sốt rét

Dựa vào triệu chứng lâm sàng như sốt, lạnh run, nhức đầu.
Xét nghiệm máu sử dụng nhuộm Giemsa để phát hiện loài ký sinh trùng và mật độ ký sinh trùng.
Các phương pháp chẩn đoán nhanh và sinh học phân tử như PCR giúp phát hiện ký sinh trùng với độ nhạy cao.

Điều trị bệnh sốt rét

Phương pháp điều trị chú trọng đến việc sử dụng thuốc kết hợp để giảm nguy cơ kháng thuốc.
Chống kháng thuốc bằng thuốc phối hợp (ACT) giúp nâng cao hiệu quả điều trị.

Phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét

Mục tiêu chính là giảm tiếp xúc với muỗi thông qua các biện pháp như mùng tẩm hóa chất, phun tồn lưu, và sử dụng thuốc xua muỗi.

Vaccine sốt rét

Việc phát triển vaccine sốt rét đã được quan tâm lâu dài, với nhiều mục tiêu khác nhau như chống lại thoa trùng, mảnh trùng và giao bào để ngăn lây lan bệnh.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Quiz này khám phá chu trình phát triển của ký sinh trùng sốt rét trong muỗi Anopheles spp. Bạn sẽ tìm hiểu về các giai đoạn phát triển hữu tính và hình thể của ký sinh trùng trong cơ thể muỗi. Hãy kiểm tra kiến thức của bạn về sinh học và ký sinh trùng qua các câu hỏi thú vị!