Charles Darwin: Evolutie en Natuurlijke Selectie

Charles Darwin: Evolutie door natuurlijke selectie

• Evolutie gebeurt door natuurlijke selectie, met 3 basisprincipes: variatie, erfelijkheid en selectie.
• Variatie: individuen in een populatie verschillen in kenmerken (door DNA-mutaties).
• Erfelijkheid: veel kenmerken zijn overerfelijk.
• Selectie: sommige individuen met specifieke kenmerken zijn succesvoller in overleven en voortplanten.

Natuurlijke selectie door predatie & competitie

• Natuurlijke selectie door predatie: individuen met kenmerken die hen helpen om roofdieren te ontwijken, hebben betere overlevingskansen.
• Natuurlijke selectie door competitie: individuen die beter zijn in het verkrijgen van voedsel of andere resources hebben een voordeel.

Charles Darwin: natuurlijke selectie

• Natuurlijke selectie is een proces waarbij individuen met bepaalde kenmerken betere overlevingskansen en voortplantingskansen hebben dan individuen zonder deze kenmerken.
• Selectie op kenmerken is niet willekeurig maar gericht.
• Selectieproces is consistent en niet willekeurig.
• "Survival of the fittest": Natuurlijke selectie leidt tot aanpassing aan omgeving, adaptatie.

Speciatie: geen succesvolle voortplanting

• Speciatie: wanneer twee soorten niet langer in staat zijn om levensvatbare, vruchtbare nakomelingen te krijgen.
• Prezygotische barrières: barrières die voorkomen dat voortplanting plaatsvindt (habitat, temporeel, gedragsmatig, mechanisch, gametisch isolatie).
• Postzygotische barrières: barrières die de vruchtbaarheid van nakomelingen beperken (verminderde hybridenlevensvatbaarheid, verminderde hybridenvruchtbaarheid, hybridenafbraak).
• Allopatrische speciatie: speciatie door geografische isolatie.
• Sympatrische speciatie: speciatie zonder geografische isolatie.

Samenvatting: Evolutie door natuurlijke selectie

• Evolutie is een verandering in erfelijke kenmerken in een populatie over meerdere generaties.
• Natuurlijke selectie speelt een belangrijke rol in het proces van evolutie.
• Individuen met voordelen hebben meer kans om te overleven en te reproduceren.
• Erfelijke kenmerken die de kans op overleving en reproductie vergroten, zullen frequenter worden.

Gedrag en evolutie

• Gedrag kan geëvolueerd zijn door zijn effect op de individuele overleving en voortplantingssucces.
• Gedrag heeft invloed op bijvoorbeeld de partnerkeuze en foerageergedrag.
• Genetische componenten van gedrag evolueren door natuurlijke selectie.

Voortplantingsgedrag & partnerkeuze

• Voortplantingsgedrag wordt bepaald door de voortplantingsmethode van de soort (monogamie, polygynie, polyandrie, . . .)
• Competitie voor partners.
• Ouderzorg, zoekgedrag en aantrekken van partners leidt tot succesvolle voortplanting.

Voortplantingsystemen

• Monogamie: één mannetje en één vrouwtje paren,
• Polygynie: één mannetje en meerdere vrouwtjes paren,
• Polyandrie: één vrouwtje en meerdere mannetjes paren.

Wanneer is monogamie voordelig?

• Mate limitation hypothese: potentiële partners leven niet bij elkaar
• Mate guarding hypothese: Individuen beperken voortplantingsgedrag van hun partner
• Mate assistentie hypothese: beide ouders zijn nodig om jongen groot te brengen
• Infanticide hypothese: risico van moord op jonge nakomelingen

Polygamie

• Polygame soorten: één individu van het ene geslacht paren met meerdere individuen van het andere geslacht (polygynie en polyandrie)
• Verschillende uiterlijke kenmerken: dimorfisme bij deze soorten

Verschillende partnerkeuze

• Verschil partnersuccess tussen mannen en vrouwen.
• Voortplantingssucces van vrouwen is meer beperkt dan mannen.
• Partnerkeuze heeft grote invloed op fitness (overleving +voortplantingssucces).

Good genes hypothese/sexy sons hypothese

• Verschillende voortplantingspartners verhoogt kans op goede genen voor nakomelingen.
• verschillende voortplantingspartners verhoogt kans op genetisch complementair sperma.

Polyandry ten behoeve van genetische diversiteit

• Polyandry: meerdere mannetjes paren met één vrouwtje
• Vaak in soorten waar mannetjes en vrouwtjes dicht bij geboorteplek blijven en dus genetisch verwant zijn

Voortplantingssystemen en voedselvoorziening

• Voedsel beschikbaarheid: invloed op territoriumgrootte, voortplantingsystemen in vogels

Mannetjes en Vrouwtjessystemen

• Mannetjes hebben vaak een belangrijke taak bij ouderzorg.
• Vrouwtjes paren vaak met meerdere mannetjes, mogelijk door bijdrage tot ouderzorg
• Mannetjes paren vaak met verschillende vrouwtjes, om zo hun voortplantingssucces te maximaliseren.