Ceramika budowlana

Ceramika budowlana

• Ceramika jest jednym z najstarszych materiałów używanych przez człowieka.
• Ceramika budowlana powstaje poprzez formowanie i wypalanie gliny lub mas ceramicznych.
• Surowce wykorzystywane w ceramice dzieli się na:
  • Plastyczne: kaoliny, gliny, iły i margle ilaste.
  • Nieplastyczne: piasek kwarcowy, kwarc, szamot - pełnią rolę surowców schudzających.
  • Topniki: tlenki żelaza, wapniowe, magnezowe i tlenki alkaliczne.
  • Szkliwa: tlenki metali (np. ołowiu, cynku, cyny) lub sól kuchenna, boraks, kwas borny.
• Masa ceramiczna powstaje poprzez dodanie do surowców plastycznych surowców schudzających i ewentualnie topników.
• Wypalenie powoduje utratę zdolności do odkształceń plastycznych, a wyroby uzyskują odporność na działanie wysokich temperatur, czynników chemicznych i lepsze właściwości mechaniczne.

Klasyfikacja wyrobów ceramicznych

• Wyroby ceramiczne dzielą się na 3 grupy w zależności od struktury i właściwości technicznych:
  • Wyroby o strukturze porowatej: nasiąkliwość wagowa do 22%.
    • Cegły pełne i drążone, pustaki ceramiczne, dachówki ceramiczne, rurki drenarskie, płyty ścienne, szkliwione (kafle i płytki ścienne).
    • Wyroby ogniotrwałe: kształtki i cegły szamotowe, kształtki krzemionkowe, magnezytowe i termalitowe.
  • Wyroby o strukturze zwartej (spieczonej): nasiąkliwość wagowa ok. 6%, maksymalnie do 12%.
    • Cegły i kształtki klinkierowe, płytki podłogowe terakotowe, wyroby kamionkowe.
  • Wyroby z ceramiki półszlachetnej i szlachetnej:
    • Fajans, porcelit, porcelana.

Rodzaje ceramiki w zależności od surowców:

• Ceramika czerwona: tworzywo porowate, barwy kremowej do ciemnoczerwonej, otrzymywane z glin ceglarskich z dodatkiem surowców schudzających.
  • Cegły pełne i drążone, pustaki ścienne i stropowe, dachówki.
• Klinkier: tworzywo spieczone, nienasiąkliwe, o dużej wytrzymałości mechanicznej, otrzymywane z glin wapienno-żelazistych z dodatkiem surowców schudzających.
• Kamionka: tworzywo spieczone, o barwie białej lub brązowej, o dużej wytrzymałości mechanicznej, otrzymywane z glin kamionkowych z dodatkiem surowców schudzających i topników.
• Ceramika ogniotrwała: tworzywo charakteryzujące się wysoką ogniotrwałością pod obciążeniem, otrzymywane z glin ogniotrwałych z dodatkiem mielonego szamotu lub surowców mineralnych.
  • Wyroby szamotowe, krzemionkowe, magnezytowe, chromitowe i inne.
• Fajans: tworzywo ceramiczne o czerepie porowatym, barwy białej do jasnokremowej, otrzymywane z mas ceramicznych zawierających substancje ilaste, kwarc i skalenie.
• Porcelit: tworzywo pośrednie między porcelaną i fajansem, otrzymywane z mas ceramicznych zawierających substancje ilaste, kwarc, skalenie i węglan wapniowy.
• Porcelana: tworzywo ceramiczne szlachetne, spieczone, barwy białej, otrzymywane z kaolinu, kwarcu i skalenia.

Wykończenie powierzchni wyrobów ceramicznych

• Szkliwione: pokryte szkliwem.
• Nieszkliwione: bez szkliwa.

Właściwości fizyczne ceramiki budowlanej

• Gęstość: około 2700 kg/m3, a gęstość pozorna wyrobów pełnych 1600-1900 kg/m3.
• Nasiąkliwość wagowa: zróżnicowana, nie przekracza 22% dla większości wyrobów.
• Przewodność cieplna: 0,76 W/m K dla wyrobów pełnych.
• Ceramika czerwona: niska sorpcja wilgoci, przepuszczalna dla pary wodnej i powietrza, dobry materiał na izolacyjne przegrody cieplne.
• Odporność na działanie wysokich temperatur: zalicza się do materiałów ognioodpornych.
• Właściwości dielektryczne: dobre.

Rodzaje cegieł i ich zastosowanie

• Cegła pełna: do budowy ścian podziemnych budynków, ścian zewnętrznych i wewnętrznych, sklepień, stropów, pilastrów, kominów, słupów, budynków gospodarczych i tymczasowych oraz ścian działowych.
• Cegła drążona (dziurawka): dwa rodzaje: wózkowe (podłużne) i główkowe (poprzeczne).
  • Wymiary: 250x120x65 mm, gęstość pozorna 1300 kg/m3.
  • Przewodność cieplna muru: 0,58 W/mK.
  • Zastosowanie: ściany nośne dwóch ostatnich kondygnacji, ściany budynków szkieletowych, ściany działowe, stropy.
• Cegła kratówka: dwa typy: K1 (250x120x65) i K2 (250x120x140).
  • Gęstość pozorna: nie przekracza 1400 kg/m3.
  • Przewodność cieplna muru: 0,46 W/mK.
  • Zastosowanie: ściany w budynkach mieszkalnych i przemysłowych.
• Cegła klinkierowa: wymiary 250x120x65 mm, klasy 35 i 25, odporna na działanie mrozu.
  • Przewodność cieplna: 0,8 W/mK.
  • Zastosowanie: ściany w gruntach nasyconych wodą, budowle wodne, licowanie ścian budynków, kanalizacja.
• Cegła kominówka: kształt wycinka pierścienia kołowego, mrozoodporna.
  • Zastosowanie: kominy.

Pustaki ścienne

• Pustaki ścienne: przeznaczone do budowy ścian osłonowych, poprawiają właściwości termiczne ścian.
• Pustaki o podwyższonej izolacyjności cieplnej: Megaterm, Poroterm, Poroton, Unipor, Kroterm, Poromur i inne, przeznaczone do budowy ścian zewnętrznych bez dodatkowej izolacji termicznej (ściany jednowarstwowe).
• Pustaki kominowe: do wznoszenia przewodów dymowych i wentylacyjnych.

Wyroby stropowe

• Pustaki stropowe: elementy wypełniające stropów gęstożebrowych, zmniejszają ciężar własny stropu.
• Pustaki Akermana: cztery typy wysokości (15, 18, 20 i 22 cm) i dwie odmiany długości (200 i 300 cm).
• Pustaki DZ-3: wypełniacze między żelbetowymi belkami stropów DZ-3.
• Pustaki Fert-40, Fert-45, Fert-60: do budowy stropów o rozpiętości 2,7-6,0 m, mogą być stosowane bez lub z nadbetonem.
• Pustaki typu F: do budowy stropów ceramiczno-żelbetowych typu F o wysokości 22 cm i rozpiętości modularnej 2,4-6,0 m.
• Pustaki Cerit: cienkościenne bloki ceramiczne z otworami przelotowymi, służą do produkcji prefabrykowanych płyt stropowych Cerit.

Wyroby pokryć dachowych

• Dachówki: do krycia dachów drewnianych o dużym spadku, produkowane przez prasowanie w formach lub formowanie ze wstęg ciągnionych z pras pasmowych.
• Rodzaje dachówek prasowanych: marsylka (DM), pola (DP), mniszka (DMS), mnich (DMC), gąsiory dachowe (G).
• Rodzaje dachówek ciągnionych: karpiówka (DK), esówka (DE), zakładkowa (DZ), zakładkowa połówkowa prawa (DZP) i lewa (DZL).
• Główne cechy dachówek: przesiąkliwość, mrozoodporność, odporność na złamanie.

Wyroby do budowy pieców

• Cegły ogniotrwałe: np. szamotowe, do budowy palenisk pieców.
• Kafle: pokryte szkliwem, do budowy zewnętrznych ścian pieców grzewczych i kuchennych.
• Ważne cechy kafli i cegieł szamotowych: odporność na szybkie zmiany temperatury.

Wyroby podłogowe

• Płytki posadzkowe klinkierowe: powierzchnia gładka lub profilowana, przeznaczone na posadzki hal fabrycznych.
• Płytki terakotowe: odporne na działanie kwasów i zasad, mała ścieralność (1-2 mm), nasiąkliwość poniżej 4%.
  • Zastosowanie: łazienki, kuchnie, korytarze.

Wyroby okładzinowe ścienne

• Płytki ceramiczne elewacyjne: do wykładania ścian budynków narażonych na działanie agresywnych czynników zewnętrznych.
• Płytki klinkierowe, płytki kamionkowe szkliwione, płytki kamionkowe kwasoodporne, płytki fajansowe szkliwione.

Quiz poświęcony ceramice budowlanej, omawiający jej historie, materiały oraz proces tworzenia wyrobów ceramicznych. Uczestnicy dowiedzą się o plastycznych i nieplastycznych surowcach, a także o różnych rodzajach szkliw. Sprawdź swoją wiedzę na temat ceramiki budowlanej!