Cell Biology and Genetics Quiz

Podcast Beta

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

डॉक्टरच्या तत्त्वज्ञानानुसार, 'आवड आणि अडचणी' का सजीवांमध्ये अस्तित्वात आहेत?

कोणते पेशी प्रोकैरियोटिक आहेत?

प्लांट सेल

फंगस

बॅक्टेरिया (correct)

ऍनिमल सेल

काय सिद्ध करते की जीवशास्त्रातील विकासाची प्रक्रिया नैसर्गिक निवड आहे?

जीवांचे वातावरणाशी चांगले जुळलेले असणे (correct)

सर्व जीव समान आकाराचे असणे

सर्व जीव एकत्र येणे

जीवांच्या रंगाचे बदलणे

काय खालीलपैकी आण्विक जीवशास्त्रातील ठळक पुरावा मानला जातो?

फॉसिल रेकॉर्ड Signup and view all the answers

काय आहे रिबोसोमचे मुख्य कार्य?

प्रथिने संश्लेषण Signup and view all the answers

तुमच्याकडे असलेल्या पेशींची संरचना खालीलपैकी कोणत्या भागांमध्ये असते?

प्लास्मा झिल्ली Signup and view all the answers

काय मानव शारीरिक प्रणालीमध्ये मुख्य भूमिकेत असतो?

सर्कुलेटरी प्रणाली Signup and view all the answers

आहाराची पद्धत आणि अवशोषण कोणत्या प्रणालीने नियंत्रित केली जाते?

जठर प्रणाली Signup and view all the answers

काय खालीलपैकी जिवसृष्टिकडे व्यापक झुकते?

खाद्य साखळी Signup and view all the answers

कोणत्या सजीव समूहाने एकट्या किंवा बहुक्रमिक स्वरूपात अस्तित्वात असू शकते?

प्रोटिस्ट Signup and view all the answers

प्लांट्स कशातून ऊर्जा तयार करतात?

फोटोसिंथेसिस प्रक्रियेद्वारे Signup and view all the answers

काय जीवांच्या वर्गीकरणासाठी लक्षणीय आहे?

गुणसूत्रांची रचना Signup and view all the answers

काय एकलजंतू सजीवांमध्ये न समाविष्ट आहे?

डेनड्राइट्स Signup and view all the answers

प्लांट्सच्या प्रजननाचे कोणते प्रमाण आहे?

उत्पादक प्रक्रिया Signup and view all the answers

Study Notes

Cell Biology

Cell Structure: Basic unit of life; consists of cell membrane, cytoplasm, and organelles.
- Prokaryotic Cells: No nucleus; DNA in nucleoid; smaller size (e.g., bacteria).
- Eukaryotic Cells: Nucleus present; larger size; complex organelles (e.g., plant and animal cells).
Organelles:
- Nucleus: Stores DNA; control center of the cell.
- Mitochondria: Powerhouse of the cell; ATP production.
- Ribosomes: Protein synthesis.
- Endoplasmic Reticulum (ER):
  - Rough ER: Ribosome-studded; protein processing.
  - Smooth ER: Lipid synthesis; detoxification.
- Golgi Apparatus: Modifies and packages proteins for secretion.
- Chloroplasts: Photosynthesis in plant cells.

Genetics

DNA Structure: Double helix; composed of nucleotides (adenine, thymine, cytosine, guanine).
Gene: Segment of DNA that codes for a protein.
Alleles: Different versions of a gene; can be dominant or recessive.
Mendelian Genetics:
- Law of Segregation: Alleles segregate during gamete formation.
- Law of Independent Assortment: Genes independently assort during gamete formation.

Evolution

Natural Selection: Mechanism of evolution; organisms better adapted to their environment tend to survive and reproduce.
Speciation: The process by which new species arise.
Evidence of Evolution: Fossil records, comparative anatomy, molecular biology, and biogeography.

Ecology

Ecosystem: Community of living organisms and their physical environment.
Biomes: Large ecological areas with distinct climates and ecosystems (e.g., tundra, rainforest).
Food Chain/Web: Represents flow of energy through trophic levels.
- Producers: Autotrophs (e.g., plants).
- Consumers: Heterotrophs (e.g., herbivores, carnivores).
Population Dynamics: Factors affecting population size; includes birth rates, death rates, immigration, and emigration.

Human Biology

Body Systems:
- Circulatory System: Transports nutrients, gases, and wastes (e.g., heart, blood vessels).
- Respiratory System: Gas exchange (e.g., lungs).
- Digestive System: Breakdown and absorption of food (e.g., stomach, intestines).
- Nervous System: Coordinates body activities; brain and spinal cord.
Homeostasis: Maintenance of stable internal conditions (e.g., temperature, pH).

Microbiology

Bacteria: Single-celled prokaryotes; can be beneficial or pathogenic.
Viruses: Non-cellular entities; require host cells for replication.
Fungi: Eukaryotic organisms; decomposers; include molds and yeasts.
Protists: Diverse group; includes protozoa and algae; can be unicellular or multicellular.

Botany

Plant Structure:
- Roots: Absorb water and nutrients.
- Stems: Support and transport.
- Leaves: Primary site of photosynthesis.
Photosynthesis: Process by which green plants convert sunlight into chemical energy (glucose) using chlorophyll.
Plant Reproduction:
- Asexual: Cloning (e.g., runners, tubers).
- Sexual: Seeds; involves pollination and fertilization.

Zoology

Animal Classification: Based on characteristics (e.g., vertebrates vs. invertebrates; mammals, reptiles, birds).
Adaptations: Traits that enhance survival and reproduction in specific environments (e.g., camouflage, physiological changes).
Behavioral Ecology: Study of animal behavior in relation to the environment and evolutionary pressures.

कोशिका जीवशास्त्र

कोशिका संरचना: जीवनाची मूलभूत एकक; कोशिका पृष्ठभाग, साइटोप्लाझ्म, आणि अंगकांचे समावेश.
प्रोकैरिओटिक कोशिका: न nucleus; DNA nucleoid मध्ये; लहान आकार (उदा., बॅक्टेरिया).
युकैरिओटिक कोशिका: न nucleus अस्तित्वात; मोठा आकार; जटिल अंगके (उदा., वनस्पती आणि प्राणी कोशिका).
अंगके:
- नucleus: DNA साठवते; कोशिकेचा नियंत्रण केंद्र.
- मायटोकोन्ड्रिया: कोशिकेची ऊर्जा उत्पादक; ATP उत्पादन करते.
- रायबोसोम: प्रोटीन संश्लेषण.
- एंडोप्लाझ्मिक रेटिकुलम (ER):
  - आराम ER: रायबोसोम-आच्छादित; प्रोटीन प्रक्रियेसाठी.
  - स्मूथ ER: लिपिड उत्पादन; निराकरण.
- गोल्जी apparatus: प्रोटीनचे संशोधन आणि पॅकेजिंग करतो.
- क्लोरोप्लास्ट: वनस्पती कोशिकांमध्ये प्रकाशसंश्लेषण करते.

अनुवांशिक शास्त्र

DNA संरचना: डबल हेलिक्स; न्यूक्लियोटाइड्स (एडेनिन, थायमिन, सायटोसिन, ग्वानिन) चे घटक.
जीन: प्रोटीनसाठी कोडिंग करणारा DNA चा तुकडा.
अल्लील: जीनचे भिन्न आवृत्त्या; डोमिनंट किंवा रेसिव्ह असू शकतात.
मेंडेलियन अनुवांशिकता:
- विभाजनाचा नियम: अल्लील गॅमीट तयार करताना विभाजित होतात.
- स्वतंत्र वितरणाचा नियम: गॅमीट तयार करताना जीन स्वतंत्रपणे वितरित होतात.

उत्क्रांती

नैसर्गिक निवड: उत्क्रांतीचा यांत्रिक तत्त्व; वातावरणाशी चांगले आपले स्थान असलेले जीव टिकून राहतात आणि प्रजनन करतात.
नवीन जाती निर्माणाची प्रक्रिया: विशेष यांत्रिकामुळे नवजात जाती उद्भवतात.
उत्क्रांतीचे पुरावे: खडकांची नोंद, तुलनात्मक शारीरिक रचना, आण्विक जीवशास्त्र, आणि जैवभौगोलिकता.

पर्यावरणशास्त्र

परिसर: जीवित जीवांचे समुदाय आणि त्यांचे भौतिक वातावरण.
बायोम: विशेष हवामान व पारिस्थितिकीय भाग (उदा., टुंड्रा, वने).
भोवतालाची साखळी/जाल: ऊर्जा प्रवाह दर्शवते.
उत्पादक: आत्मनिर्भर (उदा., वनस्पती).
उपभोक्ता: परनिर्भर (उदा., शाकाहारी, मांसाहारी).
आबादी गतिशीलता: आबादी आकार प्रभावित करणारे घटक; जन्म दर, मरण दर, स्थलांतर.

मानव जीवशास्त्र

शरीर प्रणाली:
- सर्कुलेटरी प्रणाली: पोषण, वायू, आणि कचरा वाहणारे (उदा., हृदय, रक्त वाहिन्या).
- श्वसन प्रणाली: वायूच्या आदानप्रदानाचे कार्य (उदा., फुप्फुस).
- पचन प्रणाली: अन्नाचे विघटन आणि अवशोषण (उदा., पोट, आंत).
- तंत्रिका प्रणाली: शरीराची क्रियाकलाप समन्वयित करणे; मेंदू आणि रीढ़.
- गृहस्थता: आंतरिक स्थितीचे स्थिरीकरण (उदा., तापमान, pH).

सूक्ष्मजीवशास्त्र

बॅक्टेरिया: एकल-कोशिका प्रोकैरिओट; उपकारी किंवा रोगकारक असू शकतात.
विषाणू: गैर-कोशिकीय घटक; पुनरुत्पादनासाठी होस्ट कोशिका आवश्यक आहे.
फंगी: युकैरिओट जीव; विघटन करणारे; मोल्ड आणि यीस्ट समाविष्ट.
प्रोटीस्ट: विविध समूह; प्रोटोजोआ आणि शैवपासून बनलेले; एकलकोशिकीय किंवा बहु-कोशिकीय असू शकतात.

वनस्पतिशास्त्र

वनस्पती संरचना:
- मूळ: पाण्याचे आणि पोषणाचे शोषण.
- कोंब: समर्थन आणि वाहतूक.
- पान: मुख्य प्रकाशसंश्लेषण स्थळ.
प्रकाशसंश्लेषण: हिरवी वनस्पतींमध्ये सूर्यप्रकाशाचे रासायनिक ऊर्जेत रूपांतर.
वनस्पतीची प्रजनन:
- असामान्य: क्लोनिंग (उदा., धागे, कंद).
- यौन: बीज; परागीकरण आणि निषेचन समाविष्ट.

प्राणीशास्त्र

प्राणी वर्गीकरण: गुणधर्मांवर आधारित (उदा., कन्माँनांपर्यंत; विवर्तनशील, प्राणी, पक्षी).
अडप्टेशन्स: विशिष्ट वातावरणामध्ये टिकून राहण्यासाठी आणि प्रजननासाठी गुणधर्म (उदा., मखमली रंग, जैविक बदल).
व्यवहारिक पर्यावरणशास्त्र: वातावरणाशी संबंधित प्राण्यांचा अभ्यास.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

या प्रश्नपत्रात पेशी संरचना आणि आनुवंशिकीवर केंद्रित प्रश्न आहेत. आपण पेशींच्या विविध प्रकारांचे, त्यांच्या अवयवांचे आणि DNA संरचनेचे ज्ञान तपासू शकता. तज्ञांप्रमाणे या विषयांमध्ये आपली माहिती किती मजबूत आहे ते पहा.