Các yếu tố thuận lợi gây tiêu chảy kéo dài

Các yếu tố thuận lợi gây tiêu chảy kéo dài

• Thiếu hụt các yếu tố vi lượng như kẽm, sắt, acid folic và vitamin, suy dinh dưỡng là yếu tố thuận lợi gây tiêu chảy kéo dài
• Suy dinh dưỡng nặng làm cho lớp chất nhầy, glucoprotein ở niêm mạc ruột non mỏng hơn, ảnh hưởng sự toàn vẹn và tốc độ đổi mới của các tế bào hấp thu ở niêm mạc ruột
• Khi trẻ bị suy dinh dưỡng, nồng độ globulin miễn dịch trong huyết thanh có thể bình thường, nhưng có hiện tượng giảm sản xuất các kháng thể đặc hiệu, đặc biệt là IgA tiết

Chế độ dinh dưỡng của trẻ

• Trẻ không được bú sữa mẹ đầy đủ, đặc biệt trong 6 tháng đầu đời, tăng nguy cơ mắc tiêu chảy kéo dài
• Nhiễm khuẩn qua sữa, ăn sữa động vật đóng vai trò quan trọng ở 30-40% đợt tiêu chảy kéo dài
• Tập quán nuôi dưỡng trước khi bị bệnh, như không cho trẻ bú mẹ thường xuyên, cho trẻ ăn bằng bình không hợp vệ sinh, sử dụng thực phẩm không đảm bảo sạch và an toàn, là yếu tố thuận lợi gây tiêu chảy kéo dài

Tuổi

• Tần suất mắc phải tiêu chảy kéo dài cao nhất ở nhóm từ 6-24 tháng tuổi, trẻ dưới một tuổi chỉ số mới mắc chiếm tỷ lệ cao nhất
• Nguy cơ đợt tiêu chảy cấp trở thành tiêu chảy kéo dài giảm dần theo tuổi

Suy giảm miễn dịch

• Tình trạng miễn dịch suy giảm ở trẻ sau mắc sởi, nhiễm các virus khác, hoặc bị suy giảm miễn dịch mắc phải, có nguy cơ mắc tiêu chảy kéo dài cao hơn trẻ bình thường 2-4 lần
• Trẻ tiêu chảy kéo dài có tình trạng giảm số lượng, kích thước các vi nhung mao và có biểu hiện tổn thương niêm mạc nặng hơn so với trẻ tiêu chảy cấp

Tiền sử mắc các bệnh lý nhiễm trùng trước đó

• Nhiễm trùng tại ruột: tiêu chảy kéo dài có thể xảy ra sau một nhiễm trùng cấp tỉnh ngoài ruột hoặc do nhiễm khuẩn tại ruột
• Nhiễm trùng ngoài ruột: Những đợt nhiễm trùng tái diễn hay sau sởi là điều kiện để kéo dài thời gian tiêu chảy hơn trẻ khác

Sử dụng thuốc không hợp lý trong giai đoạn tiêu chảy

• Sử dụng thuốc cầm tiêu chảy và kháng sinh không thích hợp có thể gây nên tình trạng tăng sinh vi khuẩn ở phần trên của ruột non, tăng sự đề kháng kháng sinh của các vi khuẩn dẫn đến rối loạn hấp thu, rối loạn các chức năng khác của niêm mạc

Cơ chế bệnh sinh của tiêu chảy kéo dài

• Tiêu chảy kéo dài là hậu quả của quá trình tổn thương niêm mạc ruột tiếp tục do các tác nhân gây bệnh tác động và sự hồi phục chậm của niêm mạc ruột
• Niêm mạc ruột tiếp tục bị tổn thương do các mầm bệnh xâm lấn vào niêm mạc hay bám dính lên bề mặt tế bào biểu mô ruột
• Chế độ ăn không hợp lý, sự thay đổi chuyển hóa muối mật trong lòng ruột, các vi khuẩn tăng sinh ở ruột non có thể phân hủy muối mật gây nên tình trạng kém hấp thu chất béo, làm tiêu chảy mỡ và tiêu chảy kéo dài

Đánh giá đặc điểm của tiêu chảy

• Tiêu chảy kéo dài trên 14 ngày, số lần tiêu chảy trong ngày giảm, khi tăng
• Trẻ có thể có tiền sử mắc nhiều đợt tiêu chảy cấp trước đó hoặc tiêu chảy kéo dài
• Phân có nhiều nước, tiêu chảy xuất tiết hoặc tiêu chảy thẩm thấu, phân có nhiều nước lỏng hoặc khí đặc khi lòng, lổn nhổn, mùi chua hoặc khẩu, màu vàng hoặc xanh, có bọt, nhảy khi không dung nạp chất đường, carbohydrat hoặc mỡ