2.3.1. Βρετανική Πολιτική Ιστορία

Μεγάλη Βρετανία, περίοδος 1945-1974

• Τα σημαντικότερα πολιτικά κόμματα στη Μ. Βρετανία ήταν το Συντηρητικό και το Εργατικό Κόμμα.
• Το πρόγραμμα του Συντηρητικού Κόμματος υποστήριζε την ελεύθερη αγορά.
• Το Εργατικό Κόμμα επιδίωκε τη δημιουργία του κράτους κοινωνικής ευημερίας.
• Την περίοδο 1946-1974 τη διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβαν εναλλάξ τα αντίστοιχα κόμματα.

Προς το κράτος κοινωνικής ευημερίας

• Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στην πολιτική σκηνή της Μ. Βρετανίας επικρατούσαν τα δύο παραδοσιακά κόμματα: το Συντηρητικό και το Εργατικό Κόμμα.
• Κατά τη διάρκεια του πολέμου τα δύο κόμματα σχημάτισαν τον αντιφασιστικό συνασπισμό, του οποίου ηγούνταν ο Ουίνστον Τσώρτσιλ (του Συντηρητικού Κόμματος).
• Το 1945 διεξήχθησαν οι πρώτες μεταπολεμικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε το Εργατικό Κόμμα.
• Το πολιτικό του πρόγραμμα υποσχόταν το κράτος κοινωνικής ευημερίας, το οποίο είχε μεγάλη απήχηση στο βρετανικό εκλογικό σώμα.
• Ήταν αρκετά φιλόδοξο τροφοδοτώντας έτσι τις ελπίδες της πληγείσας από τον πόλεμο βρετανικής κοινωνίας για την οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας και την ταχύρρυθμη αντιμετώπιση της κρίσης.
• Το πρόγραμμα στηριζόταν σε δύο βασικούς άξονες:
• Στην κρατικοποίηση των βασικών κλάδων της οικονομίας
• Στη ριζική βελτίωση των κοινωνικών εξυπηρετήσεων.
• Κρατικοποιήθηκαν (ή με τον αγγλικό όρο εθνικοποιήθηκαν):
• Η βιομηχανία λιγνίτη και χάλυβα, ηλεκτρισμού και φωταερίου, οι συγκοινωνίες (αεροπορικές, οδικές, σιδηροδρομικές)
• Ο τομέας της υγείας
• Το τραπεζικό σύστημα κ.λπ.
• Ιδρύθηκαν οι κρατικοί κλάδοι στην οικονομία και ένα σύστημα κοινωνικών εξυπηρετήσεων
• Τα εισοδήματα από όλους αυτούς τους τομείς αξιοποιήθηκαν από την κυβέρνηση των Εργατικών στην πραγματοποίηση κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, όπως δωρεάν ιατρική περίθαλψη για όλους, σύστημα πρόνοιας για τους άνεργους, άπορους και συνταξιούχους, εξασφάλιση άδειας τοκετού, καλύτερη μεταχείριση του γυναικείου φύλου.
• Ενδιαφέρον έδειξαν και στα θέματα στέγασης. Οικοδόμησαν πολλά συγκροτήματα εργατικών κατοικιών.

Οι συντηρητικοί στην εξουσία

• Η οικονομική πολιτική των Εργατικών δεν ανταποκρίθηκε στα υποσχόμενα προκαλώντας δυσαρέσκεια σε ένα μέρος του εκλογικού σώματος.
• Οφείλεται κυρίως στη λήψη αυστηρών μέτρων στην οικονομία και κυρίως στο φορολογικό σύστημα.
• Οι εκλογές του 1951 έφεραν στην εξουσία το Συντηρητικό Κόμμα.
• Το πρόγραμμά του υπόσχονταν την οικονομική ελευθερία και την ιδιωτικοποίηση του κρατικού τομέα.
• Παρόλα αυτά στην πράξη ακολούθησε μια προσεχτική πολιτική. Η ιδιωτικοποίηση του κρατικού τομέα έγινε με βραδείς ρυθμούς.
• Συνεχίστηκε η πολιτική οικοδόμησης εργατικών κατοικιών για τη στέγαση των εργαζομένων, των άστεγων και άπορων

Η εναλλαγή στην εξουσία των δύο κομμάτων

• Οι συντηρητικοί κυβέρνησαν στην Αγγλία μέχρι το 1964.
• Στις εκλογές του έτους αυτού, μέσα από σκληρό εκλογικό αγώνα κέρδισε το Εργατικό Κόμμα.
• Στην προκειμένη περίπτωση, το Εργατικό Κόμμα δεν παρέκκλινε ιδιαίτερα από την πολιτική των Συντηρητικών στον οικονομικό τομέα.
• Δεν κατάφεραν να πετύχουν τις υποσχόμενες μεγάλες οικονομικές αλλαγές.
• Στις εκλογές του 1970 παραδώσανε τα ηνία στους Συντηρητικούς.
• Η εναλλαγή των δύο κομμάτων στην εξουσία οφείλεται στο γεγονός ότι τα προγράμματά τους διαφέρουν πολύ λίγο μεταξύ τους, ενώ το κάθε κόμμα σέβεται τα επιτεύγματα του προκατόχου.
• Η πολιτική αυτή είχε μόνιμους δυσαρεστημένους τους εργαζόμενους, η κατάσταση των οποίων δεν βελτιωνόταν.
• Η δυσαρέσκειά τους εκδηλωνόταν μέσω απεργιών και διαμαρτυριών που συγκλόνισαν την βρετανική κοινωνία.
• Ως αποτέλεσμα στις εκλογές του 1974 κέρδισαν οι Εργατικοί με πολύ μικρή διαφορά.
• Στην εξωτερική πολιτική τα δύο κόμματα ακολούθησαν την ίδια γραμμή, η οποία στηριζόταν σε τρεις βασικούς άξονες:
• Στη φιλία με τις ΗΠΑ και τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης
• Στην υποστήριξη της διαδικασίας αποαποικιοποίησης
• Στη τήρηση ουδέτερης στάσης σε πολλές διενέξεις σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

Ερωτήσεις σχετικά με την πολιτική ιστορία της Βρετανίας. Καλύπτει θέματα όπως οι κοινωνικές αναταραχές, τα μεγάλα κόμματα, η εξωτερική πολιτική και το κράτος πρόνοιας. Εξετάζει επίσης την άνοδο του Εργατικού Κόμματος και την κυριαρχία του Συντηρητικού Κόμματος.