Boxeropstand: Oorzaken en Achtergrond

• De Boxerbeweging, ook bekend als de Bokseropstand of de Yihetuan Beweging, was een gewelddadige anti-buitenlandse, anti-christelijke en anti-imperialistische opstand in China tussen 1899 en 1901.
• Het werd geïnitieerd door de Militia United in Righteousness (Yihetuan), in het Engels bekend als de "Boxers", omdat veel van hun leden Chinese vechtkunsten beoefenden, die destijds "Chinese boksen" werden genoemd.
• De opstand vond plaats tegen een achtergrond van toenemende Europese en Japanse imperialistische expansie en toenemende Chinese wrok jegens geassocieerde westerse missionarissen.

Oorzaken van de Bokseropstand

• Economische problemen: Ernstige droogte en hongersnood in Shandong droegen bij aan de lokale woede tegen buitenlanders, die de schuld kregen van de ontberingen.
• Imperialisme: Europese mogendheden hadden invloedssferen in China uitgesneden, hulpbronnen geëxploiteerd en politieke controle uitgeoefend.
• Religieuze spanningen: Chinese wrok jegens christelijke missionarissen, die werden gezien als ondermijning van traditionele Chinese waarden en sociale structuren.
• Geheime genootschappen: De Boxers, een geheim genootschap met vechtkunsttradities, won aan populariteit door te beweren over bovennatuurlijke krachten te beschikken en te beloven buitenlanders te verdrijven.
• Zwakke Qing-dynastie: Het onvermogen van de Qing-dynastie om buitenlandse invloed te weerstaan wakkerde wrok aan en droeg bij aan de zaak van de Boxers.

Doelen

• Primaire doel: China te ontdoen van buitenlandse invloed en het traditionele Chinese bestuur te herstellen.
• Anti-christelijk sentiment: Elimineer christelijke missionarissen en bekeerlingen, die zij beschouwden als agenten van buitenlandse mogendheden.
• Bescherming van tradities: Behoud traditionele Chinese waarden en sociale structuren tegen westerse inmenging.
• Verzet tegen imperialisme: Beëindig de economische en politieke controle die door buitenlandse mogendheden in China wordt uitgeoefend.
• Herstel de macht van de Qing-dynastie: Versterk de Qing-dynastie door buitenlandse invloed te zuiveren, hoewel de relatie van de Boxers met het Qing-hof varieerde.

Belangrijkste gebeurtenissen van de Bokseropstand

• Bokseropstand: De Boxers begonnen in 1899 met het aanvallen van buitenlandse missionarissen, Chinese Christenen en symbolen van buitenlandse invloed in de provincie Shandong.
• Escalatie: Geweld verspreidde zich naar andere delen van Noord-China, waaronder Beijing, waar buitenlandse legaties in 1900 werden belegerd.
• Beleg van de legaties: Buitenlandse diplomaten, hun families en honderden Chinese Christenen zaten gevangen in het legatiekwartier in Beijing, belegerd door de Boxers en Qing keizerlijke troepen.
• Achtlandenalliantie: Een internationale militaire coalitie, bestaande uit troepen uit Japan, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk, de Verenigde Staten, Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië, werd gevormd om de belegerde legaties te ontzetten.
• Verovering van Beijing: De troepen van de Achtlandenalliantie veroverden Beijing in augustus 1900, waarmee een einde kwam aan het beleg en de Bokseropstand effectief werd neergeslagen.
• Bokserprotocol: De Qing-regering werd in 1901 gedwongen het Bokserprotocol te ondertekenen, dat een grote schadeloosstelling oplegde, buitenlandse troepen in Beijing mochten worden gestationeerd en straf oplegde voor Bokserleiders.

Belangrijke personen

• Keizerin-weduwe Cixi: De de facto heerser van de Qing-dynastie, die aanvankelijk de Boxers steunde, maar later wankelde onder internationale druk.
• Yuan Shikai: Een machtige Chinese generaal die de Boxers in Shandong onderdrukte en later de eerste formele president van de Republiek China werd.
• Ronglu: Een Qing-dynastie generaal en politicus die een cruciale rol speelde in de militaire reactie op de Bokseropstand.
• Prins Duan: Een lid van de Qing keizerlijke familie die de Boxers krachtig steunde en keizerin-weduwe Cixi beïnvloedde.
• Bisschop Favier: De katholieke bisschop van Beijing die de verdediging van de Noordelijke Kathedraal leidde tijdens de Bokseropstand.

Impact en gevolgen

• Verzwakking van de Qing-dynastie: De Bokseropstand verzwakte de Qing-dynastie verder, die al worstelde om de macht te behouden in het licht van interne opstanden en buitenlands imperialisme.
• Toegenomen buitenlandse invloed: Het Bokserprotocol vergrootte de buitenlandse controle over China door middel van schadeloosstellingen, militaire aanwezigheid en politieke concessies.
• Opkomst van Chinees nationalisme: De Bokseropstand droeg bij aan de groei van Chinees nationalisme en anti-imperialistisch sentiment, waardoor de weg werd geëffend voor toekomstige revolutionaire bewegingen.
• Politieke hervormingen: De Qing-dynastie initieerde enkele hervormingen als reactie op de opstand, maar deze waren onvoldoende om de dynastie te redden, die in 1911 viel.
• Internationale betrekkingen: De alliantie die werd gevormd om de Boxers te onderdrukken, benadrukte de imperialistische ambities van grote mogendheden in China en bereidde het toneel voor toekomstige conflicten.

Motivaties van de Boxers

• Anti-buitenlands sentiment: Een diepgewortelde vijandigheid jegens buitenlanders, die de schuld kregen van China’s problemen en de uitholling van traditionele waarden.
• Bijgelovige overtuigingen: Geloof in hun onkwetsbaarheid door middel van vechtkunsten, rituelen en goddelijke bescherming, gevoed door claims van bovennatuurlijke krachten.
• Economische grieven: Woede over economische tegenslagen, zoals droogte en hongersnood, die werden toegeschreven aan buitenlandse uitbuiting.
• Nationalisme: Een verlangen om China's vroegere glorie te herstellen en buitenlandse invloed te verdrijven om de soevereiniteit van het land te beschermen.
• Steun van het Qing-hof: Aanvankelijke aanmoediging en steun van facties binnen het Qing-hof, wat de Boxers een gevoel van legitimiteit en macht gaf.

Rol van de Qing-dynastie

• Aanvankelijke ambivalentie: De Qing-dynastie nam onder keizerin-weduwe Cixi aanvankelijk een ambivalente houding aan ten opzichte van de Boxers, en zag hen als een potentiële kracht tegen buitenlandse mogendheden.
• Steun en samenwerking: Sommige facties binnen het Qing-hof, met name degenen die sympathiseerden met traditionalistische opvattingen, steunden de Boxers en werkten zelfs met hen samen bij het aanvallen van buitenlanders.
• Beleidsverandering: Toen het geweld escaleerde en de buitenlandse mogendheden met interventie dreigden, wankelde de Qing-regering en koos uiteindelijk de kant van de Achtlandenalliantie om de Boxers te onderdrukken.
• Gevolgen voor de dynastie: De Bokseropstand en de nasleep ervan verzwakten de Qing-dynastie ernstig, wat leidde tot meer buitenlandse controle en uiteindelijk bijdroeg aan haar ondergang in de Xinhai-revolutie van 1911.

Buitenlandse reactie

• Vorming van de Achtlandenalliantie: Grote mogendheden, waaronder Japan, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk, de Verenigde Staten, Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië, vormden een militaire alliantie om hun belangen en burgers in China te beschermen.
• Militaire interventie: De Achtlandenalliantie stuurde troepen naar China om de belegerde legaties in Beijing te ontzetten en de Bokseropstand te onderdrukken.
• Bokserprotocol: Buitenlandse mogendheden legden de Qing-regering harde voorwaarden op via het Bokserprotocol, waaronder financiële schadeloosstellingen, het recht om troepen in China te stationeren en straf voor Bokserleiders.
• Toegenomen imperialisme: De Bokseropstand bood verdere rechtvaardiging voor buitenlandse mogendheden om hun invloed en controle over China uit te breiden, waardoor imperialistische uitbuiting werd verergerd.
• Diplomatieke gevolgen: De opstand en de nasleep ervan belastten de betrekkingen tussen China en de westerse mogendheden, wat bijdroeg aan een erfenis van wantrouwen en wrok.

Bokserprotocol

• Ondertekening en betrokken partijen: Ondertekend op 7 september 1901 door vertegenwoordigers van het Qing-rijk en de Achtlandenalliantie.
• Schadevergoeding: China moest een enorme schadevergoeding van 450 miljoen taels zilver (destijds equivalent aan ongeveer $ 333 miljoen USD) betalen aan de buitenlandse mogendheden als compensatie voor verliezen en schade die tijdens de opstand waren geleden.
• Buitenlandse troepen in Beijing: Buitenlandse mogendheden kregen het recht om troepen in Beijing en langs belangrijke spoorlijnen te stationeren om hun belangen te beschermen.
• Bestraffing van Boxers: Het protocol schreef de bestraffing voor van Qing-functionarissen en Bokserleiders die de opstand hadden gesteund.
• Beperkingen op wapenimport: China mocht gedurende een bepaalde periode geen wapens en militaire goederen importeren.
• Diplomatieke concessies: Het protocol omvatte verschillende diplomatieke concessies, die de soevereiniteit van China verder aantastten en de buitenlandse controle vergrootten.