Botanatomie: Structuur van de diafyse en epifyse

• De diafyse, een bot deel van het lichaam, is grotendeels gemaakt van vast beenweefsel en omringd door een holte met gele beenmerg. De epifysen van het bot, brede uiteinden, zijn bedekt met hyalien gewrichtskraakbeen en bestaan uit spongieus botweefsel.
• De subchondrale botlaag onder het gewrichts oppervlak heeft een speciale, trabeculaire structuur om belasting te absorberen.
• Bij nog groeiende beenderen bevindt zich tussen de diafyse en de epifysen een weefsel laag van hyalien kraakbeen, de epifysaire schijf of de groeikraakbeenschijf. Totdat het teenikt verbeent na beëindiging van de groeileeftijd, vindt hierin de enchondrale lengtegroei plaats.
• De skeletgroei, inclusief botgroei, bepaalt de lichaamsgroote en lichaamshoudingen. Deze begint ongeveer 6 weken na bevruchting en bestaat uit kraakbeen.
• De verbening, of botvorming, begint bij een embryo van 6 weken, waarbij bindweefsel wordt vervangen door botweefsel, eerst kraakbeen en vervolgens botweefsel. Deze vorming gebeurt door destructie van kraakbeencellen en verkalking van het kraakbeenweefsel.
• Tijdens de botgroei onderscheidt men lengtegroei en diktegroei. Lengtegroei ontstaat door nieuw kraakbeen te produceren en epifysaire schijven aan beide uiteinden te laten groeien. Deze groeit sneller dan de botvorming door osteoblasten.
• Naarmate het bot ouder wordt, wordt de binnenste diameter groter door de aanvulling van botweefsel. Deze groeitprocessen, appositionele groei, zorgen voor een toenemende botmassa, totdat het maximum wordt bereikt op ongeveer 30 jaar.
• Mineralen, vooral calciumzouten, zijn noodzakelijk voor de groei en onderhoud van het bot. Tijdens de prenatale ontwikkeling wordt calcium uit de moedermelk opgenomen. Van de jeugd tot de volwassenheid is een voldoende calcium- en fosfaatgehalte van de voeding en de mogelijkheid om deze te absorberen van belang. Enkel calcium wordt direct opgenomen, andere mineralen moeten via vitamines worden opgenomen, waaronder vitamine D, A en C.
• Vitamine D is belangrijk voor de calciumstofwisseling: het is door de opperhuidcellen gevormd wanneer deze aan uv-straling zijn blootgesteld, wordt in de lever omgezet in calcitriol en stimuleert de calcium- en fosfaatopname uit het spijsverteringskanaal.
• Vitamine A en C zijn nodig voor een normale botgroei en onderhoud.
• Bepaalde botdelen, zoals de platte beenderen van de schedel, de onderkaak en de sleutelbeenderen, ontstaan door intramembraneuze of directe verbening, waarbij bindweefsel rechtstreeks wordt vervangen door botweefsel. Enchondrale verbening, de meeste gevallen, begint met het ontstaan van een kraakbeenmodel dat vervangen wordt door botweefsel.
• Epifysaire schijven: de uiteinden van beenderen, bedekt met hyalien kraakbeen, bestaan uit spongieus botweefsel, waarin zich groeiende celkernen bevinden. Deze epifysaire schijfen aan de uiteinden van de botten blijven groeien totdat ze verbeen na de groeileeftijd.
• Er zijn twee vormen van botgroei: 1) lengtegroei, waarbij epifysaire schijven aan beide uiteinden van een bot blijven groeien, waardoor het bot langer wordt; 2) diktegroei, waarbij er meer botweefsel wordt afgezet rond de buitenkant van de botshacht, waardoor de diameter groter wordt.
• De groei van het bot en de blootstelling aan uv-straling zijn belangrijk voor de calcitriol- en vitamine D-productie in het lichaam.
• Calcitriol is een hormoon dat de opname van calcium en fosfaat in het spijsverteringskanaal stimuleert.
• Vitamine D en calcitriol werken samen om de calciumopname te stimuleren.
• De normale groei en onderhoud van het bot zijn afhankelijk van de voeding, met name calcium en fosfaat.
• Deze mineralen zijn belangrijk voor de vorming van botweefsel.
• De botgroei kan een indicatie zijn voor de leeftijd van een persoon.
• De meeste beenderen ontwikkelen zich via enchondrale verbening.
• De botgroei volgt een week-na-week-patroon, met lengtegroei tot ongeveer 18 jaar en diktegroei tot ongeveer 22 jaar.
• De groei van epifysaire schijf wordt versneld tijdens de puberteit.
• Naarmate het bot ouder wordt, worden de epifysaire schijven smaller, totdat ze verdwijnen, bij het sluiten van de epifysen.
• De botgroei volgt een lengte- en dikte-groei patroon, met een lengte-groei tot ongeveer 18-20 jaar.
• De meeste botten van het lichaam ontstaan via een combinatie van intramembraneuze en enchondrale verbening.
• De meeste botten van het lichaam zijn langere tijd in ontwikkeling dan de platte beenderen van de schedel.
• De botshacht is typisch rond in vorm, met een lengte en diameter die variëren per bot.
• De lengtegroei van het bot stopt gemiddeld rond 18-20 jaar.
• De botmassa blijft na de stop van de lengtegroei nog enkel jaren toenemen.
• Het normale botgroei en onderhoud zijn afhankelijk van een voortdurende aanvoer van mineralen.
• Tijdens de prenatale ontwikkeling van het skelet wordt calcium uit de moedermelk opgenomen.
• Vanaf de jeugd tot de volwassenheid moet de voeding voldoende calcium en fosfaat bevatten.
• Vitamine D is belangrijk voor een gezonde calciumstofwisseling.
• Vitamine D wordt door de opperhuidcellen gevormd wanneer deze aan uv-straling zijn blootgesteld.
• Vitamine D is belangrijk voor de calcium- en fosfaatopname uit het spijsverteringskanaal.
• Vitamine D wordt een hormoon, calcitriol, wanneer het in de lever wordt omgezet.
• Vitamine A en C zijn noodzakelijk voor een normale botgroei.
• Vitamine A en C zijn antioxidanten die beschermen tegen schade van vrije radicaal.
• Vitamine A is belangrijk voor de groei van epifysaire schijfen.
• Vitamine C is belangrijk voor de productie van collageen, dat een structuurrol speelt in het botweefsel.
• Vitamine C is belangrijk voor de zwelling van het bloedvat van het bot, waarbij nieuw botweefsel wordt gevormd.
• De ziekte van Kienböck kan de bloedtoevoer en daarmee de groei van een bot

Test je kennis over de structuur van de diafyse en epifyse van botten, inclusief de samenstelling van compact beenweefsel, spongieus botweefsel, en gewrichtskraakbeen.