Podcast
Questions and Answers
Wat zijn de kenmerken van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat zijn de kenmerken van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Welke van de volgende stoornissen valt onder bipolaire-stemmingsstoornissen?
Welke van de volgende stoornissen valt onder bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat is een belangrijk kenmerk van de cyclothyme stoornis?
Wat is een belangrijk kenmerk van de cyclothyme stoornis?
Welke uitspraak over het beloop van bipolaire-stemmingsstoornissen is juist?
Welke uitspraak over het beloop van bipolaire-stemmingsstoornissen is juist?
Signup and view all the answers
Wat behelst de preventie bij bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat behelst de preventie bij bipolaire-stemmingsstoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is het percentage van de bevolking dat naar schatting lijdt aan bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat is het percentage van de bevolking dat naar schatting lijdt aan bipolaire-stemmingsstoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is een mogelijke oorzaak van een stemmingsepisode bij bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat is een mogelijke oorzaak van een stemmingsepisode bij bipolaire-stemmingsstoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is de geschatte erfelijkheidsgraad van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat is de geschatte erfelijkheidsgraad van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is het belangrijkste doel van de onderhoudsbehandeling bij bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat is het belangrijkste doel van de onderhoudsbehandeling bij bipolaire-stemmingsstoornissen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende episoden komt voor bij de bipolaire-II-stoornis?
Welke van de volgende episoden komt voor bij de bipolaire-II-stoornis?
Signup and view all the answers
Wat beschrijft het kenmerk van een (hypo)manische episode?
Wat beschrijft het kenmerk van een (hypo)manische episode?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomend symptoom tijdens een manische episode?
Wat is een veelvoorkomend symptoom tijdens een manische episode?
Signup and view all the answers
Wat is de cyclothyme stoornis?
Wat is de cyclothyme stoornis?
Signup and view all the answers
Hoe wordt de bipolaire-stemmingsstoornis vaak gekarakteriseerd?
Hoe wordt de bipolaire-stemmingsstoornis vaak gekarakteriseerd?
Signup and view all the answers
Wat moet er aandacht krijgen na een episode van een bipolaire-stemmingsstoornis?
Wat moet er aandacht krijgen na een episode van een bipolaire-stemmingsstoornis?
Signup and view all the answers
Welk voorbeeld van een symptoom beschrijft 'grandiositeit' tijdens een manische episode?
Welk voorbeeld van een symptoom beschrijft 'grandiositeit' tijdens een manische episode?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van psycho-educatie in de behandeling van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat is het doel van psycho-educatie in de behandeling van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Signup and view all the answers
Wat wordt meestal niet aangeduid als een neurobiologische behandeling?
Wat wordt meestal niet aangeduid als een neurobiologische behandeling?
Signup and view all the answers
Wat kan een gevolg zijn van het ontbreken van ziektebesef tijdens de manische episode?
Wat kan een gevolg zijn van het ontbreken van ziektebesef tijdens de manische episode?
Signup and view all the answers
Welke van de onderstaande symptomen is typisch voor hypomanie?
Welke van de onderstaande symptomen is typisch voor hypomanie?
Signup and view all the answers
Wat is meestal het resultaat van een adequate behandeling van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Wat is meestal het resultaat van een adequate behandeling van bipolaire-stemmingsstoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van een hypomanische episode?
Wat is een kenmerk van een hypomanische episode?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende symptomen is GEEN teken van een depressieve episode?
Welke van de volgende symptomen is GEEN teken van een depressieve episode?
Signup and view all the answers
Wat wordt niet beschouwd als een indicatie voor een bipolaire stoornis?
Wat wordt niet beschouwd als een indicatie voor een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is de gemiddelde duur van manische episoden bij patiënten zonder behandeling?
Wat is de gemiddelde duur van manische episoden bij patiënten zonder behandeling?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende symptomen is kenmerkend voor een depressieve episode volgens de DSM-5?
Welke van de volgende symptomen is kenmerkend voor een depressieve episode volgens de DSM-5?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomende misvatting over depressieve episoden bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Wat is een veelvoorkomende misvatting over depressieve episoden bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Welke type episode komt bij de meeste patiënten het meest voor qua frequentie en duur?
Welke type episode komt bij de meeste patiënten het meest voor qua frequentie en duur?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van rapid-cycling bij bipolaire stoornissen?
Wat is een kenmerk van rapid-cycling bij bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomende timing voor de eerste episode bij vrouwen?
Wat is een veelvoorkomende timing voor de eerste episode bij vrouwen?
Signup and view all the answers
Bij welke kenmerken is er sprake van een depressieve episode volgens de DSM-5?
Bij welke kenmerken is er sprake van een depressieve episode volgens de DSM-5?
Signup and view all the answers
Wat is het percentage patiënten met een bipolaire stoornis dat minimaal één keer in hun leven een suïcidepoging doet?
Wat is het percentage patiënten met een bipolaire stoornis dat minimaal één keer in hun leven een suïcidepoging doet?
Signup and view all the answers
Wat zijn vaak voorkomende symptomen van een manische episode?
Wat zijn vaak voorkomende symptomen van een manische episode?
Signup and view all the answers
Wat wordt als een belangrijke factor beschouwd bij een verhoogd suïciderisico bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Wat wordt als een belangrijke factor beschouwd bij een verhoogd suïciderisico bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende aspecten is typisch voor een hypomanische episode?
Welke van de volgende aspecten is typisch voor een hypomanische episode?
Signup and view all the answers
Welke symptomen blijven vaak aanwezig tussen de episoden bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Welke symptomen blijven vaak aanwezig tussen de episoden bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende beweringen over de diagnostiek van bipolaire stoornissen is waar?
Welke van de volgende beweringen over de diagnostiek van bipolaire stoornissen is waar?
Signup and view all the answers
Hoe verschilt de behandeling van een depressieve episode bij bipolaire stoornis?
Hoe verschilt de behandeling van een depressieve episode bij bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat karakteriseert de veranderlijkheid van stemmingen bij bipolaire stoornis?
Wat karakteriseert de veranderlijkheid van stemmingen bij bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk kenmerk van manische episoden tijdens een bipolaire-I-stoornis?
Wat is een belangrijk kenmerk van manische episoden tijdens een bipolaire-I-stoornis?
Signup and view all the answers
Bij welke groep patiënten is het suïciderisico het hoogst?
Bij welke groep patiënten is het suïciderisico het hoogst?
Signup and view all the answers
Wat is een symptoom dat niet behoort tot de criteria voor een hypomanische episode?
Wat is een symptoom dat niet behoort tot de criteria voor een hypomanische episode?
Signup and view all the answers
Wat is een gevoel dat typisch is voor een depressieve episode?
Wat is een gevoel dat typisch is voor een depressieve episode?
Signup and view all the answers
Wat is een van de belangrijkste differentiële diagnostiek bij bipolaire stoornis?
Wat is een van de belangrijkste differentiële diagnostiek bij bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is een van de symptomen van psychomotorische agitatie?
Wat is een van de symptomen van psychomotorische agitatie?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke aanwijzing voor het diagnostiseren van een bipolaire stoornis bij een depressieve episode?
Wat is een belangrijke aanwijzing voor het diagnostiseren van een bipolaire stoornis bij een depressieve episode?
Signup and view all the answers
Wat kan de diagnose van bipolaire stoornis bemoeilijken?
Wat kan de diagnose van bipolaire stoornis bemoeilijken?
Signup and view all the answers
Wat is een van de symptomen van cognitieve problemen bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Wat is een van de symptomen van cognitieve problemen bij patiënten met een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Welke aandoening vereist speciale aandacht bij het gebruik van lithium?
Welke aandoening vereist speciale aandacht bij het gebruik van lithium?
Signup and view all the answers
Welke psychotherapeutische benadering richt zich vooral op het verbeteren van interpersoonlijke problemen?
Welke psychotherapeutische benadering richt zich vooral op het verbeteren van interpersoonlijke problemen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk doel van psycho-educatie in de behandeling van bipolaire stoornissen?
Wat is een belangrijk doel van psycho-educatie in de behandeling van bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Welke Stemmingstabilisator is in verband gebracht met reeds bestaand overgewicht?
Welke Stemmingstabilisator is in verband gebracht met reeds bestaand overgewicht?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomend thema in psychosociale begeleiding voor bipolaire stoornissen?
Wat is een veelvoorkomend thema in psychosociale begeleiding voor bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Welk element is belangrijk om bij te houden voor het inzicht in stemmingswisselingen?
Welk element is belangrijk om bij te houden voor het inzicht in stemmingswisselingen?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van een signaleringsplan in de behandeling van bipolaire stoornissen?
Wat is het doel van een signaleringsplan in de behandeling van bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende behandelingen is niet specifiek gericht op bipolaire stoornissen?
Welke van de volgende behandelingen is niet specifiek gericht op bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Welke factor speelt een belangrijke rol bij de keuze van het medicijn voor bipolaire stoornissen?
Welke factor speelt een belangrijke rol bij de keuze van het medicijn voor bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk effect dat psychotherapie kan hebben op patiënten met een bipolaire stoornis?
Wat is een belangrijk effect dat psychotherapie kan hebben op patiënten met een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is een mogelijke gevolg van een CLOCK-gen mutatie bij muizen?
Wat is een mogelijke gevolg van een CLOCK-gen mutatie bij muizen?
Signup and view all the answers
Welke cytokinen worden als pro-inflammatoir beschouwd?
Welke cytokinen worden als pro-inflammatoir beschouwd?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er met BDNF-niveaus bij mensen met bipolaire stoornis?
Wat gebeurt er met BDNF-niveaus bij mensen met bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat heeft een verhoogde ventrikels in het brein mogelijk tot gevolg?
Wat heeft een verhoogde ventrikels in het brein mogelijk tot gevolg?
Signup and view all the answers
Welke factor kan manische of depressieve episodes uitlokken?
Welke factor kan manische of depressieve episodes uitlokken?
Signup and view all the answers
Wat is een bekende omgevingsfactor die geassocieerd is met bipolaire stoornis?
Wat is een bekende omgevingsfactor die geassocieerd is met bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat doet het Behavioral Approach System (BAS) bij relevante prikkels?
Wat doet het Behavioral Approach System (BAS) bij relevante prikkels?
Signup and view all the answers
Wat is de impact van intercontinentale reizen op bipolaire patiënten?
Wat is de impact van intercontinentale reizen op bipolaire patiënten?
Signup and view all the answers
Wat karakteriseert een hoge mate van expressed emotion (EE)?
Wat karakteriseert een hoge mate van expressed emotion (EE)?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van emotionele stress-factoren bij bipolaire patiënten?
Wat is een gevolg van emotionele stress-factoren bij bipolaire patiënten?
Signup and view all the answers
Wat kan leiden tot een snellere recidivering bij bipolaire stoornis?
Wat kan leiden tot een snellere recidivering bij bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat zijn de effecten van structurele hersenafbeelding bij bipolaire stoornis?
Wat zijn de effecten van structurele hersenafbeelding bij bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat zou een gevolg kunnen zijn van veranderde signaaltransductiecascaden?
Wat zou een gevolg kunnen zijn van veranderde signaaltransductiecascaden?
Signup and view all the answers
Wat is de belangrijkste kenmerk van een schizoaffectieve stoornis, bipolaire type?
Wat is de belangrijkste kenmerk van een schizoaffectieve stoornis, bipolaire type?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke factor die het onderscheid tussen een bipolaire stoornis en borderline-persoonlijkheidsstoornis bemoeilijkt?
Wat is een belangrijke factor die het onderscheid tussen een bipolaire stoornis en borderline-persoonlijkheidsstoornis bemoeilijkt?
Signup and view all the answers
Wat is secundaire manie?
Wat is secundaire manie?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er bij het afbouwen van medicatie die een bipolaire-stemmingsstoornis heeft veroorzaakt?
Wat gebeurt er bij het afbouwen van medicatie die een bipolaire-stemmingsstoornis heeft veroorzaakt?
Signup and view all the answers
Welke leeftijdsgroep heeft de hoogste prevalentie van bipolaire stoornissen?
Welke leeftijdsgroep heeft de hoogste prevalentie van bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is de geschatte erfelijkheid van bipolaire stoornissen?
Wat is de geschatte erfelijkheid van bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende symptomen is GEEN karakteristiek van een bipolaire-stemmingsstoornis door middel/medicatie?
Welke van de volgende symptomen is GEEN karakteristiek van een bipolaire-stemmingsstoornis door middel/medicatie?
Signup and view all the answers
Wat is een teken dat de stemmingsstoornis veroorzaakt kan zijn door een somatische aandoening?
Wat is een teken dat de stemmingsstoornis veroorzaakt kan zijn door een somatische aandoening?
Signup and view all the answers
Wat karakteriseert de bipolaire-II-stoornis?
Wat karakteriseert de bipolaire-II-stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomende oorzaak van secundaire manie?
Wat is een veelvoorkomende oorzaak van secundaire manie?
Signup and view all the answers
Welke neurobiologische factoren zijn betrokken bij de ontwikkeling van bipolaire stoornissen?
Welke neurobiologische factoren zijn betrokken bij de ontwikkeling van bipolaire stoornissen?
Signup and view all the answers
Wat is essentieel voor de diagnose van een bipolaire-stemmingsstoornis veroorzaakt door middel of medicatie?
Wat is essentieel voor de diagnose van een bipolaire-stemmingsstoornis veroorzaakt door middel of medicatie?
Signup and view all the answers
Wat is het belangrijkste kenmerk van een bipolaire-I-stoornis?
Wat is het belangrijkste kenmerk van een bipolaire-I-stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is de eerste keus voor een onderhoudsbehandeling bij bipolaire stoornis?
Wat is de eerste keus voor een onderhoudsbehandeling bij bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Welke behandeling kan worden toegepast bij een bipolaire depressieve episode met een uitgesproken seizoensgebonden karakter?
Welke behandeling kan worden toegepast bij een bipolaire depressieve episode met een uitgesproken seizoensgebonden karakter?
Signup and view all the answers
Wat moet vermeden worden bij een rapid-cycling verloop?
Wat moet vermeden worden bij een rapid-cycling verloop?
Signup and view all the answers
Welke medicatie is specifiek ontworpen om depressieve episoden te voorkomen in bipolar-II-stoornis?
Welke medicatie is specifiek ontworpen om depressieve episoden te voorkomen in bipolar-II-stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is een risicofactor voor het optreden van rapid cycling?
Wat is een risicofactor voor het optreden van rapid cycling?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk aspect bij de start van een onderhoudsbehandeling?
Wat is een belangrijk aspect bij de start van een onderhoudsbehandeling?
Signup and view all the answers
Wat moeten de doseringen van sommige medicijnen tijdens de onderhoudsbehandeling worden aangepast op basis van?
Wat moeten de doseringen van sommige medicijnen tijdens de onderhoudsbehandeling worden aangepast op basis van?
Signup and view all the answers
Wat is de aanbevolen aanpak bij het staken van medicatie voor een patiënt die stabiel is?
Wat is de aanbevolen aanpak bij het staken van medicatie voor een patiënt die stabiel is?
Signup and view all the answers
Wat kan een effectieve strategie zijn bij het ondersteunen van therapietrouw bij patiënten?
Wat kan een effectieve strategie zijn bij het ondersteunen van therapietrouw bij patiënten?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er meestal na de acute behandelingsfase bij bipolaire stoornis?
Wat gebeurt er meestal na de acute behandelingsfase bij bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Welke combinatie van middelen wordt vaak gebruikt bij een patiënt met een rapid-cyclingbeloop?
Welke combinatie van middelen wordt vaak gebruikt bij een patiënt met een rapid-cyclingbeloop?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van lithium als medicinale behandeling?
Wat is een kenmerk van lithium als medicinale behandeling?
Signup and view all the answers
Wat kan een mogelijke consequente complicatie zijn van het niet volgen van onderhoudsbehandeling?
Wat kan een mogelijke consequente complicatie zijn van het niet volgen van onderhoudsbehandeling?
Signup and view all the answers
Wat is het belangrijkste doel van de behandeling van een bipolaire stoornis?
Wat is het belangrijkste doel van de behandeling van een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende vormen van behandeling is niet onderdeel van de farmacotherapie voor bipolaire stoornis?
Welke van de volgende vormen van behandeling is niet onderdeel van de farmacotherapie voor bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is essentieel voor de onderhoudsbehandeling van een bipolaire stoornis?
Wat is essentieel voor de onderhoudsbehandeling van een bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat moet als eerste stap worden gedaan bij de behandeling van een manische patiënt?
Wat moet als eerste stap worden gedaan bij de behandeling van een manische patiënt?
Signup and view all the answers
Bij een bipolaire depressieve episode in een bipolaire-I-stoornis, wat is een belangrijke overweging bij de medicamenteuze behandeling?
Bij een bipolaire depressieve episode in een bipolaire-I-stoornis, wat is een belangrijke overweging bij de medicamenteuze behandeling?
Signup and view all the answers
Welke antipsychotica zijn effectief aangetoond voor de behandeling van bipolaire depressieve episoden?
Welke antipsychotica zijn effectief aangetoond voor de behandeling van bipolaire depressieve episoden?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk voordeel van het gebruik van SSRI's bij bipolaire depressieve episoden over tricyclische antidepressiva?
Wat is een belangrijk voordeel van het gebruik van SSRI's bij bipolaire depressieve episoden over tricyclische antidepressiva?
Signup and view all the answers
Wat kan een indicatie zijn voor het toedienen van elektroconvulsieve therapie (ECT)?
Wat kan een indicatie zijn voor het toedienen van elektroconvulsieve therapie (ECT)?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk aspect van psycho-educatie in de behandeling van bipolaire stoornis?
Wat is een belangrijk aspect van psycho-educatie in de behandeling van bipolaire stoornis?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomende reden waarom patiënten met bipolariteit niet reageren op antidepressiva?
Wat is een veelvoorkomende reden waarom patiënten met bipolariteit niet reageren op antidepressiva?
Signup and view all the answers
Wat is een van de belangrijkste doelen van de onderhoudsbehandeling?
Wat is een van de belangrijkste doelen van de onderhoudsbehandeling?
Signup and view all the answers
Hoe verschilt de behandeling van een bipolaire depressieve episode van een unipolaire depressieve episode?
Hoe verschilt de behandeling van een bipolaire depressieve episode van een unipolaire depressieve episode?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk aspect van de betrokkenheid van naasten in de behandeling?
Wat is een belangrijk aspect van de betrokkenheid van naasten in de behandeling?
Signup and view all the answers
Wat is een gebruikelijke behandelstrategie na 4-6 weken zonder respons op antidepressiva?
Wat is een gebruikelijke behandelstrategie na 4-6 weken zonder respons op antidepressiva?
Signup and view all the answers
Study Notes
Bipolaire Stemmingsstoornissen
- Bipolaire stemmingsstoornissen worden gekenmerkt door recidiverende manische, hypomanische en depressieve episoden, afgewisseld door periodes van symptoomvrijheid.
- Er bestaan verschillende subtypes: bipolaire I-stoornis, bipolaire II-stoornis, cyclothyme stoornis, bipolaire stemmingsstoornis door een middel/medicatie, en bipolaire stemmingsstoornis door een somatische aandoening.
- Manische symptomen kunnen optreden tijdens een depressieve episode, en vice versa (gemengde kenmerken).
- De cyclothyme stoornis is een minder ernstige variant, met lichte depressieve en manische symptomen die afwisselen, maar zonder volledige episoden.
- Het beloop van de stoornis verschilt sterk per persoon; sommigen hebben sporadisch episoden, anderen frequent recidieven, soms zelfs rapid cycling.
- Depressieve episoden zijn vaak frequenter en langer dan manische.
- Manische episoden hebben echter de grootste impact op functioneren.
- Diagnostiek is gebaseerd op anamnese en status mentale, zonder specifieke laboratoriumtesten.
- Ongeveer 2% van de bevolking krijgt een bipolaire stoornis, meestal in de jonge volwassenheid.
- De erfelijkheid wordt geschat op 85%.
- Stressoren en veranderingen in het 24-uursritme kunnen stemmingsontregeling veroorzaken.
- Preventie richt zich op tijdige diagnose bij recidiverende depressies en het instellen van onderhoudsbehandeling.
Manische Episode Criteria
- Duidelijke periode (minstens een week) van abnormale, voortdurend verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming gecombineerd met abnormale, voortdurend verhoogde activiteit of energie.
- Drie of meer symptomen: opgeblazen gevoel van eigenwaarde, verminderde slaapbehoefte, spreekdrang, gedachtenvlucht, verhoogde afleidbaarheid, toename van doelgerichte activiteit, excessive bezighouden met activiteiten met risicovolle gevolgen.
- Symptomen beperken dagelijks functioneren, sociale activiteiten en relaties significant, of vereisen opname.
- Kan gepaard gaan met psychotische kenmerken (grootheidswanen)
- Vaak tekort aan ziekte-inzicht, waardoor patiënt zichzelf en omgeving schade kan toebrengen.
Hypomanische Episode Criteria
- Herkenbare periode (minstens vier dagen) van abnormale, verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming en toegenomen activiteit of energie.
- Drie of meer symptomen: opgeblazen gevoel van eigenwaarde, verminderde slaapbehoefte, spreekdrang, gedachtenvlucht, verhoogde afleidbaarheid, toegenomen activiteit, risicovolle activiteiten.
- De episode veroorzaakt geen significante beperkingen of vereist geen opname.
- Geen psychotische kenmerken.
- Overschrijding van normaal functioneren wanneer symptoomvrij.
- Kan positief ervaren worden met toename in energie en creativiteit.
Depressieve Episode en Onderscheid met Depressieve Stoornis
- Criteria voor een depressieve episode lijken vergelijkbaar tussen bipolaire en unipolaire stoornissen.
- Het onderscheid ligt in het voorkomen van (hypo)manische episoden in het verleden.
- Bipolaire episode kan een sneller begin en einde hebben dan unipolaire episode.
- Bipolaire episodes hebben vaak psychotische kenmerken en een atypisch profiel.
- Sommige patiënten reageren anders op medicijnen dan andere.
- Familiaire voorgeschiedenis, vroege blootstelling aan stressoren en frequent voorkomen van episoden spelen een rol in classificatie.
Diagnostiek
- Anamnese en status mentale zijn essentieel.
- Herkenning van episodebeloop cruciaal.
- Schijnbaar symptoomvrij gedrag kan aanwezig zijn tijdens een manie.
- Patiëntenzelf kan moeite hebben met accepteren.
- Informatie van naasten is belangrijk voor diagnose.
- Screening is aangewezen voor patiënten die zich melden met depressieve symptomen.
Differentiële Diagnostiek
- Belangrijkste onderscheid: bipolaire versus unipolaire depressie.
- Onderscheid schizofrenie en bipolaire stoornis is soms moeilijk en wordt afgeleid uit het beloop.
- Bipolaire stoornis met wanen: wanen zijn stemmingsafhankelijk.
- Onderscheid bipolaire stoornis met borderline persoonlijkheidsstoornis is moeilijk door frequente stemmingen en interpersoonlijke problemen.
- Somatische aandoeningen of medicatiegebruik kunnen manische symptomen veroorzaken (secundaire manie).
- Patiënten hebben vaak cognitieve symptomen, bijvoorbeeld langdurige problemen met het werkgeheugen.
Epidemiologie
- Bipolaire stoornis ontstaat meestal in adolescentie en jonge volwassenheid, met een 2e piek in middenleeftijd.
- Nederland: levensprevalentie 1,2-1,4%.
- Er is een tendens naar recidivering of chroniciteit.
Etiopathogenese
- Genetische component: erfelijkheid geschat op 85%.
- Verschillende potentiële genen, overlappend met schizofrenie en unipolaire depressie.
- Circadiaanse ritmes zijn van belang: CLOCK-gen.
- Neuro-inflammatoire processen komen mogelijk ook voor.
- Veranderingen in de hersenen en neurotransmitters.
Behandeling
- Doel: vermindering van ernst, duur en frequentie van episoden, voorkomen recidieven, optimaliseren interepisodisch functioneren.
- Acute behandeling: gericht op huidige episode.
- Voortgezette behandeling: voor terugval preventie.
- Onderhoudsbehandeling: voorkomen toekomstige episoden.
- Farmacotherapie, begeleiding, psycho-educatie vormt de hoeksteen.
- Psychotherapie wordt toegepast bij indicatie.
- Onderhoudsbehandeling verlengt mogelijk levenslang.
- Preventie van suïcide is essentieel.
- Functioneel herstel versterken na een episode.
- Aandacht aan bijwerkingen van medicijnen.
- Psychosociale factoren spelen een rol (stress, slaapgebrek).
- Psycho-educatie, zowel voor patiënt als naasten, is belangrijk.
- Een persoonlijk signaleringsplan kan opgesteld worden.
- Medicijnen worden gekozen op basis van kenmerken en fase.
- Elektroconvulsieve therapie (ECT) in sommige ernstige gevallen.
- Rapid cycling reageert vaak minder op medicijnen, dus combinaties van medicijnen zijn vaak nodig.
- Het bijhouden van een stemmingsgrafiek kan helpen.
- Risicofactoren voor rapid cycling moeten aangepakt worden.
- Onderhoudsbehandeling is vaak preventief maar afhankelijk van levenslange bipolaire stoornis.
Voorzorg en controle stemmingsstabilisatoren
- Voor medicatiegebruik: uitgebreide anamnese, lichamelijk onderzoek, en laboratoriumtesten noodzakelijk.
- Uitgesloten moeten worden aandoeningen die interacties hebben met geneesmiddelen.
- Speciale aandacht aan schildklier-, nier-, cardio vasculaire, hematologische, lever of andere problemen.
Psychologische behandelingen
- Psycho-educatie (individueel of in groepen), vroeg in de behandeling.
- Verschillende psychotherapieën aangepast aan bipolaire stoornis.
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): corrigeren disfunctionele opvattingen.
- Interpersoonlijke en sociale-ritmetherapie (IP-SRT): regelmatige leefstijl.
- Gezinsgerichte therapie: verbeteren communicatie binnen gezin.
Psychosociale behandelingen
- Intensiteit is afhankelijk van ernst en fase van de aandoening.
- Behandelaar, patiënt en naasten werken samen.
- Stressregulatie en oplossen van problemen.
- Leefstijl aanpassing.
- Zelfmanagementbevordering.
- Stemmingsgrafiek (LifeChart) en signaleringsplan.
- Herintegratie in werk.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Deze quiz test uw kennis over bipolaire stemmingsstoornissen, inclusief hun subtypes en symptomen. Van manische episodes tot depressieve periodes, ontdek de verschillende aspecten van deze complexe aandoening. Beoordeel uzelf en leer meer over de impact van deze stoornis op het leven van mensen.