Podcast
Questions and Answers
Биосфераның жоғарғы шегарасы ретінде нені қарастырады?
Биосфераның жоғарғы шегарасы ретінде нені қарастырады?
Тіршіліктің бесігін «биосфера» деп атаған ғалым кім?
Тіршіліктің бесігін «биосфера» деп атаған ғалым кім?
Фотосинтез үдерісі кезінде не пайда болады?
Фотосинтез үдерісі кезінде не пайда болады?
В.И.Вернадскийдің пікірінше, биосфераның дамуына қандай күштердің рөлі бар?
В.И.Вернадскийдің пікірінше, биосфераның дамуына қандай күштердің рөлі бар?
Signup and view all the answers
Кімнің пікірінше, биосфера Жер бетін қалыптастыру барысында геологиялық күштің рөлін атқаратын тірі заттардан тұрады?
Кімнің пікірінше, биосфера Жер бетін қалыптастыру барысында геологиялық күштің рөлін атқаратын тірі заттардан тұрады?
Signup and view all the answers
Биосфераның бөліктерін ашқан ғалым кім?
Биосфераның бөліктерін ашқан ғалым кім?
Signup and view all the answers
Кім «фотосинтез үдерісі кезінде жасыл өсімдіктер арқылы биологиялық өнім деп аталатын органикалық заттардың түзілуі» деген түсінік берген?
Кім «фотосинтез үдерісі кезінде жасыл өсімдіктер арқылы биологиялық өнім деп аталатын органикалық заттардың түзілуі» деген түсінік берген?
Signup and view all the answers
В.И.Вернадскийдің пікірінше, қазіргі жер атмосферасындағы оттегінің қалыптасуына не ықпал етеді?
В.И.Вернадскийдің пікірінше, қазіргі жер атмосферасындағы оттегінің қалыптасуына не ықпал етеді?
Signup and view all the answers
Осы мәліметтер бойынша, биосфераны кім химиялық күштердің рҿлін зерттеген ғалым ретінде қарастырады?
Осы мәліметтер бойынша, биосфераны кім химиялық күштердің рҿлін зерттеген ғалым ретінде қарастырады?
Signup and view all the answers
Вернадскийдің сөзі бойынша, тіршіліктің бесігі деп қандай кеңістікті атайды?
Вернадскийдің сөзі бойынша, тіршіліктің бесігі деп қандай кеңістікті атайды?
Signup and view all the answers
Биосфераның жоғарғы шегарасы қандай биіктікте орналасқан?
Биосфераның жоғарғы шегарасы қандай биіктікте орналасқан?
Signup and view all the answers
Кім өзінің еңбектерінде «биосфера» терминін қайта құру рөлін тірі организмдерге берген?
Кім өзінің еңбектерінде «биосфера» терминін қайта құру рөлін тірі организмдерге берген?
Signup and view all the answers
Вернадскийдің зерттеулері бойынша, Жердегі ең көп таралған химиялық элементтер қандай?
Вернадскийдің зерттеулері бойынша, Жердегі ең көп таралған химиялық элементтер қандай?
Signup and view all the answers
Вернадский бойынша, биосфераның негізгі компоненттерінің бірі қандай?
Вернадский бойынша, биосфераның негізгі компоненттерінің бірі қандай?
Signup and view all the answers
В.И.Вернадскийдің пікірінше, жердің дамуы кезінде биосфераның рөлі қандай?
В.И.Вернадскийдің пікірінше, жердің дамуы кезінде биосфераның рөлі қандай?
Signup and view all the answers
Биосфераның құрамындағы «тірі зат» деп нені атайды?
Биосфераның құрамындағы «тірі зат» деп нені атайды?
Signup and view all the answers
В.И.Вернадскийдің зерттеуіне сәйкес, биосфераның жоғарғы шекарасы қай жерде өтеді?
В.И.Вернадскийдің зерттеуіне сәйкес, биосфераның жоғарғы шекарасы қай жерде өтеді?
Signup and view all the answers
Вернадскийдің пікіріне сәйкес, қазіргі атмосферадағы оттегі қайдан пайда болады?
Вернадскийдің пікіріне сәйкес, қазіргі атмосферадағы оттегі қайдан пайда болады?
Signup and view all the answers
В.И.Вернадский зерттеген Жердегі ең көп тараған химиялық элементтер қандай?
В.И.Вернадский зерттеген Жердегі ең көп тараған химиялық элементтер қандай?
Signup and view all the answers
Биосфералық циклдерден қайсысы фотосинтез үдерісінің нәтижесі болып табылады?
Биосфералық циклдерден қайсысы фотосинтез үдерісінің нәтижесі болып табылады?
Signup and view all the answers
Кім тірі организмдерге қайта құру рөлін берді?
Кім тірі организмдерге қайта құру рөлін берді?
Signup and view all the answers
Республиканың ландшафт туралы ілімді дамытқан ғалымы кім?
Республиканың ландшафт туралы ілімді дамытқан ғалымы кім?
Signup and view all the answers
В.И.Вернадскийдің биосфера туралы тұжырымдамасынан не анықталады?
В.И.Вернадскийдің биосфера туралы тұжырымдамасынан не анықталады?
Signup and view all the answers
Study Notes
Биосфера
- Жердің кешенді қабығы – Биосфера.
- Биосфера туралы ілімді дамытқан ғалымдар – Неміс ғалымы А.Гумбольдт, француз ғалымы Э.Реклю, австриялық ғалым Э.Зюсс.
- Географиялық қабық туралы ілімді зерттеген орыс ғалымдары – В.В.Докучаев, П.И.Броунов.
- В.В.Докучаев пен П.И.Броуновтың ғылыми идеяларын ХХ ғасырдың ойшылы В.И.Вернадский дамытты.
- 1875 жылы австриялық геолог ғалым Э.Зюсс "Биосфера" ұғымын ғылымға енгізді.
- В.И.Вернадский "Биосфера" терминін өз еңбектерінде қолдана отырып, тірі организмдердің қайта құру рөлін ерекше атап өтті.
- В.И.Вернадскийдің тұжырымдамасы бойынша, "Жер бетінде тұтас алынған тірі организмдерден басқа үздіксіз қуатты, сонысымен нәтижелі қызмет ететін химиялық күш жоқ".
- В.И.Вернадский тіршіліктің бесігін "биосфера" деп атады.
- В.И.Вернадский биосфераның атмосфераның төменгі қабатынан, гидросферадан және литосфераның жоғары қабатынан тұратынын дәлелдеді.
- В.И.Вернадскийдің пікір бойынша: "Жердің дамуы кезінде бүкіл биосфера және оның құрамдас бөліктері тірі ағзалардың көмегімен табиғи жүйе ретінде қалыптасады".
- В.И.Вернадский биосфераны Жерді қоршаған кеңістік деп атап, оның құрамына геологиялық күштің рөлін атқарушы тірі заттарды жатқызды.
- В.И.Вернадский оттегі мен көміртегінің айналымдарын зерттеді.
-
В.И.Вернадский зерттеген Жердің ең көп таралған химиялық элементтері – оттегі мен көміртегі:
- Фотосинтез үдерісі кезінде жасыл өсімдіктер арқылы биологиялық өнім деп аталатын органикалық заттардың түзілуі.
- Жануарлардың тіршілік әрекеті арқылы бұл өнімнің екінші кезектегі биологиялық өнімге айналуы.
- Бактериялар мен саңырауқұлақтардың бірінші және екінші кезектегі биологиялық өнімді жоюы.
-
В.И.Вернадскийдің пікірінше, биосфера мына бөліктерден тұрады:
- "Тірі зат" – планетамыздағы барлық тірі организмдердің жиынтығы.
- Биогенді зат – ежелгі биосфера бөлшектері (таскөмір, жанатын газ, шымтезек, батпақ, мұнай).
- Биокосты зат – шөгінді жыныстар, сазды минерал.
- В.И.Вернадский былай деп пікір айтты: "Қазіргі жер атмосферасындағы оттегі ұзақ уақыт судағы және құрлықтағы өсімдіктердің фотосинтездік үдерістерінің арқасында қалыптасады. Сонымен қатар өсімдіктер басқа тірі организмдермен бірлесе отырып, жер бетінде пайда болады".
- Тіршілігі бар кеңістік – Биосфера.
- В.И.Вернадский биосфераның жоғарғы шегарасын ғаламшардың озон қабаты деп санады.
- В.И.Вернадский бойынша биосфераның жоғарғы шегарасы – 20 км биіктіктегі озон қабаты.
- Жер бетінен 20 км биіктікте орналасқан қабат – озон.
- Озон қабатының тірі организмдерге әсері – күннен келетін ультракүлгін сәулелерді ұстап тұрады.
- В.И.Вернадский ілімі бойынша биосфераның төменгі шегарасы – 3-3,5 км тереңдікте.
- В.И.Вернадский тірі заттардың аса тығыз топталуын "өмір қабықшасы" деп атады.
- Биосфераның ұсақ құрылымдық элеметтеріне кіретін қабаттар – Топырақ, балшық, сулы қабат.
Биосфера туралы
- Жердің күрделі қабығы биосфера деп аталады.
- Ландшафт туралы ілімді неміс ғалымы Александр Гумбольдт, француз ғалымы Элизе Реклю және австриялық ғалым Эдуард Зюсс дамытқан.
- Ресейлік ғалымдар Василий Докучаев пен Петр Броунов географиялық қабық туралы ілімді зерттеген.
- XX ғасырдағы ойшыл Владимир Вернадский Докучаев пен Броуновтың географиялық қабық туралы ғылыми идеяларын дамытқан.
- 1875 жылы Эдуард Зюсс "Биосфера" ұғымын ғылымға енгізді.
- Владимир Вернадский өз еңбектерінде "Биосфера" терминін қолдана отырып, тірі организмдердің қайта құру рөлін атап өтті.
- Вернадский: "Жер бетінде тұтас алынған тірі организмдерден басқа үздіксіз қуатты, сонысымен нәтижелі қызмет ететін химиялық күш жоқ" деп тұжырымдады.
- Вернадский тіршіліктің бесігін "биосфера" деп атады.
- Вернадский биосфера атмосфераның төменгі қабатынан, гидросферадан және литосфераның жоғары қабатынан тұрады деп дәлелдеді.
- Вернадский: "Жердің дамуы кезінде бүкіл биосфера және оның құрамдас бөліктері тірі ағзалардың көмегімен табиғи жүйе ретінде қалыптасады" деді.
- Вернадскийдің пікірінше, биосфера - Жер бетін қалыптастыру барысында геологиялық күштің рөлін атқарушы тірі заттардан тұратын, жерді қоршаған кеңістік.
- Вернадский оттегі мен көміртегінің айналымдарын зерттеді.
- Вернадский Жердегі ең көп тараған химиялық элементтердің оттегі мен көміртегі екенін зерттеді.
Биосфералық Циклдар
- Фотосинтез процесі кезінде жасыл өсімдіктер органикалық заттардың биологиялық өнімін жасайды.
- Жануарлардың тіршілік әрекеті арқылы биологиялық өнім екінші реттік биологиялық өнімге айналады.
- Бактериялар мен саңырауқұлақтар бірінші және екінші реттік биологиялық өнімді ыдыратады.
Биосфераның Бөліктері
-
Вернадский бойынша биосфераның бөліктері:
- "Тірі зат" - бүкіл планетадағы барлық тірі организмдердің жиынтығы.
- Биогенді зат – ежелгі биосфера бөлшектері (таскөмір, жанатын газ, шымтезек, батпақ, мұнай).
- Биокосты зат - шөгінді жыныстар, сазды минерал.
-
Вернадский: "Қазіргі жер атмосферасындағы оттегі ұзақ уақыт судағы және құрлықтағы өсімдіктердің фотосинтездік үдерістерінің арқасында қалыптасады. Сонымен қатар өсімдіктер басқа тірі организмдермен бірлесе отырып, жер бетінде пайда болады" деп пікір айтты.
Биосфераның Шекаралары
- Тіршілік бар кеңістік биосфера деп аталады.
- Вернадский ғаламшардың озон қабатын биосфераның жоғарғы шекарасы деп санаған.
- Вернадский бойынша биосфераның жоғарғы шекарасы - 20 км биіктіктегі озон қабаты.
- Жер бетінен 20 км биіктіктегі қабат - озон.
- Озон қабаты тірі организмдерге күннен келетін ультракүлгін сәулелерді ұстап тұру арқылы әсер етеді.
- Вернадский іліміне сәйкес биосфераның төменгі шекарасы - 3-3,5 км тереңдікте.
- Вернадский тірі заттардың аса тығыз топталуын "Өмір қабықшасы" деп атады.
Биосфераның Кіші Құрылымдық Элементтері
- Биосфераның кіші құрылымдық элементтеріне топырақ, балшық, сулы қабат жатады.
Биосфера туралы
- Жердің кешенді қабығы – Биосфера.
- Биосфера ұғымын ғылымға 1875 жылы австриялық геолог ғалым Э.Зюсс енгізген.
- «Биосфера» терминін қолдана отырып, тірі организмдердің қайта құру рөлін В.И.Вернадский атап көрсеткен.
Ландшафт және Географиялық қабық
-
Ландшафт туралы ілімді дамытқан ғалымдар:
- А.Гумбольдт (неміс)
- Э.Реклю (француз)
- Э.Зюсс (австриялық)
-
Географиялық қабық туралы зерттеген орыс ғалымдары:
- В.В.Докучаев
- П.И.Броунов
- В.И.Вернадский (ХХ ғасырдың ойшылы)
В.И.Вернадскийдің Биосфера туралы ілімі
- “Жер бетінде тұтас алынған тірі организмдерден басқа үздіксіз қуатты, сонысымен нәтижелі қызмет ететін химиялық күш жоқ” – В.И.Вернадский.
- Тіршіліктің бесігін «биосфера» деп атаған ғалым – В.И.Вернадский.
- Биосфера атмосфераның төменгі қабатынан, гидросферадан және литосфераның жоғары қабатынан тұрады – В.И.Вернадский.
- "Жердің дамуы кезінде бүкіл биосфера және оның құрамдас бөліктері тірі ағзалардың көмегімен табиғи жүйе ретінде қалыптасады" - В.И.Вернадский.
- В.И.Вернадский пікірінше, биосфера - Жер бетін қалыптастыру барысында геологиялық күштің рөлін атқарушы тірі заттардан тұратын, жерді қоршаған кеңістік.
Биосферадағы айналымдар
- Оттегі мен көміртегінің айналымдарын В.И.Вернадский зерттеген.
- Жердегі ең көп тараған химиялық элементтер – Оттегі мен көміртегі.
- Биосфералық циклдер:
- Фотосинтез үдерісі арқылы биологиялық өнімнің түзілуі.
- Жануарлардың тіршілік әрекеті арқылы екінші кезектегі биологиялық өнімге айналуы.
- Бактериялар мен саңырауқұлақтардың биологиялық өнімді жоюы.
Биосфераның құрамдас бөліктері
- В.И.Вернадский бойынша биосфераның бөліктері:
- "Тірі зат" – планетамыздағы барлық тірі организмдердің жиынтығы.
- Биогенді зат – ежелгі биосфера бөлшектері (таскөмір, жанатын газ, шымтезек, батпақ, мұнай)
- Биокосты зат – шөгінді жыныстар, сазды минерал.
Биосфераның шекарасы
- Тіршілігі бар кеңістік – Биосфера.
- Биосфераның жоғарғы шегарасын ғаламшардың озон қабаты деп санаған ғалым – В.И.Вернадский.
- Биосфераның жоғарғы шегарасы – 20 км биіктіктегі озон қабаты.
- Жер бетінен 20 км биіктікте орналасқан қабат – Озон.
- Озон қабатының тірі организмдерге әсері – Күннен келетін ультракүлгін сәулелерді ұстап тұрады.
- Биосфераның төменгі шегарасы – 3-3,5 км тереңдікте.
Биосфераның құрылымы
- В.И.Вернадский тірі заттардың аса тығыз топталуын «Өмір қабықшасы» деп атады.
- Биосфераның ұсақ құрылымдық элеметтеріне кіретін қабаттар – Топырақ, балшық, сулы қабат.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Бұл викторина Жердің кешенді қабығы – биосфераға арналған. Онда биосфера туралы ілімді дамытқан ғалымдардың еңбектері мен В.И.Вернадскийдің тұжырымдамалары талқыланады. Сұрақтар барысында биосфераның құрамдас бөліктері мен оның мәні жайлы біле аласыз.
