Biologie: Selstruktuur en Funksie

Cell Structure and Function

• Cell Theory: All living organisms are composed of cells; the cell is the basic unit of life; all cells arise from pre-existing cells.
• Types of Cells:
  • Prokaryotic Cells: No nucleus or membrane-bound organelles (e.g., bacteria).
  • Eukaryotic Cells: Have a nucleus and organelles (e.g., plant and animal cells).

Genetics

• DNA: Carries genetic information, composed of nucleotides (A, T, C, G).
• Gene: A segment of DNA coding for a protein.
• Chromosomes: Structures made of DNA and proteins, humans have 46 (23 pairs).
• Mendelian Genetics: Study of inheritance patterns (e.g., dominant and recessive traits).

Evolution

• Natural Selection: Mechanism of evolution where organisms better adapted to their environment tend to survive and reproduce.
• Speciation: Formation of new species through evolution.
• Common Descent: All living organisms share a common ancestor.

Ecology

• Ecosystem: A community of living organisms interacting with their environment.
• Biodiversity: Variety of life in an ecosystem; crucial for resilience and stability.
• Food Chains and Webs: Energy flow from producers (plants) to various levels of consumers (herbivores, carnivores).

Human Biology

• Organ Systems: Groups of organs working together (e.g., respiratory, circulatory, nervous systems).
• Homeostasis: Maintenance of stable internal conditions (e.g., temperature, pH).
• Immune System: Body's defense against pathogens; includes white blood cells and antibodies.

Biochemistry

• Macromolecules: Four main types - carbohydrates (energy storage), lipids (fats and oils), proteins (structural and functional roles), nucleic acids (DNA and RNA).
• Enzymes: Biological catalysts that speed up chemical reactions; affected by temperature and pH.

Plant Biology

• Photosynthesis: Process by which plants convert light energy into chemical energy (glucose) using chlorophyll.
• Tropisms: Growth responses to environmental stimuli (e.g., phototropism - light, gravitropism - gravity).

Microbiology

• Bacteria: Single-celled organisms; can be beneficial (gut bacteria) or harmful (pathogens).
• Viruses: Non-living entities that require a host to replicate; can cause diseases.

Biotechnology

• Genetic Modification: Alteration of an organism's DNA to achieve desired traits.
• CRISPR: A genome editing tool that allows for precise changes in DNA.

Selstruktuur en Funksie

• Al lewende organismes is opgebou uit selle.
• Die sel is die basiese eenheid van lewe.
• Alle selle ontstaan uit bestaande selle.
• Prokariotiese selle: Het geen kern of membraan-gebonde organelle nie, soos bakterieë.
• Eukariotiese selle: Het 'n kern en organelle, soos plant- en diers selle.

Genetika

• DNA dra genetiese inligting en bestaan uit nukleotiede (A, T, C, G).
• 'n Gen is 'n segment van DNA wat vir 'n proteïen kodeer.
• Chromosome is strukture gemaak van DNA en proteïene, mense het 46 (23 pare).
• Mendeliese Genetika bestudeer oorerflike patroon (bv. dominante en resessiewe eienskappe).

Evolusie

• Natuurlike seleksie is 'n meganisme van evolusie waar organismes beter aangepas by hul omgewing geneig is om te oorleef en voort te plant.
• Spesiasie is die vorming van nuwe spesies deur evolusie.
• Gemeenskaplike afkoms beteken dat alle lewende organismes 'n gemeenskaplike voorouer deel.

Ekologie

• 'n Ekosisteem is 'n gemeenskap van lewende organismes wat met hul omgewing wisselwerk.
• Biodiversiteit is die verskeidenheid van lewe in 'n ekosisteem, wat noodsaaklik is vir weerbaarheid en stabiliteit.
• Voedselkettings en -webbe verteenwoordig die energievloei van produsente (plante) na verskillende vlakke van verbruikers (herbivore, karnivore).

Menslike Biologie

• Organstelsels is groepe organe wat saamwerk (bv. respiratoriese, sirkulasiestelsel, senuweestelsel).
• Homeostase is die handhawing van stabiele interne toestande (bv. temperatuur, pH).
• Die immuunstelsel is die liggaam se verdediging teen patogene, dit sluit witbloedselle en antiliggame in.

Biochemie

• Makromolekule: Vier hooftipes - koolhidrate (energiebergings), lipides (vette en olies), proteïene (strukturele en funksionele rolle), nukleïensure (DNA en RNA).
• Ensieme is biologiese katalisators wat chemiese reaksies versnel. Hulle word beïnvloed deur temperatuur en pH.

Plantkunde

• Fotosintese is die proses waardeur plante ligenergie omskakel in chemiese energie (glukose) met behulp van chlorofil.
• Tropismes is groeirespons op omgewingstimuli (bv. fototropisme - lig, gravitropisme - swaartekrag).

Mikrobiologie

• Bakterieë is enkelsellige organismes wat voordelig (dermbakterieë) of skadelik (patogene) kan wees.
• Virus is nie-lewende entiteite wat 'n gasheer benodig om te repliseer, dit kan siektes veroorsaak.

Biotechnologie

• Genetiese Modifikasie is die verandering van 'n organismes 'n DNA om gewenste eienskappe te bereik.
• CRISPR is 'n genoomredaksie instrument wat presiese veranderinge in DNA moontlik maak.

Neem deel aan hierdie interessante toets oor selstruktuur, генетика en evolusie. Ontdek hoe selle werk, die beginsels van genetika, en die meganisme van evolusie. Die toets dek belangrike konsepte soos selteorie, Mendeliaanse genetika en natuurlike seleksie.