Biologia pasożytów: cykl życia tasiemca

Ekosystem pasożytów jelitowych

• Dojrzała postać tasiemca (lisa) rozwija się w jelicie cienkim; wydala proglotydy z jajami inwazyjnymi.
• Żywiciel pośredni połykając jaja, rozwija onkosfery, które przenikają do krwioobiegu i narządów (wątroba, płuca).
• W narządach rozwijają się pęcherzowate larwy, które po spożyciu przez żywiciela ostatecznego trafiają do jelita cienkiego, przekształcając się w dojrzałe postacie.
• Naciekający wzrost larw wywołuje objawy nowotworowe; testy serologiczne stają się niezbędne w diagnostyce.

Tęgoryjec dwunastnicy (Ancylostoma duodenale)

• Pasożytuje w jelicie cienkim gospodarzy: ludzi, małp człekokształtnych i świń.
• Ma specyficzny aparat gębowy z trzema parami ząbków, a samice produkują 20 000-30 000 jaj dziennie.
• Zarażenie następuje przez wnikanie larw przez skórę, jamę ustną, a także w okresie prenatalnym przez łożysko lub mleko matki.
• Zakażenie objawia się świądem, eozynowym zapaleniem płuc, obrzękiem twarzy i stóp, opóźnieniem rozwoju u dzieci oraz niedokrwistością.

Inne pasożyty jelitowe

• Typowy geohelmint z psów wydala 20 000 jaj na dobę; przetrwałe w skrajnych warunkach.
• Zarazić można się przez kontakt z glebą, wodą, warzywami, rzadziej sierścią.
• Dzieci, które nie dbają o higienę, są najbardziej narażone na zakażenia.
• Samice psów mogą przenosić larwy na płód przez łożysko i mleko, co prowadzi do zakażenia potomstwa.

Nużeniec ludzki (Demodex folliculorum)

• Pasożytuje w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych; jego cykl rozwojowy obejmuje stadia od jaja do przedstawiciela dorosłego.
• Zarażenie na drodze kontaktu bezpośredniego; objawy to zmiany na skórze, zapalenie powiek oraz wypryski.
• Wykrywanie odbywa się przez analizę zeskrobin naskórka.

Świeżbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei)

• Jak zwierzęta, pasożytuje w skórze, drążąc kanaliki, co prowadzi do silnego świądu.
• Objawia się najczęściej między palcami, w zgięciach łokciowych oraz pachwinach.
• Najcięższa forma to świerzb norweski, szczególnie u osób z AIDS. Diagnostyka odbywa się przez zeskrobinę z chorej skóry.

Wesz ludzka (Pediculus humanus)

• Przechodzi z człowieka na człowieka, łatwo się przenosi poprzez wspólne przedmioty.
• Jaja przyczepiają się do włosów; wylęgają się nimfy, które prowadzą do postaci dorosłej.
• Może przenosić patogeny (riketsje, dur) oraz być rezerwuarem Toxoplasma gondii.

Wesz łonowa (Pthirus pubis)

• Przenoszona głównie przez kontakty seksualne; jaja przyczepione do włosów łonowych.
• Objawy to swędzenie, drapanie oraz infekcje bakteryjne.
• U samic składane około 30 jaj w życiu.

Pluskwa domowa (Cimex lectularius)

• Żywi się krwią w nocy, obecna w pomieszczeniach mieszkalnych.
• Jaja w wieczku składają przez samice; larwy rozwijają się w pięciu stadiach.

Muszki i pchły jako wektory

• Lucilia sericata (mucha zielona) i Sarcophaga haemorrhoidalis (ścieżka) składają larwy w padlinie; przenoszenie wirusów i bakterii.
• Pchła ludzka (Pulex irritans) ma kompletny cykl rozwojowy; może być nosicielem wielu patogenów.