Biochemie - LFL242: Celmembranen en Lipiden

Biochemie - LFL242

• De cursus behandelt biologische membranen en lipiden, kanalen en pompen.
• De cursus is gegeven door Drs. Ing. Mark Siderius in 2024-2025.
• Het cursusmateriaal behandelt celmembranen, inclusief hun kenmerken en functies.
• Lipiden, waaronder fosfolipiden, glycolipiden en cholesterol zijn belangrijke componenten van membranen.
• De rol van proteïnen in de membraan wordt beschreven.
• De leerdoelen omvatten de rol en opbouw van celmembranen en de synthese en rol van lipiden in de membraan.
• Celmembranen zijn samengesteld uit verschillende componenten, inclusief glycoproteïnen, glycolipiden, perifere membraanproteïnen, integrale membraanproteïnen, cholesterol, fosfolipide, en filamenten van het cytoskelet.
• Membranen zijn aanwezig in cellulaire compartimenten zoals mitochondriën, peroxisomen, endoplasmatisch reticulum, kernmembraan, en lysosomen.
• Membraanstructuren regelen nutriënten en andere stoffen.
• Membraancomponenten zijn onder andere fosfolipiden (50%).
• Fosfolipiden zijn opgebouwd uit een hydrofiele kop en hydrofobe staart.
• De structuren van lipiden (geïsoleerd en samen) en hun effect op de smelttemperatuur worden verklaard.
• Opsomming van vetzuren en hun smeltpunten: Octaanzuur (8:0), Decaanzuur (10:0), Laurinezuur (12:0), en Myristinezuur (14:0), Oliezuur (18:1), Linolzuur (18:2), en Alfalinoleenzuur (18:3).
• Onverzadigde vetzuren (met dubbele bindingen, cis en trans) zijn essentieel voor de mens.
• Omega-3 en omega-6 vetzuren zijn voorbeelden.
• Glycolipiden helpen bij cel-cel contact en immuunreacties; het ABO-bloedgroepsysteem werkt met glycolipiden.
• Cholesterol is belangrijk voor de stevigheid en permeabiliteit van membranen, het vormt "vet-vlotten", en voorkomt rigiditeit of fluïditeit afhankelijk van de temperatuur.
• In de cursus worden verschillende soorten transportmechanismen besproken: uniporter, symporter en antiporter.
• Transport kan actief of passief zijn; passief transport kost geen energie.
• Kanaalgemedieerd transport is een passief proces terwijl transport door eiwitten kan zowel actief als passief zijn.
• Er worden verschillende typen kanalen beschreven.
• Actiepotentiaal is belangrijk voor communicatie tussen cellen, met inbegrip van de verschillende delen van een cel.
• Een stimulus van een andere cel of een neuron veroorzaakt depolarisatie en openen van sommige Na+ kanalen die Na+ ionen naar binnen laten stromen.
• Gap junctions verbinden cellen, maken intercellulaire communicatie mogelijk en synchroniseren van respons.
• Secundaar actief transport maakt gebruik van opgebouwd potentiaal van primair actief transport.
• Er zijn P-type ATPases, betrokken bij transport van H+, Na+, Ca2+, Cu2+, en zware metalen, en maken gebruik van hydrolyse van ATP.
• ATP-binding cassette (ABC) transporters zijn belangrijk bij het transport van cholesterol, cortisol, en andere stoffen; het blokkeren kan dienen in de behandeling van ziektes.

Inhoud

• De cursus behandelt verschillende transportmechanismen.
• De cursus behandelt de selectiviteit van kanalen.
• De cursus behandelt actiepotentiaal.
• De cursus behandelt transport van informatie, moleculen, en de werking van pompen.

Even toetsen

• Een vraag over verschil in celmembraan tussen arctische en tropische vissen.

Deze quiz test je kennis over biologische membranen en lipiden. Onderwerpen omvatten de kenmerken en functies van celmembranen, de rol van lipiden, en de structuren van membraanproteïnen. Perfect voor studenten die de cursus Biochemie volgen onder leiding van Drs. Ing. Mark Siderius.