Podcast
Questions and Answers
कोणत्या पर्वताच्या निर्मितीमध्ये मऊ पदार्थांचे अपक्षरण आणि कठीण पदार्थांचे उर्वरित राहणे या प्रक्रियेचा समावेश आहे?
कोणत्या पर्वताच्या निर्मितीमध्ये मऊ पदार्थांचे अपक्षरण आणि कठीण पदार्थांचे उर्वरित राहणे या प्रक्रियेचा समावेश आहे?
व्ह्‍ही आकाराचा खोरे हे कशामुळे तयार होते?
व्ह्‍ही आकाराचा खोरे हे कशामुळे तयार होते?
कोणत्या प्रकारची किनारपट्टी सरळ नसून वक्र किंवा बंक असते?
कोणत्या प्रकारची किनारपट्टी सरळ नसून वक्र किंवा बंक असते?
जर पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर दोन दोष निर्माण झाले आणि त्यांच्यातील भाग उंचावला गेला तर त्याचे काय होते?
जर पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर दोन दोष निर्माण झाले आणि त्यांच्यातील भाग उंचावला गेला तर त्याचे काय होते?
Signup and view all the answers
नावळे आणि त्यांच्या उपनद्यांच्या संपूर्ण क्षेत्राला काय म्हणतात?
नावळे आणि त्यांच्या उपनद्यांच्या संपूर्ण क्षेत्राला काय म्हणतात?
Signup and view all the answers
Study Notes
भूगर्भीय दोष (Geological Fault)
- भूगर्भातील शक्ती कठीण खडकांवर आडव्या किंवा क्षितिज समांतर दिशेने कार्य करतात.
- यामुळे भूपृष्ठावर ताण निर्माण होतो.
- भूपृष्ठ तडे पडते.
गट पर्वत (Block Mountain)
- भूपृष्ठावर दुहेरी प्रस्तरभंग होतो.
- प्रस्तरभंगाबाहेरील भूभाग स्थिर राहतो.
- मधला भाग उंचावला जातो.
- काहीवेळा मधला भाग स्थिर, दोन्ही बाजू खाली खचतात.
- महाराष्ट्रातील सह्याद्री उदाहरण.
अवशिष्ट पर्वत
- भूपृष्ठावरील उंचवटा मृदू व कठीण खडकांनी बनलेला असतो.
- बाह्य घटकांच्या उत्खनन कार्यामुळे मृदू खडक खाली जातात.
- कठीण खडक शेजारील खडकांपेक्षा उंच रहातात.
- उदाहरण म्हणजे सातपुडा, विंध्य, आणि अरवली पर्वत.
व्हे शेप व्हॅली (V Shape Valley)
- पर्वतीय क्षेत्रातील नद्यातील तीव्र उतारामुळे नदीचा वेग वाढतो.
- तळाच्या क्षरणाचे प्रमाण काठांपेक्षा जास्त असते.
- नदीचे तळ खोल होतात आणि काठ तीव्र उताराचे होतात.
- प्रवरा नदीचा धबधबा उदाहरण.
नदीचे खोरे (River Basin)
- मुख्य नदी, तिच्या उपनद्या आणि सहायक नद्यांचा एकत्रित प्रदेश.
- या प्रदेशात जलसिंचन होत असते.
मुखदुंड (Estuary)
- ज्या ठिकाणी नदी समुद्राला येऊन मिळते तिथे नदीच्या मुखामध्ये समुद्राचे पाणी आत येते.
- मुखदुंडात समुद्राचे पाणी नदीच्या पाण्याशी मिसळते.
अनिश्चित किनारपट्टी (Irregular Seashore)
- ज्या किनारपट्टीच्या रेषा सरळ न राहता वक्राकार असतात.
- कोकण किनारा उदाहरण.
रिया किनारा (Riya Seashore)
- नद्या समांतरपणे समुद्राला येऊन मिळतात.
- त्यामुळे किनारा खणला जातो.
- कोकण किनारी उदाहरण.
घर्षित चबुतरा
- सागरी लाटांच्या माऱ्यामुळे किनारपट्टीवरील कडा कपार होतात.
- काही काळानंतर कडा खाली येतो.
- समुद्राच्या किनाऱ्यावर कपार तयार होतात.
पर्वत(Mountain)
- त्या भूभागातल या प्रदेशाबाहेरच्या भागापेक्षा उंच प्रदेश असतो.
- डोंगर व खोरे स्पष्ट दिसतात.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
या प्रश्नमंजुषीमध्ये तुम्हाला भूगर्भीय दोष, गट पर्वत, अवशिष्ट पर्वत, व्हे शेप व्हॅली आणि नदीचे खोरे याबद्दलच्या तुमच्या ज्ञानाची चाचणी घेतली जाईल. या समस्यांवर अधिक विचार करून तुम्ही भूगोलातील तुमच्या समजुतीत सुधारणा करू शकता.
