S2. Belangrijke gebeurtenissen in de koloniale geschiedenis

Belangrijke jaartallen en gebeurtenissen

• 1492: Christopher Columbus arriveert in Amerika (Abya Yala)
• 1494: Verdrag van Tordesillas tussen Spanje en Portugal om claims op ontdekt land te regelen
• 1520: Verovering van het Azteekse Rijk door Hernán Cortés. La Malinche, een Nahua-vrouw, fungeerde als tolk en adviseur voor Cortés, en is de moeder van de eerste mestizo.
• 1532: Verovering van het Incarijk door Francisco Pizarro. Atahualpa, de keizer, wordt gevangen genomen door Pizarro.

Koloniale systemen en praktijken

• Inbedrijfstelling: Menselijke arbeid van de inheemse bevolking als ruil voor bescherming en bekering tot het christendom.
• Kastes: Sociale classificatie op basis van raciale afkomst in Latijns-Amerika.
• Syncretisme: Vermenging van culturele en religieuze overtuigingen en praktijken, zoals Santeria in Cuba.
• Bartolome de las Casas: Spaanse missionaris die zich inzet voor de rechten van de inheemse bevolking en het encomiendasysteem veroordeelt.
• De vijfde: Belasting op 20% van alle edele metalen die in koloniaal Spaans Amerika werden gedolven. Potosi was de belangrijkste stad die zilver produceerde, waardoor Spanje rijk werd.
• Mitas: Arbeidscontracten die inheemse mensen verplichtten om voor een bepaalde tijd in mijnen of landbouw te werken, vaak onder zware omstandigheden. Georganiseerd in groepen die 'carporales' werden genoemd.
• Tupac Amaru II: Leider van een inheemse opstand tegen de Spaanse kolonisatie in Peru in de 18e eeuw. Streefde naar verbetering van de rechten van de inheemse bevolking.

Andere belangrijke termen

• Roze legende: Geromantiseerd beeld van de Spaanse verovering, waar de heroïsche en nobele aspecten worden benadrukt, terwijl geweld en uitbuiting worden gebagatelliseerd.
• Zwarte legende: Kritisch beeld van de Spaanse koloniale daden, waarin de wreedheid, uitbuiting en fanatisme worden benadrukt.

Betekenis van Abya Yala

• Abya Yala betekent "volwassen, levend, bloeiend land,"
• Volgens de Guna, een inheemse stam uit Colombia en Panama, is dit de naam voor de plaats waar zij wonen.

Na de onafhankelijkheid

• Simon Bolivar: 'El Libertador', die voor de onafhankelijkheid van verschillende Zuid-Amerikaanse landen vocht.
• Monroe Doctrine 1823: Amerikaans beleid dat de vrijheid van Amerika bevestigt en Europese inmenging in het westelijk halfrond verbiedt.

Culturele aspecten

• De term 'cultuur' wordt in de Spaanstalige wereld veel gebruikt.
• "Worth a Potosi!": Deze uitdrukking uit het koloniale tijdperk betekent "erg waardevol". De stad Potosi was belangrijk vanwege de edele metalen die daar werden geproduceerd.
• De Potosi-mijn is een 'open ader', omdat miljoenen slaven in de mijnen stierven en de erfenis voor de Bolivianen vervuild is.
• Traditionele dansen in Bolivia, zoals de caporales en de morenada, hebben hun wortels in de koloniale tijd.

Impact van de koloniale tijd

• Personalisme en nepotisme: Deze attitudes zijn gebaseerd op familiebanden, maar leiden tot een gebrek aan gemeenschapszin en zorgen voor obstakels voor democratiserings- en moderniseringsprocessen.
• Verdeling in sociale groepen: De koloniale maatschappij werd verdeeld op basis van huidskleur, kleding en taal, wat leidde tot ongelijkheid en voorrechten voor blanken.
• Benkos Biohó: Symbool van etnische diversiteit, rechtvaardiging van het Afro-volk en een representant voor vergeten groepen.

De Amerikaanse aanwezigheid

• Nicaragua:
  • William Walker, een Amerikaans avonturier, was kort president in 1856.
  • Amerikaanse militaire bezetting van 1912 tot 1933.
• Panama:
  • Onafhankelijkheid in 1903 met behulp van de VS.
  • Panama Kanaal (1914) verbindt de Atlantische en Stille Oceaan, gebouwd met behulp van Frankrijk en de VS.
• Puerto Rico:
  • Officieel een gemenebest van de Verenigde Staten.
  • Puerto Ricaanse burgers zijn ook Amerikaanse burgers, met veel dezelfde rechten.

Test je kennis over belangrijke jaartallen en gebeurtenissen in de koloniale geschiedenis van Latijns-Amerika. Dit quiz richt zich op de invloeden van Europese ontdekkingsreizigers en de impact op inheemse culturen. Leer praktische details over gebeurtenissen zoals de veroveringen en koloniale praktijken.