Barwienie w Mikroskopii Elektronowej

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Który z poniższych utrwalaczy chemicznych jest stosowany do mikroskopii elektronowej?

  • Alkohol etylowy 50-75%
  • Formaldehyd 4%
  • Aceton 50-100%
  • Glutaraldehyd 0,5-6% (correct)

Eozyna jest barwnikiem zasadowym.

False (B)

Jakie struktury komórkowe są barwione hematoksyliną?

Jądro i RER

Przykładem techniki barwienia potrójnego są ___________.

<p>trichromy</p> Signup and view all the answers

Dopasuj barwniki do ich charakterystyki:

<p>Hematoksylina = Barwnik zasadowy, barwi jądro Eozyna = Barwnik kwaśny, barwi cytoplazmę Kwas pikrynowy = Używany w utrwalaczach Kwas octowy = Część utrwalacza Bouina</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych typów tkanek są klasyfikowane jako tkanka nabłonkowa?

<p>Naskórek (D)</p> Signup and view all the answers

Tkanki nabłonkowe są unerwione, co pozwala na ich szybszą regenerację.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są trzy strefy polaryzacji komórek tkanki nabłonkowej?

<p>apikalna, boczna, podstawna</p> Signup and view all the answers

Tkanka nabłonkowa jest pochodzenia ze wszystkich trzech __________ zarodkowych.

<p>listków</p> Signup and view all the answers

Dopasuj funkcje nabłonków do ich opisów:

<p>ochronna = Zabezpiecza przed uszkodzeniami absorpcja = Wchłanianie substancji pokarmowych sekrecyjna = Produkcja i wydzielanie substancji transportująca = Ruch śluzu lub komórek</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych funkcji tkanki nabłonkowej jest związana z wymianą gazów?

<p>Barierowa (A)</p> Signup and view all the answers

Komórki nabłonkowe należą do najbardziej unaczynionych tkank w organizmie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywa się proces różnicowania komórek na podstawowe typy tkanek?

<p>histogeneza</p> Signup and view all the answers

Jakie struktury zwiększają powierzchnię wchłaniania w nabłonkach absorpcyjnych?

<p>Mikrokosmki (B)</p> Signup and view all the answers

Mikrokosmki mają zdolność aktywnego ruchu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie białko umożliwia wzrost mikrokosmków?

<p>Willina</p> Signup and view all the answers

Mikrokosmki mają długość od _____ do _____ μm.

<p>0,2; 3</p> Signup and view all the answers

Dopasuj białka do ich funkcji:

<p>Fimbryna = Tworzy połączenia poprzeczne Miozyna I = Łączy włókna aktynowe z błoną komórkową Spektryna = Stabilizuje sieć cytoszkieletu Willina = Umożliwia wzrost mikrokosmków</p> Signup and view all the answers

W którym nabłonku nie występuje brzeżek szczoteczkowy?

<p>Kanalik dystalny nefronu (C)</p> Signup and view all the answers

Kosmki i mikrokosmki to te same struktury.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Brzeżek szczoteczkowy tworzy się, gdy mikrokosmki są liczne, z zakresu _____ do _____ mikrokosmków na komórkę.

<p>3 000; 15 000</p> Signup and view all the answers

Jak nazywają się komórki odpowiedzialne za wydzielanie białek?

<p>Gruczoły surowicze (B)</p> Signup and view all the answers

Sekrecja glikoprotein zachodzi w gruczołach surowiczych.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie rodzaje gruczołów występują w organizmach ryb i płazów?

<p>Gruczoły surowicze i gruczoły śluzowe.</p> Signup and view all the answers

Gruczoły _____ mają zdolność do odbudowy po usunięciu części komórki.

<p>merokrynowe</p> Signup and view all the answers

Jakie substancje wydzielają komórki kubkowe?

<p>Glikoproteiny (D)</p> Signup and view all the answers

Dopasuj rodzaj gruczołu do sposobu jego wydzielania:

<p>Gruczoł merokrynowy = Egzocytoza Gruczoł apokrynowy = Częściowe uszkodzenie komórki Gruczoł holokrynowy = Rozpad całej komórki Gruczoły mieszane = Odbudowa komórki po wydzielaniu</p> Signup and view all the answers

Usunięcie szczytowej części komórki gruczołowej jest cechą gruczołów holokrynowych.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie sygnały wpływają na regulację czynności wydzielniczych komórek?

<p>Bodźce nerwowe, bodźce chemiczne i czynniki metaboliczne.</p> Signup and view all the answers

Jakie komórki są jaśniejsze w śliniance podjęzykowej?

<p>Komórki śluzowe (A)</p> Signup and view all the answers

Gruczoły wydzielania wewnętrznego magazynują sekrecję.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie hormony są produkowane przez część wewnątrzwydzielniczą trzustki?

<p>insulina i glukagon</p> Signup and view all the answers

Gruczoły wydzielania zewnętrznego są nazywane __________.

<p>egzokrynowymi</p> Signup and view all the answers

Dopasuj typ gruczołu do jego funkcji:

<p>Gruczoł egzokrynny = Wydziela substancje do światła ciała Gruczoł endokrynny = Wydziela substancje do krwi Gruczoł parakrynny = Wydziela substancje działające lokalnie na sąsiednie komórki</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących gruczołów wydzielania zewnętrznego jest prawdziwe?

<p>Przykładem są gruczoły ślinowe (C)</p> Signup and view all the answers

Trzustka ma tylko jedną funkcję - wydzielanie hormonów.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są dwa główne rodzaje adhezji komórek?

<p>Adhezja komórka-komórka i adhezja komórka-ECM (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest główne zadanie gruczołów parakrynowych?

<p>Wydzielanie substancji działających na sąsiednie komórki.</p> Signup and view all the answers

Półdesmosomy są miejscem kontaktu komórek nabłonkowych z substancją międzykomórkową.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie białka są zaangażowane w tworzenie połączeń z substancją międzykomórkową?

<p>Integryny</p> Signup and view all the answers

Pojedyncze kompleksy białkowe, które łączą komórki nabłonkowe z błoną podstawną, nazywają się __________.

<p>półdesmosomy</p> Signup and view all the answers

Jakie połączenia występują na powierzchni komórek tkanki łącznej?

<p>Kontakty lokalne (C)</p> Signup and view all the answers

Integryny tworzą heterodimery składające się z par białek α i β.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jedynym miejscem kontaktu komórek nabłonkowych z substancją międzykomórkową jest miejsce przylegania powierzchni __________ do błony/blaszką podstawną.

<p>podstawnej</p> Signup and view all the answers

Sparuj typy połączeń z ich opisami:

<p>Półdesmosomy = Kompleksy białkowe w komórkach nabłonkowych Kontakty lokalne = Połączenia w tkance łącznej Integryny = Białka łączące komórki z ECM Błona podstawna = Substancja międzykomórkowa</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Formaldehyd 4% (Formalina)

Chemiczny utrwalacz biologiczny, stosowany do utrwalania tkanek biologicznych.

Barwienie HE (hematoksylina i eozynka)

Podstawowa metoda barwienia histologicznego, barwiąca jądra komórkowe na niebiesko i cytoplazmę na różowo.

Utrwalacz Bouina

Mieszanina utrwalaczy zawierająca formalinę, kwas pikrynowy i kwas octowy, stosowana do utrwalania tkanek biologicznych.

Barwienie histochemiczne

Metoda barwienia, która analizuje skład chemiczny struktur komórkowych lub tkankowych.

Signup and view all the flashcards

Barwienia potrójne (Trichromy)

Metody barwienia histologicznego, które róznicują tkankę łączną, wyróżniając jądro komórkowe, cytoplazmę i substancję międzykomórkową na różne kolory.

Signup and view all the flashcards

Rodzaje aktywności komórek

Komórki mogą znajdować się w stanie aktywności lub spoczynku. Przykładami komórek w aktywności jest fibroblast, syntezujący substancje międzykomórkowe. Komórki w spoczynku, to fibrocyty.

Signup and view all the flashcards

Śmierć komórki

Komórki w organizmach wielokomórkowych mogą ulegać śmierci. Przykłady to nekroza (śmierć z uszkodzenia) i apoptoza (programowana śmierć komórki).

Signup and view all the flashcards

Histogeneza

Proces różnicowania komórek na typy tkanek.

Signup and view all the flashcards

4 rodzaje tkanek

Tkanka nabłonkowa, łączna, mięśniowa i nerwowa.

Signup and view all the flashcards

Tkanka nabłonkowa - pochodzenie

Pochodzi z trzech listków zarodkowych: ektodermy, endodermy i mezodermy.

Signup and view all the flashcards

Cechy tkanki nabłonkowej - przyleganie

Nabłonkowe komórki przylegają ściśle do siebie i do błony podstawnej.

Signup and view all the flashcards

Polaryzacja komórek nabłonka

Komórki nabłonkowe mają trzy strefy: szczytową, boczną i podstawną.

Signup and view all the flashcards

Funkcje nabłonków

Ochrona, wchłanianie, wydzielanie, transport i funkcje receptorowe.

Signup and view all the flashcards

Mikrokosmki

Nieruchome, palczaste wypustki błony komórkowej nabłonków absorpcyjnych, np. w kanalikach nerkowych, jelicie cienkim i grubym. Zwiększają powierzchnię wchłaniania.

Signup and view all the flashcards

Stereocilia

Wypustki błony komórkowej, dłuższe niż mikrokosmki i występujące np. w narządzie słuchu lub przewodach nasieniowych. Zwiększają powierzchnię wchłaniania.

Signup and view all the flashcards

Budowa mikrokosmków i stereocilii

Zarówno mikrokosmki, jak i stereocilia zawierają pęczek filamentów aktynowych, odpowiedzialnych za ich kształt i funkcję.

Signup and view all the flashcards

Różnica między mikrokosmkami i stereociliami

Mikrokosmki są krótsze od stereocilii i występują w nabłonku absorpcyjnym, podczas gdy stereocilia występują w innych miejscach, np. w narządzie słuchu.

Signup and view all the flashcards

Brzeżek szczoteczkowy

Warstwa licznych mikrokosmków na powierzchni nabłonka, widoczna w mikroskopie świetlnym. Zwiększa powierzchnię wchłaniania.

Signup and view all the flashcards

Gdzie występuje brzeżek szczoteczkowy?

Brzeżek szczoteczkowy pokrywa nabłonek jelita cienkiego i grubego oraz nabłonek kanalika proksymalnego nefronu w nerkach. Nie występuje w kanaliku dystalnym nefronu.

Signup and view all the flashcards

Mikrokosmki a kosmki

Mikrokosmki to małe wypustki błony komórkowej widoczne w mikroskopie elektronowym. Kosmki to uwypuklenia błony śluzowej jelita, widoczne w mikroskopie świetlnym.

Signup and view all the flashcards

Funkcja mikrokosmków i stereocilii

Mikrokosmki i stereocilia zwiększają powierzchnię wchłaniania, ułatwiając przechodzenie substancji do wnętrza komórki.

Signup and view all the flashcards

Czym jest adhezja komórkowa?

To rodzaj połączenia między komórkami, które może występować między sąsiadującymi komórkami (cell-cell adhesion) lub między komórką i substancją międzykomórkową (cell-ECM adhesion).

Signup and view all the flashcards

Co to jest półdesmosom?

To rodzaj połączenia, które łączy komórkę z substancją międzykomórkową (ECM) w błonie podstawnej.

Signup and view all the flashcards

Co to jest kontakt ogniskowy?

To rodzaj połączenia, które łączy komórkę z substancją międzykomórkową (ECM).

Signup and view all the flashcards

Jak integryny łączą komórkę z ECM?

Integryny są białkami transbłonowymi, które tworzą pary białek α i β. Łączą one cytoszkielet wewnątrz komórki z białkami ECM.

Signup and view all the flashcards

Gdzie znajdują się półdesmosomy w komórkach nabłonkowych?

Półdesmosomy znajdują się w strefie podstawnej komórek nabłonkowych, przylegając do błony podstawnej.

Signup and view all the flashcards

Jakie jest znaczenie półdesmosomów?

Półdesmosomy zapewniają stabilne połączenie między komórkami nabłonkowymi a błoną podstawną, co jest kluczowe dla utrzymania struktury tkanek.

Signup and view all the flashcards

Czym różnią się kontakty ogniskowe od półdesmosomów?

Kontakty ogniskowe występują w tkance łącznej, podczas gdy półdesmosomy znajdują się w komórkach nabłonkowych. Oba rodzaje połączeń łączą komórki z ECM.

Signup and view all the flashcards

Jak połączenia z ECM wpływają na funkcjonowanie tkanek?

Połączenia z ECM zapewniają stabilność i integralność tkanek, umożliwiając ich prawidłowe funkcjonowanie.

Signup and view all the flashcards

Gruczoły wielokomórkowe

Gruczoły zbudowane z wielu komórek, które współpracują ze sobą, aby wydzielać substancje.

Signup and view all the flashcards

Ślinianka podjęzykowa

Gruczoł wielokomórkowy, który wydziela śluz, pomagający w nawilżeniu jamy ustnej.

Signup and view all the flashcards

Gruczoły wydzielania wewnętrznego

Gruczoły, które wydzielają hormony bezpośrednio do krwi, bez użycia przewodów.

Signup and view all the flashcards

Gruczoły wydzielania zewnętrznego

Gruczoły, które wydzielają substancje za pomocą przewodów, do określonego miejsca.

Signup and view all the flashcards

Trzustka - część zewnątrzwydzielnicza

Część trzustki, która produkuje enzymy trawienne, które są wydzielane do przewodu pokarmowego.

Signup and view all the flashcards

Trzustka - część wewnątrzwydzielnicza

Część trzustki, która produkuje hormony, takie jak insulina i glukagon, regulujące poziom cukru we krwi.

Signup and view all the flashcards

Parakrynowe

Wydzielanie substancji, które działają na sąsiednie komórki.

Signup and view all the flashcards

Ziarna zymogenu

Pęcherzyki w komórkach wydzielniczych, które zawierają nieaktywne enzymy trawienne.

Signup and view all the flashcards

Gruczoły

Wyspecjalizowane komórki nabłonkowe wydzielające substancje (sekrety) do środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego organizmu.

Signup and view all the flashcards

Rodzaje gruczołów

Gruczoły dzielą się na: surowicze, śluzowe i mieszane.

Signup and view all the flashcards

Gruczoły surowicze

Komórki wydzielające białka. Wytwarza się tam szorstka siateczka śródplazmatyczna (RER) i dużo rybosomów.

Signup and view all the flashcards

Gruczoły śluzowe

Komórki wydzielające glikoproteiny (białka z dodatkiem cukrów). Wykazują dobrze rozwinięty aparat Golgiego.

Signup and view all the flashcards

Sposób wydzielania

Gruczoły mogą wydzielać substancje w trzech mechanizmach: merokrynowym, apokrynowym i holokrynowym.

Signup and view all the flashcards

Wydzielanie merokrynowe

Komórki wydzielają substancję przez egzocytozę, bez uszkodzenia samej komórki.

Signup and view all the flashcards

Wydzielanie apokrynowe

Komórka wydziela substancję wraz z fragmentem swojej cytoplazmy, ulegając częściowemu uszkodzeniu.

Signup and view all the flashcards

Wydzielanie holokrynowe

Komórka wydziela substancję wraz ze swoją całą zawartością, ulegając zniszczeniu. Później ulega regeneracji.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Wprowadzenie do Histologii

  • Histologia to nauka badająca mikroskopowy układ komórek, tkanek i narządów.
  • Ma związek z innymi dziedzinami, takimi jak anatomia, fizjologia, biologia rozwoju, biochemia i immunologia molekularna.
  • Obejmuje obserwacje mikroskopowe od XIX do XXI wieku i rozwój metod badawczych.

Historia Histologii

  • Pierwsze obserwacje mikroskopowe przeprowadzili Hans i Zacharias Janssen (1590 r., 10x powiększenie).
  • Robert Hooke (1635-1703) zilustrował mikroskopowe obserwacje.
  • Antony van Leeuwenhoek (1632-1723, mikroskop 200x powiększenie) opisał pierwsze mikroorganizmy.
  • Marcello Malpighi (1628-1694) opisał budowę anatomicznej struktur organizmu.
  • Xavier Bichat (1771-1802) wprowadził pojęcie "tkanka" do anatomii, wyróżniając 21 rodzajów tkanek u człowieka.
  • Histologia jako dziedzina nauki rozwijała się wraz z udoskonaleniem mikroskopów (wynalezienie mikroskopu świetlnego, mikroskopów elektronowych).

Metody Histologiczne

  • Utrwalanie: Zachowanie struktury materiału biologicznego (chemiczne i fizyczne)
  • Formaldehyd 4% (Formalina); glutaraldehyd (do TEMu); alkohol etylowy (etanol); aceton
  • Mikrotom (początek XIX w.), przyrząd służący do cienkiego krojenia tkanek
  • Barwienie: Wizualizacja struktur komórkowych (barwienia histologiczne, histochemiczne, fluorescencyjne). Metody immunoznakowania (np. immunofluorescencja).
    • Podstawowe barwienie histologiczne (HE): hematoksylina i eozyna. (he – zasadowa, eo – kwaśna)
    • Barwienie potrójne (Trichromy): Wskazanie substancji międzykomórkowych, które są ważne w tkance łącznej.

Techniki Barwienia

  • Barwienie PAS - wielocukry obojętne, np. glikogen
  • Barwienie błękitem aniliny - cukry kwaśne, glikozaminoglikany, śluz
  • Barwniki Sudan - tłuszcze
  • Metoda Fuelgena - DNA
  • Barwienie ninhydryną - białka

Mikroskopy Elektronowe

  • TEM (1932 r.) - transmisyjne 50 000 000x powiększenie
  • SEM (1935 r.) - skaningowe 500 000x powiększenie

Mikroskop Sił Atomowych (AFM)

  • AFM (1980 r.) pozwala na nanoskopowe obrazowanie powierzchni ciał.
  • Opiera się na pomiarach oddziaływań międzyatomowych, umożliwiając obrazowanie z wysoką rozdzielczością.

Różnicowanie Komórek

  • Potencjał komórek (totipotencjalne - blastomery, pluripotencjalne - komórki macierzyste, multipotencjalne - komórki macierzyste, oligopotencjalne , unipotencjalne). Rozwój komórek doprowadza do asymetrycznych podziałów.
  • Gastrulacja, Neurulacja, Organogeneza - etapy rozwoju zarodka, prowadzące do powstania trzech listków zarodkowych oraz specyfikacji dojrzałych tkanek.

Tkanka Nabłonkowa

  • Pochodzenie: ektoderma, mezoderma, endoderma
  • Cechy: przyleganie do błony podstawnej, wyścielanie powierzchni.
  • Typy: jednowarstwowe i wielowarstwowe; płaskie, sześcienne, walcowate.
  • Funkcje: Ochrona, absorpcja, sekrecja, transport, receptorowa.
  • Przykłady nabłonkowych gruczołów,
  • Specjalizacje powierzchni komórkowych (np. rzęski, mikrokosmki, stereocilia).

Tkanka Łączna

  • Właściwości: Zbudowana z wielu rodzajów komórek (fibroblasty, makrofagi, adipocyty), wraz z macierzą międzykomórkową.
  • pełnią funkcje strukturalne i podporowe
  • pełnią funkcje adhezyjne

Błona Podstawna

  • Produkt komórek nabłonkowych i łącznotkankowych
  • Tworzą granice między komórkami nabłonka i łącznotkankowymi
  • Uczestniczy w wymianie substancji odżywczych między komórkami nabłonka oraz pełni role podporową dla komórek

Gruczoły

  • Rozróżnianie gruczołów jednokomórkowych i wielokomórkowych.
  • Podział wg miejsca wydzielania: zewnętrzne i wewnętrzne
  • Metody wydzielania: merokrynowe, apokrynowe, holokrynynowe.

Komórki Zmysłowe

  • Mechanoreceptory, elektroreceptory i chemoreceptory (np. kubki smakowe i węchowe)
  • Fotoreceptory,
  • Budowa zmysłowych warstw nabłonkowych

Skóra

  • Podstawowe warstwy naskórka (rogowaciejący, jasny, ziarnisty, kolczysty, podstawowy).
  • Skóra właściwa: brodawkowa i siateczkowa (z różnymi typami tkanek łącznych)
  • Warstwa podskórna (oraz jej podstawowe funkcje)
  • Dodatkowe elementy struktury- włosy, gruczoły łojowe, gruczoły potowe, paznokcie.

Nowotwory

  • Podział nowotworów (benignum, malignum).
  • Nowotwory nabłonkowe i nienabłonkowe.
  • Rodzaje nowotworów skóry.
  • Etapy onkogenezy (inicjacja, promocja, progresja)
  • Podział i omówienie genów odpowiedzialnych za nowotwór.
  • Cechy Czerniaka.
  • Diagnostyka nowotworów skóry.

Prążkowanie Przypodstawne

  • Wpuklenia błony komórkowej, zwiększające powierzchnie błon komórkowych

Połączenia Międzykomórkowe

  • Połączenia zamykające (zonula occludens)
  • Połączenia zwierające (zonula adherens)
  • Plamiaka zwierające (macula adherens) = Desmosomy
  • Połączenia szczelinowe (gap junctions/ nexus).
  • Znaczenie.
  • Anatomiczna budowa.

Półdesmosomy i Kontakty Ogniskowe

  • Powstawanie, budowa, funkcja półdesmosomów na błonie podstawnej.
  • Kontakty ogniskowe.
  • Rola integryn w adhezji

Rzęski i Wici

  • Wytwory komórkowe, różnicujące się wg struktury.
  • Podział (ruchome i nieruchome)
  • Rola w organizmie.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser