باکتری استافیلوکوکوس

Study Notes

استافیلوکوکوس ها، کوکسی های گرم مثبت هستند که به صورت چهار تایی، چندتایی یا خوشه‌ای وجود دارند.
نام جنس "استافیلوکوکوس" از دو کلمه یونانی استافیل (خوشه انگور) و کوکوس (دانه) گرفته شده است.
چیدمان باکتری‌ها به صورت خوشه‌ای یا تجمعی است.

استافیلوکوک‌ها براساس فاکتورهای مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند.
یکی از فاکتورهای مهم، آنزیم کواگولاز است.
- باکتری‌های کواگولاز مثبت: S. aureus
- باکتری‌های کواگولاز منفی: S. epidermidis و S. saprophyticus
- کواگولاز، آنزیمی است که فیبرینوژن را به فیبرین تبدیل می‌کند. این تبدیل در اطراف آبسه‌های استافیلوکوکی یک لایه فیبرینی ایجاد می‌کند و مانع از فاگوسیتوز باکتری می‌شود.
طبقه‌بندی براساس بیماری‌زایی:
- پاتوژن رایج: S. aureus
- پاتوژن فرصت‌طلب: S. epidermidis و S. saprophyticus
- غیر بیماری‌زا: S. hominis

محیط‌های غیرانتخابی
محیط‌های انتخابی (مانند Mannitol salt agar) برای جداسازی استافیلوکوکوس‌ها مهمند.

تست کاتالاز: تشخیص حضور آنزیم کاتالاز (که آب اکسیژنه را به آب و اکسیژن تبدیل می‌کند) در باکتری‌ها. این تست با مشاهده حباب‌های اکسیژن انجام می‌شود.
آنزیم کواگولاز:
- دو فرم (متصل به سلول و آزاد)
- تست اسلایدی/لام: جهت تشخیص کواگولاز متصل به سلول در محیط پلاسما. لخته شدن در عرض ده ثانیه نشان دهنده مثبت بودن است.
- تست لوله ای: جهت شناسایی کواگولاز آزاد در محیط پلاسما. تشخیص لخته‌های فیبرین، نشان دهنده مثبت بودن است.

منبع عفونت
- Exogenous: بیماران و ناقلین
- Endogenous: از طریق پوست یا مخاط بدن.
روش‌های انتقال
- تماس مستقیم یا غیرمستقیم
- تنفس و قطرات آلوده

عفونت‌های چرکی و غیر چرکی
- عفونت‌های پوستی و نسجی: فولیکولیت، فرانکل، کاربونکل، استیس، ابسه، زرده زخم، پارانشیت، عفونت زخم، سلولیت.
عفونت‌های عضلانی: استئومیلیت، آرتریت، بورسیتیس، پایومیوزیت.
عفونت‌های تنفسی: ‌تونسیلیتیس، فارنژیت، سینوزیت، عفونت گوش میانی، برونشیت، پنومونی، امپایما.
عفونت‌های سیستم عصبی مرکزی: آبسه، مننژیت.
عفونت‌های عروقی: ترومبوفلبیت، باکتریمیا، سپتیسمی، اندوکاردیت.
عفونت ادراری.