Bacteriële Huidinfecties: Diagnose en Behandeling

Bacteriële Huidinfecties: Kliniek en Behandeling

• De belangrijkste verwekkers van veel voorkomende en ernstige huidinfecties kunnen worden opgenoemd.
• Met behulp van PROVOKE kan een huidafwijking worden beschreven.
• Aan de hand van symptomen, klachten en resultaten van (aanvullend) onderzoek kan de diagnose bacteriële huidinfectie worden gesteld.
• De meest voorkomende bacteriële huidinfecties kan behandeld worden.

PROVOKE

• PROVOKE is een acroniem dat staat voor Plaats, Rangschikking, Omvang, Vorm, Omtrek, Kleur en Efflorescentie.
• De plaats van een laesie is belangrijk voor de diagnose, aangezien veel huidziekten voorkeurslocaties hebben.
• Rangschikking beschrijft de verhouding van laesies ten opzichte van elkaar, terwijl uitbreiding het oppervlak beschrijft dat de laesie inneemt.
• Verschillende termen beschrijven de rangschikking, waaronder gedissemineerd, diffuus, discreet, reticulair, confluerend en folliculair.
• Termen voor uitbreiding zijn solitair, circumscript, regionaal, segmentaal, gegeneraliseerd en universeel.

Omvang en Vorm van Laesies

• De omvang wordt bepaald door het aantal laesies en hun grootte, uitgedrukt in centimeters.
• Termen zoals miliair, lenticulair, nummulair en handpalmgroot worden gebruikt om de grootte te beschrijven.
• De vorm van laesies kan variëren en wordt beschreven met termen zoals rond, ovaal, polygonaal, bolrond, vlak, spits, stomp, gesteeld en hobbelig.

Omtrek en Kleur van Laesies

• De omtrek kan lijnscherp, scherp, matig scherp of onscherp zijn.
• De kleur geeft informatie over de laesie, zoals ontsteking (felrood) of infectie (gele pus).
• Roodheid kan erytheem (wegdrukbaar door vaatverwijding) of purpura (niet-wegdrukbaar door erytrocytenextravasatie) zijn.

Efflorescentie

• Efflorescentie zijn termen die bepaalde kenmerken bundelen, zoals eczeem (erytheem, squamae, papulae, vesiculae, natten, crustae en lichenificatie).
• Overige aspecten van een laesie worden beschreven met termen zoals atrofie.

Betekenis van Huidtermen

• Macula is een kleurverandering op huidniveau zonder verdere afwijkingen.
• Dyschromie is een niet nader omschreven verkleuring.
• Erytheem is tijdelijke roodheid door vaatverwijding.
• Purpura is rood-blauwe verkleuring door bloeding, niet wegdrukbaar.
• Teleangiëctasie is blijvende verwijding van kleine bloedvaatjes.
• Papula is een solide verhevenheid kleiner dan 1 cm.
• Urtica is een vluchtige, vlakke verhevenheid door oedeem in de dermis.
• Nodulus is een palpabele verhevenheid kleiner dan 1 cm.
• Nodus is een palpabele verhevenheid groter dan 1 cm.
• Tumor is een gezwel, nieuwvorming.
• Plaque is een solide, plateau-achtige verhevenheid groter dan 1 cm.
• Vesicula is een holte gevuld met helder vocht, kleiner dan 1 cm.
• Bulla is een vesicula groter dan 1 cm.
• Pustula is een holte gevuld met pus, kleiner dan 1 cm.
• Squama is een schilfer.
• Crusta is een korst.
• Comedo is een mee-eter in een afgesloten talgklier.
• Lichenificatie is een vergroving van het huidreliëf.
• Eczema is een ontstekingsreactie gekenmerkt door verschillende verschijnselen, zoals roodheid, zwelling, blaasjes, enz.
• Erosie is een oppervlakkig defect beperkt tot de epidermis.
• Excoriatie is een defect tot in de dermis.
• Vulnus is beschadiging van de huid zonder onderliggend pathologisch proces.
• Ulcus is een defect tot in de subcutis.
• Rhagade is een kloof of scheur in de huid.
• Atrofie is afname van volume van huid-samenstellende elementen.

Bacteriële Huidinfecties: Snelle Herkenning en Erythrasma

• Veel huidafwijkingen hebben een stereotype presentatie.
• Erythrasma komt vaak voor bij mensen met overgewicht en is roodbruin van kleur.
• Belangrijke differentiële diagnoses zijn Candida-infectie, eczeem seborroicum, psoriasis en Tinea corporis.

Erythrasma: PROVOKE en Behandeling

• PROVOKE bij erythrasma: binnenzijde bovenbenen rond scrotum (P), circumscript/diffuus (R), enkele laesie handpalmgrootte (O), grillig (V), scherp begrensd (O), rood/bruin (K), dyschromie (E).
• Aanvullend onderzoek is niet geïndiceerd.
• Adviezen omvatten goed afdrogen en vermijden van sauna en zweterige kleding.
• Behandeling bestaat uit miconazolcrème bij klachten.

Impetigo: Kenmerken, Oorzaken en Behandeling

• Impetigo komt voor bij kinderen, beginnend met blaasjes en gele korstjes rond neus/mond.
• Differentiaaldiagnoses zijn herpes simplex labialis, acne, folliculitis, staphylococcal scalded-skin syndrome en varicella infectie.
• PROVOKE bij impetigo: Rond neus/mond (P), circumscript/gegropeerd (R), tientallen laesies miliair (O), bolrond/rond (V), matig scherp begrensd (Omtrek), rood met gele korsten (Kleur), vesicula, crusta en erytheem (Efflorescentie).
• Behandeling omvat fusidinezuurcrème en het vermijden van krabben.

Functionele Anatomie van de Huid en Huidflora

• De huid bestaat uit epidermis, dermis en subcutis.
• Talgklieren hydrateren de huid en bevatten antimicrobiële peptiden.
• Zweetklieren zijn belangrijk voor thermoregulatie.
• Langerhanscellen helpen bij de afweer tegen micro-organismen.
• De huid is bedekt met bacteriën, gisten en mijten; de huidflora beschermt tegen pathogenen.

Pathologische Processen en Indeling van Huidinfecties

• De huid kan beschadigd raken door externe factoren (trauma) of interne aandoeningen (diabetes).
• Huidinfecties zijn in te delen in oppervlakkige, diepe en systemische infecties.

Primaire Bacteriële Infecties en Impetigo

• Primaire bacteriële infecties beginnen in of op de huid, vaak door grampositieve kokken (stafylokokken en streptokokken).
• Impetigo is veelvoorkomend en besmettelijk, vooral bij kinderen van 3-5 jaar.

Kliniek en Behandeling van Impetigo

• Impetigo contagiose (vulgaris) kenmerkt zich door nattende, erosieve letsels met gele korsten, vaak in het gezicht (krentenbaard).
• Impetigo bullosa wordt gekenmerkt door blaarvorming.
• Behandeling omvat fusidinezuurcrème of flucloxacilline bij falen van lokale therapie.
• Adviezen omvatten niet krabben, regelmatig handen wassen, neus snuiten en lichamelijk contact vermijden.

Ecthyma-ulcus en Ecthyma Gangraenosum

• Ecthyma-ulcus komt voor bij patiënten met verminderde weerstand.
• De verwekkers zijn S. aureus en S. pyrogenes.
• Het is een diepere, necrotiserende variant van impetigo.
• Gekenmerkt door een ulcus met opgeworpen rode rand en bedekt met gelige/bruinzwarte korsten.
• Ecthyma gangraenosum is een ernstige variant met necrotische ulcera verspreid over het hele lichaam.
• Behandeling omvat lokale of orale antibiotica en hygiëne.

Folliculitis

• Folliculitis wordt veroorzaakt door ophoping van onderhuids talg in een haarfollikel, waardoor deze ontstoken raakt.
• Komt vooral voor bij sporters en kinderen in groepen.
• Het kenmerkt zich door de aanwezigheid van een oppervlakkige puist of pustel (puist met gele punt bij het uiteinde van de haarschacht).
• Hygiënische adviezen zijn belangrijk.

Furunkel en Furunculose (Steenpuist)

• Verwekker is S. aureus.
• Furunculose is een fistel met meerdere drainageopeningen met conglomeraat van furunkels.
• Veroorzaakt omdat vanuit de furunkel pus naar de diepte kan doorbreken.

Karbunkel en Kliniek van Furunkel

• Karbunkel is als meerdere furunkels in de diepte samenvloeien tot een grote ontsteking met nog separate puskopjes.
• Furunkel is een dieper gelegen infectie van de haarfollikel.
• De follikel bevat purulent vocht, soms aanwezig met een necrotische prop.
• Meestal geen kweek nodig; S. aureus is de meest voorkomende verwekker.

Behandeling van Furunkel en Paronychia

• Behandeling furunkel afhankelijk van het klinisch beeld (locatie, koorts).
• Eradicatietherapie, bij recidiverende furunculose.
• Antibiotica is een indicatie bij furunkels/karbunkels op riskante plaatsen.
• Paronychia (omloop) verwekkers: S. aureus of S. pyogenes (A-strep).

Kliniek en Behandeling van Paronychia en Erysipelas

• Kliniek van paronychia - rode gezwollen ontsteking bij de nagelriem, soms gecompliceerd door abcesvorming.
• Hangt af van de ernst.
• Tijdige ontlasting van de ontsteking door incisie
• Erysipelas verwekker = S. pyogenes(A-strep).
• Een verwekker aantonen is meestal niet mogelijk omdat het aangedane gebied niet toegankelijk is voor een kweek (wel als er blaasjes/huidbaaninfectie)

Kliniek en Symptomen van cellulitis

• Waar infectie? Dermis en oppervlakkige subcutis
• Kliniek van cellulitis - Acuut beeld met scherp begrensd erytheem. Soms blaarvorming
• Pijnlijk bij aanraking
• Systemische symptomen: Hoge koorts, koude rillingen, malaise, misselijkheid

Erysipelas en Necrotiserende Infecties

• Behandeling erysipelas- directe start met smalspectrumpenicilline en rust nemen.
• Complicaties erysipelas: - bacteriëmie, sepsisbeeld of necrotiserende fasciitis
• Gangreen = afgestorven Erysipela fse Celluliti iggende structuren
  • Droog = arteriële circulatie afgesloten zonder dat een infectie
  • Nattend = in het afgestorven weefsel wel een infectie aanwezig.
  • Necrosevorming kan initieel ontstaan in de huid of fascie) = faciitis necroticans

Kenmerke Necrotisereende infecties

• Kliniek necrotisereende infecties - Symptomen: hevige pijn, algeheel ziek zijn en koorts
• Behandeling - Klinische opnamen en direct ruim chirurgisch debridement (of amputatie)
  • Overlijdensrisico hoger indien vertraging debridement
• Verwekker van Erythrasma Cornyebacterium Minutissimun
• Behandeling Erythrasma miconazolcème

Systemische Huidinfecties

• SSSS (Staphylococcal Scalded Skin Syndrome) -Blaarvorming ontstaat in de epidermis net onder stratum corneum
• Toxischeshocksyndroom (TSS)- In eerste instantie is het huidbeeld subtiel. Zowel huid als slijmvliezen zijn aangedaan Niet natuurlijke verbindingsweg tussen een holte en de huid, of tussen twee holten in het lichaam
• vastgesteld door beeldvormend onderzoek (CT-scan, MRI of echoscopie)