Bab 5 Laras Bahasa

Bab 5 Laras Bahasa

• Bab ini membincangkan konsep, ciri-ciri, jenis-jenis, kepentingan dan kesimpulan tentang laras bahasa.

Topik Utama

• Laras Bahasa Secara Umum
• Konsep Laras Bahasa
• Ciri-ciri Laras
• Jenis-jenis Laras
• Kepentingan Laras
• Kesimpulan

Laras Bahasa Secara Umum

• Konsep laras bahasa diperkenalkan oleh Reid pada tahun 1956.
• Seseorang penutur menggunakan laras yang berbeza mengikut situasi sosial yang berlainan.
• Reid menggunakan konsep ini sebagai istilah teknik untuk menyatakan perlakuan bahasa (linguistik behavior) seseorang individu.

Perbezaan Laras dan Gaya

• Laras merujuk khusus kepada bidang penggunaan.
• Gaya merujuk kepada cara pengungkapan fikiran, matlamat yang hendak dicapai, suasana yang hendak ditimbulkan, dan suasana yang menjadi latar penggunaan bahasa berkenaan.

Bahasa dan Penggunaannya

• Bahasa boleh dibahagikan kepada dua aspek: pengguna dan penggunaan.
• Pengguna ialah orang yang menggunakan bahasa, yang menyebabkan wujudnya dialek.
• Penggunaan ialah kesesuaian jenis bahasa yang digunakan dalam sesuatu situasi.
• Aspek penggunaan bahasa menyebabkan wujudnya laras.

Konsep Laras Bahasa (Halliday 1968)

• Laras sebagai variasi bahasa yang berbeza berdasarkan fungsi.
• Laras berubah-ubah mengikut situasi.
• Halliday mengkategorikan laras kepada tiga kategori:
  • Tajuk wacana (field of discourse)
  • Cara penyampaian wacana (mode of discourse)
  • Gaya wacana (style of discourse)

Konsep Laras Bahasa (Brian Seaton 1982)

• Variasi bahasa wujud daripada situasi yang berlainan seperti umur, jantina, atau tajuk perbualan.
• Seseorang boleh mempunyai beberapa laras bahasa yang berlainan.

Konsep Laras Bahasa (Ure & Ellis 1977)

• Pola-pola penggunaan bahasa yang lazim digunakan dalam keadaan tertentu.
• Satu bentuk bahasa khusus untuk situasi tertentu dan boleh dibezakan daripada bentuk yang digunakan dalam situasi lain.

Laras Bahasa (Nik Safiah Karim 1989, Asmah Haji Omar 1987)

• Gaya atau penggunaan sesuatu bahasa.
• Penggunaan bahasa berubah mengikut konteks, bidang dan peringkat sosial.
• Ciri-ciri khusus dalam penggunaan bahasa menurut bidang penggunaannya.
• Kelainan atau variasi bahasa mengikut disiplin ilmu yang berbeza-beza.

Ciri-ciri Laras

• Ciri keperihalan:
  • Terbahagi kepada dua iaitu situasi luaran dan situasi persekitaran.
• Ciri linguistik:
  • Melibatkan unsur tatabahasa dan pemilihan perkataan/leksis.

Ciri Keperihalan (Situasi Luaran)

• Latar belakang sosial dan kebudayaan sesuatu masyarakat bahasa, merangkumi struktur sosial dan keseluruhan cara hidup yang menentukan perlakuan anggota masyarakat.
• Situasi persekitaran:
  • Aspek yang terlibat secara langsung dalam penggunaan bahasa: cara penyampaian, perhubungan sosial dan peribadi, bahan yang diperkatakan, fungsi sosial perlakuan bahasa.

Ciri Linguistik

• Berkaitan dengan faktor sosial, seperti latar belakang orang yang bercakap/menulis.
• Sifat-sifat bahasa (kehadiran/ketidakhadiran ciri, kekerapan kehadiran dan susunan struktur tertentu).
• Tiga ciri linguistik: fonologi(bunyi), morfologi(pembentukan kata), dan sintaksis(pembentukan ayat).

Jenis-Jenis Laras

• Dibahagikan kepada tiga kategori: tajuk wacana (bidang penggunaan bahasa), cara penyampaian wacana (seperti lisan atau tulisan), dan gaya wacana (hubungan antara peserta dalam perlakuan bahasa, seperti formal atau tidak formal).
• Contoh laras bahasa umum/biasa, akademik/ilmiah (ekonomi, komputer, sains, sastera), media massa, dan perundangan.

Kepentingan Laras

• Menggunakan bahasa yang sesuai berdasarkan situasi boleh menyampaikan maklumat dengan lebih tepat.
• Menepati keperluan khalayak agar tidak timbul masalah fahaman berbeza.
• Menjadikan seseorang lebih sensitif dan peka dalam pemilihan kata dan ayat.
• Mencerminkan latar belakang seseorang penutur.
• Mencerminkan keadaan bahasa dan menjadi ukuran maju mundurnya bahasa.
• Memupuk nilai penyesuaian diri dengan persekitaran.
• Mengeratkan perhubungan sosial dan peribadi.

Kesimpulan

• Bahasa berkembang apabila digunakan dalam pelbagai situasi dan dengan pelbagai tujuan.
• Pengetahun luas tentang pelbagai laras membolehkan seseorang hadir dalam pelbagai situasi.
• Laras adalah fenomena universal, dan pengguna bahasa perlu menguasai variasi laras.