آزمون دانش فقهی درباره تلف در اسلام

تلف در فقه و حقوق

۱. تلف به معنای از بین رفتن عین مال یا منافع عقلایی و قانونی مال است.

۲. در برخی منابع، تلف را به تلف به موجب حوادث آسمانی و تلف به موجب فعل انسان و قسم اخیر تقسیم کرده‌اند.

۳. در معاطات، با تلف حقیقی یکی از دو عوض یا تلف شرعی- مانند نقل آن به عقد لازم معامله لازم می‌شود.

۴. در برخی منابع، از بین رفتن چیزی به موجب حوادث آسمانی نیز از باب اتلاف قلمداد شده و تنها از بین رفتن آن به خودی خود و بدون دخالت عامل خارجی را تلف دانسته اند.

۵. برخی مؤلفان مفهوم تلف را گسترده تر از اتلاف دانسته و علاوه بر آفت آسمانی، آن را شامل از بین رفتن مال به دست انسان نیز می‌دانند.

۶. در فقهای امامی، تلف به کار می‌رود و مواردی چون نابود شدن عین یا منفعت مال به دستِ مشتری یا بایع یا شخص ثالث را مشمول قاعده اتلاف می‌دانند.

۷. در حقوق مدنی ایران نیز تلف همواره در مقابل اتلاف و تسبیب به کار می‌رود.

۸. تلف در برخی موارد، حکم وضعی خاص مانند ضمان نیست و حصول ضمانتلف در قراردادهای حقوقی و فقهی

در باب عقود قرض، در صورت تفریط نکردن بدهی، ضامن است.
در فقه اهل سنت، در صورت تلف مال زکوی، زکات دهنده ضامن نیست.
در فرض زکات به عنوان دین، زکات دهنده ضامن است.
در فقه امامی، حج گزارنده در صورت تلف هدی ضامن نیست.
در فقه حنفی، غنی در صورت تلف چهارپایی برای قربانی، ضامن است.
در فقه مالکی، در صورت تلف هدی قبل از ذبح، جایگزین کردن هدی دیگر بر حج گزارنده لازم است.
در باب معاملات، تلف قبل از قبض موجب انفساخ بیع و استرداد ثمن به خریدار می‌شود.
قاعده تلف مبیع قبل از قبض، در صورت تلف مبیع قبل از تحویل، عقد باطل و ثمن به خریدار بازگردانده می‌شود.
در فقه امامی، هرگاه مبیع عین معین بوده و سبب تلف آن آفت آسمانی یا فعل خود مبیع باشد، بیع منفسخ می‌شود و ضمان مبیع بر عهده فروشنده است.
در فقه حنفی و شافعی، تلف کالا قبل از قبض موجب فسخ بیع می‌شود.
در فقه مالکی، تنها در موارد خاصی ضمان مبیع را پیش از ققواعد فقهی در مورد تلف کالا در عقود معاوضی
در صورت تلف بخشی از کالا قابل معامله، عقد در خصوص آن منفسخ می‌شود و قیمت آن به مشتری باز می‌گردد.
در صورت تلف بخشی از کالا که باعث نقص در کمیت آن شود، عقد در خصوص آن منفسخ می‌شود و در مورد بخش دیگر، مشتری میان فسخ عقد یا امضای آن به همان حالت ناقص مخیر است.
در صورت تلف بخشی از کالا که باعث نقص در اوصاف آن شود، بیع منفسخ نمی‌شود، بلکه مشتری میان فسخ عقد یا امضای آن به همان حالت موجود مخیر است.
در صورت تلف کالا در دست بایع قبل از قبض، ضمان نیست ولی در صورت تلف کالا در دست مشتری پس از قبض و قبل از انقضای زمان خیار، مشتری ضامن است.
در صورت تلف کالا پس از قبض مشتری و در زمان اختیار فسخ فروشنده، فروشنده ضامن خواهد بود.
در صورت تلف کلی یا جزئیِ کالا پس از قبض به سبب آفات آسمانی یا فعل مبیع، ضمان را برعهده مشتری قرار می‌دهد.
در هر عقد معاوضی، در صورت تلف شدن عوض یا معوض قبل از قبض، ضمان آن بر عهده کسی استتلف در عقود معاوضه و غیرمعاوضه: قواعد و محدودیت‌ها

۱. قاعده «التلفُ فی زَمانِ الخِیارِ مِمَّنْ لاخیارَلَهُ» در مورد خیار حیوان و خیار شرط است و تعمیم آن به خیار مجلس بعید است. ۲. در عقود غیر معاوضه، تلف مال در صورتی که مالِ تلف شده، امانت یا در حکم امانت باشد، موجب ضمان نیست. ۳. در برخی عقود (مانند ودیعه رهن) مالِ موضوع عقد نزد طرف قرارداد امانت یا در حکم امانت تلقی می‌شود. ۴. ضمان در مورد تلف مهریه ناشی از تسبیب است نه تلف. ۵. قاعده «تلف قبل از قبض» در مورد تلف مهریه اجرا نمی‌شود. ۶. در صورت تلف کالا پس از قبض و در زمان خیار مشتری، اصولاً خیار را منتفی و عقد را لازم (قطعی) دانسته‌اند ولی فروشنده را ضامن کالا نمی‌شمارند. ۷. تعمیم قاعده «التلفُ فی زَمانِ الخِیارِ مِمَّنْ لاخیارَلَهُ» به تلف ثمن و انواع دیگر خیار بعید است. ۸. ضمان در عقود غیرمعاوضه، مستند به تلف مال نیست، بلکه به سبب تعدی و کوتاهی شخص امین است که خود از اسباب ضمان ش

تلف در فقه و حقوق

۱. تلف به معنای از بین رفتن عین مال یا منافع عقلایی و قانونی مال است.

۲. در برخی منابع، تلف را به تلف به موجب حوادث آسمانی و تلف به موجب فعل انسان و قسم اخیر تقسیم کرده‌اند.

۳. در معاطات، با تلف حقیقی یکی از دو عوض یا تلف شرعی- مانند نقل آن به عقد لازم معامله لازم می‌شود.

۷. در حقوق مدنی ایران نیز تلف همواره در مقابل اتلاف و تسبیب به کار می‌رود.

۸. تلف در برخی موارد، حکم وضعی خاص مانند ضمان نیست و حصول ضمانتلف در قراردادهای حقوقی و فقهی

در باب عقود قرض، در صورت تفریط نکردن بدهی، ضامن است.
در فقه اهل سنت، در صورت تلف مال زکوی، زکات دهنده ضامن نیست.
در فرض زکات به عنوان دین، زکات دهنده ضامن است.
در فقه امامی، حج گزارنده در صورت تلف هدی ضامن نیست.
در فقه حنفی، غنی در صورت تلف چهارپایی برای قربانی، ضامن است.
در فقه مالکی، در صورت تلف هدی قبل از ذبح، جایگزین کردن هدی دیگر بر حج گزارنده لازم است.
در باب معاملات، تلف قبل از قبض موجب انفساخ بیع و استرداد ثمن به خریدار می‌شود.
قاعده تلف مبیع قبل از قبض، در صورت تلف مبیع قبل از تحویل، عقد باطل و ثمن به خریدار بازگردانده می‌شود.
در فقه امامی، هرگاه مبیع عین معین بوده و سبب تلف آن آفت آسمانی یا فعل خود مبیع باشد، بیع منفسخ می‌شود و ضمان مبیع بر عهده فروشنده است.
در فقه حنفی و شافعی، تلف کالا قبل از قبض موجب فسخ بیع می‌شود.
در فقه مالکی، تنها در موارد خاصی ضمان مبیع را پیش از ققواعد فقهی در مورد تلف کالا در عقود معاوضی
در صورت تلف بخشی از کالا قابل معامله، عقد در خصوص آن منفسخ می‌شود و قیمت آن به مشتری باز می‌گردد.
در صورت تلف بخشی از کالا که باعث نقص در کمیت آن شود، عقد در خصوص آن منفسخ می‌شود و در مورد بخش دیگر، مشتری میان فسخ عقد یا امضای آن به همان حالت ناقص مخیر است.
در صورت تلف بخشی از کالا که باعث نقص در اوصاف آن شود، بیع منفسخ نمی‌شود، بلکه مشتری میان فسخ عقد یا امضای آن به همان حالت موجود مخیر است.
در صورت تلف کالا در دست بایع قبل از قبض، ضمان نیست ولی در صورت تلف کالا در دست مشتری پس از قبض و قبل از انقضای زمان خیار، مشتری ضامن است.
در صورت تلف کالا پس از قبض مشتری و در زمان اختیار فسخ فروشنده، فروشنده ضامن خواهد بود.
در صورت تلف کلی یا جزئیِ کالا پس از قبض به سبب آفات آسمانی یا فعل مبیع، ضمان را برعهده مشتری قرار می‌دهد.
در هر عقد معاوضی، در صورت تلف شدن عوض یا معوض قبل از قبض، ضمان آن بر عهده کسی استتلف در عقود معاوضه و غیرمعاوضه: قواعد و محدودیت‌ها