Azərbaycan Dili - Qrammatika

Azərbaycan dili - Qrammatika

1. Dilin Strukturu

• Dil Qrupları: Türk dilləri qrupuna aiddir.
• Üslub: Söz sırası, adətən, "subyekt + predikat + obyektdir".

2. İsimlər

• Cins: Kişi, qadın, neytral.
• Say: Tək və cəm.
• Şəkil: Məsələn, düz, artırılmış, azaldılmış şəkil.

3. Fel

• Zamanlar: İndiki, keçmiş, gələcək zaman.
• Felin Cövhəri: İsim, təsir, qayıtma, tamamlama.
• Sual formasını: Kim? Nə? Harada? Nədən? Necə?

4. Qrammatik Hallar

• İsim Halları: Nominativ, genitiv, dativ, akuzativ, lokativ, ablativ.
• Hər halın öz funksiyası və istifadə sahəsi vardır.

5. Söz Birliyi

• Sadə Sözlər: Tək köklü sözlər.
• Mürəkkəb Sözlər: İki və ya daha çox kökdən ibarət sözlər.

6. Cümlə Tərkibi

• Sadə Cümlə: Tək predikatlı cümlə.
• Mürəkkəb Cümlə: Bir neçə predikatı olan cümlələr.

7. Moqematik Qrammatika

• Sözlərin Qruplaşdırılması: Nomen, verb, adjective, adverb.
• Müxtəliflik: Sözlərin birləşməsi və çevrilməsi.

8. Qrammatik Qaydalar

• Düzgünlük: Sözlərin düzgün istifadəsi, cümlə quruluşu.
• Sözlərin Ahəngi: Ahəng qanunları (səs dəyişməsi, uyğunluq qoyuluşu).

9. İfadə və Üslub

• Söz İstifadəsi: Sinonim, antonim, homonim.
• Məna Yönümlülüyü: Kontekstdən asılı olaraq sözlərin mənalarının dəyişməsi.

10. Yazı Qaydaları

• Şematik Yazı: İki nöqtə, qısa və uzun sətirlər.
• İmla Qaydaları: Sözlərin düzgün yazılışı, şəkilçələrin istifadəsi.

Bu qeydlər Azərbaycan dilinin qrammatikasının əsas aspektlərini əhatə edir və dilin strukturu, sözlərin formalaşması, cümlə quruluşu və yazı qaydaları haqqında ümumi anlayış verir.

Dilin Strukturu

• Azərbaycan dili Türk dilləri qrupuna aiddir.
• Üslubda tipik söz sırası "subyekt + predikat + obyekt" olaraq formalaşır.

İsimlər

• İsimlərin cinsi kişi, qadın və neytral olaraq 3-cü cinsə ayrılır.
• İsimlər tək və cəm hallarda olur.
• İsimlərin şəkil formaları arasında düz, artırılmış və azaldılmış şəkillər vardır.

Fel

• Feli zamanlar indiki, keçmiş və gələcəkdir.
• Felin cövhəri, isim, təsir, qayıtma və tamamlama kimi formaları əhatə edir.
• Sual formaları "Kim?", "Nə?", "Harada?", "Nədən?", "Necə?" şəklindədir.

Qrammatik Hallar

• Altı əsas isim halı vardır: nominativ, genitiv, dativ, akuzativ, lokativ, ablativ.
• Hər halın spesifik funksiyası və istifadə sahəsi mövcuddur.

Söz Birliyi

• Sadə sözlər tək köklü sözlərdir, mürəkkəb sözlər isə bir neçə kökdən ibarət olur.

Cümlə Tərkibi

• Sadə cümlələr tək predikatlı cümlələrdir, mürəkkəb cümlələr bir neçə predikatı əhatə edir.

Moqematik Qrammatika

• Sözlərin qruplaşdırılması nomen, verb, adjective və adverb kategoriyalarında təşkil olunur.
• Müxtəliflik, sözlərin birləşməsi və çevrilməsi ilə əlaqəlidir.

Qrammatik Qaydalar

• Düzgünlük, sözlərin düzgün istifadəsi və cümlə quruluşunun düzgünlüyü ilə ifadə olunur.
• Ahəng qanunlarına əsaslanan ahənglilik, səs dəyişməsi və uyğunluq qoyuluşunu özündə saxlayır.

İfadə və Üslub

• Söz istifadəsində sinonim, antonim və homonim anlayışları vardır.
• Məna yönümlülüyü kontekstdən asılı olaraq dəyişən söz mənalarını ifadə edir.

Yazı Qaydaları

• Şematik yazıda iki nöqtə, qısa və uzun sətirlər vacibdir.
• İmla qaydaları sözlərin düzgün yazılışını və şəkilçələrin istifadəsini təmin edir.

Bu quiz Azərbaycan dilinin qrammatik strukturu, isimlər, fellər və cümlə tərkibi haqqında məlumatları əhatə edir. Dilin müxtəlif halları, söz birliyi və moqematik qrammatika barədə suallar yer alır. Dilin öyrənilməsində zəngin biliklər qazanmaq məqsədilə hazırlandı.