Ахмет Байтұрсынұлы: Өмірбаяны

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ахмет Байтұрсынұлының қай жылы тұтқындалғаны туралы дерек бар?

  • 1909 (correct)
  • 1910
  • 1905
  • 1913

Байтұрсынұлының саяси қызметіне әсер еткен оқиға қандай?

  • Журналистік қызмет
  • Жер аударылу
  • Орынборға көшу
  • Қарқаралы петициясы (correct)

Ахмет Байтұрсынұлының білім алған мектебі қай жерде орналасқан?

  • Торғай (correct)
  • Алматы
  • Орынбор
  • Ақтөбе

Байтұрсынұлының қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымында қандай рөлі бар?

<p>Реформист (A)</p> Signup and view all the answers

Қарқаралы петициясында қандай мәселе көтерілген?

<p>Жер аударуды тоқтату (B)</p> Signup and view all the answers

Ахмет Байтұрсынұлының ең маңызды басылымы қандай?

<p>Қазақ (B)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынұлы қай жылы Орынборға жер аударылған?

<p>1910 (B)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынұлының саяси қызметі қай қалада өнімді өткізілді?

<p>Орынбор (D)</p> Signup and view all the answers

Ахмет Байтұрсынұлы қандай білім мекемесінде меңгеруші қызметін атқарды?

<p>Қарқаралы қалалық училищесі (D)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынов қандай комиссияның төрағасы болып бекітілді?

<p>Оқу-ағарту комиссиясы (B)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынов қай жылы Алашорда үкіметі атынан Мәскеуге келіссөзге аттанды?

<p>1919 жыл (C)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсыновтың 1920 жылы В.И. Ленинге жазған хатының мақсаты қандай болды?

<p>Қазақстанды басқару ісін сынға алу (C)</p> Signup and view all the answers

Кандай пікірді Байтұрсынов айтты?

<p>«Патшалардың төрінде отырғаннан, социалистердің босағасында өлгенім артық» (C)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынов Алаш Орда үкіметінің құрамына не себепті енбеді?

<p>Ру- жүзаралық алауыздық (C)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынов 1920 жылы қандай қызмет атқарды?

<p>Халық ағарту комиссары (A)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсыновтың саяси наразылығы не үшін жазылды?

<p>Торғай уезін Челябинск облысына қосу туралы шешім (A)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынов 1928 жылы қай оқу орнына профессормен шақырылды?

<p>Алматы мемлекеттік педагогикалық институты (A)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынов қандай ғылыми ұйымдардың төрағасы болып қызмет атқарды?

<p>Академиялық орталық (C)</p> Signup and view all the answers

1921-1925 жылдары Байтұрсынов қай жерде оқытушы болды?

<p>Орынбор (D)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсыновтің қамауға алынуына не себеп болды?

<p>Алаш қозғалысының мүшелігі (B)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсыновтың Мәскеудегі Бутырка абақтысына жіберілуі қашан болды?

<p>1929 жылы (C)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсынов қандай саяси үдерістердің белсенді қатысушысы болды?

<p>Алаш қозғалысы (A)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсыновтің негізгі қызмет салалары қандай?

<p>Білім және ғылым (A)</p> Signup and view all the answers

Байтұрсыновтың қоғамдық қызметі неден байқалады?

<p>Мемлекеттік қызмет (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Ахмет Байтұрсынұлы

20 ғасырдың басындағы қазақ ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, мемлекет қайраткері, ақын, публицист, ғалым және ағартушы

Қарқаралы петициясы

1905 жылы Қарқаралыда жазылған және 14500 адам қол қойған арыз-тілек, қазақ халқының мүдделерін қорғаған

"Қазақ" газеті

Байтұрсынұлының Орынбордағы қызметтері кезінде шығарылған тұңғыш жалпыұлттық газет

1905 жыл

Ахмет Байтұрсынұлының саяси қызметі басталған жыл, Қарқаралы петициясы жазылған уақыт

Signup and view all the flashcards

Жергілікті басқару

Ұлттық әкімшіліктің құрылымы, қазақ халқы үшін

Signup and view all the flashcards

Тұтқындау

Ахмет Байтұрсынұлыны 1909 жылы губернатордың бұйрығымен жүргізілген

Signup and view all the flashcards

Жер аудару

Ахмет Байтұрсынұлыны осыған ұшыратқан

Signup and view all the flashcards

Орынбор

Ахмет Байтұрсынұлының саяси қызмет жолында маңызды орын алып, шығармашылық жұмыстары дамыған қала

Signup and view all the flashcards

Ұлттық жазудың реформасы

Ахмет Байтұрсынұлының қазақ халқының дамуы үшін жүргізген қызметтері

Signup and view all the flashcards

Ағартушылық қозғалыс

Қазақ халқының білім алуға деген ынтасын арттыруды айтсақ болады

Signup and view all the flashcards

Байтұрсыновтың қызметі

1917 жылғы революциялық өзгерістер кезінде, Қазақ съездері мен комитеттеріне тікелей қатысып, «Қазақ газеті» арқылы саяси бағыт берген, сонымен қатар Алаш партиясы бағдарламасын даярлаған және Алаш Орда үкіметіне тікелей қатысы болмаса да, қазақ ұлттық мемлекеттік идеясын жасаушылар қатарында болған.

Signup and view all the flashcards

Алаш Орда үкіметі

2-жалпықазақ съезімен құрылған, қазақ ұлтының мемлекеттік идеясын қалыптастыруды мақсат еткен үкімет.

Signup and view all the flashcards

Оқу-ағарту комиссиясы

Алаш Орда үкіметімен құрылған, білім және ағарту саласын дамытуды мақсат еткен комиссия.

Signup and view all the flashcards

Байтұрсыновтың 1919 жылығы саяхаты

Алашорда үкіметінің Мәскеуге жіберген уәкілетті өкілі ретінде, кеңес үкіметімен келіссөздер жүргізу.

Signup and view all the flashcards

Байтұрсыновтың Кеңес үкіметімен қарым-қатынасы

Бастапқыда қарсылық көрсетсе де, кейіннен Кеңес үкіметімен ынтымақтастыққа бейімділік көрсетті.

Signup and view all the flashcards

Байтұрсынов пен Алашорда

Алаш Орда мемлекет ұйымына тікелей енбесе де, оның қалыптасуына маңызды рөл атқарды.

Signup and view all the flashcards

1920 жылғы хат

В.И. Ленинді Қазақстанды басқарудың алғашқы кезеңі туралы сынға алған хат.

Signup and view all the flashcards

Қостанай уезі

Қазақстанның Челябинск облысына қосылуға қарсы болған уез.

Signup and view all the flashcards

Қазақ АКСР

1920 жылы құрылған Қазақстандық автономиялық респуликасы.

Signup and view all the flashcards

Қазақ халық ағарту институттары

Қазақстандағы білім беру мекемелері.

Signup and view all the flashcards

Қазақ мемлекеттік педагогикалық институты

Алматыда ашылған жоғары оқу орны.

Signup and view all the flashcards

Алаш қозғалысының қайраткерлері

1929 жылы тұтқынға алынған ұлтшылдар.

Signup and view all the flashcards

Бутырка абақтысы

Мәскеудегі тұтқындау орталығы.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Ахмет Байтұрсынұлы: Өмірбаяны және қызметі

  • Ахмет Байтұрсынұлы – 20 ғасырдың басындағы қазақ ұлт-азаттық қозғалысының жетекшісі, мемлекет қайраткері, ақын, публицист, ғалым, қазақ тілі мен әдебиетінің дамуына үлкен үлес қосқан.
  • 1872 жылы Қостанай облысында туған және 1937 жылы Алматыда қайтыс болған.
  • Балалық шағын Торғайдағы 2 сыныптық орыс-қазақ мектебінде өткізген.
  • 1891 жылы мектепті бітірген.
  • 1895-1909 жылдар аралығында оқытушылық қызмет атқарған.
  • 1905 жылы Қоянды жәрмеңкесінде қазақ халық өкілдерінің қол қойған Қарқаралы петициясының авторларының бірі.
  • 1909 жылы губернатор Тройницкийдің бұйрығымен тұтқындалып, Семей түрмесіне жабылды.
  • 1910 жылы Орынборға жер аударылды.
  • Орынборда 1913-1918 жылдар аралығында тұңғыш жалпыұлттық «Қазақ» газетін шығарған және орыс әкімшілігінің қатаң бақылауында болды.
  • 1917 жылғы революциялық өзгерістерге қатысып, Қазақ съездері мен комитеттерінде жұмыс істеген.
  • Алаш партиясы бағдарламасын даярлаған топтың мүшесі.
  • Алаш Орда үкіметінің 2 съезінде Оқу-ағарту комиссиясының төрағасы болды.
  • 1919 жылы наурызда Алашорда үкіметінің өкілі ретінде Мәскеуге келген.
  • 1919 жылы шілдеде РКФСР Халық Комиссарлар Кеңесі мен Қазақ әскери-революциялық комитеті төрағасының орынбасары болды.
  • Кеңес үкіметімен келіссөз жүргізіп, Алашорда үкіметінің мүшелеріне кешірім беруге жол ашты.
  • 1920 жылы В.И. Ленинге Қазақстанды басқаруға қатысты сындарлы хат жазған.
  • Қазақ АКСР-і үкіметінің құрамына еніп, халық ағарту комиссары болды.
  • 1921-1925 жылдары Орынбордағы, 1926-1928 жылдары Ташкенттегі Қазақ халық ағарту институттарында қазақ тілі мен әдебиеті, мәдениет тарихынан сабақ берген.
  • 1928 жылы Алматыда Қазақ мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры болды.
  • 1929 жылы Алматыда тұтқынға алынып, Мәскеудегі Бутырка абақтысына жөнелтілді.
  • 1937 жылы қайтыс болды.

Негізгі жетістіктері

  • Қазақ ұлт-азаттық қозғалысына үлкен әсер еткен.
  • Қазақ әдебиеті мен тілінің дамуына үлес қосқан.
  • «Қазақ» газетін шығарған.
  • Алаш қозғалысының идеяларын алға тартқан.
  • Қазақ ұлттық мемлекеттік идеясын қалыптастыруға белсене қатысқан.
  • Қазақстанның Ресеймен шекарасының қалыптасуына ықпал еткен.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser