اصول دوزیمتری پرتوهای یونیزان
22 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

تعریف دوز جذب چیست؟

  • انرژی تابشی بر روی کره ای با سطح مقطع
  • انرژی جذب شده در واحد جرم (correct)
  • انرژی منتقل شده به واحد جرم
  • تعداد ذرات تابشی بر روی کره ای با سطح مقطع
  • تعریف کمیت شار ذرات بر روی کره ای با سطح مقطع $dA$ توسط فرمول $\phi = \frac{dN}{dA}$ صورت می‌گیرد.

    تعداد ذرات تابشی

    میزان انرژی منتقل شده به واحد جرم چیست؟

    انرژی منتقل شده به واحد جرم به میزان انرژی است که در واحد جرم منتقل می‌شود.

    ضریب انتقال جرمی انرژی چیست؟

    <p>بخشی از انرژی فوتون که به صورت انرژی جنبشی به ذرات باردار منتقل می شود</p> Signup and view all the answers

    ضریب جذب انرژی چگونه تعریف می‌شود؟

    <p>کسری از انرژی ذرات باردار ثانویه که به صورت تابش ترمزی از دست می‌رود</p> Signup and view all the answers

    تفاوت اصلی بین برخورد ذرات باردار و بدون بار چیست؟

    <p>در هر برخورد، کاهش انرژی ذرات بدون باردار زیادتر اما در هر برخورد کاهش انرژی ذرات باردار بیشتر است</p> Signup and view all the answers

    در چه اثری، فوتون تحت تاثیر میدان مغناطیسی هسته تبدیل به دو ذره می‌شود؟

    <p>انرژي آستانه</p> Signup and view all the answers

    با افزایش عدد اتمی، تولید جفت کاهش می‌یابد.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    ضریب کاهش انرژی الکترون در بیشتر از ۱ MeV چقدر است؟

    <p>2 MeV/cm</p> Signup and view all the answers

    هر حالت دیگری به جز حالت مساوی در توزیع انرژی بین دو ذره امکان‌پذیر نیست، اما حالت‌های مساوی، __________ است.

    <p>امکان‌پذیر</p> Signup and view all the answers

    فاکتور آلودگی نوترونی در شتاب‌دهنده‌های خطی با انرژی بیشتر از ۱۰ MeV، به چه وسیله‌ای همراه است؟

    <p>فوتون جذب هسته</p> Signup and view all the answers

    موارد زیر را با یونهای متناظر آن‌ها متناسب کنید:

    <p>اهمیت آشنایی با مبانی آشکارسازی و دوزیمتری پرتوهای یونیزان = انرژی جذب شده در واحد جرم اندازه‌گیری تبخیش‌های یونیزان = انرژی منتقل شده به واحد جرم یا واحد طول ویژگی‌های میدان تبخیش = چگونگی توزیع ذرات از نظر انرژی، امتداد و تغییرات آن‌ها نسبت به زمان</p> Signup and view all the answers

    طبق فرمول ‫$α = 1/E^3$‬، چه فرضیه‌ای برای احتمال برخورد فوتوالکتریک بیان می‌شود؟

    <p>احتمال برخورد فوتوالکترون با الکترون متناسب با توان سوم انرژی الکترون است.</p> Signup and view all the answers

    برای کدام ماده احتمال اثر فوتوالکتریک در آن بیشتر است؟

    <p>برای مواد با عدد اتمی بزرگتر از 53، احتمال اثر فوتوالکتریک بیشتر است.</p> Signup and view all the answers

    در اثر فوتوالکتریک، برابری چه دو مقدار باعث اثر موثر می‌شود؟

    <p>برابری انرژی فوتون و انرژی همبستگی الکترون باعث اثر موثر می‌شود.</p> Signup and view all the answers

    از چه رابطه‌ای بین انرژی هم‌بستگی الکترون و شانس مشارکت آن در اثر فوتوالکتریک گفته می‌شود؟

    <p>انرژی هم‌بستگی الکترون بیشتر، شانس مشارکت آن در اثر فوتوالکتریک بیشتر است.</p> Signup and view all the answers

    بر اساس قانون حاکم بر اثر فوتوالکتریک، فوتون باید چه کدام از شرایط زیر را داشته باشد تا بتواند الکترون را شکست دهد؟

    <p>فوتون باید انرژی کافی برای غلبه بر انرژی هم‌بستگی الکترون داشته باشد.</p> Signup and view all the answers

    كدام مورد در مورد ضريب جذب جرمي انرژي صحيح است؟

    <p>هر دو گزينه a و b صحيح هستند</p> Signup and view all the answers

    در تعريف اكسپوژر، يونيزاسيون هاي ناشي از جذب مجدد پرتو ترمزي در زمره يونيزاسيون هاي مشخص شده محسوب مي شوند.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    براي اندازه گيري اكسپوژر نياز به ايده تعادل ذره باردار مي باشد. در تعادل ذره باردار، چه تساوي اي بين يونيزاسيون ها برقرار است؟

    <p>در تعادل ذره باردار، يونيزاسيون بوجود آمده در حجم v2 توسط كليه الكترون هاي عبوري از آن، برابر با مجموع يونيزاسيون بوجود آمده در خارج از آن و توسط الكترون هاي آزادشده در آن مي باشد.</p> Signup and view all the answers

    براي پرتوهاي توليدي تا ______ KV، تضعيف فوتون ها در مسافتي برابر با برد الكترون ها ناچيز است. بنابراين براي استاندارد نمودن اكسپوژر از اتاقك هواي آزاد استفاده مي شود.

    <p>300</p> Signup and view all the answers

    چه اصلاحاتي براي اندازه گيري دقيق اكسپوژر با استفاده از اتاقك يونيزاسيون انجام مي شود؟

    <p>تضعيف پرتو در هواي بين ديافراگم و مركز الكترود جمع كننده = عدم اشباع جريان يونيزاسيون و تركيب مجدد آنها = تاثير درجه حرارت، فشار و بخار آب بر روي چگالي هوا = يونيزاسيون ناشي از پرتو ترمزي = پرتو پراكنده يا نشت پرتو به داخل اتاقك از طريق ديواره ها =</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    اصول دوزيمتری پرتوهای يونيزان

    • هدف کلی این درس ایجاد آگاهی در زمینه مبانی دوزيمتری پرتوهای یون ساز و انتخاب دوزيمتر مناسب در کاربنديهای مختلف تصویربرداری پزشکی هسته ای است.
    • اهداف اختصاصی این درس شامل توانایی توضیح میدان پرتوها و کمیتهای وابسته به آن، تعيين دوز جذبي با استفاده از تئوري حفره براگ گري، و کاربرد دوزيمتری در تصویربرداری است.

    محتوای آموزش

    • کتاب مبانی آشکارسازی و دوزيمتری پرتوهای یونيزان
    • فصل اول: میدان پرتوها و کمیتهای وابسته به آن
    • فصل دوم: آشكارسازی پرتوهای یونيزان
    • فصل چهارم: اکسپوژر و اندازه گیری آن
    • فصل ششم: روشهای تعيين دوز جذب
    • فصل نهم: دوزيمتری راديونوكلئيدها

    اهمیت آشنایی با مبانی آشکارسازی و دوزيمتری پرتوهای یونيزان

    • اندازه گیری تابش های یونيزان: آثار بیولوژیکی، فیزیکی، و شیمیایی
    • ویژگیهای میدان تابش: چگونگي توزیع ذرات از نظر انرژی، امتداد، و تغییرات آنها نسبت به زمان
    • کمیتهای دوزيمتری: از تاثیر ویژگیهای میدان بر محیط تابش

    برخورد اشعه ایکس با ماده

    • پراکندگی همدوس یا ساده
    • پراکندگی کمپتون
    • تولید جفت
    • تجزیه نوری
    • توزیع کمیت های میدان: شار ذرات، شار انرژی، آهنگ شار ذرات، آهنگ شار انرژی

    تاثیر فوتوالکتریک

    • قواعد حاکم بر اثر فوتوالکتریک: فوتون انرژی کافی برای غلبه بر انرژی همبستگی الکترون داشته باشد
    • احتمال برخورد فوتوالکتریک در مواد با عدد اتمی بالا بیشتر است
    • پراکندگی کمپتون: علت مزیت اثر فوتوالکتریک برای تصویربرداری است

    جدول شماره 5.1 تعداد الکترون ها در هر گرم از مواد مختلف

    • هیدروژن
    • کربن
    • اکسیژن
    • آلومینیوم
    • مس
    • سرب
    • چربی
    • عضله
    • آب
    • هوا
    • استخوان### توليد جفت
    • فوتون تحت تاثير ميدان مغناطيسي هسته تبديل به دو ذره می‌شود.
    • انرژي آستانه توليد جفت 1.02 MeV است.
    • با افزايش عدد اتمي، توليد جفت افزايش می‌یابد.
    • توزيع انرژي بين دو ذره حالت مساوي است اما هر حالت ديگري هم امكانپذيراست.

    فروپاشي فوتوني

    • فوتون جذب هسته می‌شود و معمولاً با آزاد شدن نوترون همراه است.
    • عامل آلودگي نوتروني در شتابدهنده هاي خطي با انرژي بيشتر از 10 MeV است.

    دوزيمتري پرتوهاي يونيزان

    • آشكارسازي و دوزيمتري پرتوهاي يونيزان به منظور اندازه گيري تاﺑﺶ هاي يونيزان مورد استفاده قرار مي گيرد.
    • ويژگيهاي ميدان تاﺑﺶ شامل چگونگي توزيع ذرات از نظر انرژي، امتداد و تغييرات آنها نسبت به زمان است.
    • كميات دوزيمتري شامل انرژي منتقل شده به واحد جرم و يا واحد طول و انرژي جذب شده در واحد جرم است.

    سطح مقطع و ضرائب برخورد

    • سطح مقطع مستقيﻢ و غيرمستقيﻢ پرتوهاي يونيزان کميت هاي ميدان تابش است.
    • برخورد ذرات hver فرآيندي است كه باعث تغيير انرژي و يا جهت پرتو می‌شود.
    • شار ذرات شامل تعداد ذرات تابشي بر روي كره اي با سطح مقطع dA است.
    • آهنگ شار ذرات واحد م –2 s –1 است.
    • ضريب تضعيف خطي μ و ضريب تضعيف جرمي ρ در دوزيمتري پرتوهاي يونيزان مورد استفاده قرار مي گيرد.### ویژگی‌های آشکارسازها
    • تناسب بین ارتفاع تپ و انرژی پرتو
    • راندمان آشکارساز (زمان مرگ): تعداد تپ آشکار شده به تعداد ذرات یا فوتون
    • انواع آشکارساز: نوع رد (track type)، نوع تپ الکتریکی (signal type)
    • قدرت تفکیک انرژی: قدرت تشخیص دو انرژی نزدیک به هم
    • پهنای زمانی تپ

    کاهش انرژی الکترون‌ها

    • تصادم (یونیزاسیون و تحریک)
    • تشعشع (اشعه ایکس ترمزی)
    • آهنگ کاهش انرژی الکترون‌ها به دانسیته الکترون матеріdepending
    • آهنگ کاهش انرژی بر گرم بر سانتی‌متر مربع (قدرت توقف جرمي)
    • در مواد با عدد اتمي كمتر بيشتر از مواد با عدد اتمي بالاتر است
    • علت: تعداد الکترون‌ها در هر گرم در مواد با عدد اتمي كمتر بيشتر است
    • در مواد با عدد اتمي بالاتر انرژی همبستگی الکترون‌ها به هسته اتم بیشتر است
    • متناسب با انرژی الکترون
    • متناسب با Z²
    • در ابتدا آهنگ کاهش انرژی با افزایش انرژی الکترون‌ها کم می‌شود و در انرژی ۱ MeV به حداقل می‌رسد و بعد از آن تغییرات با انرژی کم است
    • آهنگ کاهش انرژی الکترون‌ها در بیشتر از ۱ MeV برابر ۲ MeV/cm است

    تاریخچه اکسپوژر

    • اولین تحقیقات بر روی پرتو x توسط یونیزاسیون ایجاد شده در گاز انجام شد
    • ثبات بار الکتریکی، حساسیت الکتروسکوپ یا الکترومترها این روش را برای اندازه‌گیری کمی پرتو x، γ، الکترون و سایر ذرات باردار مناسب نموده است
    • در villard ۱۹۰۸ مقدار پرتویی که بتواند در ۱cm³ هوا در صفر °C و ۷۶۰mmHg بار الکتریکی ۱ esu تولید نماید را بعنوان واحد پرتو معرفی نمود
    • ICRU در ۱۹۲۸ واحد رونتگن را بصورت مقدار پرتویی که با اجتناب از اثر دیواره اتاقک قادر است در ۱cm³ هوای صفر °C و ۷۶۰cmHg هدایتی را برای ایجاد جریان اشباع با بار الکتریکی ۱ esu ایجاد نماید، معرفی نمود

    ضرائب برخورد

    • ضرائب برخورد محدود شده: نکه مهتم در دزيمتري تفکیک فرآیندهایی است که صرفا فوتون‌ها را پراکنده می‌کنند با مواردی که باعث انتقال واقعی انرژی به صورت انرژی جنبشی ذرات باردار می‌شود
    • ضرائب برخورد در مخلوط یا تركيب
    • ضریب انتقال جرمي انرژی: بخشی از انرژی فوتون که بصورت انرژی جنبشی به ذرات باردار منتقل می‌شود

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Description

    امتحان نظری و عملی اصول دوزیمتری پرتوهای یونیزان. این آزمون توانایی شما در درک اصول دوزیمتری پرتوهای یونیزان را ارزیابی می کند.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser