ASEAN at Sustainable Development Goals (SDGs)

Narito ang mga study notes tungkol sa ASEAN at ang hamon ng likas-kayang pag-unlad sa Pilipinas at Timog-Silangang Asya:

Ang 17 Sustainable Development Goals (SDGs) ng United Nations batay sa Framework ng ASEAN

• Ang mga bansang kasapi ng ASEAN ay lumagda sa United Nations Sustainable Development Goals (SDGs).
• Ang SDGs ay kilala rin bilang global goals at pinagtibay ng United Nations noong 2015 bilang isang sandaigdigang panawagan sa pagkilos sa pagsapit ng 2030.
• Ang 17 SDGs ay:
• Walang kahirapan
• Walang nagugutom
• Mabuting kalusugan at kagalingan
• Kalidad ng edukasyon
• Pagkapantay-pantay ng kasarian
• Malinis na tubig at sanitasyon
• Abot-kaya at malinis na enerhiya
• Disenteng trabaho at paglago ng ekonomiya
• Industriya, pagbabago, at imprastraktura
• Mabawasan ang mga hindi pagkapantay-pantay
• Pag-unlad ng lungsod at komunidad
• Responsableng pagkonsumo at produksiyon
• Pagkilos sa pagbabago ng klima
• Pagbibigay-proteksyon sa buhay katubigan
• Buhay sa lupa
• Kapayapaan, katarungan, at matibay na institusyon
• Pakikipagtulungan para sa mga iisang layunin

Tugon ng ASEAN sa Likas-Kayang Pag-unlad

• Aktibong nakikiisa ang ASEAN sa pagpapabuti ng sustainable development sa rehiyon kahit hindi ito direktang may awtoridad sa implementasyon ng SDGs.
• Integrasyon ng SDGs sa Bisyon ng ASEAN: Layuning magwawakas sa kahirapan, pagpapabuti ng panloob na pag-unlad, at tiyak na paglinang ng likas-kayang pag-unlad.
• Kaugnay ng Partnership for Sustainability: Layunin nitong mapagbuti pa ang koordinasyon hindi lamang sa pagitan ng mga kasapi nito, pati na rin ang dialogue partners at iba pang kaugnay na kasapi sa pagsasakatuparan ng mga hakbang.
• Pagtutulungan ng mga kasapi ng ASEAN: Nagsusulong ng konserbasyon ng biodiversity ang ASEAN Working Group on Nature Conservation and Biodiversity (AWGNCB) at ang ASEAN Petland Management Strategy na naglalayong mapangalagaan ang petland ecosystems.
• ASEAN Plan of Action on Science, Technology, and Innovation (APASTI): Isinusulong ang pagsasagawa ng pagsasaliksik at paglinang ng mga pagbabago sa teknolohiya at pagpapaunlad ng kakayahan at kapasidad sa mga lupaing agrikultural, pangkalusugan, at enerhiyang renewable.
• Disaster Risk Reduction: Layon nitong mapalakas ang katatagan, maprotektahan ang mga komunidad, at mabawasan ang epekto ng mga natural na sakuna sa tao.
• Pagtutulungang Rehiyonal Kaugnay ng Enerhiya: Binibigyang-halaga nito ang enerhiyang renewable, pagkakaroon ng mainam na enerhiya, at pagkamit ng malinis na enerhiya.
• Kolaborasyon sa Dialogue Partners: Nagkakaloob ng oportunidad para sa pagbabahagi ng kaalaman, paglilinang ng kapasidad, at mobilisasyon ng mapagkukunan sa pagsuporta ng implementasyon ng SDGs.

Mga Hakbangin ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya Kaugnay ng Likas-Kayang Pag-unlad

• Thailand:
• Patuloy na isinasagawa ng bansa ang hangad nitong gawing wellness destination ang Thailand sa kanilang Tourism Development Plan 2023-2027.
• Nagtatalaga ng mga programang makapagsusulong ng inobasyon, entrepreneurship, at mapananatiling industriya na nakapokus sa teknolohiyang digital at enerhiyang renewable (SDG 8 at 9).
• Binibigyang-buhay nila ang pagkakaloob ng mga programang panlipunan, de kalidad na edukasyon, at pangangalaga sa kalusugan (SDG 1 at 4).
• Binibigyang-diin din ng bansa ang SDG 13, 15, 12, 14, 5, at 3.
• Pilipinas:
• Naglinang ng "Ambisyon Natin 2040"; Philippines Development Plan 2017-2022 at Philippines Development Plan 2023-2028 na nagsisilbing plano para sa pag-unlad.
• Binibigyang halaga ang SDG 13 at 11 dahil sa lantad ang bansa sa mga kalamidad at natural na sakuna bukod pa sa climate change.
• Patuloy ring isinasagawa ang iba't ibang programa para sa proteksyon ng mahihirap at iba pang mahihinang pangkat.
• Ang ilan pa sa pinagtutuunan ng pansin ay ang SDG 2, 12, 3, 7, 13, at 9.
• Malaysia:
• Binabalangkas sa Eleventh Malaysia Plan (11MP) 2016-2020 ang estratehiya at polisiya upang mapagtagumpayan ang SDGs.
• Ang green technology at enerhiyang renewable ay binigyang-diin din upang maibsan ang climate change at mapabuti ang likas-kayang pag-unlad.
• Indonesia:
• Nakapaloob sa pinakahuling National Medium-Term Development Plan (RPJMN) 2020-2024 ang SDGs bilang batayan sa pagpapaunlad.
• Ang SDG Villages Program ay layuning mapalakas ang kanayunan upang makamit ang pagtatagumpay ng SDGs na nakapokus sa pagtaas ng antas ng buhay ng mga tao.
• Binigyang-priyoridad din ang pangangalaga sa kapaligiran kaugnay ng SDG 13 at 15.
• Isinulong din ang pagkakamit ng SDG 3 sa pamamagitan ng pambansang health coverage program na nagkakaloob ng abot-kaya at naaakses na serbisyong pangkalusugan sa mga mamamayan.
• Singapore:
• Nakabalangkas sa National Sustainability Blueprint 2015 ang programa para sa SDGs.
• Binibigyang-diin ang pagpapatupad sa SDG 6, 7, 11, 12, at 13.
• Nakapagpatupad ng iba't ibang paraan upang maisulong ang pagkakaroon ng malinis na enerhiya, pagpapanatili ng maayos na lungsod, pagbabawas ng basura, pangangalaga sa tubig, at pangangalaga sa biodiversity.
• Ang Singapore Smart Nation Initiatives ay kahanga-hangang napasulong ang SDG 9 at 11 gamit ang kapaki-pakinabang na teknolohiya na nakapagpapabuti pagpaplano ng mga lungsod, transportasyon, at serbisyong pangkalusugan.
• Brunei:
• Nakabalangkas sa pinakahuling bisyon ng Brunei na Brunei Vision 2035 ang pagsusulong ng SDGs.
• Nakatuon ang plano sa SDG 7 at 13 kung saan tinitiyak ang implementasyon ng mga pangunahing programa sa pagsusulong ng enerhiyang renewable, pagpapahusay ng enerhiya, at pagprotekta sa biodiversity at likas yaman nito.
• Myanmar:
• Itinalaga ang Myanmar Sustainable Development Plan (MSDP) 2018-2030 at itinuon ang programa kaugnay sa SDG 1 at 4.
• Dobleng pagsisikap upang mapahusay ang edukasyon, serbisyong pangkalusugan, at programa sa proteksyong panlipunan.
• Cambodia:
• Nakapaloob sa Rectangular Strategy for Growth, Employment, Equity and Efficiency ang kanilang pokus sa SDG 1, 4, 2, 8, 13, at 15.
• Nakapokus din sa pagsusulong ng pagkakaroon ng produktibong agrikultura, pagpapanatili ng kaayusan ng lupain, akses sa merkado, at paglikha ng opotunidad para sa paghahanapbuhay.
• Kasama rin sa plano ang pagprotekta at pangangalaga sa likas na yaman, konserbasyon ng biodiversity, at pagpapanatili ng turismo.
• Ginagawa ng bansa ang masusing paraan upang mapabuti ang kalagayan ng kababaihan sa edukasyon, kalusugan, oportunidad sa ekonomiya, at pakikiisa sa politikal na pagpapasiya (SDG 5).
• Laos:
• Binibigyang-halaga ang pagwawakas sa kahirapan at paglilinang ng lipunan (SDG 1 at 4) kung saan matinding pagsisikap ang isinasagawa tungo sa pagpapahusay ng akses sa edukasyon, servisyong pangkalusugan, at proteksyong panlipunan.
• Pinagsisikapan din ang pagpapahusay at pagpapanatili ng agrikultura at pagpapaunlad ng mga nayon at pagpapahusay ng kabuhayan (SDG 2 at 8).
• Namuhunan na rin para sa ikauunlad ng transportasyon, impraestrukturang enerhiya, at konektibong digital upang maisaayos ang pagsulong ng ekonomiya (SDG 9).
• Vietnam:
• Nakapaloob sa National Action Plan for the Implementation of the 2030 Sustainable Development Agenda ang masusing implementasyon ng SDGs.
• Itinuon ang programa sa SDG 1 at 4 dahil sa nakaraang karanasan sa kasaysayan nito.
• Binibigyang-pokus din ang pagpapabuti ng gawin pagsasaka, pagpapaunlad ng produktibidad, at pagpapanatili ng seguridad sa pagkain at pagpapaunlad ng kabuhayan (SDG 2 at 8).
• Ang implementasyon ng mga paraan upang mabawasan ang epekto ng climate change, pagpapasagana ng enerhiyang renewable, pagprotekta sa likas na yaman, at iba pa ay hindi rin binabalewala ng bansa.

ASEAN Community Vision 2015 o Kuala Lumpur Declaration on ASEAN 2025

• Ang pagpupulong ng mga lider ng ASEAN sa Kuala Lumpur noong Nobyembre 25, 2015 ay nagpatibay ng isang dokumento para sa susunod na hakbang sa pagbuo ng magandang komunidad sa Timog-Silangang Asya.
• ASEAN 2025: Forging Ahead Together - hakbangin ng ASEAN Community Vision 2025 na tumutukoy sa Political-Security Community Blueprint 2025, Economic Community Blueprint 2025, at Socio-Cultural Blueprint.

ASEAN Economic Community (AEC)

• Layunin nito ang pagtatag ng iisang merkado na nakabatay sa produksyon, sentro ng malayang pagdaloy ng produkto, serbisyo, at pamumuhunan, at pagkakaroon ng may kasanayang pangkat ng mga manggagawa sa rehiyon.
• Pagtatatag ng iisang merkado at nakabatay sa product economy – isinusulong dito ang malayang daloy ng produkto, serbisyo, pamumuhunan, at pangkat ng mga may kasanayang manggagawa.
• Pagpapahusay ng Pakikipagkompetensiya ng Rehiyon - layon nitong mapahusay pa ang kapasidad sa pakikipagkompitensiya ng rehiyon.
• Paglinang ng Pantay-Pantay na Pag-unlad na Pang-ekonomiya - paglilinang ng panloob na pag-unlad at pagbabawas ng pagkakaiba sa larang ng ekonomiya sa pagitan ng mga kasapi ng bansa ng ASEAN.
• Integrasyon ng mga Bansang Kasapi sa Pandaigdigang Ekonomiya - layon nitong mapalakas ang integrasyon at pakikiisa ng mga kasaping bansa sa ekonomiyang global sa pamamagitan ng mga kasunduang may kinalaman sa pagtutulungang pang-ekonomiya.
• Sumusuporta sa mga hakbang at inisyatiba tulad ng pag-aalis ng taripa sa mga produktong kinakalakal sa loob ng samahan.
• Nakapangako sa liberalisasyon ng kalakalan ang mga kasaping bansa at pinagsisikapan na pag-ugnayin ang mga regulasyon, pamantayan, at proseso sa customs.
• Nakapokus sa pagpapahusay ng pisikal at digital na konektibidad ng mga bansa sa rehiyon upang mapadali ang mga transaksyon sa kalakalan.

ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC)

• May kinalaman sa pagsusulong ng pangkalahatang potensiyal ng mga mamamayan sa rehiyon at binibigyang-diin ang pakikipagtulungan sa larang ng panlipunang pag-unlad.
• Sinusuportahan ang aktibong pakikilahok ng lahat ng sektor at antas ng mga komunidad ng ASEAN partikular ang kababaihan at kabataan.
• Pinatindi at pinalawak din nito ang umiiral na kooperasyon sa pagtugon sa mga suliranin ng paglaki ng populasyon sa rehiyon.
• Pinaigting din ng organisasyon ang pagtutulungan ng mga miyembrong estado sa pag-iwas at pagpuksa sa pang-aabuso ng narcotics at ilegal na trafficking ng droga.
• Naging mahalagang tagapagsulong din ang ASEAN sa pagpapaunlad ng mayaman at magkakaibang kultura at pamanang pangkasaysayan ng mga bansa sa rehiyon.
• Binibigyang-diin nito ang pagbibigay-halaga sa pambansang wika bilang bahagi ng kurikulum ng mga paaralan at iba pang institusyon ng pag-aaral sa mga kasaping bansa.
• Sinikap din nitong maisulong ang pagsuporta sa mga iskolar, manunulat, artista, at media upang magkaroon ang mga ito ng aktibong papel sa pagpapaunlad ng pagkakakilanlan sa rehiyon.

ASEAN Political-Security Community (APSC)

• Itinalagang organisasyon upang ipagpatuloy ang kapayapaan sa isa't isa at sa daigdig sa isang makatarungan, demokratiko, at nagkakasundong kapaligiran.
• Pinagkaisan ng mga lider ng mga bansang kasapi ang katiyakan ng pagpapanatili ng kapayapaan sa isa't isa.
• Pinagtibay ang mapayapang pagresolba ng mga panloob na di-pagkakasundo at bigyan ng priyoridad ang mga mamamayan na nagagabayan ng iisang bisyon at layunin.

Mga Hamong Hinaharap ng ASEAN

• Isa sa mga hamon na matagal nang kinakaharap ay ang kawalan ng tagapag-ingat o matatag na lider.
• Kulang din ito ng mga matibay na institusyon upang magarantiya ang tagumpay ng pagpapatupad ng mga sama-samang desisyon nito.
• Nahaharap sa hamong geopolitics sa gitna ng estratehikong kompetisyon para sa impluwensiya sa Asia-Pacific sa pagitan ng Estados Unidos at China.
• May posibilidad ang mga bansa sa ASEAN na magkaroon ng magkakaibang interes at priyoridad, at hindi rin malaya sa panloob at panlabas na mga hamon sa seguridad.
• Mahirap para sa ASEAN na mapunan ang agwat ng kalagayang pang-ekonomiya ng mga bansa dahil sa pagkakaiba ng antas ng kalagayang pang-ekonomiya sa rehiyon.
• Hamon din ang pagsasagawa ng consensus sa pagpapasiya bunsod ng magkakaibang sistemang politikal ng mga bansang kasapi nito.
• Ang mabilis na pag-unlad ng cybersecurity at digital economy ay nagsisilbing hamon din.
• Mahalagang maunawaan na ang mga hamong ito ay nangangailangan ng malakas at matibay na pagkakaisa ng mga kasapi ng samahan.