Araling Panlipunan 6: Batas Militar sa Pilipinas

• Ang pagsusulit sa Araling Panlipunan 6 sa ikatlong markahan ay sumasaklaw sa mga paksa tungkol sa hamon at pagtugon ng mga Pilipino sa ilalim ng Batas Militar.

Batas Militar sa Pilipinas

• Ipinataw ang Batas Militar sa Pilipinas noong Setyembre 21, 1972, sa pamamagitan ng Proklamasyon Blg. 1081 ni Pangulong Ferdinand Marcos.
• Ang mga dahilan sa pagpataw ng Batas Militar ay ang lumalalang kaguluhan, rebelyon, at banta ng komunismo sa bansa.
• Layunin din nito na sugpuin ang mga rebeldeng grupo at panatilihin ang kapayapaan at kaayusan sa buong bansa.
• Sa ilalim ng Batas Militar, sinuspinde ang writ of habeas corpus, na nagbigay-daan sa pag-aresto at pagkulong ng mga indibidwal nang walang warrant.
• Ipinasara ang mga pahayagan, istasyon ng radyo, at telebisyon na kritikal sa pamahalaan.
• Mahigpit na ipinagbawal ang mga pagtitipon at demonstrasyon.
• Pinalitan ang Kongreso ng mga decree na ipinag-utos ni Marcos.

Mga Epekto ng Batas Militar

• Maraming Pilipino ang nakaranas ng paglabag sa karapatang pantao, kabilang ang pag-aresto, detensyon, tortyur, at pagkawala.
• Libo-libong indibidwal ang ikinulong dahil sa kanilang paniniwalang politikal o pagiging kritiko ng pamahalaan.
• Naging laganap ang korapsyon at pang-aabuso sa kapangyarihan sa ilalim ng rehimeng Marcos.
• Bumagsak ang ekonomiya ng bansa dahil sa maling pamamahala at pagkakautang sa ibang bansa.
• Lumakas ang kilusan ng mga rebelde dahil sa pagkadismaya ng mga tao sa pamahalaan.

Mga Paglaban sa Batas Militar

• Maraming Pilipino ang lumaban sa Batas Militar sa iba't ibang paraan.
• Ang mga aktibista, estudyante, at mga lider ng simbahan ay naglunsad ng mga protesta at demonstrasyon upang ipahayag ang kanilang pagtutol sa rehimeng Marcos.
• Ang mga pahayagan at iba pang mga publikasyon na underground ay naglathala ng mga artikulo na kritikal sa pamahalaan.
• Ang mga artista, manunulat, at musikero ay lumikha ng mga likhang-sining na nagpapakita ng paghihirap at paglaban ng mga Pilipino.
• Ang mga armadong grupo tulad ng New People's Army (NPA) ay naglunsad ng mga pag-atake laban sa mga militar at pulis.

Mga Mahalagang Personalidad sa Panahon ng Batas Militar

• Ferdinand Marcos: Pangulo ng Pilipinas na nagpataw ng Batas Militar.
• Imelda Marcos: Unang Ginang na kilala sa kanyang paggastos at impluwensya sa pamahalaan.
• Benigno "Ninoy" Aquino Jr.: Isang senador at kritiko ni Marcos na pinaslang noong 1983.
• Corazon Aquino: Asawa ni Ninoy Aquino na naging pangulo ng Pilipinas pagkatapos ng People Power Revolution.
• Juan Ponce Enrile: Kalihim ng Depensa ni Marcos na nagretiro at sumali sa People Power Revolution.
• Fidel V. Ramos: Hepe ng Sandatahang Lakas ni Marcos na nagretiro at sumali sa People Power Revolution.

People Power Revolution

• Ang People Power Revolution, na kilala rin bilang EDSA Revolution, ay isang serye ng mga demonstrasyon na naganap mula Pebrero 22-25, 1986.
• Ang mga demonstrasyon ay nagresulta sa pagpapatalsik kay Pangulong Marcos at ang pagbabalik ng demokrasya sa Pilipinas.
• Ang pagpatay kay Ninoy Aquino noong 1983 ang nagtulak sa mga Pilipino na magkaisa at lumaban sa rehimeng Marcos.
• Sa pamamagitan ng mapayapang paraan, nagtipon ang mga tao sa EDSA upang ipakita ang kanilang pagtutol sa pamahalaan.
• Nagbitiw si Marcos sa puwesto at tumakas papuntang Hawaii.
• Si Corazon Aquino ang naging pangulo ng Pilipinas.

Mga Aral sa Batas Militar

• Ang Batas Militar ay isang madilim na kabanata sa kasaysayan ng Pilipinas.
• Mahalagang matutunan ang mga aral mula sa Batas Militar upang hindi na ito maulit.
• Ang paggalang sa karapatang pantao, demokrasya, at rule of law ay mahalaga upang mapanatili ang isang malaya at maunlad na bansa.
• Ang pagiging mapanuri at aktibo sa mga isyu ng lipunan ay mahalaga upang maprotektahan ang ating mga karapatan at kalayaan.

Ang pagsusulit na ito ay sumasaklaw sa Araling Panlipunan 6, ikatlong markahan, na nagtatalakay sa Batas Militar sa Pilipinas. Kasama rito ang mga dahilan sa pagpataw ng Batas Militar, mga epekto nito sa mga Pilipino, at ang pagtugon ng mga mamamayan sa panahong ito.