Ақпараттық қоғам және технологиялар

• Бұл дәріс ақпараттық қоғам, ақпарат, ақпараттық технологиялар және олардың әсерін қарастырады.

Ақпарат және ақпараттық ресурстар

• Ақпарат білім мен тәжірибені жеткізу үшін қолданылады.
• Ақпарат түрлеріне деректер, хабарлар, мазмұн және білім кіреді.
• Ақпараттық ресурстар ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және тарату үшін қолданылады.
• Ақпараттық ресурстарға деректер базалары, кітапханалар және интернет кіреді.

Ақпарат компоненттері

• Хабарлама ақпаратты жеткізудің бір түрі болып табылады.
• Мәлімет хабарламаның синонимі болып, шешім қабылдауға арналған элементтерді білдіреді.
• Дерек ақпараттың статистикалық мәндер, сандар, мәтіндер түріндегі бастапқы элементі болып табылады.
• Деректер мәліметтерге, содан кейін хабарламаларға немесе ақпаратқа айналады.
• Ақпараттық жүйелер деректер мен хабарламаларды цифрлық форматта сақтайды.

Білім

• Білім - адамның қажетті деректерді алып, оларды түсініп, ақпаратқа түрлендіру қабілеті.
• Ақпарат әрқашан білімге айнала бермейді және динамикалық болуы мүмкін.
• Білім қоршаған ортаны қабылдауды, нақты мәселелерді шешу үшін ақпаратты түсінуді және есте сақталатын фактілерді қамтиды.
• Адам мәліметті сіңіріп, оны жаңа ақпаратқа айналдырады, осылайша білімді жаңартады.

Ақпаратты қабылдау

• Адамдар ақпаратты көру, есту, иіс сезу, дәм сезу және ұстап көру арқылы қабылдайды.
• Ақпараттың 75-90% көру арқылы, 9-15%–ы есту арқылы қабылданады.

Ақпараттық технологиялар

• Ақпараттық технологиялар ақпаратпен жұмыс істеу әдістерін қамтиды.
• Цифрлық технологиялар тек цифрлық форматтағы ақпаратпен жұмыс істейді.
• Ақпараттық технологиялар аналогтық және цифрлық құралдарды да пайдаланады.
• Цифрлық технологиялар тек сандық құрылғылар мен бағдарламаларды қолданады.
• Цифрлық технологиялар XX ғасырдың екінші жартысында дами бастады.

Ақпараттандыру және цифрландыру

• Ақпараттандыру және цифрландыру орталық тұжырымдама болып табылады.
• «Ақпараттық Қазақстан – 2020» бағдарламасы басқа бастамалардың негізі болып табылады.
• Цифрландыру бағдарламасы нақты іс-шаралар жоспарын ұсынады.
• Робототехника және STEAM білім беру осы бағдарламаларды қолдайтын салалардың мысалдары болып табылады.

Ақпараттық технологиялардың эволюциясы

• 1940-жылдар: алғашқы электрондық есептеу машиналары пайда болды, бірақ олар көлемді және шектеулі болды.
• 1970-жылдар: жеке компьютерлер ақпаратқа қол жеткізуді жеңілдетті.
• 1990-жылдар: интернет ақпарат алмасуда төңкеріс жасады.
• 2000-жылдардан бастап: мобильді технологиялар, бұлтты есептеулер және жасанды интеллект пайда болды.

Есептеу құралдарының дамуы

• Ертедегі құралдарға абакус, су сағаттары және механикалық құралдар кіреді.
• XVII-XVIII ғасырларда Паскаль және Лейбниц арифметикалық машиналар жасады.
• ХІХ ғасырда Чарльз Бэббидж алғашқы әмбебап есептеу машинасының идеясын ұсынды.

Электрондық компьютерлер

• 1940-1950 жылдары бірінші буын компьютерлері вакуумдық шамдармен жұмыс істеді.
• 1950-1970 жылдары транзисторлар компьютерлерді ықшам етті.
• 1960 жылдары интегралдық схемалар компьютерлердің қуатын арттырды.
• 1971 жылы Intel 4004 алғашқы коммерциялық микропроцессор болды.
• 1980 жылдары IBM PC және Apple Macintosh жеке компьютерлері пайда болды.
• MS-DOS, Windows және Mac OS операциялық жүйелері енгізілді.
• 1990 жылы World Wide Web енгізілді.
• Қағаз құжаттар цифрлық форматқа ауысты.
• Электрондық пошта және браузерлер ақпарат алмасуды тездетті.
• 2000 жылдан бастап смартфондар мен планшеттер ақпарат өңдеуді жаңа деңгейге көтерді.
• Google Drive, Dropbox және Microsoft Azure сияқты бұлттық платформалар деректерді сақтауды жеңілдетті.
• Әлеуметтік желілер ақпарат таратуда жаңа мүмкіндіктер ашты.

Зияткерлік технологиялар

• 2010 жылдан бастап машиналық оқыту және үлкен деректерді талдау пайда болды.
• Заттар интернеті құрылғылардың өзара байланысын қамтамасыз етеді.
• Блокчейн ақпаратты қауіпсіз сақтауға және транзакцияларды басқаруға көмектеседі.
• AR/VR әлемді сезінудің жаңа тәсілдерін ұсынады.

Ақпараттық революция кезеңдері

• Жазудың пайда болуы біздің эрамызға дейінгі 4-ші мыңжылдықта басталды.
• Баспа станогының пайда болуы XV ғасырда болды.
• Компьютерлік және интернет технологиялары XX ғасырдың екінші жартысында дамыды.
• Электр және телекоммуникация құралдары XIX-XX ғасырларда пайда болды.
• Қaзіpгі кезең цифрлық peвoлюция деп аталады (XXI ғасыр).

Ақпараттық қоғам

• Ақпараттық қоғам - ақпараттық технологияларға негізделген қоғам.
• Бұл қоғамда ақпарат жасау, тарату және пайдалану маңызды рөл атқарады.
• Ақпараттық технологияларға қол жеткізу, оларды пайдалану және білім инновациясы маңызды болып табылады.

Қазақстандағы ақпараттық қоғам

• Қазақстан "Цифрлық Қазақстан" сияқты бағдарламалар арқылы ақпараттық қоғамды дамытуға ұмтылады.
• Жылдам интернет және цифрлық қызметтер маңызды.
• Адамдардың ақпараттық технологияларды пайдалану дағдыларын арттыру маңызды.

Ақпараттық инфрақұрылым

• Ақпараттық инфрақұрылым телекоммуникацияны қамтиды.
• Компьютерлер мен желілер деректерді өңдеуге және жіберуге арналған.
• Деректер базалары ақпаратты ұйымдастыруға, сақтауға және қол жеткізуге арналған.
• Бағдарламалық жасақтама жүйелерді басқаруға және қолданбаларды іске қосуға арналған.
• Ақпараттық қызметтер ақпаратты таратуға және пайдалануға көмектеседі.

Ақпарат ағыны

• Ақпарат сенсорлар, құрылғылар, және әлеуметтік желілер сияқты әртүрлі көздерден келеді.
• Ақпарат жиналғаннан кейін өңделеді және талданады.
• Ақпарат интернет, теледидар және газеттер арқылы таратылады.
• Ақпарат шешім қабылдау, білім алу және көңіл көтеру үшін пайдаланылады.

Ақпараттандырудың әсері

• Білім беру жаңартылып, онлайн білім беру мүмкіндіктері кеңейді.
• Экономикада жаңа бизнес, өндірісті автоматтандыру және электрондық caуда дамыды.
• Қоғам мүшелері арасында байланыс нығайып, азаматтық белсенділік күшейді.

Қорытынды

• Ақпараттық қоғам дамып келеді.
• Ақпараттық технология ақпараттандыру қoғaмының негізі болып білім беруге, экономикаға және қоғамға әсер етеді.