Antifungal İlaçlar

Antifungal İlaçlar

• Antifungal ilaçlar, mantar enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Çeşitli sınıflar ve etki mekanizmaları bulunur.
• İlaçlar genellikle kuşak olarak adlandırılır. Kuşak, etki spektrumu ve farmakokinetik özellikleri ile ilgili genel sınıflandırma sağlar.

Birinci Kuşak Antifungal İlaçlar

• Ketokonazol: Sistemik olarak kullanılan birinci kuşak ilaçtır. Cilt ve mukoza mantar enfeksiyonlarının yanı sıra kronik mukokutanöz kandidiyazisin tedavisinde kullanılır.
• Mikonazol: Topikal (yerel) kullanım için tercih edilir.
• Klotrimazol, Ekonazol, Sulkonazol, Oksikonazol, Tiokonazol: Topikal kullanım için tercih edilen diğer birinci kuşak ilaçlardır.

İkinci Kuşak Antifungal İlaçlar

• Flukonazol: Spektrumu maya ve bazı dimorfik mantarlarla sınırlıdır. Candida ve Cryptococcus türlerine karşı güçlü bir etkiye sahiptir.
• Itrakonazol, Vorikonazol, Posakonazol, İsavukonazol, Ravukonazol: İkinci kuşak ilaçlar daha geniş bir etki spektrumuna sahiptir, sistemik enfeksiyonlar dahil olmak üzere çeşitli mantar türlerine karşı etkilidir.

İmidazol Türevleri

• Ketokonazol, Mikonazol, Klotrimazol: İmidazol türevi antifungal ilaçlardır.
• Yerel irritasyona (kaşıntı, iğnelenme, kızarıklık, şişlik ve kepeklenme gibi) neden olabilirler.
• Gebeliğin ilk üç ayında kullanımından kaçınılmalıdır.

Flukonazol'ün Özellikleri

• Flukonazol, oral yoldan iyi emilir. Yağda çözünebilen bir yapıya sahiptir, bu nedenle dokulara ve beyin-omurilik sıvısına (BOS) iyi dağılır.
• Candida türlerinin yanı sıra Histoplasma, Blastomyces, Coccidioides ve Paracoccidioides gibi dimorfik mantarlara karşı etkilidir.
• Aspergillosis'e karşı etkili değildir.

İkinci Kuşak Antifungal İlaçların Diğer Kullanımları

• Sistemik Mikoz Profilaksisi: Kemik iliği nakli alan hastalarda ve immün yetmezliği olan hastalarda sistemik mikoz enfeksiyonlarının önlenmesinde kullanılır.
• Tedavi: Diğer antifungal ilaçların etki etmediği veya yetersiz kaldığı sistemik mikozların tedavisinde kullanılır.

İkinci Kuşak Antifungal İlaçların Kontrendikasyonları

• Karaciğer ve böbrek yetmezliği olan hastalarda, trombositopenili (düşük trombosit sayısı) hastalarda ve bağışıklık sistemi baskılanması olanlarda kullanımı kontrendikedir.

5-Flusitozin

• 5-Flusitozin, birkaç mantara karşı etkili bir antifungal ilaçtır.
• İnsanlarda sitozin deaminaz enzimi bulunmadığı için toksik etkisi sınırlıdır. Mantarlar ise sitozin deaminaz enzimini içerir, bu da 5-flusitozin'i toksisiteye yol açan 5-fluorourasil'e dönüştürmesine neden olur.
• Etki mekanizması, DNA sentezini inhibe etmesi ve RNA yapısını ve fonksiyonunu bozmasıdır.

Topikal Antifungal İlaçlar

• Tolnaftat: Dermatofitlere karşı etkilidir. Dermatofitozların tedavisinde %1'lik topikal form kullanımı yaygındır.
• Amorolfin: Tırnak mantarı enfeksiyonlarının (onikomikozis) tedavisinde kullanılır. İlaçlı tırnak cilası (oje) formunda mevcuttur.
• Siklopiroks Olamin: Dermatofitozlarda, cildin ve vajinanın kandida enfeksiyonlarında topikal olarak kullanılır. %1'lik cilt ve vajinal kremi, cilt solüsyonu ve %8'lik tırnak solüsyonu bulunmaktadır.
• Yağ Asitleri: Propiyonik asit, kaprilik asit ve undekilenik asit gibi yağ asitleri fungistatik etki gösterir. En çok kullanılanları undekilenik asit ve çinko tuzudur.

Bu quiz, antifungal ilaçların çeşitli kuşaklarını ve etki mekanizmalarını keşfetmenizi sağlar. Birinci ve ikinci kuşak antifungal ilaçlarının özelliklerini ve kullanım alanlarını inceleyin. Mantar enfeksiyonlarının tedavisindeki yerlerini öğrenin.