Anlatma Tekniği

Anlatma (Tahkiye Etme) Tekniği

• Anlatma tekniğinde anlatıcı, okuyucu ile eser arasına girerek okuyucunun her şeyi anlatıcı aracılığıyla görmesini ve öğrenmesini sağlar.
• Okuyucunun dikkati anlatıcı üzerinde yoğunlaşır.

Anlatma Tekniğinin Türleri

• Anlatma, kişi tanıtımı, olay anlatımı, geriye dönüş ve iç çözümleme şeklinde olabilir.

Kişi Tanıtımı Tekniği

• Metindeki kişilerle ilgili tanıtıcı bilgiler verilir.
• Anlatıcı, kişileri ayırt edici özellikleriyle tanıtır.

Olay Anlatımı Tekniği

• Metindeki olaylar bir anlatıcı tarafından aktarılır.

Geriye Dönüş Tekniği

• Eserde kronolojik akış kırılarak geçmişe dönülür ve geçmişe ait yaşantılar anlatılır.
• Yazarlar bu teknikle karakterlerin, yerlerin ve olayların geçmişi hakkında bilgi verir.
• Genellikle tarihi romanlarda kullanılır, karakterlerin hatırladıkları olaylar bu teknikle verilir.
• Anlatıcı birinci veya üçüncü tekil kişi olabilir.

İç Çözümleme Tekniği

• Kişilerin iç dünyaları, iç yaşantıları hakim anlatıcı bakış açısıyla anlatılır.
• Anlatıcı, kişinin iç dünyasına tamamen egemen olan dışarıdan bir unsur olarak etkindir.
• Anlatıcı, kahramanın zihninden geçenleri okur ve düşüncelerini "diye düşündü" gibi ifadelerle aktarır.

Gösterme (Sahneleme) Tekniği

• Olaylar, kişiler ve varlıklar okuyucuya doğrudan sunulur.
• Anlatıcı, okuyucu ile eser arasına girmez.
• Okuyucunun dikkati eser üzerinde yoğunlaşır.

İç Monolog (İç Konuşma) Tekniği

• Karakterin duygu ve düşünceleri, belirli bir mantık sırasıyla karakterin ağzından olduğu gibi anlatılır.
• Karakterin kendi kendine konuşmalarına yer verilir.
• Bu teknikle karakterin iç dünyası okuyucu tarafından anlaşılır.

Dış Monolog

• Kişinin karşısındaki insana veya insanlara konuşma fırsatı vermeden, tek taraflı ve uzun bir biçimde, sesli olarak konuşmasıdır.
• Kişi bazen etrafında kimse olmadan herhangi bir olay karşısında yüksek sesle konuşabilir.

Bilinç (Şuur) Akışı Tekniği

• Karakterin iç dünyası hiçbir kaygı olmadan okuyucuya aktarılır.
• Karakterin duyguları ve düşüncelerindeki değişimler bu teknikle verilir.
• Karakterin aklından geçen düşünceler bütün karmaşıklığıyla ve herhangi bir sıra olmadan okuyucuya aktarılır.
• Dil bilgisi kuralları ve sentaks gözetilmez, anlam bağıntısı gözetilmez.
• İç monologda düşünceleri aktarmada belli bir düzen olup dil bilgisi kurallarına uyulur.

Diyalog Tekniği

• Roman akışı içinde karakterlerin birbiriyle yaptıkları konuşmalara diyalog denir.
• Karakterler arası çatışmaları veya karakterlerin birbirleri hakkındaki düşüncelerini bu teknik yardımıyla algılıyoruz.
• Diyalog; olayın gelişmesinde, kahramanların ruhsal ve sosyal durumlarının açıklanmasında, konuşmalarda yatan kültür ögelerinin saptanmasında (ağız, şive, üslup), eserin daha dinamik bir hale gelmesinde etkilidir.

İç Diyalog Tekniği

• İç diyalog, iç monoloğa benzer.
• İç monolog okuyucuyu kahramanla baş başa bırakırken iç diyalog kahramanın kendisiyle karşı karşıya gelmesini sağlar.
• İç diyalogda kahraman sanki karşısında birisi varmış gibi konuşur, tartışır.
• Karşılıklı konuşmalar mevcuttur, sorular ve cevaplar genel anlamda bu kısımları oluşturur, kahraman kendi kendine soru sorar ve cevaplar.
• Tüm bunlar dil bilgisi kurallarına uygun şekilde yapılır.
• İç diyalog tekniği genel olarak kahramanın o anki ruhsal portresini açığa çıkarır.

Özetleme Tekniği

• Varlığı belirgin şekilde hissedilen anlatıcı olayları, kişileri veya diğer unsurları özetleyerek anlatır.

Pastiş Tekniği

• Postmodern romanda çeşitli metin türlerinin biçim ve anlatım özelliklerinin taklit edilmesidir.
• Bir sanatçının üslubunu, tarzını, dilini veya düşüncesini taklit etmektir.
• Önceki formdan hareket ederek yeniden oluşturulan bu eser, aslında taklit yoluyla bir eseri yüceltmektir.
• Pastişte orijinal eser doğrudan kullanılmaz, tamamıyla taklit edilir.

Parodi Tekniği

• Postmodern romanda daha önce yazılmış bir metnin içerik yönünden örnek alınmasıdır.
• Ciddi sayılan bir eserin bir bölümü veya bütününü alaya alarak, biçimini bozmadan ona bambaşka bir özellik vererek biçimle öz arasındaki bu ayrılıktan gülünç etki oluşur.
• Pastiş belli bir türün üslubunu taklit ederken, parodi belli bir metnin konusunu taklit eder.

İroni Tekniği

• Postmodern romanda birtakım olguları ya da eserleri alaycı bir anlatımla söz konusu etmektir.
• Söylenenin tam tersinin kastedildiği ifadedir.
• Söylenen ya da yapılan eylem, ciddi görüntüsü altında, karşıt söylenceyi ya da eylemi, çelişki noktasına çekmeyi hedefler.
• Mizahtan farklı olarak ironi, olaylara daha eleştirel yaklaşır.
• İroni mimik, jest ve tonlama ile söylenmek istenenin altını, dolaylı çizer.