Anatomide Kırık ve Kemik Tipleri

Kırık

• Kırık, kemik dokusunda meydana gelen ayrılmaya veya kemik anatomik bütünlüğünün bozulmasına denir.
• Kırık, dıştan veya içten gelen zorlamalarla oluşur.

Kemik Tipleri

• Kompakt (Sert) Kemik: Homojen ve pürüzsüz görünümdedir, kemik dokusunun %5-30'u mineralize değildir ve gözeneklidir.
• Süngersi Kemik: Küçük iğne benzeri veya trabekül adı verilen düz kemik parçalarından ve çok fazla boşluktan oluşur, kemik dokusunun %30-90'ı gözeneklidir.
• Tüm kemiklerin dış kısmı kompakt, iç kısmı süngerimsi kemiktir, kemiğin işlevi ve ihtiyaçları, ikisinin yüzdesini belirler.

Kemiğin Kimyasal Bileşimi

• Kemik, mineralize madde içerirken, diğer bağ dokuları daha fazla su içerir.
• Yüksek miktarda damarlanma sahiptir, bu nedenle mükemmel iyileşme ve yeniden şekillenme kapasitesine sahiptir.

Kırık Tipleri

• Kırık yapan zorlamaya göre: Direk zorlama, İndirek zorlama
• Kırık sayısına göre: Tek Kırık, Multiple Kırık
• Kemik doku sağlamlığına göre: Normal kemikte kırık, Patolojik kırık, Stres kırığı
• Kırık çizgisine göre: Transvers, Oblik, Spiral, Kortikal, Parçalı

Kırığın İyileşme Fazları

• İnflamasyon Fazı (ilk 4-5 gün): Kan damarları daralır, kanamayı durdurur, sitokinler salgılanır, hematom oluşur, kemik uçlarını bir arada tutar.
• Onarım Fazı (6 hafta): Periosteal hücreler kondroblastlara ve osteoblastlara dönüşür, yeni doku kütlesi (kallus) oluşur, kırık boşluğu hayalin kıkırdak ve örülmüş kemik dokusu ile kapatılır.
• Remodelasyon (Yeniden Şekillenme) Fazı: Kallus emilir, yeni kompakt kemik oluşur, kemiğin orijinal şeklini ve gücünü kopyalar.

Kırık İyileşmesini Olumlu Etkileyen Faktörler

• Elektrik akımları, manyetik alan, ultrasound
• Hiperbarik oksijen uygulamaları, düşük kuvvette lazer uygulamaları
• D vitamini, kalsitonin, parathormon, prostaglandinler, anabolik steroidler

Kırıklarda Fizyoterapi ve Rehabilitasyon (FTR)

• İmmobilizasyon Sırasında FTR Amaçları: Ödemi ve ağrıyı azaltmak, bölge kan akışını artırmak, kas kuvvetini artırmak, normal eklem hareketini sağlamak, fonksiyonelliği artırmak, yardımcı aletlerin kullanımını öğretmek
• İmmobilizasyon Sonrası FTR Amaçları: Ödemi azaltmak, tam eklem hareketini kazanmak, tam kas gücünü sağlamak, tam fonksiyon kazanmak

Kırık, kemik dokusunda meydana gelen ayrılmaya veya kemik anatomik bütünlüğünün bozulmasına denir. Kırık, dıştan veya içten gelen zorlamalarla oluşur.