آمیب و میکروارگانیسم‌ها

آمیب (Amoeba)

• دارای شبکه آندوپلاسمی دانه‌دار در مرکز سلول است.
• یک هسته دانه‌دار دارد.
• یک واکوئل غذایی دارد.
• یک واکوئل انقباضی برای تنظیم فشار اسمزی دارد.
• شکل نامنظم و پاهای کاذب دارد که برای حرکت و تغذیه استفاده می‌شوند.

آنتاموبا هیستولیتیکا (Entamoeba histolytica)

• به صورت تروفوزوئیت، پیش کیست، کیست و متاکیست وجود دارد.
• فرم تروفوزوئیت دارای پای کاذب است.
• هسته‌ای با کاریوزوم مرکزی و کروماتین محیطی دارد (همیشه قابل مشاهده نیست).
• سیتوپلاسم دانه‌دار یا شیشه ای شکل است.
• گلبول‌های قرمز بلعیده شده با رنگ‌آمیزی تری‌کروم، به عنوان ذرات تیره‌رنگ قابل مشاهده‌اند.
• کیست حالت مقاوم و بیماری‌زا است و از طریق آب یا غذای دارای کیست‌ها منتقل می‌شود.

اوگلنا (Euglena)

• از تاژک‌داران دارای کلروفیل است.
• یک هسته با کاریوزوم مرکزی و کروماتین محیطی دارد.
• دو تاژک دارد، یکی بلند و دیگری کوتاه در انتهای قدامی.
• در قاعده هر تاژک یک کینتوزوم و یک واکوئل ضربان‌دار وجود دارد.
• دهان سلولی (سیتوستوم) و گلوی کوتاه (سیتوفرنکس) دارد.
• لکه چشمی (استیگما) دارد.

سراتیوم (Ceratium)

• تک یاخته تاژک‌دار گیاه‌مانند است که اغلب دریازی است.
• دارای پوششی با سه خار بلند و دو تاژک است.
• کلروپلاست‌های سبز در نمونه‌های آب شیرین و رنگدانه‌های زرد یا قهوه‌ای در نمونه‌های دریازی وجود دارد.
• هسته درشت دارد.
• کپسولی از جنس سلولز دارد که دو قسمتی و دارای شیاری است (که تاژک‌ها را در بر می‌گیرد).
• معمولا دارای لکه چشمی است.

ژیاردیا لامبلیا (Giardia lamblia)

• انگل تاژک‌دار جانورمانند و تک‌میزبانی است که در روده کوچک مستقر می‌شود.
• فرم تروفوزوئیت فعال و متحرک است که در روده کوچک زندگی و تکثیر می‌شود.
• بدنی گلابی‌ یا راکت‌تنیس شکل دارد.
• دارای دو هسته با یک کاریوزوم مرکزی بزرگ است.
• چهار جفت تاژک دارد.
• سیتوپلاسم یکنواخت و دانه‌بندی ریز دارد.
• اندامک‌های مختلفی مانند میتوکندری، شبکه آندوپلاسمی، دستگاه گلژی و ریبوزوم دارد.
• کیست تخم مرغی شکل یا بیضی است و دارای 2 یا 4 هسته است.
• کیست توسط دیواره‌ای ضخیم احاطه شده تا در برابر شرایط سخت مقاوم باشد.

لیشمانیا (Leishmania)

• تک‌‌یاخته تاژک‌دار جانورمانند است.
• فرم آماستیگوت در داخل سلول‌های میزبان مهره‌داران (معمولا ماکروفاژها یا مونوسیتها) زندگی و تکثیر می‌شود.
• فرم آماستیگوت گرد یا بیضی شکل است و دارای یک هسته و یک کینتوپلاست است.
• کینتوپلاست ساختاری تخصصی است که حاوی DNA میتوکندری است.
• تاژک ندارد.

تریکوموناس واژینالیس (Trichomonas vaginalis)

• تک‌‌یاخته تاژک‌دار جانورمانند است که همیشه در فرم تروفوزوئیت وجود دارد و به فرم کیست در نمی‌آید.
• چندشکلی هستند
• پنج تاژک دارند.
• هسته بزرگ اغلب در انتهای قدامی قرار گرفته و حاوی گرانول‌های کروماتین زیادی و یک کاریوزوم کوچک است.
• سیتوپلاسم همچنین حاوی گرانول‌هایی است که اغلب در نمونه‌های رنگ‌آمیزی شده با گیمسا دیده نمی‌شوند.

تریپانوزوم گامبینش (Trypanosoma gambiense)

• تک‌‌یاخته تاژکدار جانورمانند است.
• بدنی کشیده و دراز دارد.
• هسته‌ای کروماتینی نسبتا بزرگ در مرکز و دستگاه کینتوپلاست در قسمت خلفی دارد.
• تاژکی از کینتوپلاست خارج شده و پس از تشکیل پرده مواج در تمام طول بدن به صورت آزاد در قسمت قدامی بدن انگل خارج میشود.

پارامسی (Paramecium)

• دارای دو هسته است: یکی کلیه مانند بزرگ و دیگری کوچک در فرورفتگی آن.
• سطح آن توسط مژک‌ها پوشیده شده است که در ردیف‌های طولی قرار دارند.
• اکتوپلاسم شفاف و رقیق وجود دارد که اندوپلاسم بزرگتر و دانه‌داری را در بر می‌گیرد.
• تریکوسیست‌های دوک مانند در بین قاعده مژک‌ها قرار دارند.
• سیتوستوم در انتهای شیار دهانی به حلق یا سیتوفارنکس ختم می شود.
• واکوئل‌های گوارشی در اندوپلاسم وجود دارند که غذا را هضم می‌کنند.

بالانتیدیوم کلی (Balantidium coli)

• تنها مژه دار بیماری زا و بزرگترین تک‌‌یاخته انگل انسان است و اسهال خونی بالانتیدیایی ایجاد می‌کند.
• فرم تروفوزوئیت بیضی شکل است.
• سطح بدن از مژه پوشیده شده است که در اطراف دهان بلندتر هستند.
• یک ماکرونوکلئوس بزرگ و یک میکرونوکلئوس در فرورفتگی آن دارد.
• دو واکوئل انقباضی در قسمت قدام و خلف بدن دارد.
• کیست کروی شکل با دیواره ضخیم و مژه پوشیده شده است.

ورتسیلا (Vorticella)

• مژه‌دار کوچک با شکلی زنگوله وارونه و یک دهان پوشیده از مژه (برای دریافت غذا).
• با پای‌های انقباضی به جایی متصل می‌شود.

کلنی سیکون

• دیواره بدن اسفنج چین خورده به نظر می‌رسد.
• بدنی لوله مانند با اوستیوم و اسکولوم دارد.
• مجاری شعاعی به اسپونگوسل ختم میشوند.

گرانتیا (Grantia)

• اسفنجی آهکی است که در شاخه لوکون (Leucon) یا لوکونوئید قرار دارد.
• ساختار شامل اسپیکول‌ها و فیبرها است.

هیدر (Hydra)

• پولیپی منزوی با بدنی استوانه‌ای (قسمت انتهایی باریک و پایه مانند برای اتصال).
• در وسط قاعده ای، ممکن است سوراخی دفعی باشد.
• در نوک مقابل، مخروط دهانی (هیپوستوم) و دهان وجود دارد که با تعدادی شاخک توخالی (تانتاکل) احاطه شده است.
• سیستم عصبی از نوع پراکنده است. سلول های عصبی در زیر اپیدرم، گاسترودرم و در تماس با مزوگله دیده می‌شوند.

اوبلیا (Obelia)

• مرجانی دریایی وابسته به هیدر است که کلنی منشعب درخت مانندی را تشکیل می‌دهد.
• کلنی مركب از جوانه های متعدد بر روی استولون قرار گرفته است.
• پولیپ های تغذیه ای و تولید مثلی توسط پریسارک جامی شکل احاطه شده اند.
• مدوز چتری شکل است، شاخک های فراوانی در حاشیه آن وجود دارد.

تانتاکل فیزالیا (Physalia tentacle)

• از دو لایه دیپلوبلاستیک اپیدرم و گاسترودرم و مزوگل ساده ای تشکیل شده است.

روتیفرا

• سر با تاج مژک‌ها، تنه و دم دارد.
• ناحیه مرکزی فاقد مژه، تاج (کرونا) مژکی، دهان، اندام های حسی، غدد گوارشی و مغز در سر قرار دارند.

کرم پهن

• دارای اپیدرم مژکدار، لکه چشمی، لوب های حسی (اوریکل)، گیرنده‌های شیمیایی و استاتوسیست هستند.
• دستگاه گوارشی شامل دهان، حلق و روده (که در قسمت خلف به دو شاخه منشعب می‌شود) است.

تنیا ساژیناتا

• بدن بلند و روبان مانند است (طول تا ۲۵ متر و قطر تا ۲ میلی متر).
• از سه قسمت اسکولکس، گردن و استروبیلا تشکیل شده است.
• اسکولکس سر کرم با قلاب‌ها، بادکش ها و روستلوم است که برای چسبیدن به میزبان (انسان) استفاده می شود.
• گردن قسمت باریک و بلند بدن است.
• استروبیلا از پروگلوتیدها تشکیل شده (بخش هایی که بدن کرم را تشکیل می‌دهند و دارای اعضای تناسلی نر و ماده هستند).

کرمک (Entrobious vermicularis)

• کرم استوانه‌ای شکل شفاف و نخ مانند است.
• انتهای رأسی کوتیکول پهن شده و یک جفت بال رأسی ایجاد می‌کند.
• سه لب کوچک در جلوی دهان وجود دارد.
• دم مخروطی و نوک تیز است.
• تخم بیضی شکل غیر متقارن با جدار نازک و شفاف (از دو لایه داخلی و خارجی) است.

عقرب

• بدن از سر‌سینه (پروزوما) و شکم (اوپیستوزوما) ساخته شده است.
• بخش عقبی شکم باریک (دم) است.
• غدد سمی در بخش دم وجود دارد.
• مخرج در سطح شکمی آخرین بند بدن قرار دارد.
• یک جفت چشم بزرگ و چند جفت چشم جانبی در سر-سینه وجود دارد.
• شکم بندهای متعددی دارد.

کرم خاکی

• بدنی استوانه ای با دو طرف نوک تیز دارد.
• فاقد سر مشخص است.
• منفذ دهان در اولین بند بدن و مخرج در آخرین بند بدن قرار دارد.
• کوتیکول ظریف و ترکیبی از رشته‌های کلاژن است.
• حفره عمومی بدن حاوی مایع است و لایه مزودرمی آن را می‌پوشاند.
• کلراگوژن (توده زرد رنگ در سطح پشتی روده) در دو سوم اولیه روده یک چین به نام تیرفلوسل وجود دارد.

زالو

• بدنی استوانه‌ای با مقطعی تقریبا بیضی است.
• طول آن به حدود ۱۰ سانتی متر می‌رسد.
• دو بادکش (دهانی و انتهایی) برای اتصال دارد.
• دهان در میان لوب‌های بادکش جلویی با سه آرواره نیم‌دایره‌ای سخت قرار دارد.
• بادکش انتهایی در آخرین بخش بدن قرار دارد.

اکینوکوکوس گرانولوزوس

• بدن از اسکولکس، گردن و پروگلوتیدها تشکیل شده است.
• اسکولکس کروی و دارای رستلوم برجسته و دو ردیف قلاب و چهار بادکش برجسته است.
• پروگلوتیدهای بالغ و حاوی اعضای تناسلی نر و ماده میباشد.
• تخم ها کروی شکل و شبیه تخم‌های تنیاها هستند.

ستاره دریایی

• در برش عرضی، گنادها، غدد گوارشی و پاهای لوله ای دیده می شوند.

میگو

• بدن از سر‌سینه(پروزوما)، و شکم (اوپیستوزوما) تشکیل شده است.
• اندامها و سیستم‌های بدن مانند اعضای گوارشی، قلب، سیستم عروقی، گنادها و غیره، مشخص هستند.
• اندام های ظاهری مانند چشم ها و آنتن‌ها نیز مشخص هستند.

این آزمون به بررسی ویژگی‌ها و مشخصات آمیب، آنتاموبا هیستولیتیکا و اوگلنا می‌پردازد. شما می‌توانید با جزئیات مختلف مانند ساختار سلولی، نوع حرکات و نحوه انتقال بیماری‌ها آشنا شوید. با شرکت در این آزمون، دانش خود را در خصوص میکروارگانیسم‌ها افزایش دهید.