Ahenk Laboratuvarı Sınavı

Laboratuvar Etik Kuralları

• Laboratuvar etik kuralları, hasta yararı, dürüstlük, gizlilik, tarafsızlık ve bağımsızlık, mesleki ilkeler, yasal düzenlemeler ve toplumsal kurallar doğrultusunda belirlenir ve uygulanır.
• Tüm laboratuvar çalışmaları kapsamındadır. Tüm laboratuvar ekibi sorumludur.
• Kimlik paylaşımı sistemi (KPS) kullanılır.

Genel Prensipler

• Laboratuvar, T.C. Sağlık Bakanlığı'nın mesleki nitelik ve sorumluluklarına uygun personel ile kurulur.
• Laboratuvar uzmanı sorumluluğunda, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş eğitim merkezinde eğitim almıştır.
• Uygun organizasyonel yapıya sahiptir; her çalışanın belgelenmiş iş tanımlarına uygun görev, yetki ve sorumlulukları vardır.
• Mesleğini icra etmeye yetkili olmayan veya suçlu olan personel görev alamaz.
• Yeterli sayıda ve yetkin sağlık/idari personel bulunur; her personelin iş başlangıcında etik anlayış, iş emniyeti ve süreçler konusunda eğitilmesi gereklidir.
• Yasal mevzuat ile yasaklanan uygulamalar yapılmaz; yasaklanmış uygulamalara yönelik talepler kabul edilmez.
• Uygulamalar Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik, Tıbbi Laboratuvar Yönetmeliği ve ISO 15189'a göre yapılır.

Hasta Hakları ve Sorumlulukları

• Hasta refahı, güvenliği ve hakları önceliklidir.
• Hastalar ve müşteriler, analiz yöntemleri ve sonuçlar hakkında bilgi alabilirler (web sitesi, rehber).
• Sonuç verme süreleri web sitesinde yayınlanır; ücretler konusunda müşterilerden gelen taleplere Müşteri İlişkileri Birimi yanıt verir.
• Gerektiğinde hasta bilgilendirilir ve yazılı onam alınır (ilgili testler için).
• Hastanın talebi olmadıkça özel hayatı gizli tutulur.
• Hastalara, müşterilere ve diğer ilgili kişilere, hasta zararıyla sonuçlanan olaylar Mesul Müdür tarafından bildirilir.
• Zarar durumunda alınan önlemler kayıt altına alınır.
• Numunelere özenle ve saygıyla davranılır (örneklerin toplanması, taşınması, kabulü, saklanması ve bertaraf edilmesi süreci).
• Personel, yasal düzenlemeler kapsamında bilgilendirilmiş onamlar alır ve bu onamlar özlük dosyalarında saklanır.
• Laboratuvarın kapatılması, satın alınması veya birleştirilmesi durumunda hasta numuneleri ve kayıtları korunur.
• Sağlık hizmetleri sırasında hastaların ırk, dil, din, mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç ve ekonomik/sosyal durumları dikkate alınmaz.
• Ayrımcılık iddiaları bağımsız bir ekip tarafından incelenir.

Bilgi Toplama

• Zorunlu kimlik doğrulaması, bireysel hastalarda resmi belgeler ile KPS sistemi, kurumlardan gelen numunelerde KPS sistemi kullanılarak yapılır.
• Bilgilerin alınma sebebi hasta kabul birimi ve geri bildirim personeli tarafından açıklanır.
• Gereksiz kişisel bilgi toplanmaz ve saklanmaz; ancak yasal olarak gerekli kayıtlar hariç tutulur.
• Kişisel veriler, kanun ve yönetmelikler dışında üçüncü şahıslarla paylaşılmaz.
• Numune alma işlemi öncesinde hastaya bilgi verilmeli ve yazılı onam alınmalıdır.

Birincil Numune Temini

• Birincil numuneler, yetkin sağlık personeli tarafından alınır; hasta güvenliği ve mahremiyeti korunur.
• Anlaşmalı kurumlar tarafından laboratuvara gönderilen birincil numuneler bulunur.
• Numunelerin karışması veya kaybolması önlenir.

Birincil Numunenin Laboratuvar Tarafından Reddi

• Her numunenin uygunluğu, Numune Kabul/Red Kriterleri Listesi ve Test Listesi'ne göre değerlendirilir.
• Stabilite veya kabul kriterlerine uymayan numuneler red edilir.

Analiz Performansı

• Testler, uygun standartlara göre yeterli personel ve ekipman kullanılarak yapılır.
• Testler, Metot Validasyon ve Verifikasyon Prosedürü ve Kalite Kontrol Prosedürü'ne göre onaylandıktan sonra gerçekleştirilir.
• Test sonuçları geçerli ve güvenilir olmalıdır.
• Gereğinde kurumların talebi doğrultusunda geçerlilik ve güvenilirlik kayıtları verilir.

Gizlilik ve Tarafsızlık

• Laboratuvar, gizlilik ve tarafsızlık prensiplerine göre çalışır; sürekli risk değerlendirmesi yapılır.
• Elde edilen bilgiler, yasal yükümlülükler doğrultusunda yönetilir.
• Hasta raporları gizlidir; ancak hasta talebi halinde, yasal izinler kapsamında üçüncü şahıslarla paylaşılabilir.
• Ahenk Laboratuvarı çalışanı ve yöneticileri hasta bilgilerini gizli tutmakla yükümlüdür; sözleşmelerde, görev tanımlarında ve gizlilik beyanlarında belirtilmiştir.
• Kamuya açık bilgi önceden bildirilir; diğer bilgiler özeldir.
• Müşteri gizliliği, sözleşmede belirtilir; ancak yasal gereklilikler sözleşme şartlarından önce gelir.
• Başkalarından (şikâyetçi, düzenleyici merciler, vb.) alınan bilgiler, laboratuvar-kaynak arasında gizli kalır; ancak yasal gereklilikler olması dışında bu bilgiler paylaşılamaz.
• Yükümlülükler, dış kuruluş personeli dahil tüm çalışanlara ve yüklenicilere yöneliktir.
• Ziyaretçiler, Ziyaretçi Gizlilik Beyanı imzalayarak gizliliği taahhüt eder.
• Kayıtlar özlük dosyalarında saklanır.

Tarafsızlık

• Tarafsızlık risk analizi yapılır; tehlikeler, kontrol tedbirleri ve risk yönetimi süreci tanımlanır.
• Özel laboratuvardır; yasal düzenlemeler kapsamında tarafsız çalışır; politikalar Kalite El Kitap'ında yer almaktadır.
• Yönetimin ve personelin dış etkilere karşı önlemleri vardır.
• Genel Müdür ve Laboratuvar Mesul Müdürü, laboratuvarın yetkinliğini ve tarafsızlığını tehlikeye düşürecek faaliyetleri önler.
• Riskler yıllık olarak değerlendirilir; yeni riskler belirlendiğinde detaylı risk analizi yapılır ve aksiyon planları oluşturulur.
• Çıkar çatışmaları, yakınlık ilişkileri ve kaynaklardan gelen baskılar değerlendirilir.
• Yönetim tarafsızlığı, Üst Yönetim Tarafsızlık ve Gizlilik Beyanı ile garanti altına alınır.

Analizin Performansı ve Sonuçların Rapor Haline Getirilmesi

• Analizler, ulusal/uluslararası kabul görmüş yöntemlerle yapılır; yöntemler kayıt altındadır.
• Doğruluk ve güvenilirlik kaygıları yoktur; sonuçlara dış müdahaleye izin verilmez.
• Yetkili personel, sonuçları yalnızca hastalara ve hekimlerine verir; hastanın izniyle üçüncü şahıslara da verilebilir.

Numunelerin Diğer Amaçlarla Kullanılması

• Yasal olmayan amaçlar için numuneler kullanılmaz.
• Test çalışmaları tamamlandıktan ve raporlandıktan sonra numuneler iş için kullanılabilir.
• Bilimsel araştırma veya yayın için, bilgilerden arındırılmış numuneler kullanılabilir.

Tıbbi Kayıtların Saklanması ve Tutulması

• Veri gizliliği, ilgili kayıtların korunma ve güvenlik önlemleri alınarak sağlanır; süreç Kayıt Yönetimi Prosedürü'ne göre yürütülür.
• Kayıtlar, izinsiz erişime ve paylaşımı engellenir.
• KVKK uyarınca, erişimi olan kurum, kuruluş ve personellerle gizlilik anlaşmaları yapılır.

Tıbbi Laboratuvar Kayıtlarına Erişim

• Erişim, başvuru sahibi, hekim, laboratuvar çalışanı ve yetkilendirilen kişiler ile sınırlıdır.
• Bilgi güvenliği ve kişisel verilerin korunması, tedarikçi gizlilik sözleşmesi ve ziyaretçi gizlilik beyanı ile sağlanır.

Mali Düzenlemeler

• Öncelik, hasta menfaati ve doğru/güvenilir analizdir.
• Kurum/kuruluşlarla hizmet anlaşmaları yapılır; yükümlülükler hizmet sözleşmeleri ve yönetim prosedürlerinde belirtilir.
• Finansal düzenlemeler, sağlık personeliyle ayrı yapılır.

Bu sınav, Ahenk Laboratuvarı'nın mesleki etik, organizasyon yapısı ve tarafsızlık konularındaki bilgilerinizi ölçmektedir. Ahenk Laboratuvarı'nın çalışma prensipleri ve yasal düzenlemeleri hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz? Sınavda farklı senaryolarla karşılaşacaksınız.