fgful

Voornaamwoorde

• Voornaamwoorde vervang selfstandige naamwoorde om herhaling te vermy en sinne vlotter te maak.
• Hulle moet in getal en geslag ooreenstem met die selfstandige naamwoord wat hulle vervang.
• Voorbeeld: "Iemand het sy of haar rekenaar geskenk" in plaas van "Iemand het hul rekenaar geskenk" vir meer formaliteit en duidelikheid.
• Moenie enkelvoud en meervoud vermeng nie, byvoorbeeld: "Niemand hulle moet kom nie"; korrek: "Niemand moet sy of haar opwagting maak nie".

Tipes Voornaamwoorde

• Persoonlike: ek, jy, hy, sy, ons, julle, hulle
• Besitlik: myne, joune, syne, hare, ons s’n, hulle s’n
• Wederkerende: myself, jouself, homself, haarself
• Onbepaalde: iemand, niemand, alles, iets
• Aanwysende: hierdie, daardie, dié
• Betreklike: wat, wie, waarvan (verbind bysin met hoofsin)
• Vraende: wie, wat, watter, waar se?
• "Almal" word grammatikaal dikwels as 'n enkelvoudige konsep in formele skryfwerk beskou.
• Jy kan skryf: “Almal moet sy of haar boeke bring.”

Voornaamwoord Tipes

• Persoonlike voornaamwoorde verwys na 'n persoon, dier of ding (ek, jy, sy, ons, hulle).
• Besitlike voornaamwoorde dui eienaarskap aan (myne, joune, syne).
• Wederkerende voornaamwoorde verwys terug na die onderwerp (myself, jouself).
• Onbepaalde voornaamwoorde is ongespesifiseerd (iemand, iets, alles).
• Aanwysende voornaamwoorde wys op spesifieke voorwerpe (hierdie, daardie, dié).
• Betreklike voornaamwoorde verbind hoofsinne met bysinne (wat, wie, waarmee).

Tydsvorme

• Dui aan wanneer 'n aksie plaasgevind het (verlede), nou plaasvind (hede) of sal plaasvind (toekoms).
• Daar is ook uitgebreide vorme soos voltooide verlede tyd en voorwaardelike vorme.

Basiese Tye

• Teenwoordige Tyd: "Ek lees nou."
• Verlede Tyd: "Ek het gelees" of "Ek het gister gelees."
• Toekomende Tyd: "Ek sal lees" of "Ek gaan lees."
• In informele Afrikaans word "Ek gaan lees" soms vir toekomende tyd gebruik; in formele kontekste, gebruik "Ek sal lees."

Voltooide Vorme

• Voltooide Verlede Tyd: "Ek het reeds gelees gehad toe hy aankom."
• Voltooide Toekomende Tyd: "Ek sal klaar gelees hê teen vanaand."
• Die sin "Ek sal klaar geëet hê voordat jy arriveer" is 'n voorbeeld van toekomende voltooide tyd.

Tydsvorm Kenmerke

• Verlede tyd gebruik "het" + ge-werkwoord (bv. "Ek het geloop").
• Toekomende tyd gebruik "sal" of "gaan" (bv. "Ek sal loop").
• Voltooide verlede tyd word voor 'n ander verlede aksie gebruik (bv. "Ek het geloop gehad").
• Voltooide toekomende tyd voltooi 'n aksie voor 'n toekomende punt (bv. "Ek sal geloop hê").

Voorwaardelike Tyd

• Gebruik "sou" of "kon/moes" om 'n hipotetiese situasie te beskryf: "As ek meer tyd sou hê, sou ek meer lees."
• Moenie sê: "Ek sou more kom" as jy eintlik "Ek sal more kom" bedoel nie. "Sou" is voorwaardelik/veronderstellend.

Direkte Rede in Verlede Tyd

• In gerapporteerde verlede stelling verander ons dikwels tyd: "Hy het gesê hy was moeg" in plaas van "is moeg."
• Bly konsekwent in tydsvorm in 'n enkele paragraaf. Vermy "Ek loop gister", want dis 'n menging van hede en verlede.
• Laat weg "gehad" in 'n verlede voltooide konstruksie: "Ek het klaar gelees gehad" in plaas van net "Ek het klaar gelees" (wat 'n effens ander betekenis kan hê).

Vraagsinne

• Word gebruik om 'n vraag te stel en verwag gewoonlik 'n antwoord of reaksie.
• Daar is verskeie maniere om vraagsinne in Afrikaans te vorm.

Die Gebruik van Vraagsinne

• Regte Vraagsin (Direkte Vraag): "Waarheen gaan jy?"
• Indirekte Vraagsin: "Hy vra waarheen ek gaan."
• Vraagsinne eindig met 'n vraagteken.
• By inversie kan die werkwoord voor die onderwerp kom: "Gaan jy huis toe?"
• Voorbeeld: "Is jy moeg?" gebruik 'n omgekeerde woordorde in vergelyking met "Jy is moeg."
• In formele of skriftelike kontekste is dit dikwels duidelik wanneer 'n sin 'n vraag is, moenie 'n punt gebruik waar 'n vraagteken hoort nie.
• "Waarheen gaan jy." sonder 'n vraagteken is grammaties incorrect.

Algemene Vraagwoorde

• Wie: Vra na 'n persoon. Voorbeeld: "Wie is daar?"
• Wat: Vra na 'n ding of konsep. Voorbeeld: "Wat doen jy?"
• Waar: Vra na 'n plek. Voorbeeld: "Waar woon jy?"
• Wanneer: Vra na tyd. Voorbeeld: "Wanneer vertrek ons?"
• Waarom: Vra na rede/oorsaak. Voorbeeld: "Waarom is jy laat?"
• Hoe: Vra na manier of wyse. Voorbeeld: "Hoe gaan dit?"
• Waarheen: Vra na rigting. Voorbeeld: "Waarheen gaan jy?"
• Hoeveel: Vra na hoeveelheid. Voorbeeld: "Hoeveel kos dit?"

Ontkenning

• In Afrikaans word "nie" (dikwels twee keer) gebruik om aan te dui dat iets nie gebeur of nie waar is nie. Dit is bekend as dubbele ontkenning.
• "Ek eet nie kos nie."
• As daar geen voorwerp is nie, kan dit ook wees: "Ek lag nie" of "Moet asseblief nie laat wees nie".
• "Ek verstaan nie die vraag nie" dui aan dat jy die vraag nie begryp nie.

Basiese Reëls vir Ontkenning

• As daar geen voorwerp in die sin is nie, kan dit ook wees: ‘Ek lag nie’ of ‘Moet asseblief nie laat wees nie.’
• Die sin: ‘Ek verstaan nie die vraag nie,’ dui aan dat jy die vraag nie begryp nie.

Dubbele Ontkenning

• In Formele Afrikaans is dubbele ontkenning volop
• "Niemand is hier nie," - "Niemand" is reeds 'n negatiewe element, maar ons voeg steeds "nie" by.
• "Moenie" is reeds 'n vorm van ontkenning ("moet" + "nie" saamgesmelt). Byvoorbeeld: "Moenie laat wees nie".
• "Geen" en "niks" is reeds negatief, maar formele reëls laat nog 'n "nie" toe: "Ek het niks nie" of "Ek het geen geld nie".
• Moenie net één "nie" gebruik waar twee benodig word in 'n volledige sin nie: "Ek het nie geld" (informeel soms gehoor) vs. "Ek het nie geld nie" (strenger reël).

Ontkenning met Woorde Soos "Geen", "Niks", "Niemand"

• "Geen" en "niks" is reeds negatief, maar formele reëls laat nog ‘n ‘nie’ toe: ‘Ek het niks nie,’ of ‘Ek het geen geld nie.’ Informeel kan mens ‘Ek het geen geld’ hoor, maar formeel is dit dikwels dubbele ontkenning.

Direkte en Indirekte Rede

• Direkte rede gebruik presies wat 'n spreker gesê het, terwyl indirekte rede dit aanpas in 'n gerapporteerde vorm sonder aanhalingstekens.

Basiese Voorbeelde van Direkte en Indirekte Rede

• Direkte Rede: "Hy sê, 'Ek is moeg.'"
• Indirekte Rede: "Hy sê dat hy moeg is."
• "Sy vra, 'Kan ek saamkom?'" (direk) vs. "Sy vra of sy saam kan kom" (indirek).

Verandering in Tydswoorde en Voornaamwoorde

• As jou inleidende werkwoord verlede tyd is, skuif jou gerapporteerde stelling se tyd en voornaamwoorde ook dikwels.
• Aanhalingstekens in indirekte rede los inlaat, soos: Hy het gesê, "hy was moeg." — Dit moet sonder aanhalingstekens wees.
• Pas ook woorde soos "nou" na "toe" en "hier" na "daar" aan, indien jy verlede tyd rapporteer.

Voorbeelde van Omskakeling van Direkte na Indirekte Rede

• "Ek is gelukkig," sê hy. -> Hy het gesê dat hy gelukkig was.
• "Ons kom nou," sê hulle. -> Hulle het gesê dat hulle toe gekom het.

Taalstrukture en Konvensies

• Verwys na grammatikale reëls, formele wyses van uitdrukking en spesifieke konstruksies wat jou skryfwerk duidelik en professioneel laat voorkom.
• 'n Belangrike aspek hierso is die onderskeid tussen bedrywende en lydende vorm.
• Die bedrywende (aktiewe) vorm fokus op wie/die onderwerp wat die aksie uitvoer, terwyl die lydende (passiewe) vorm fokus op die voorwerp wat beïnvloed word.
• Bedrywend: "Die seun skop die bal."
• Lydend: "Die bal word deur die seun geskop."
• Gebruik bedrywende vorm vir kragtige, aktiewe skryfwerk. Gebruik lydende vorm as jy die doener wil weglaat of die voorwerp wil beklemtoon.

Lydende en Bedrywende Vorm

• Die bedrywende vorm fokus op die onderwerp wat 'n aksie uitvoer.
• Die lydende vorm fokus op die voorwerp wat beïnvloed word.

Omskakeling en Voorbeelde

• Omskep na lydend deur "word" (teenwoordige tyd) of "is" (verlede tyd) te gebruik, plus "deur" plus die onderwerp:
• "Die bal word deur Johan gegooi." (teenwoordige tyd)
• "Die bal is gister deur Johan gegooi." (verlede tyd)
• Laat "deur" weg, soos "Die bal word gegooi Johan", wat verkeerd is. Dit moet wees "Die bal word deur Johan gegooi."
• Voorbeeld: Bedrywend: "Johan gooi die bal" -> Lydend: "Die bal word deur Johan gegooi."

Vinnige Opsomming van Omskakeling (Bedrywend → Lydend)

• Bedrywende Vorm: Subjek + werkwoord + voorwerp - “Johan gooi die bal.”
• Lydende Vorm: Voorwerp + word + deur + subjek + ge-werkwoord - “Die bal word deur Johan gegooi.”

Voorbeelde van Omskakeling Van Bedrywende Vorm Na Lydende Vorm

Bedrywende Vorm: Subjek + werkwoord + voorwerp, voorbeeldsin: “Johan gooi die bal.” Lydende Vorm: Voorwerp + word + deur + subjek + ge-werkwoord, voorbeeldsin: “Die bal word deur Johan gegooi.”

Woordeskatuitbreiding

• Behels die aanleer van nuwe woorde en begrippe, sowel as die bewuste gebruik daarvan.
• 'n Ryk woordeskat laat jou skryfwerk en spraak meer genuanseerd en oortuigend klink.

Lees, Annoteer en Bestudeer

• Deur baie te lees (koerante, boeke, tydskrifte) sien jy woorde in konteks en leer hulle betekenis.
• Maak aantekeninge van nuwe woorde en oefen om dit later te gebruik.
• Wanneer jy 'n nuwe woord sien, soek dit op en probeer dit in 'n sin gebruik. Herhaling help met onthou.
• Vermy "taalvullis" soos "aan die einde van die dag" as jy eenvoudig "uiteindelik" bedoel.
• Wees kernagtig, maar moenie jou gedagtes afsny nie.
• "Ek sal uiteindelik 'n beslissing moet neem" in plaas van "Ek sal aan die einde van die dag 'n beslissing moet neem."
• Oormatige gebruik van Engels in Afrikaanse tekste wanneer daar 'n eenvoudige Afrikaanse woord beskikbaar is (bv. "performance" i.p.v. "optrede").

Oortollige Woorde vs. Kernwoorde

• Vermy taalvullis en verkies kernagtige taalgebruik om gedagtes duidelik uit te druk.
• Vermy oormatige gebruik van Engels wanneer Afrikaanse alternatiewe beskikbaar is.

Klanke

• Alhoewel klankleer nie eksplisiet in die oorspronklike stuk behandel is nie, is dit nuttig om te verstaan hoe klanke soos alliterasie, assonansie en klanknabootsing (onomatopee) in taal gebruik word vir ritme en effek.
• Alliterasie: Beginletter/klank herhaal: "Lank lewe die leër."
• Assonansie: Herhaling van vokaalklanke: "mooi rooi roos."
• Onomatopee: Klanknabootsing: "klop-klop", "sjoesh", "tjank."
• "Die wind suig en swaai deur die nag" beklemtoon klanke.
• Moenie alliterasie oordoen sodat dit geforseerd klink: "Die lang lelike lam lag lank."

Alliterasie, Assonansie en Onomatopee

• Alliterasie behels die herhaling van beginletters of klanke.
• Assonansie behels die herhaling van vokaalklanke.
• Onomatopee is klanknabootsing.

Spelling/Spelreëls

• Korrek gespelde woorde is noodsaaklik vir duidelike, effektiewe kommunikasie.
• Hoofletters vir Eienaamwoorde: Jan, Kaapstad, Maandag.
• Geen Hoofletter na 'n Afkappingsteken: skryf "'n Dag", nie "'N Dag" nie.
• Ooreenstemming met klank: "skoolboeke", nie "skool boeke" nie.
• Raadpleeg 'n Afrikaanse woordelys of speltoetser wanneer jy onseker is oor 'n woord se spelling.

Basiese Spelreëls

• Hoofletters word vir eiename gebruik.
• Geen hoofletter na 'n afkappingsteken nie.
• Ooreenstemming met klank is belangrik, byvoorbeeld: skoolboeke.

Afkortings en Saamtrekkings

• Afkortings: bv., m.a.w., ens., i.p.v., d.w.s.
• Saamtrekkings: Ek + het = ek’t, hy + het = hy’t, dit + is = dis. Afkortings bv. - byvoorbeeld (geen hoofletters nodig nie) ens. - ensovoorts ("etc." in Engels) d.w.s. - dit wil sê (beklemtoon verduideliking)
• "Dis nou klaar" i.p.v. "Dit is nou klaar."
• Moenie "b.v." (met punt ná elke letter) in plaas van "bv." skryf nie of los "m.a.w" se punte weg..

Voorbeelde van Afkortings

• bv. (byvoorbeeld), geen hoofletters nodig nie.
• ens. (ensovoorts), soos "etc." in Engels.
• d.w.s. (dit wil sê) beklemtoon verduideliking.

Lees- en Skryfteken

• Noodsaaklik om jou sinne te struktureer en betekenis te verhelder.
• 'n Verkeerde of ontbrekende leesteken kan 'n sin heeltemal verander.
• Punt (.): Sluit 'n volsin af. "Ek is gereed."
• Komma (,): Skei lysitems, deel sinne. "Ek hou van appels, pere en lemoene."
• Vraagteken (?): Eindig 'n vraagsin. "Hoe laat is dit?"
• Uitroepteken (!): Dui emosie of bevel. "Stop!"
• Kommapunt (;): Verbind verwante hoofsinne. "Ek is moeg; ek gaan slaap."
• Koolon (:): Lei 'n lys of verduideliking in. "Ek het drie dinge nodig: meel, suiker en melk."
• Aanhalingstekens (""): Direkte rede of titels. "Hy sê, 'Ek is moeg.'"
• Afkappingsteken (’): Besitlik (Jana se boek) of sameskrywings (ek’s). Afrikaans gebruik soms net se.
• Streep (- / —): Vir koppeltekens, woordafbreking of parentese.
• Gebruik 'n komma voor "maar" en "want" wanneer dit twee hoofsinne verbind: "Ek is moeg, maar ek sal aanhou."
• Ellips (…): Dui wegval of onvoltooide gedagte aan. "Ek wonder…"
• Hakies (( )): Bykomende inligting. "Ek kom (indien ek vroeg weg kan sluip) saam."
• Skuinsstreep (/): Alternatiewe. "en/of", "hy/sy."

Hoofleestekens Funksies

• Punt (.) sluit ’n volsin af.
• Komma (,) skei lysitems en deel sinne.
• Vraagteken (?) eindig ’n vraagsin.
• Uitroepteken (!) dui emosie of bevel aan.
• Kommapunt (;) verbind verwante hoofsinne.
• Koolon (:) lei ’n lys of verduideliking in.
• Aanhalingstekens (“”) dui direkte rede of titels aan.
• Afkappingsteken (’) dui besitlikheid of sameskrywings aan.
• Streep (- / —) word vir koppeltekens, woordafbreking of parentese gebruik.

Voorbeelde van Leestekens

• Komma - Lysitems; bysinne - 'Ek dink, dus is ek.'
• Koolon - Lys of verduideliking - "Hy het drie maniere: plan A, B, en C."
• Kommapunt - Verbind hoofsinne sonder voegwoord - 'Ek hou van lees; ek leer baie so'
• Moenie 'n komma gebruik waar 'n punt, kommapunt of voegwoord nodig is — die sogenaamde "komma-lasfout".

Paragrawe

• Organiseer jou idees in logiese blokke van teks.
• Elke paragraaf moet 'n sentrale gedagte hê, ondersteunende inligting en soms 'n slotsin of brug na die volgende paragraaf.
• 'n Tipiese paragraaf begin met 'n topic-sin, gevolg deur verduideliking of voorbeelde, en eindig met 'n samevattende sin.
• Voorkom te lang paragrawe — dit kan die leser oorweldig.
• Gebruik verbindingswoorde soos "daarom", "egter", "aan die ander kant" tussen paragrawe om die vloei te verbeter.
• (Topic-sin) "Die voordele van lees is talryk." (Verduideliking) "Lees verruim jou woordeskat en verbeter jou skryfvaardighede." (Slotsin) "Om hierdie rede is gereelde lees 'n noodsaaklike deel van taalstudie."
• Skrif sonder enige paragraafbreuke maak jou teks moeilik leesbaar en skep nie duidelike idee-blokke nie.

Struktuur en Samehang van Paragrawe

• 'n Tipiese paragraaf begin met 'n topic-sin, gevolg deur verduideliking of voorbeelde, en eindig met 'n samevattende sin.
• Voorkom te lang paragrawe om die leser nie te oorweldig nie.
• Skrif sonder paragraafbreuke maak teks moeilik leesbaar.
• Gebruik verbindingswoorde soos “daarom”, “egter,” “aan die ander kant” tussen paragrawe om die vloei te verbeter.

Betekenisleer

• (Semantiek) behels die studie van hoe woorde, uitdrukkings en sinne betekenis oordra.
• Dit sluit ook in hoe konteks en styl jou bedoeling kan verander.
• Die konteks waarin 'n woord of frase gebruik word, kan sy interpretasie verander.
• Byvoorbeeld: "bank" as 'n finansiële instelling of as 'n meubelstuk.
• Om aan te neem dat 'n woord net één betekenis het sonder om die konteks te ondersoek.
• Metafore: "Hy is 'n leeu op die rugbyveld."
• Vergelykings: "So vinnig soos die wind."
• Ironie: Waar die teenoorgestelde van wat gesê word, bedoel word.
• "Die situasie is heel rooskleurig" kan beteken dit lyk positief, of ironies dat dit nie so is nie — afhangend van toon.
• Let op tekens van sarkasme, ironie of figuurlike spraak om dieper betekenis uit 'n teks te haal.

Konteks en Betekenisskakerings

• Die konteks waarin 'n woord of frase gebruik word, kan die interpretasie daarvan verander, byvoorbeeld die woord "bank".
• Moenie aanneem dat 'n woord net een betekenis het sonder om die konteks te ondersoek nie.

Woordvorming

• Omvat die skep van nuwe woorde deur middel van voorvoegsels, agtervoegsels, samestellings en afleidings.
• Laat jou taalgebruik groei en jou skryfwerk meer spesifiek wees.
• Samestelling: twee of meer woorde saamgevoeg om 'n nuwe woord te vorm: "tafeldoek", "skoolboeke", "motorhuis".
• "motor + huis = motorhuis". Soms kan dit selfs langer wees: "motorhuisdeur."
• Voorvoegsels: ge-, ver-, be-, ont-, her-, bv. herbesoek, vermindering.
• Agtervoegsels: -heid, -skap, -ling, bv. vryheid, vriendskap, leerling.
• "her-" dui herhaling aan (herlees = weer lees). "ont-" kan beteken om iets weg te neem (ontwapen).
• Saamtrekkings: ek’t, dis, hy’t — samesmelting van twee woorde.
• Afleidings (morfeme): Kleinste betekenisvolle elemente, soos on + geluk + -ig = "ongelukkig."

Samestellings

• 'n Samestelling is twee of meer woorde wat saamgevoeg word om 'n nuwe woord te vorm Voorbeeld: motor + huis = motorhuis.

Voorvoegsels en Agtervoegsels

• Voorvoegsels: ge-, ver-, be-, ont-, her-, bv. herbesoek, vermindering.
• Agtervoegsels: -heid, -skap, -ling, bv. vryheid, vriendskap, leerling.
• "her-" dui herhaling aan (herlees = weer lees).
• "ont-" kan beteken om iets weg te neem (ontwapen).

Voorbeelde van Morfemiese Woord Opbrekings

• Ongelukkig - on + geluk + -ig - nie gelukkig nie
• Herbesin - her- + besin - opnuut besin of dink
• Los skryf waar dit vas hoort, soos "skool boeke" i.p.v. "skoolboeke." Of "her besin" i.p.v. "herbesin."

Sinne en Sinsdele

• 'n Sin bestaan uit verskeie sinsdele, insluitend onderwerp, gesegde en voorwerp.
• Eenvoudige Sinne: Bestaan uit één hoofsin met onderwerp en gesegde (en soms 'n voorwerp): "Ek lees 'n boek."
• Saamgestelde Sinne: Twee of meer hoofsinne, verbind deur "en", "maar", "want" of 'n kommapunt: "Ek lees 'n boek, en my broer kyk TV."
• Gebruik 'n komma of voegwoord tussen twee hoofsinne. As jy slegs 'n komma gebruik sonder voegwoord, skep jy 'n komma-lasfout.
• Komplekse sinne: Een hoofsin en ten minste één bysin, verbind deur ondergeskikte voegwoorde soos "omdat", "alhoewel", "wanneer": "Ek lees 'n boek omdat ek kennis wil opdoen."
• Voorwaardelike Sinne: Gebruik "as" en "sal"/"sou" om 'n voorwaarde uit te druk: "As dit reën, sal ek tuis bly."
• "Omdat ek moeg is" op sy eie is nie 'n volledige sin nie, dis 'n bysin sonder 'n hoofsin.

Eenvoudige Sinne

• Bestaan uit één hoofsin met onderwerp en gesegde (en soms ’n voorwerp).
• Byvoorbeeld: Ek lees ’n boek.

Woordorde en STOMPI

• 'n Algemene struktuur in Afrikaans is STOMPI
• Letter S - Verteenwoordig Subjek - Voorbeeld Ek
• Letter T - Verteenwoordig Tyd - Voorbeeld vandag
• Letter O - Verteenwoordig Voorwerp (Objek)- Voorbeeld my huiswerk
• Letter M - Verteenwoordig Manier - Voorbeeld vinnig
• Letter P - Verteenwoordig Plek - Voorbeeld by die tafel
• Letter I / (V2) - Verteenwoordig Infinitief / Gesegde - Voorbeeld doen / gedoen het
• Voorbeeld: "Ek (S) sal (V1) vandag (T) my huiswerk (O) vinnig (M) by die tafel (P) doen (V2)."
• "Vandag sal ek my huiswerk hier doen" is 'n variasie waar "T" (vandag) vooraan staan en die werkwoord in tweede posisie (sal) volg.
• Plaas werkwoord heel aan die einde in 'n gewone stelsin waar dit nie hoort nie: "Ek vandag my huiswerk doen sal," is foutief.

STOMPI Akroniem

• S: Subjek (Ek)
• T: Tyd (vandag)
• O: Voorwerp (my huiswerk)
• M: Manier (vinnig)
• P: Plek (by die tafel)
• I / (V2): Infinitief / Gesegde (doen / gedoen het)
• "Ek (S) sal (V1) vandag (T) my huiswerk (O) vinnig (M) by die tafel (P) doen (V2)."

Woordsoorte

• Kategorieë wat elk 'n spesifieke funksie in 'n sin het, soos selfstandige naamwoorde, werkwoorde, bywoorde, byvoeglike naamwoorde, voorsetsels, voegwoorde, lidwoorde, ens.

Selfstandige Naamwoorde

• Benoem mense, plekke, dinge of abstrakte idees.
• Algemene Naamwoorde: hond, tafel, huis
• Eienaam: Jan, Suid-Afrika
• Abstrakte Naamwoorde: liefde, hoop
• Versamelnaamwoorde: trop, span
• Telbare/ontelbare: appels (telbaar), water (ontelbaar)
• "Die kudde skape wei rustig op die veld" die "kudde" is 'n versamelnaamwoord.
• Verwar abstrakte naamwoorde (soos "geluk") met byvoeglike naamwoorde (soos "gelukkig").

Naamwoord Soorte

• Algemene naamwoorde is gewone naamwoorde (hond, stoel, boek).
• Eiename is spesifieke en begin met 'n hoofletter (Johan, Afrikaans).
• Abstrakte naamwoorde is nie-tasbaar (vrees, deernis).
• Versamelnaamwoorde groepeer dinge in een woord (kudde, tros, span).

Werkwoorde

• Druk aksies of toestande uit, soos "loop", "lees", "is", "word" en is die kern van 'n sin.
• Hoofwerkwoorde: hardloop, lees, skryf
• Koppelwerkwoorde: is, was, word, blyk, lyk
• Hulpwerkwoorde: het, sal, kan, moet
• Modale hulpwerkwoorde (kan, moet, wil) verander met tyd: "Ek kon dit doen", "Ek moes gaan."
• "Ek kan hom nie vind nie" (Hulpwerkwoord: kan; Hoofwerkwoord: vind).
• "Hy het gekom," maar soms mense voeg onnodige elemente by soos "Hy het gekom gewees."

Byvoeglike Naamwoorde

• Beskryf of kwalifiseer selfstandige naamwoorde en kan ook trappe van vergelyking hê (goed, beter, beste).
• Beskrywende: groot, rooi
• Kwantitatief: baie, min, enkele
• Aanwysende: hierdie, daardie
• Besittende: my, sy, jou (wanneer dit voor ’n selfstandige naamwoord gebruik word — bv. “my boek”)

Trappe van Vergelyking

• Stellende: mooi
• Vergrotende: mooier
• Oortreffende: mooiste
• Voorbeeld: "Die oulikste hond", "sy het 'n groot hond", "dis 'n groter hond as myne."
• Dubbelvergelyking: "meer mooier", "mees mooiste" is foutief.

Bywoorde

• Beskryf hoe, waar, wanneer of waarom iets gebeur.
• Hulle kan werkwoorde, byvoeglike naamwoorde of ander bywoorde beskryf.
• Tyd: nou, gister, binnekort
• Plek: hier, daar, buite
• Wyse: vinnig, saggies
• Frekwensie: altyd, selde
• Graad: baie, heeltemal
• Let op waar jou bywoord geplaas word, sodat dit nie die verkeerde deel van die sin beskryf nie.
• Voorbeeld: “Sy sing pragtig” (wyse). “Hy kom daagliks” (frekwensie).
• Verwar bywoorde met byvoeglike naamwoorde: “Hy sing pragtige” in plaas van “Hy sing pragtig.”

Voorsetsels

• Dui plek, tyd of rigting aan (in, op, onder, langs, tydens, gedurende).
• Plek: op die tafel, onder die stoel
• Tyd: om 10-uur, teen sononder
• Rigting: na, deur, tot
• Voorbeeld: “Ons praat oor dit”, “Ek sit op die stoel”, “Ek loop na die winkel.”
• Moenie Engelse invloed gebruik nie: "fokus aan" i.p.v. "fokus op."

Voegwoorde

• Verbind woorde, frases of sinne; "en", "maar", "want", "of", "omdat", "alhoewel", "sodat", ens.
• Gelyksoortige "en", "maar", "want", "of"
• Ondergeskikte "omdat", "alhoewel", "indien"
• "Ek lees 'n boek, want ek wil leer."
• "Omdat ek is moeg" i.p.v. "omdat ek moeg is."
• 'n Onderordende voegwoord (groep 3) skuif dikwels die werkwoord na die einde van die bysin: "omdat ek moeg is."

Lidwoorde en Bepalers

• Afrikaans het "die" (bepaald) en "'n" (onbepaald).
• Bepalers soos "hierdie", "daardie", "elk", "sommige", "baie", "min" help om selfstandige naamwoorde te spesifiseer.
• Bepaalde Lidwoord: die
• Onbepaalde Lidwoord: ’n
• Aanwysende Bepalers: hierdie, daardie
• Kwantitatiewe Bepalers: baie, min
• "Die hond het ’n been gevind." ("die" = bepaald, "'n" = onbepaald)
• "'n" word uitgespreek as "uh", en selfs aan die begin van 'n sin behou dit sy kleinletter en afkappingsteken: "'n Mens moet baie lees."
• "'N Hond" met 'n hoofletter op die N is verkeerd; dit moet "'n Hond" wees.

Komplekse Byvoeglike Naamwoorde & Bywoordelike Frases

• Soms gebruik ons meer as een woord om iets te beskryf (bv. "oorwoë aanbevelings", "kortsigtige besluite") of om tyd/wyse/plek uit te brei ("in die vroeë oggendure", "met groot spoed").
• Skrywers kan sekere woordsoorte gebruik vir effek, soos klanknabootsing (bywoorde van klank), alliterasie (herhaling van byvoeglike naamwoorde) of om toon en emosie oor te dra.
• "Die donker, dreigende wolke rol kwaai oor die horison" beklemtoon intensiteit deur byvoeglike naamwoorde en bywoord.
• Oormatige gebruik van byvoeglike en bywoordelike uitdrukkings wat 'n sin lomp maak.

Stilistiese Gebruik van Woordsoorte

• Sekere woordsoorte kan gebruik word vir effek, soos klanknabootsing, alliterasie, of om toon en