Podcast Beta
Questions and Answers
Қазақ халқының ХVIII ғасырдағы тәуелсіздік үшін күресі «Ерлік дәуірі» деп аталмайды.
False
ХІХ ғасырда жыраулар жас ұрпақты жаудан қарсы тұруға шақырды.
True
Қазақ әдебиетінде эпикалық жанрда жыр толғауға еркіндік берілді.
False
1755 жылғы қазақ-башқұрт шиеленісінен кейін екі туыс, бауырлас халықтар арасында біршама жылымық орнатылмады.
Signup and view all the answers
Патша үкіметінің жерді баса-көктеп тартып алуы салдарынан көптеген қазақ рулары дәстүрлі мал жайылымдарынан айырылмады.
Signup and view all the answers
1845 жылға дейін Бөкей Ордасында хан билігі болған емес.
Signup and view all the answers
Хандық билік 1822–1824 жылдары жойылмады.
Signup and view all the answers
1835 жылы патша үкіметі Новолинейный аймағын құрып, 2 млн жерді тағы да тартып алды.
Signup and view all the answers
Қазақтар 400 мың десятинаға жуық ең шұрайлы жайылымдарынан айырылды.
Signup and view all the answers
«Зар заман» дәуірі поэзиясының мазмұны мен идеологиялық құндылықтары XIX ғасырдың бірінші жартысына дейін елдің өткен еркін өмірін аңсап, ұлтты рухани құндылықтарынан ажырамауға шақырды.
Signup and view all the answers
«Зар заман» ақындары елінің ертеңі үшін алаңдамады.
Signup and view all the answers
ХІХ ғасырдың бірінші жартысында патша үкіметінің отарлау озбырлығы көтерілді.
Signup and view all the answers
«Зар zamан» дәуірі ақындары шығармаларындағы негізгі ортақ идея – ел бірлігі мен мемлекет тұтастығы.
Signup and view all the answers
Бөкей Ордасында хан билігі 1850 жылға дейін сақталғанымен, патша империясына толық тәуелді болып, әскери бекіністер қоршауында қалды.
Signup and view all the answers
1815 жылы патша үкіметі Кіші жүз жерінің бір бөлігін тартып алып, Жаңаелек шебін құрды.
Signup and view all the answers
«Зар zamан» ақындары отаршылдықты айыптап, қазақтарды ұлттық санасынан, халықтық болмыс-бітімнен ажырамауға, салт-дәстүрді бұзылмаған қалпында сақтауға үндеді.
Signup and view all the answers
Study Notes
«Зар заман» поэзиялық ағымы қалыптасуының алғышарттары
- ХVIII ғасырдағы Қазақ халқының тәуелсіздік үшін күресі «Ерлік дәуірі» аталды.
- Сол кезеңдегі жыраулар жас ұрпақты жаудан қаймықпай қарсы тұруға, табандылық пен ерлікке шақырды.
- Ақтамберді эпикалық жанрда жыр толғаған.
- ХІХ ғасырда батырлардың ерлік істерін дәріптеу басым болып келсе, күнделікті өмірдің әртүрлі салаларын, қарапайым адамды, оның ішкі дүниесі мен мінез-құлықтарын жыр етуде жаңа бастама қалыптасты.
- Бұл отаршылдық саясатқа қарсы ұлт-азаттық қозғалысты, халықтың қасіретін жырлаған ағым еді.
Қазақстандың отаршылдыққа айналуы
- 1755 жылғы қазақ-башқұрт шиеленісінен кейін екі туыс, бауырлас халықтар арасында біршама жылымық орнатылғанымен, ол оқиға әлі ұмытылмаған еді.
- Қазақ даласында әскери бекіністер мен округтік орталықтарының құрылысы жүріп жатты.
- Кіші және Орта жүз қазақтары ежелден бері көшіп-қонып жүрген бірқатар жерлерінен қуып шығарылды.
- Мұның өзі бұрыннан қалыптасқан көші-қон жүйесін бұзды.
- 1822–1824 жылдары хандық билік жойылды.
- Қазақстан бірте-бірте Ресей империясының отарына айналды.
- 1810 жылы патша үкіметі Кіші жүз жерінің бір бөлігін тартып алып, Жаңаелек шебін құрды.
- Қазақтар 600 мың десятинаға жуық ең шұрайлы жайылымдарынан айырылды.
- 1835 жылы патша үкіметі Новолинейный (Жаңа шеп) аймағын құрып, 3 млн 400 мың жерді тағы да тартып алды.
«Зар заман» дәуірі поэзиясының мазмұны мен идеологиялық құндылықтары
- «Зар заман» дәуірінің ақындары XIX ғасырдың ортасына дейін елдің өткен еркін өмірін аңсап, ұлтты рухани құндылықтарынан ажырамауға шақырды.
- Олар патшалық Ресейдің отаршылдық өктемдігіне, халықтың өз жерінде ауыр жағдайға түскеніне көнбеді.
- «Зар заман» ақындары елінің ертеңі үшін алаңдады, өткенді сағынышпен, аңсаумен еске алды.
- Олар отаршылдықты айыптап, қазақтарды ұлттық санасынан, халықтық болмыс-бітімнен ажырамауға, салт-дәстүрді бұзылмаған қалпында сақтауға үндеді.
- «Зар заман» дәуірі ақындары шығармаларының негізгі идеологиялық құндылығы – өткен және бақытты кезеңді мұқият түсіну арқылы қиындықты жеңіп, келешекке ұмтылу, халық рухын көтеру.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Қазақ халқының ХVIII ғасырдағы тәуелсіздік үшін күресі және оның әдебиетке әсері. «Зар заман» поэзиялық ағымының қалыптасуы және оның ерекшеліктері.
