§ 7.1 Nederland handelsland

§ 7.1 Nederland handelsland

• Export is van vitaal belang voor Nederland vanwege exportinkomsten en het creëren van werkgelegenheid

• De Nederlandse afzetmarkt is gering, waardoor de mogelijkheid tot verkopen via export toeneemt voor bedrijven in Nederland

• Een deel van de export bestaat uit wederuitvoer

• Import is noodzakelijk omdat het klimaat niet geschikt is voor de productie van bepaalde producten

• Nederland beschikt niet over voldoende grondstoffen

• Buitenlandse producten zijn goedkoper en/of van betere kwaliteit

• Import zorgt voor een ruimere keuze voor consumenten

• Nederland heeft een open economie, met een hoge import- en exportquote

• Een hoge importquote betekent dat de invoerwaarde als percentage van het nationaal inkomen hoog is

• Een hoge exportquote betekent dat de uitvoerwaarde als percentage van het nationaal inkomen hoog is

• Het tegenovergestelde van een open economie is een gesloten economie

Importquote en exportquote

• Exportquote = (exportwaarde / nationaal inkomen) x 100%
• Importquote = (importwaarde / nationaal inkomen) x 100%
• Het nationaal inkomen is € 880 miljard
• De uitvoerwaarde is € 650 miljard
• De exportquote is € 650 miljard / € 880 miljard x 100% = 73,9%
• De invoerwaarde is € 490 miljard
• De importquote is € 490 miljard / € 880 miljard × 100% = 55,7%

Importwaarde en exportwaarde berekenen met gegeven quote

• Gegeven: nationaal inkomen is € 880 miljard, exportquote is 73,9%
• Berekening exportwaarde: 73,9/100 x € 880 miljard = € 650,32 miljard
• Gegeven: nationaal inkomen is € 880 miljard, importquote is 55,7%
• Berekening importwaarde: 55,7/100 x € 880 miljard = € 490,16 miljard

Nationaal inkomen berekenen met gegeven quote

• Gegeven: uitvoerwaarde is € 650 miljard, exportquote is 73,9%
• Berekening nationaal inkomen: € 650 miljard / 0,739 = € 880 miljard
• Gegeven: invoerwaarde is € 490 miljard, importquote is 55,7%
• Berekening nationaal inkomen: € 490 miljard / 0,557 = € 880 miljard

De betalingsbalans

• Een betalingsbalans omvat inkomsten uit het buitenland en uitgaven aan het buitenland
• Inkomsten omvatten de uitvoerwaarde van goederen en diensten, inkomsten van buitenlandse toeristen en lonen van Nederlanders in het buitenland
• Uitgaven omvatten de invoerwaarde van goederen en diensten, uitgaven van Nederlandse toeristen in het buitenland en lonen aan buitenlandse werknemers in Nederland
• Er is een overschot op de betalingsbalans wanneer de inkomsten groter zijn dan de uitgaven
• Er is een tekort op de betalingsbalans wanneer de inkomsten lager zijn dan de uitgaven

Euro, dollar, pond etc.

• De wisselkoers van de euro beïnvloedt de export
• Een koersdaling van de euro leidt tot een koersstijging van vreemd geld, waardoor export kan toenemen
• Een koersstijging van de euro leidt tot een koersdaling van vreemd geld, waardoor de import kan afnemen
• Een daling van de euro maakt producten goedkoper voor bijvoorbeeld de VS en het VK, waardoor export toeneemt
• Een daling van de euro maakt producten uit bijvoorbeeld de VS en het VK duurder waardoor de import afneemt

§ 7.2 Kunnen we vrij handelen?

• Internationale arbeidsverdeling houdt in dat landen producten maken en exporteren waarin ze het beste en goedkoopst zijn
• Landen specialiseren in producten waarin ze relatief beter zijn en importeren de overige producten
• Internationale arbeidsverdeling leidt tot een toename van de welvaart

Protectiemaatregelen

• Protectiemaatregelen beschermen de productie en werkgelegenheid in eigen land tegen concurrentie van buitenaf
• Protectiemaatregelen staan gelijk aan protectionisme of handelsbelemmeringen
• Importheffingen (invoerrechten of douanerechten) zijn belastingen op ingevoerde producten
• Contingentering (importquota) beperkt het aantal producten dat ingevoerd mag worden
• Een invoerverbod verbiedt de invoer van bepaalde producten

Andere protectiemaatregelen

• Met een exportsubsidie krijgen exportbedrijven subsidie van de overheid, waardoor ze goedkoper kunnen exporteren
• Exportsubsidies vergroten de concurrentie ten opzichte van andere landen kunstmatig
• Een exportverbod beperkt dat bepaalde producten niet meer uitgevoerd mogen worden

Vrijhandel

• Bij vrijhandel kunnen landen zonder belemmeringen met elkaar handelen
• Binnen de EU geldt vrijhandel
• De EU maakt afspraken met niet-EU-landen over het afschaffen van protectiemaatregelen

Vrijhandel wereldwijd?

• De Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft als doel om internationale handel vrijer en eerlijker te laten verlopen
• Het maken van afspraken binnen de WTO is moeilijk, omdat niet alle landen lid zijn en het afschaffen van protectiemaatregelen nadelig kan zijn

§ 7.3 Nederland en de EU

• De EU streeft naar samenwerking op economisch gebied tussen lidstaten door middel van een interne markt
• Er is vrij verkeer van goederen en diensten: vrijhandel zonder belemmeringen bij import en export
• Er is vrij verkeer van personen: werken, wonen en studeren in een ander EU-land
• Er is vrij verkeer van kapitaal: sparen en beleggen in elk ander EU-land
• Landen van de eurozone vormen de Economische en Monetaire Unie (EMU) met de euro als gezamenlijke munt
• Voordelen van een gezamenlijke munt zijn dat prijzen makkelijk te vergelijken zijn,