Untitled Quiz

Batayang Kaalaman sa Wika

Ang wika ay tumutukoy sa kakayahan ng tao na mag-angkin ng isang komplikadong sistemang pangkomunikasyon.
Ang ponema ay ang pinakamaliit na yunit ng tunog.
Ang lingua franca o wikang tulay ay ginagamit ng mga indibidwal na may iba't ibang wika sa isang bansa.
Ayon kay Henry Gleason sa Austero (1999), ang wika ay isang masistemang balangkas ng mga piling tunog na arbitraryo para magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.
Ayon kay Mangahis (2005), ang wika ay isang midyum para sa paghahatid at pagtanggap ng mga mensahe at susi sa pagkakaunawaan.
Ayon naman kay Alfonso O. Santiago (2003), ang wika ay isang proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng mga cues na maaaring berbal o di-berbal.
Para kay Bienvenido Lumbera, Pambansang Alagad ng Sining sa Literatura, ang wika ay parang hininga na tumutulong sa pagkamit ng bawat pangangailangan ng tao.
Ang wika ay sumasalamin sa mga mithiin, lunggati, pangarap, damdamin, kaisipan o saloobin, pilosopiya, kaalaman at karunungan, moralidad, paniniwala, at kaugalian ng tao sa lipunan.
Ang masistemang balangkas ng wika ay tumutukoy sa makabuluhang tunog o ponemang naglalikha ng mga yunit.
Ang wika ay arbitraryo dahil pinagkasunduan ng mga grupo ng tao o komunidad ang paggamit ng mga salita.
Ang wika ay dinamiko dahil sumasabay ito sa pagbabago ng panahon at tumatanggap pa rin ng mga pagbabago.
Ang wika ay nakabatay sa kultura dahil nagbibigay ito ng mga salita o pangalan sa lahat ng mga gawaing nakapaloob sa kultura.
Ang wika ay mahalaga para sa komunikasyon, pagpapalaganap ng kultura, karunungan, at kaalaman, at bilang lingua franca.
Ang mga antas ng wika ay ang pormal at impormal.
Ang pormal ay ang salitang istandard na ginagamit ng nakararami, lalo na ng mga nakapag-aral.
Ang pambansa naman ang ginagamit ng pamahalaan at itinuturo sa mga paaralan.
Ang pampanitikan o panretorika ay ginagamit ng mga manunulat sa kanilang mga akdang pampanitikan.
Ang impormal ay ang mga salitang pang-araw-araw at madalas gamitin sa mga kakilala at kaibigan.
Kasama rin sa impormal na antas ang mga salitang lalawiganin, kolokyal, at balbal.
Ang lalawiganin ay mga bokabularyong partikular sa isang pook o lalawigan.
Ang kolokyal ay mga pagpapaikli o pagbabaligtad ng mga salita.
Ang balbal o slang ay mga salitang mula sa mga pangkat at madalas gamitin bilang 'code words'.

Rehistro ng Wika

Ang rehistro ay terminong maaaring magkaroon ng iba't ibang kahulugan depende sa larangang pinaggagamitan nito.
Ang rehistro ay maaaring tumukoy sa salitang pansiyensiya o teknikal, na nagkakaroon ng espesyal na kahulugan sa isang tiyak na larangan.
Halimbawa, ang salitang "pasyente" ay may iba't ibang kahulugan depende kung ginagamit ito sa larangan ng medisina o ng batas.
Ang homogeneous ay tumutukoy sa pagkakaroon ng iisang anyo at katangian ng wika.
Ang heterogeneous naman ay tumutukoy sa pagkakaiba-iba ng uri at katangian ng isang wika.
Ang jargon ay isang espesyalisadong bokabularyo na ginagamit ng isang partikular na pangkat ng gawain.

Barayti ng Wika

Ang barayti ng wika ay ipinaliwanag ng teoryang sosyolingguwistik na nagsasabi na ang wika ay heterogeneous.
Ang heograpikal na barayti ay nagmumula sa sariling kultura ng mga taong sama-samang naninirahan sa isang lugar.
Ang morpolohikal na barayti ay tumutukoy sa paraan ng pagbuo ng salita sa bawat rehiyon.
Ang ponolohikal na barayti naman ay nakatuon sa pagkakaiba-iba sa bigkas at tunog ng mga salita.
Ang dayalek o diyalekto ay isang barayti ng wika na nailalapat sa isang partikular na rehiyon, lalawigan, o pook.
Ang sosyolek ay isang barayti ng wika na nalilikha ng mga pangkat panlipunan. Halimbawa, ang Gaylingo, Jejemon, at Coñotik.
Ang idyolek ay ang indibidwal na katangian ng bawat tao na kumakatawan sa paraan ng pagsasalita nito.