4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu Notları

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu Çalışma Notları

Genel Hükümler (Madde 1-7)

• Kanunun amacı, kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir.
• Kanun, kamu hukuku, kamu denetimi altındaki kurumlar ve kamu kaynağı kullanan kuruluşların ihalelerini kapsar.
• Kanun kapsamındaki kuruluşlar şunlardır:
  • Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, döner sermayeli kuruluşlar, birlikler (meslekî kuruluşlar ve üst kuruluşları hariç), tüzel kişiler.
  • Kamu iktisadi kuruluşları ve kamu iktisadi teşebbüsleri.
  • Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan ve kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (meslekî kuruluşlar ve vakıf yüksek öğretim kurumları hariç), bağımsız bütçeli kuruluşlar.
  • Yukarıda sayılanların doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler.
  • 4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar ve bu bankaların doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketlerin yapım ihaleleri.
• Bazı istisnalar bulunmaktadır, örneğin:
  • Tarım ve hayvancılıkla ilgili ürün alımları.
  • Savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarıyla ilgili mal ve hizmet alımları.
  • Uluslararası anlaşmalarla sağlanan dış finansmanla yapılacak mal veya hizmet alımları ve yapım işleri.
• Tanımlar(Madde 4’e göre):
  • Mal: Her türlü ihtiyaç maddesi, taşınır ve taşınmaz mallar, ve haklar.
  • Hizmet: Bakım, onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma, geliştirme, muhasebe, danışmanlık, tanıtım, temizlik, yemek hazırlama, toplantı, organizasyon, güvenlik, eğitim, fotoğraf, film, yazılım hizmetleri ile taşınır ve taşınmaz malların kiralanması.
  • Yapım: Bina, karayolu, demiryolu, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, spor tesisi, altyapı, boru iletim hattı, enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma, dekapaj, inşaat işleri
  • Tedarikçi: Mal alımı ihalesine teklif verenler.
  • Hizmet Sunucusu: Hizmet alımı ihalesine teklif verenler.
  • Danışman: Bilgisi ve deneyimini idarenin yararı için kullanan uzman.
  • Yapım Müteahhidi: Yapım işi ihalesine teklif verenler.
  • Aday: Yeterlilik için başvuranlar.
  • Ortak Girişim: İhaleye katılmak için anlaşan birden fazla gerçek veya tüzel kişi.
  • İstekli: İhaleye teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidi.
  • İstekli Olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale dokümanı satın almış olan.
  • Yerli İstekli: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilikleri.
  • Yüklenici: Üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekli.
  • İdare: İhaleyi yapan kurum ve kuruluşlar.
  • İhale Yetkilisi: İdarede ihale ve harcama yetkisi olan kişi veya kurullar.
  • Başvuru Belgesi: Belli istekliler arasında ihale usulünde ön yeterliğe katılan adaylar tarafından yeterliğinin tespitinde kullanılmak üzere sunulan belgeler.
  • İhale Dokümanı: İhaleye dair talimatları, teknik şartnameleri, sözleşme tasarısını ve gerekli diğer bilgileri içeren belgeler.
  • Ön Proje: Yapının ihtiyaç programına göre hazırlanan plan, kesit ve profillerin belirtildiği projedir..
  • Kesin Proje: Onaylanmış ön projeye göre yapı elemanlarının ölçülendirildiği projedir.
  • Uygulama Projesi: Onaylanmış kesin projeye göre yapının tüm ayrıntılarının belirtildiği projedir.
  • İhale: Kanunda belirtilen usul ve şartlarla mal veya hizmet alımı veya yapım işinin istekliler arasından seçilen birine bırakılmasını ve sözleşmenin imzalanmasıyla tamamlanır.
  • Teklif: İsteklinin sunduğu fiyat teklifi ve ilgili belgeler.
  • Açık İhale Usulü: Bütün isteklilerin teklif verebildiği ihale usulüdür.
  • Belli İstekliler Arasında İhale Usulü: Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda davet edilen isteklilerin teklif verebildiği ihale usulüdür.
  • Pazarlık Usulü: Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılan bir ihale usulüdür.
  • Doğrudan Temin: İhtiyaçların, Kanunda belirtilen hallerde ihtiyaçların idare tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği ihale usulü. -
Sözleşme: İdare İle yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşma.
  • Kurum: Kamu İhale Kurumu.
  • Kurul: Kamu İhale Kurulu.
    • Ön İlan: Yıl içerisinde yapılması planlanan ihalelere ilişkin yıllık duyuru.
  • Elektronik Kamu Alımları Platformu: İhale süreçlerinin internet üzerinden yürütüldüğü elektronik ortamıdır. -
Dinamik Alım Sistemi: İhale dokümanına uygun teklif veren ve yeterlik kriterlerini sağlayan isteklilerin kabul edildiği, elektronik ortamda gerçekleştirilen alım sürecidir.
  • Elektronik eksiltme: Değerlendirmenin ardından elektronik ortamda sunulan yeni fiyatların değerlendirilmesi işlemidir.
  • Çerçeve Anlaşma: İdare ile istekli arasında, belirli bir zaman aralığında gerçekleştirilecek alımların şartlarını belirleyen anlaşmadır.
  • Teminat Mektubu: Bankalar ve kefalet sigortası şirketleri tarafından düzenlenen teminattır.
• Temel ilkeler (Madde 5’e göre):
  • İhalelerde saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenirlik, gizlilik ve kamuoyu denetimi sağlanmalıdır.
  • İhtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanılması esastır.
  • Mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri arasında bağlantı yoksa bir arada ihale edilemez.
  • Eşik değerlerin altında kalmak için mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.
  • Açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir.
  • Cumhurbaşkanlığı hizmetleri için 21/c maddesine göre ihale yapılabilir, diğer usuller özel hallerde kullanılır.
  • Ödeneği olmayan iş için ihaleye çıkılamaz.
  • ÇED raporu gerekli olan işlerde ÇED olumlu belgesinin alınması zorunludur (doğal afetler hariç).
• İhale Komisyonu (Madde 6’ya göre):
  • İhale yetkilisi tarafından görevlendirilir.
  • En az beş kişiden oluşur (tek sayıda).
  • Komisyonda en az iki uzman ve bir muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel bulunur.
  • Gerekli inceleme için ihale dosyası komisyon üyelerine üç gün içinde verilir.
  • Kararlar çoğunlukla alınır, çekimser kalınamaz.
  • Üyeler oy ve kararlarından sorumludur, karşı oy kullananlar gerekçesini yazmalıdır.
  • Kararlar ve tutanaklar, üyelerin ad, soyad ve unvanları belirtilerek imzalanır.
• İhale işlem dosyasında onay belgesi, yaklaşık maliyet, ihale dokümanı, ilan metinleri, başvuru belgeleri, teklifler, komisyon tutanakları ve kararları gibi belgeler bulunur (Madde 7).

İhaleye Katılım Esasları

• Bu kısımda yer alan bilgiler 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre düzenlenmiştir.
• Yaklaşık maliyet dikkate alınarak 13 ve 63 üncü maddeleri uygulanır.
• A) 2024 Yılında Geçerli Olacak Eşik Değerler (TL)
  • a) 4734 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan eşik değer: 1.706.421 TL
  • .b) 4734 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan eşik değer: 2.729.559 TL Yaklaşık maliyeti bu eşik değerleri aşan ihalelerde uygulanacak ilan süreleri ve kuralları:
  • Belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılacak olanların ön yeterlik ilanları, son başvuru tarihinden en az yirmi dört gün önce yapılacaktır Yaklaşık maliyeti bu eşik değerlerin altında kalan ihalelerde uygulanacak ilan süreleri ve kuralları:
  • Yaklaşık maliyeti 570.000 TL'ye kadar olan mal veya hizmet alımları ile 750.000 TL'ye kadar olan yapım işlerinin ihalesi ihale tarihinden en az 7 gün önce, B) 2024 Yılında Geçerli Olacak Parasal Sınırlar a) Doğrudan Temin Parasal Sınırları
• Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 158.574 TL ve diğer idarelerin 52.858 TL yi aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama,sehayat ve iaşeye ilişkin alımlarda doğrudan temin yapılabilir.
• B) Pazarlık Usulü Parasal Sınırları
• İdarelerin yaklaşık maliyeti 158.574 TL’ye kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları pazarlık usulü ile yapılır.

Yaklaşık Maliyet (Madde 9)

• İhale öncesinde idare tarafından her türlü fiyat araştırmasıyla belirlenir.
• Katma değer vergisi hariçtir ve bir hesap cetvelinde gösterilir.
• İhale ilanlarında yer almaz, isteklilere veya ihale süreciyle ilişkisi olmayanlara açıklanmaz.

Yeterlik Kuralları (Madde 10)

• Ekonomik, malî, mesleki ve teknik yeterliklerin belirlenmesine ilişkin bilgi ve belgeler istenebilir.
• Ekonomik ve malî yeterlik için banka belgeleri, bilanço veya eşdeğerleri, iş hacmini gösteren belgeler istenebilir.
• Mesleki ve teknik yeterlik için faaliyet belgesi, iş deneyimini gösteren belgeler, üretim kapasitesi, kalite belgeleri ve personel bilgileri istenebilir.
• İş deneyim belgeleri son on beş yıl içinde yapılan işlerle ilgili olmalıdır.
• Denetim ve yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belgeler beşte bir oranında dikkate alınır.

İhaleye Katılamayacak Olanlar (Madde 11)

• İdarece veya mahkeme kararıyla ihalelerden yasaklanmış olanlar.
• Hileli iflas ettiğine karar verilenler.
• İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi ve görevlileri.
• Bu kişilerin eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ve evlatlıkları.
• Danışmanlık hizmetini yapan yükleniciler, ihale konusu işin yüklenicileri, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri.

Şartnameler (Madde 12)

• İhale konusu işin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnameler idarelerce hazırlanır.
• Teknik şartnamelerde verimlilik, fonksiyonellik ve fırsat eşitliği sağlanmalıdır.
• Belli bir marka, model veya ürün belirtilemez, ancak teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması durumunda "veya dengi" ifadesiyle marka veya model belirtilebilir.

İlan Süreleri ve Kuralları (Madde 13)

• Bütün isteklilere tekliflerini hazırlayabilmeleri için yeterli süre tanınmalıdır.
• Yaklaşık maliyeti eşik değerleri aşan ihalelerde açık ihale usulü için ihale tarihinden en az kırk gün önce, belli istekliler arasında ihale usulü için ön yeterlik ilanları son başvuru tarihinden en az ondört gün önce ilan yapılmalıdır.
• Ön ilanda idarenin adı, adresi, işin niteliği, proje içeriği gibi hususlar belirtilmelidir.
• İhaleler Basın İlan Kurumu aracılığıyla Türkiye çapında gazetelerde ilan edilebilir.

Ortak Girişimler (Madde 14)

• Birden fazla gerçek veya tüzel kişinin iş ortaklığı veya konsorsiyum olarak oluşturduğu girişimlerdir.
• İdareler işin farklı uzmanlıklar gerektirmesi durumunda, ihaleye konsorsiyumların teklif verip veremeyeceğini ihale dokümanında belirtirler.
• İş ortaklığı üyeleri, ortaklaşa, konsorsiyum üyeleri ise kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili sorumludur.

Alt Yükleniciler (Madde 15)

• İhale konusu işin özelliği nedeniyle ihtiyaç görülmesi halinde, ihale aşamasında isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmeleri istenebilir.
• Alt yüklenicilerin yaptığı işlerden yüklenici sorumludur.

İhalenin İptali (Madde 16)

• İdare, gerekli gördüğü veya ihale dokümanında ihalenin yapılmasına engel olan durumların tespit edildiği hallerde ihale saatinden önce ihaleyi iptal edebilir.
• İptal nedeni belirtilerek isteklilere duyurulur.
• İhale iptal edilirse, istekliler idareden hak talebinde bulunamaz.

Yasak Fiil ve Davranışlar (Madde 17)

• İhalelerde hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet, fesat karıştırmak yasaktır.
• İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, rekabeti etkileyecek davranışlarda bulunmak yasaktır.
• Sahte belge veya teminat düzenlemek yasaktır.
• Alternatif teklif verebilme halleri hariç, birden fazla teklif vermek yasaktır.
• İhaleye katılamayacağı belirtildiği halde katılmak yasaktır.

İhale Süreci

İhale Usulleri (Madde 18)

• İdarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinde aşağıdaki usullerden biri uygulanır:
• Açık ihale usulü.
• Belli istekliler arasında ihale usulü.
• Pazarlık usulü.
• Doğrudan temin (Mülga)

Açık İhale Usulü (Madde 19)

• Açık ihale usulü, bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür.

Belli İstekliler Arasında İhale Usulü (Madde 20)

• Belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Yapım işleri, hizmet ve mal alım ihalelerinden işin özelliğinin uzmanlık. ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün uygulanamadığı işlerin ihalesi ile yaklaşık maliyeti eşik değerin yarısını aşan yapım işi ihaleleri bu usule göre yaptırılabilir. Kurum tarafından yapılan düzenlemeler esas alınır.
• Teklif vermeye davet edilmeyenlere davet edilmeme gerekçeleri yazılı olarak bildirilir.

Pazarlık Usulü (Madde 21)

• Teklif Çıkmaması
• Doğal Afetler ve acil durumlar
• Savunma Ve Güvenlikle İlgili Özel Durumların Ortaya Çıkması
• Araştırma ve Geliştirme Sürecine İhtiyaç Gösteren ve Seri Üretime Konu Olmayan Nitelikte Olması.
• İhale Konusu Mal Veya Hizmet Alımları İle Yapım İşlerinin Özgün Nitelikte Ve Karmaşık Olması Nedeniyle Teknik Ve Malî Özelliklerinin Gerekli Olan Netlikte Belirlenememesi.

Doğrudan Temin (Madde 22)

• İhtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:
  • İhtiyacın Sadece Gerçek Veya Tüzel Tek Kişi Tarafından Karşılanabileceğinin Tespiti Edilmesi.
  • Sadece Gerçek Veya Tüzel Tek Kişinin İhtiyaç İle İlgili Özel Bir Hakka Sahip Olması.
  • Mevcut Mal, Ekipman, Teknoloji Veya Hizmetlerle Uyumun ve Standardizasyonun Sağlanması İçin Zorunlu Olan Mal Ve Hizmetlerin.
  • Büyükşehir Belediyesi Sınırları Dahilinde Bulunan İdarelerin 15 Milyar, Diğer İdarelerin 5 Milyar Lirasını Aşmayan İhtiyaçları İle Temsil Ağırlama Faaliyetleri Kapsamında .
  • İdarelerin İhtiyacına Uygun Taşınmaz Mal Alımı Veya Kiralanması.

Tasarım Yarışmaları (Madde 23).

Ön Yeterliğin Ilanı (Madde 24).

Adayların Değerlendirilmesi (Madde 28).

• Bu bölümde; ihalelerde katılımcıların karşılaştığı engeller, ihale koşulları, yasaklar ve görevli personelin sorumluluklarına değinip, şartnamelerin özelliklerine vurgu yapılmıştır.

Sözleşme ve Yükümlülükler

• Bu bölümde ihalelerin yapılma/iptal süreçleri, teminatlar, yasak fiil ve davranışlar anlatılmıştır.
• Amaç, şeffaf ve adil bir ihale süreci gerçekleştirerek kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlamaktır.