4. Ünite: Işığın Yayılması

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Işığın yayılmasını anlamak için günlük hayattan bir benzetme yapınız ve bu benzetmeyi açıklayınız.

El fenerinin karanlıkta düz bir çizgi şeklinde yayılması gibi. Işık doğrusal olarak yayılır ve engellerle karşılaşana kadar bu şekilde ilerler.

İbn-i Heysem'in karanlık oda (camera obscura) deneyi, ışığın hangi temel özelliğini kanıtlamıştır?

Işığın doğrusal yayıldığını ve küçük bir delikten geçerek ters bir görüntü oluşturduğunu.

Saydam, yarı saydam ve opak maddelerin ışığı geçirme durumlarına birer örnek veriniz ve günlük yaşamdaki kullanım alanlarını belirtiniz.

Saydam: Cam (pencereler), Yarı saydam: Buzlu cam (banyo pencereleri), Opak: Ahşap (kapılar).

Bir cismin tam gölgesinin boyutu hangi faktörlere bağlıdır? Açıklayınız.

<p>Cismin boyutuna ve ışık kaynağı ile cisim arasındaki mesafeye. Işık kaynağına yaklaştıkça gölge büyür, uzaklaştıkça küçülür.</p> Signup and view all the answers

Tangram parçalarıyla oluşturulan bir figürün duvardaki gölgesinin nitelikleri nelerdir? Gölge, figürün hangi özelliklerini yansıtır?

<p>Duvarda oluşan gölge figürün şeklini yansıtır ancak iki boyutludur ve genellikle daha koyu renktedir.</p> Signup and view all the answers

Karanlık bir odada, el fenerini bir cisme yaklaştırıp uzaklaştırarak gölgenin boyutunu değiştirdiğimizde ne gibi gözlemler yaparız? Bu durum, ışığın hangi özelliği ile ilgilidir?

<p>El feneri yaklaştıkça gölge büyür, uzaklaştıkça küçülür. Işığın doğrusal yayılması ve engellerle karşılaşması sonucu gölge oluşur.</p> Signup and view all the answers

Tam gölge oluşumu, ışığın hangi özelliğinin bir kanıtıdır? Açıklayınız.

<p>Işığın doğrusal olarak yayıldığının. Çünkü ışık ışınları opak maddelerden geçemez ve arkasında karanlık bir bölge oluşur.</p> Signup and view all the answers

Maddelerin tanecikli yapısı ile ilgili Democritus'un (Demokritus) görüşünü kısaca açıklayınız.

<p>Bir maddeyi sürekli böldüğümüzde, sonunda daha fazla bölünemeyen en küçük parçacıklara ulaşılacağını ileri sürmüştür.</p> Signup and view all the answers

Katı, sıvı ve gaz maddelerdeki taneciklerin hareket çeşitleri nelerdir? Her madde türü için örnek veriniz.

<p>Katı maddeler: Titreşim (demir). Sıvı maddeler: Titreşim, dönme, öteleme (su). Gaz maddeler: Titreşim, dönme, öteleme (hava).</p> Signup and view all the answers

Isı ve sıcaklık arasındaki temel farklar nelerdir? Günlük hayattan örnekler vererek açıklayınız.

<p>Isı bir enerji türüdür, kalorimetre ile ölçülür. Sıcaklık ise bir enerji türü değildir, nesnenin ne kadar sıcak veya soğuk olduğunu gösterir, termometre ile ölçülür. Örnek: Güneş ısı verir, havanın sıcaklığı 25 derecedir.</p> Signup and view all the answers

Sıcaklıkları farklı iki madde karıştırıldığında ne olur? Isı alışverişi hangi yönde gerçekleşir ve bu süreç ne zaman sona erer?

<p>Isı alışverişi gerçekleşir. Isı, sıcaklığı yüksek olan maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye doğru akar. Sıcaklıklar eşitleninceye kadar devam eder.</p> Signup and view all the answers

Hal değişimini kısaca açıklayınız.

<p>Maddenin ısı alarak ya da vererek bir hal den baska bir hale geçmesidir.</p> Signup and view all the answers

Bir madde katı halden sıvı hale geçtiğinde taneciklere ne olur?

<p>Tanecikler hareketlenir ve aralarındaki boşluk artar. Titreşim hareketinin yanında öteleme ve dönme hareketi yapmaya başlar.</p> Signup and view all the answers

Buharlaşma ve kaynama arasında ne gibi farklar vardır?

<p>Buharlaşma sıvının yüzeyinde olur ve her sıcaklıkta olabilir, kaynama ise sıvının her yerinde olur ve sabit sıcaklıkta gerçekleşir.</p> Signup and view all the answers

Günlük hayattan süblimleşmeye ve kırağılaşmaya birer örnek veriniz.

<p>Süblimleşme: Naftalinin zamanla küçülmesi. Kırağılaşma: Soğuk havalarda araba camında buz oluşması.</p> Signup and view all the answers

Isı iletimi ve ısı yalıtımı kavramlarını açıklayınız.

<p>Isı iletimi ısının bir maddeden başka bir maddeye geçmesi, ısı yalıtımı ise ısının geçişini engellemektir.</p> Signup and view all the answers

GÜnlük hayatta kullanılan ısı iletimi ve yalıtım araçlarına birer örenk veriniz ve ne işe yaradıklarını açıklayınız.

<p>Isı iletimi: Tencere (ısıyı yemeğe iletir). Isı yalıtımı: Termos (içeceğin sıcaklığını korur).</p> Signup and view all the answers

Basit bir elektrik devresini oluşturan temel elemanlar nelerdir? Her birinin devredeki işlevini açıklayınız.

<p>Pil (enerji sağlar), ampul (ışık verir), anahtar (devreyi açıp kapar), bağlantı kablosu (enerjiyi iletir).</p> Signup and view all the answers

Elektrik devre şemalarının çizilmesinin ne gibi avantajları vardır?

<p>Devre elemanlarını sembollerle göstererek ortak bir dil oluşturur, kolay anlaşılmasını sağlar ve iletişimi kolaylaştırır.</p> Signup and view all the answers

Basit bir elektrik devresinde ampul parlaklığını etkileyen iki faktörü belirtiniz ve bu faktörlerin parlaklık üzerindeki etkisini açıklayınız.

<p>Pil sayısı (artarsa parlaklık artar) ve ampul sayısı (artarsa parlaklık azalır).</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Işık Işını Nedir?

Işığın düz bir çizgi şeklinde hareket ettiğini gösterir.

Saydam Madde Nedir?

Işığı geçiren maddelere verilen isim.

Yarı Saydam Madde Nedir?

Işığı kısmen geçiren maddelere verilen isim.

Opak Madde Nedir?

Işığı geçirmeyen maddelere verilen isim.

Signup and view all the flashcards

Tam Gölge Nedir?

Opak bir cismin ışık kaynağından engellenmesiyle oluşan karanlık alan.

Signup and view all the flashcards

Hâl Değişimi Nedir?

Maddelerin ısı alışverişi yaparak değiştirdiği fiziksel durum.

Signup and view all the flashcards

Erime Nedir?

Katı maddenin ısı alarak sıvıya dönüşmesi.

Signup and view all the flashcards

Donma Nedir?

Sıvı maddenin ısı vererek katıya dönüşmesi.

Signup and view all the flashcards

Buharlaşma Nedir?

Sıvı maddenin ısı alarak gaza dönüşmesi.

Signup and view all the flashcards

Yoğuşma Nedir?

Gaz maddenin ısı vererek sıvıya dönüşmesi.

Signup and view all the flashcards

Süblimleşme Nedir?

Katı maddenin doğrudan gaza dönüşmesi.

Signup and view all the flashcards

Kırağılaşma Nedir?

Gaz maddenin doğrudan katıya dönüşmesi.

Signup and view all the flashcards

Isı İletkeni Nedir?

Isıyı iyi ileten maddelere verilen isim.

Signup and view all the flashcards

Isı Yalıtkanı Nedir?

Isıyı iyi iletmeyen maddelere verilen isim.

Signup and view all the flashcards

Geri Dönüşüm Nedir?

Atık malzemelerin ham madde olarak tekrar kullanılması.

Signup and view all the flashcards

Yeniden Kullanım Nedir?

Kullanılmış bir ürünün başka bir amaçla tekrar kullanılması.

Signup and view all the flashcards

İleri Dönüşüm Nedir?

Atıkların daha değerli ürünlere dönüştürülmesi.

Signup and view all the flashcards

Evsel Atık Nedir?

Evde oluşan ve atılan maddelere verilen genel isim.

Signup and view all the flashcards

Sıfır Atık Projesi Nedir?

İsrafı önleme ve kaynakları verimli kullanma projesi.

Signup and view all the flashcards

Sürdürülebilir Yaşam Nedir?

Doğal kaynakları verimli kullanma ve çevreyi koruma.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

4. Ünite: Işığın Dünyası - Işığın Yayılması

  • Işık kaynağından çıkan ışığın nasıl bir yol izlediği gözlemlenerek açıklanabilir.

Işık Kaynaklarının Çeşitleri

  • Işık kaynakları doğal ve yapay olarak sınıflandırılır.
  • Güneş doğal ışık kaynağına örnektir. Aynı grupta yıldızlar ve ateş böcekleri yer alır.
  • Mum yapay ışık kaynağına örnektir. Aynı grupta el feneri ve lamba yer alır.

Işığın Yayılması Deneyi

  • Bir pipetten düz bakıldığında arkadaş görülebilirken, eğik pipetten bakıldığında görülemez.
  • Işık doğrusal bir yol izler.

Fotoğraf Makinesinin Atası: Karanlık Oda

  • Karanlık oda, iğne deliği kamerası olarak da bilinir, fotoğraf makinesinin en basit hâlidir.
  • Kutunun bir yüzündeki küçük delikten giren ışık, karşı yüzeyde ters bir görüntü oluşturur.
  • Bu ilkenin ilk tanımı MÖ 470-390'da Çinli filozof Mozi tarafından yapılmıştır.
  • İbnülheysem, 965-1041 yılları arasında, karanlık oda hakkında ilk net tanımlamayı yapan bilim insanıdır.
  • İbnülheysem, ışığın düz bir çizgide hareket ettiğini ve parlak nesnelerden yayılan ışığın küçük bir delikten geçerken dağılmadığını kanıtlamıştır.
  • Delik küçüldükçe görüntünün netliği artar.

Işığın Gözlemlenmesi Deneyi

  • Karanlık bir ortamda lazer ışığına kabartma tozu serpilerek ışığın yolu gözlemlenir.
  • Işık doğrusal yayılır.

Işığın İlerleyişi Örnek Olay

  • Güneş ışınlarının ağaçların arasından süzülerek gelmesi Umut’u heyecanlandırır.
  • Işığın yayılmasıyla ilgili deneyimler paylaşılabilir (el feneri, araba farları, bulutlu günde güneş vb.).

Işığın Gözlemlenmesi - 2 Deneyi

  • Bir kutunun yüzeylerine delikler açılır ve içine el feneri yerleştirilir.
  • Işık, kutudaki deliklerden her yöne doğrusal olarak yayılır.

Işığın Yayılma Yolları

  • Anahtar deliğinden, bulutların arasından ve stadyum çatısındaki ışıklardan çıkan ışık doğrusal yayılır.
  • Işığın yolunu göstermek için ışın adı verilen çizimler kullanılır.
  • Işınların bir ucu ışığın çıktığı kaynağı gösterirken, ok ucu ışığın yönünü gösterir.

Pekiştirme İstasyonu - 1

  • Hazırlanan çizimlerde ışınların doğrusal olarak ilerlediği gösterilmelidir.

Bölüm Sonu İstasyonu

  • Kartonların çeşitli yerlerinden delikler açılarak mum alevinin ne kadar mesafeden görülebildiği ölçülür.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Işık ve Renkler Quiz
13 questions

Işık ve Renkler Quiz

LuckiestLaplace avatar
LuckiestLaplace
7. Sınıf: Işığın Madde ile Etkileşimi
10 questions
Işık Nedir? Özellikleri ve Enerjisi
25 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser