พ.ร.บ. ศุลกากร พ.ศ. 2560: บทนำและนิยาม

พระราชบัญญัติศุลกากร พ.ศ. ๒๕๖๐

พระราชบัญญัตินี้ให้ชื่อว่า "พระราชบัญญัติศุลกากร พ.ศ. ๒๕๖๐" เพื่อสร้างกรอบกฎหมายที่ชัดเจนสำหรับการควบคุมและบริหารจัดการการขนส่งสินค้าผ่านชายแดน รวมถึงการควบคุมการนำเข้าส่งออกต่างๆ อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นระบบ

พระราชบัญญัตินี้มีผลบังคับใช้หลังจาก 180 วันนับจากวันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ซึ่งหมายความว่าผู้ที่เกี่ยวข้องในการนำเข้าส่งออกจะมีเวลาในการเตรียมความพร้อมก่อนการบังคับใช้กฎหมายใหม่

ยกเลิกพระราชบัญญัติศุลกากรและฉบับแก้ไขเพิ่มเติม รวม 24 ฉบับ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2469 ถึง พ.ศ. 2557 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้มีการจัดระเบียบและประกาศใช้กฎหมายที่ทันสมัยและเหมาะสมกับสถานการณ์ในปัจจุบัน

บทนิยามศัพท์

"อากร" หมายถึง อากรศุลกากรที่จัดเก็บกับของที่นำเข้าหรือส่งออกนอกราชอาณาจักร ซึ่งจะต้องชำระตามอัตราที่กำหนด ซึ่งมีผลต่อราคาและการค้าขายของสินค้านั้น ๆ ในตลาด

"ผู้นำของเข้า" หมายถึง เจ้าของ, ผู้ครอบครอง, หรือผู้มีส่วนได้เสียในของ ตั้งแต่เวลานำของเข้าจนถึงเวลาที่พนักงานศุลกากรได้ส่งมอบ ซึ่งมีหน้าที่ในการแจ้งข้อมูลและปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับการนำเข้า

"ผู้ส่งของออก" หมายถึง เจ้าของ, ผู้ครอบครอง, หรือผู้มีส่วนได้เสียในของ ตั้งแต่เวลานำของเข้ามาในอารักขาของพนักงานศุลกากรจนถึงเวลาที่ได้ส่งออก ซึ่งต้องรับผิดชอบในเรื่องเอกสารและการปฏิบัติตามกฎหมายส่งออก

"ของต้องห้าม" หมายถึง ของที่กฎหมายกำหนดห้ามนำเข้าหรือส่งออก หรือนำผ่านราชอาณาจักร อาทิเช่น ยาเสพติด อาวุธ หรือสิ่งของที่อาจเป็นอันตรายต่อสังคม

"ของต้องกำกัด" หมายถึง ของที่กฎหมายกำหนดว่าต้องได้รับอนุญาตหรือปฏิบัติให้ครบถ้วนตามที่กำหนดไว้ เพื่อป้องกันการละเมิดกฎหมายและรักษาความปลอดภัยในประเทศ

"ด่านศุลกากร" หมายถึง ท่า, ที่, หรือสนามบินที่ใช้สำหรับการนำของเข้า, ส่งของออก, ผ่านแดน, ถ่ายลำ และการศุลกากรอื่น ๆ ซึ่งด่านเหล่านี้มีการติดตั้งมาตรการในการตรวจสอบอย่างเข้มงวด

"ด่านพรมแดน" หมายถึง ด่านที่ตั้ง ณ บริเวณเขตแดนทางบก บนทางอนุมัติ เพื่อประโยชน์ในการตรวจของที่ขนส่งซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับการข้ามแดนไปยังประเทศเพื่อนบ้าน

"เรือ" หมายถึง ยานพาหนะทางน้ำที่ใช้ในการขนส่งของหรือคน รวมถึงเรือประมงที่ใช้เป็นส่วนหนึ่งของการขนส่งสินค้าทางทะเล

"นายเรือ" หมายถึง บุคคลที่เป็นผู้บังคับบัญชาหรือควบคุมเรือ ขึ้นอยู่กับความรับผิดชอบในการจัดการการเดินเรือและความปลอดภัยของลูกเรือ

"เขตแดนทางบก" หมายถึง เขตแดนทางบกระหว่างราชอาณาจักรกับดินแดนต่างประเทศ รวมถึงทางน้ำที่เป็นเขตแดนทางน้ำซึ่งมีความสำคัญต่อความมั่นคงของประเทศ

"ทางอนุมัติ" หมายถึง ทางที่ใช้ขนส่งของเข้ามาในหรือส่งออกจากเขตแดนทางบกไปยังด่านศุลกากร ซึ่งเป็นเส้นทางที่ได้รับการกำหนดและควบคุมที่แน่นอน

"การผ่านแดน" หมายถึง การขนส่งของผ่านราชอาณาจักรจากด่านศุลกากรแห่งหนึ่งไปยังอีกแห่งหนึ่ง โดยมีการควบคุมของศุลกากร จุดเริ่มต้นและสิ้นสุดอยู่นอกราชอาณาจักร ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันการหนีภาษีและการค้าขายที่ผิดกฎหมาย

"การถ่ายลำ" หมายถึง การถ่ายของจากยานพาหนะหนึ่งไปยังอีกยานพาหนะหนึ่ง ภายใต้การควบคุมของศุลกากรในด่านศุลกากรแห่งเดียวกัน จุดเริ่มต้นและสิ้นสุดอยู่นอกราชอาณาจักร เพื่อให้การขนส่งมีความปลอดภัยและถูกต้อง

"พนักงานศุลกากร" หมายถึง บุคคลที่รับราชการในกรมศุลกากรและได้รับการแต่งตั้งจากอธิบดี หรือเจ้าหน้าที่ทหารเรือ/นายอำเภอ/ปลัดอำเภอที่ได้รับการแต่งตั้ง หรือเจ้าหน้าที่รัฐอื่นที่รัฐมนตรีแต่งตั้ง ผู้มีหน้าที่ดำเนินงานภายใต้พระราชบัญญัติศุลกากร

"อธิบดี" หมายถึง อธิบดีกรมศุลกากรหรือผู้ที่อธิบดีมอบหมายในการควบคุมและบริหารงานต่างๆ ภายในกรมศุลกากร

"รัฐมนตรี" หมายถึง รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ ซึ่งมีความรับผิดชอบในการควบคุมดูแลการดำเนินงานตามกฎระเบียบที่เกี่ยวข้องกับศุลกากร

อำนาจของรัฐมนตรีและหลักเกณฑ์ทั่วไป

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังเป็นผู้รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ ซึ่งมีหน้าที่สำคัญในการกำหนดนโยบายและทิศทางการดำเนินงานของกรมศุลกากร

รัฐมนตรีมีอำนาจแต่งตั้งพนักงานศุลกากรและออกกฎกระทรวง เพื่อให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการควบคุมและการตรวจสอบที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้า

กฎกระทรวง

รัฐมนตรีสามารถออกกระทรวงเพื่อกำหนด

ท่า ที่ หรือสนามบินใดๆ ในราชอาณาจักรให้เป็นด่านศุลกากร เพื่อเป็นการจัดระเบียบในด้านการค้าระหว่างประเทศ

กำหนดค่าธรรมเนียมไม่เกินอัตราท้ายพระราชบัญญัตินี้ หรือยกเว้นค่าธรรมเนียม ซึ่งจะช่วยส่งเสริมการค้าขายระหว่างประเทศให้มีความคล่องตัวมากขึ้น

กำหนดกิจการอื่นเพื่อปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี้ เพื่อให้ครอบคลุมกิจกรรมที่เกิดขึ้นในกระบวนการการขนส่งและการค้าขาย

กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการยื่นใบขนสินค้าและการเสียอากร เพื่อความสะดวกและความถูกต้องในการปฏิบัติตาม

กำหนดชนิดหรือประเภทของสินค้าอันตราย การเก็บและการขนถ่ายสินค้าอันตรายที่อยู่ในเขตศุลกากรและที่นำออกไปจากเขตศุลกากร ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการจัดการอย่างเข้มงวดเพื่อปกป้องสิ่งแวดล้อมและความเป็นอยู่ของประชาชน

กิจการอื่นเพื่อปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี้ เพื่อให้สามารถตอบสนองต่อความเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์ทางเศรษฐกิจและการค้าโลก