19th Century Kazakh Literature

Study Notes

Поэзиялық ағымның қалыптасуы

ХVIII ғасырда қазақ халқының тәуелсіздік үшін күресі «Ерлік дәуірі» аталды.
Жыраулар жас ұрпақты жаудан қаймықпай қарсы тұруға, табандылық пен ерлікке шақырып, эпикалық жанрда жыр толғады.
Ақтамберді сияқты жыраулардың шығармашылығы бұрынғы әншілік-жыршылық дәстүрдің орнын алуға бағытталды.

Қазақ әдебиетіндегі жаңа бастамалар

ХІХ ғасырда қазақ әдебиетінде жеке поэтикалық шығармашылық белсенді түрде дамыды.
Батырлардың ерлік істерін дәріптеу орнына, күнделікті өмірдің әртүрлі салалары мен қарапайым адамды жырлау басты орынға шықты.

Ұлт-азаттық қозғалысы

ХІХ ғасырда отаршылдық саясатқа қарсы ұлт-азаттық қозғалыс жырланды, халықтың қасіреті шығармаларда көрініс тапты.
Қазақ-жоңғар соғыстарының аяқталуы мен Еділ қалмақтары, Алатау қырғыздарына жорықтардың тоқтауы.

Әлеуметтік және экономикалық өзгерістер

1755 жылғы қазақ-башқұрт шиеленісі екі халық арасында жылымық орнатты, бірақ оқиға ұмытылмады.
Қазақ даласында әскери бекіністер мен округтік орталықтардың құрылысы жүргізілді.
Кіші және Орта жүз қазақтары көшіп-қонып жүрген жерлерінен қуылды, бұл көші-қон жүйесін бұзды.
Патша үкіметінің жерді тартып алуы нәтижесінде көптеген қазақ рулары дәстүрлі мал жайылымдарынан айырылды.
Көшпелі мал шаруашылығы тұйыққа тіреліп, күрт құлдырады.
1822–1824 жылдар аралығында хандық билік жойылды.

Description

Discover the emergence of the 'Zar Zaman' poetic movement and its significance in Kazakh literature during the 19th century. Learn about the shift from traditional oral folklore to individual poetic creativity.