10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı
32 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Hücre neden bölünür?

Hacim/Yüzey Oranının Bozulması, Çekirdek/Sitoplazma Oranının Bozulması, DNA’nın Kendini Eşlemesi

Mitozun evreleri: Profaz, Metafaz, Anafaz ve Telofaz ile ____

Sitokinez

Mayozun evreleri kaçtır?

  • 4 (correct)
  • 5
  • 6
  • 3

    • Vejetatif üreme doku kültürü ile yapılamaz.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Hücre bölünmesinin neden gereklidir?

    <p>Yüzey/Hacim oranının bozulması</p> Signup and view all the answers

    DNA molekülü, hücreye bölünme emrini nasıl verir?

    <p>DNA molekülü, hücreye bölünme emrini yüzey/hacim oranının ve çekirdek/sitoplazma oranının bozulması durumunda verir.</p> Signup and view all the answers

    Hücre bölünmesi, hücre belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra gerçekleşir. Doğru mudur?

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Büyüme hormonu fazla salgılandığında ne görülür?

    <p>Devlik</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdaki güvenlik sembollerini anlamlarıyla eşleştirin:

    <p>ELBİSE UYARISI = Kıyafetlerin zarar görebileceği KIRILABİLİR MALZEME = Cam malzemenin kırılabilecek türden GÖZ GÜVENLİĞİ = Gözler için tehlike oluşabileceği MASKE KULLAN = Gazlar oluşabileceğinden maske kullanılması gerektiği ISI GÜVENLİĞİ = Sıcak cisimler tutulacağı zaman önlem alınması gerektiği AÇIK ALEV UYARISI = Yangına veya patlamaya sebep olabilecek alev oluşabileceği PATLAMA TEHLİKESİ = Kimyasal maddenin yanlış kullanımında patlama meydana gelebileceği BİYOLOJİK TEHLİKE = Bakteri, mantar, bitki ve hayvan gibi canlıların neden olabileceği tehlikeler KESİCİ CİSİMLER GÜVENLİĞİ = Deney sırasında kesme ve delme tehlikesi olan keskin cisimler kullanılacağı ELEKTRİK GÜVENLİĞİ = Elektrikli aletler kullanılırken dikkat edilmesi gerektiği ZEHİRLİ MADDE UYARISI = Zehirleyici maddeler kullanılırken dikkatli olunması gerektiği</p> Signup and view all the answers

    Büyüme hormonu az salgılandığında ne görülür?

    <p>Cücelik</p> Signup and view all the answers

    ELBİSE UYARISI sembolü neyi temsil eder?

    <p>Kıyafetlerin zarar görebileceği</p> Signup and view all the answers

    Büyüme hormonu vücuttaki hangi dokularda hücrelerin büyümesini ve bölünmesini sağlar?

    <p>Kemik</p> Signup and view all the answers

    GÖZ GÜVENLİĞİ sembolü, laboratuvar çalışmalarında maske takılmasını gerektirir.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Çekirdek, hücrenin denetim ve yönetim merkezidir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    İnsan vücut hücrelerinde kromozom sayısı ____'dır.

    <p>46</p> Signup and view all the answers

    Mitoz bölünmenin sonucunda kaç yavru çekirdek oluşur?

    <p>iki</p> Signup and view all the answers

    Hayvan hücrelerinde sitoplazma bölünmesi hücre zarının ______ ile gerçekleşir.

    <p>boğumlanma</p> Signup and view all the answers

    Mitoz sırasında hangi olaylar ortak olarak gerçekleşir?

    <p>Çekirdekçik tekrar belirgin hale gelmesi</p> Signup and view all the answers

    G2 kontrol noktasında DNA eşlenmesinin doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Kanserli hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması ne olarak adlandırılır?

    <p>kanser</p> Signup and view all the answers

    Normal bir mitoz sonucu oluşan B ve C hücrelerinde hangi özellikler farklılık gösterebilir?

    <p>Sitoplazma miktarı ve organel sayısı</p> Signup and view all the answers

    Normal bir mitoz sonucu oluşan C hücresiyle A hücresinin hangi özellikleri aynıdır?

    <p>Genetik yapı</p> Signup and view all the answers

    Mitoz süresince A, B ve C hücrelerinde DNA miktarının değişimini grafikle gösteriniz.

    <p>A, B ve C hücrelerinde DNA miktarı aynı kalmaktadır</p> Signup and view all the answers

    Mitoz evresinde kaç aşamada gerçekleşir ve bu aşamalar nelerdir?

    <p>İki aşamada gerçekleşir: mitoz (karyokinez) ve sitoplazma bölünmesi (sitokinez).</p> Signup and view all the answers

    Mitoz sırasında sentrozu bulunmayan hücrelerde iğ iplikleri hangi yapıdan oluşur?

    <p>Protein yapılı mikrotübüllerden</p> Signup and view all the answers

    Mitoz sonucunda oluşan hücrelerin genetik yapısı ana hücreyle aynıdır. (Doğru/Yanlış)

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Mitoz sonucunda oluşan hücre sayısı $2n$ formülüyle hesaplanır. Burada $n$ hangi değeri temsil eder?

    <p>bölünme sayısı</p> Signup and view all the answers

    Iyi huylu tümörlerin hızlı büyüme ve yayılma özelliği göstermediği durumda ne adlandırılır?

    <p>Kötü huylu tümör</p> Signup and view all the answers

    Kolon kanseri, kalın bağırsak iç yüzeyini örten hücrelerin ________________ şekilde gelişir.

    <p>kontrolsüz bölünüp çoğalmasıyla</p> Signup and view all the answers

    Kanserde erken teşhisin önemi nedir?

    <p>Hayat kurtarır.</p> Signup and view all the answers

    Evrakların tanımlarını doğru eşleştirin:

    <p>Evre I = Kanser, sadece kolonun en iç duvarındadır. Evre II = Kanser, kolonun iç duvarında gelişir. Tümör, kolon dışına yayılmaz. Evre III = Kanser, kolonun daha derin duvarına yayılmıştır ancak kanser hücreleri, lenf bölgelerine yayılmamıştır. Evre IV = Kanser, yakın lenf bölgelerine yayılmış ancak vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır. Evre V = Kanser, akciğer ve karaciğer gibi vücudun diğer bölgelerine de yayılmıştır.</p> Signup and view all the answers

    Kemoterapi sürecinde en sık karşılaşılan yan etkilerden biri nedir?

    <p>Saç dökülmesi</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Ortaöğretim Biyoloji Ders Kitabı

    Bölüm 10: Hücre, Kalıtım ve Çevre

    10.1. Hücre Bölünmeleri

    • Hücre bölünmesi gerekli çünkü:
      • Hacim/yüzey oranı bozulur
      • Çekirdek/sitoplazma oranı bozulur
      • DNA kendini eşlemez
    • Hücre döngüsü:
      • İnterfaz
      • Mitoz
      • Mayoz
    • Mitozun evreleri:
      • Profaz
      • Metafaz
      • Anafaz
      • Telofaz ve sitokinez
    • Kontrolsüz hücre bölünmeleri ve kanser
    • Kanserde kullanılan tedavi yöntemleri:
      • Kemoterapi
      • Radyasyon tedavisi
      • Genel tedavi yöntemleri

    10.2. Kalıtımın Genel İlkeleri

    • Kalıtım nedir?
    • Mendel’in çalışmaları
    • Olasılık ilkeleri ve uygulamaları
    • Bağımsız genlerde gamet çeşidinin bulunması
    • Bağlı genlerde gamet çeşidinin bulunması
    • Mendel ilkelerine uyan durumlar:
      • Monohibrit çaprazlama
      • Dihibrit çaprazlama
      • Kontrol çaprazlaması (test çaprazlaması)
    • Mendel ilkelerine uymayan durumlar:
      • Eş baskınlık (kodominantlık)
      • Çok alellilik
      • ABO kan grubu sistemi
      • Rh faktörü (Rh antijeni) kalıtımı
    • Eşeye bağlı kalıtım:
      • İnsanda X kromozomuna bağlı kalıtım
      • Kısmi renk körlüğü (Daltonizm)
      • Hemofili
    • Soyağaçları ve akraba evliliği

    10.3. Ekosistem Ekolojisi ve Çevre Sorunları

    • Ekosistem nedir?
    • Ekosistemlerin canlı ve cansız bileşenleri
    • Ekolojik kavramlar:
      • Cansız bileşenler (abiyotik bileşenler)
      • Canlı bileşenler (biyotik bileşenler)
    • Beslenme şekilleri:
      • Ototrof canlılar (üreticiler)
      • Heterotrof canlılar (tüketici)
      • Hem ototrof hem heterotrof canlılar
    • Ekosistemde madde ve enerji akışı:
      • Besin zinciri
      • Besin ağı
      • Besin piramidi
      • Biyolojik birikim
    • Madde döngüleri:
      • Su döngüsü
      • Karbon döngüsü
      • Azot döngüsü
    • Günümüz çevre sorunları:
      • Biyoçeşitliliğin azalması
      • Hava kirliliği
      • Küresel iklim değişikliği
      • Su kirliliği
      • Toprak kirliliği
      • Radyoaktif kirlilik
      • Ses kirliliği
      • Erozyon
      • Doğal hayat alanlarının tahribi
      • Orman yangınları
    • Çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik çözüm önerileri:
      • Ekolojik ayak izi
      • Karbon ayak izi
      • Su ayak izi
      • Yerel ve küresel bağlamda çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik çözüm önerileri

    Note: These notes are a summary of the book's contents and may not include every detail.### Hücre Bölünmeleri

    • Hücre bölünmesi, canlılarda yaşam döngüsünde gerçeklesen bir olaydır.
    • Her yeni hücre, daha önce var olan hücrelerin bölünmesi sonucu oluşur.
    • Hücre bölünmesi hızları, her canlıda farklılık gösterir.
    • Aynı canlıın farklı dokularında bulunan hücreler bile görevlerine ve yaşamsal özelliklerine göre farklı bölünme hızına sahiptir.

    Hücre Neden Bölünür?

    • Yüzey/hacim oranının bozulması sonucu hücre bölünür.
    • Hücre büyüdükçe sitoplazma miktarı artar, hücrede hacim (sitoplazma) artışı, yüzey (hücre zarı) artışından daha fazla olduğu için yüzey/hacim oranı bozulur.
    • Çekirdek/sitoplazma oranının bozulması sonucu hücre bölünür.
    • Hücre büyüdükçe çekirdeğin denetiminde gerçekleşen metabolik faaliyetler de zorlaşır.

    DNA’nın Kendini Eşlemesi

    • Hücrede hacim/yüzey oranı ve çekirdek/sitoplazma oranı bozulduğunda çekirdekte bulunan DNA molekülü, hücreye bölünme emrini verir ve DNA kendini eşlemeye başlar.
    • Hücre, eşlenme tamamlandıktan sonra bölünmeyi durduran bir uyarı gelmediği sürece bölünmesini tamamlar.
    • DNA’nın kendini eşlemesi, bölünme sonucu oluşacak hücrelere kalıtım materyalinin eşit şekilde aktarılmasını sağlar.

    Çekirdeğin Rolü

    • Çekirdek, hücrenin denetim ve yönetim merkezidir.
    • Hücrede meydana gelen metabolik olayların tümü çekirdeğin denetiminde gerçekleşir.
    • Çekirdeğin içinde yer alan DNA, genetik bilgileri bölünme sayesinde yeni oluşan hücrelere aktararak kalıtsal devamlılığı sağlar.

    Hücre Bölünmelerinde Kavramlar

    • Kromatin: Bölünme evresinde olmayan hücrelerde çekirdek sıvısı içinde ağ şeklinde bulunan DNA ve proteinlerden oluşmuş kalıtım materyaline verilen isim.
    • Kromozom: Bölünme sırasında kromatin iplikler kıvrılıp katlanarak yoğunlaşır ve kromozomları oluşturur.
    • Homolog kromozom: Aynı DNA dizisine sahip iki kromozom.
    • Kinetokor: Kromozomun sentromer bölgesinde bulunan ve kromozomun bölünme sırasında hareket etmesini sağlayan protein yapısı.

    Kromozom Sayıları

    • Her canlı türüne ait kromozom sayısı, kural olarak aynıdır.
    • Örneğin, sağlıklı her insanın vücut hücrelerinin kromozom sayısı 46’dır.
    • Farklı canlı türlerine ait kromozom sayıları da farklıdır.### Kromozom Sayıları
    • Bazı türlerin kromozom sayıları aynı olabilir.
    • Örneğin insan, kurtbağrı bitkisi ve moli balığında kromozom sayısı 46'dır.
    • Kromozom sayısının az ya da çok olması ile canlının gelişmişliği arasında bir ilişki yoktur.

    Kromozom Yapısı

    • Kromozom, kromatit, kromatin iplik, DNA ve sentromerden oluşur.
    • Kromatit, kromozomu oluşturan ve genetik açıdan birbirinin kopyası olan yapıdır.
    • Sentromer, kardeş kromatitlerin birbirlerine en yakından tutunduğu bölgelere verilen isimdir.
    • Kinetokor, sentromer bölgesindeki özel protein yapısıdır.

    Hücre Çeşitleri

    • Diploit hücreler, homolog kromozom çiftlerini bulunduran hücrelerdir (2n).
    • Haploit hücreler, homolog kromozom çiftlerini bulundurmayan hücrelerdir (n).
    • İnsan vücut hücrelerinde 46 kromozom (2n = 46), sperm ve yumurta hücrelerinde 23 kromozom (n = 23) bulunur.

    Hücre Döngüsü

    • Hücre döngüsü, hücrenin yaşamsal faaliyetlerini devam ettirdiği ve bölünme için gerekli hazırlıkları yaptığı sürece verilen isimdir.
    • Hücre döngüsü, interfaz ve mitotik evre olmak üzere iki evreden oluşur.
    • Interfaz, hücrenin yaşamsal faaliyetlerini devam ettirdiği ve bölünme için gerekli hazırlıkları yaptığı sürece verilen isimdir.
    • Mitotik evre, mitoz ve sitoplazma bölünmesi olmak üzere iki aşamada gerçekleşir.

    Mitoz

    • Mitoz, haploit, diploit ve triploit hücrelerde gerçekleşebilen bir bölünmedir.
    • Mitoz, ökaryot tek hücreli canlılarda üremeyi; çok hücreli canlılarda ise üreme, büyüme, gelişme ve onarımı sağlar.
    • Mitoz sonucunda bir hücrenin bölünmesiyle iki yeni hücre meydana gelir.

    Mitoz Evreleri

    • Profaz: Kromozomların yoğunlaşarak kromatin ipliklerini oluşturmaya başladığı evredir.
    • Metafaz: Kromozomların mikroskopta en belirgin görüldüğü evredir.
    • Anafaz: Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrıldığı evredir.
    • Telofaz ve sitokinez: Hücre içindeki iki yavru çekirdeğin oluşmaya başladığı ve hücrenin boğumlanmaya başladığı evrelerdir.

    Bitki ve Hayvan Hücrelerinde Mitozda Görülen Farklılıklar

    • Bitki hücrelerinde sitoplazma bölünmesi, hücre plağı senteziyle gerçekleşir.
    • Hayvan hücrelerinde sitoplazma bölünmesi, hücre zarının boğumlanmasında gerçekleşir.
    • Bitki hücrelerinde sentrozom bulunmaz, hayvan hücrelerinde sentrozom bulunur.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Biyoloji 10. Sınıf Ders Kitabı PDF

    Description

    Buquiz, 10. sınıf biyoloji ders kitabı içeriğine dayanarak hazırlanmıştır. Fevzi KURT, Filiz ÇUKUROVA, Hacı Bayram KURT, Serkan DİKKAYA ve Sevgi ALTINPINAR gibi yazarların katkılarıyla oluşturulmuştur.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser