โลกวิทยา และทฤษฎีธรณีแปรสัณฐาน

Study Notes

โลกวิทยา

โลกมีมวล 6 x 10²⁴ กิโลกรัม และมีความหนาแน่นเฉลี่ย 5.5 กรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตร
นักธรณีวิทยาใช้คลื่นไหวสะเทือนในการศึกษาโครงสร้างภายในของโลก
โครงสร้างภายในของโลกประกอบด้วย เปลือกโลก เนื้อโลก และแก่นโลก
เปลือกโลกมีความหนา 5-35 กม. ประกอบด้วยซิลิกาและอะลูมินา (เปลือกทวีป) และ ซิลิกาและแมกนีเซีย (เปลือกมหาสมุทร)
เนื้อโลกตอนบนมีความหนาประมาณ 665-695 กม. ประกอบด้วยแมกนีเซียมและเหล็ก เป็นส่วนใหญ่
เนื้อโลกตอนล่างมีความหนาประมาณ 2,190-2,220 กม. ประกอบด้วยซิลิเกตและออกไซด์ของเหล็กและแมกนีเซียม
แก่นโลกชั้นนอกมีความหนาประมาณ 2,270 กม. ประกอบด้วยโลหะเหลวที่ประกอบด้วยธาตุเหล็ก และนิกเกิล
แก่นโลกชั้นในมีความหนาประมาณ 1,216 กม. อุณหภูมิสูงถึง 7,500 องศาเซลเซียส ประกอบด้วยธาตุเหล็ก ธาตุนิกเกิล และธาตุที่มีความถ่วงจำเพาะสูงมาก
องค์ประกอบสำคัญของบรรยากาศได้แก่ ไนโตรเจน (ประมาณ 78.08%), ออกซิเจน (ประมาณ 20.95%), อาร์กอน (ประมาณ 0.93%), คาร์บอนไดออกไซด์ (ประมาณ 0.03%) และก๊าซอื่นๆ (ประมาณ 0.01%)

ทฤษฎีธรณีแปรสัณฐาน

อัลเฟรด เวเกเนอร์ เสนอทฤษฎีทวีปเลื่อน ในปี 1912
ทฤษฎีทวีปเลื่อน อธิบายว่าทวีปทั้งหมดเคยติดกันเป็นแผ่นเดียว เรียกว่า พันเจีย (Pangea) แล้วแยกออกจากกัน
ทฤษฎีธรณีแปรสัณฐาน อธิบายการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก (plates) บนผิวโลก
แผ่นเปลือกโลกประกอบด้วยแผ่นต่างๆ ประมาณ 15 แผ่น ซึ่งเคลื่อนที่อย่างช้า ๆ
มี 3 ประเภทของการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี: การแยกออกจากกัน การเข้าหากัน และการเลื่อนผ่าน
การเคลื่อนที่ของแผ่นทำให้เกิดภูมิประเทศต่างๆ เช่น เทือกเขา ภูเขาไฟ แผ่นดินไหว

หลักฐานสนับสนุนทฤษฎีธรณีแปรสัณฐาน

รูปร่างทวีปที่ต่อกันได้
ซากดึกดำบรรพ์ที่พบในหลายๆ ทวีป
ความคล้ายคลึงกันของหินและแนวภูเขา

การเคลื่อนที่ของแผ่นธรณีภาค

การแยกออกจากกัน (Divergent boundary): แผ่นธรณีเคลื่อนตัวออกจากกัน ทำให้เกิดร่องลึกใต้ทะเล
การเข้าหากัน (Convergent boundary): แผ่นธรณีเคลื่อนเข้าหากัน มี 3 แบบ คือ
- แผ่นธรณีมหาสมุทรชนแผ่นธรณีมหาสมุทร
- แผ่นธรณีมหาสมุทรชนแผ่นธรณีทวีป
- แผ่นธรณีทวีปชนแผ่นธรณีทวีป
การเลื่อนผ่าน (Transform boundary): แผ่นธรณีเคลื่อนผ่านกันในแนวระดับ ทำให้เกิดรอยเลื่อน