ติวสอบราชการ: วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง

พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

• ประกาศใช้ในวันที่ ๒๗ กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
• เรียกโดยย่อว่า "พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง"
• เริ่มบังคับใช้หลังจากพ้นกำหนด ๑๘๐ วันนับจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา

ขอบเขตการบังคับใช้

• กฎหมายบังคับให้ปฏิบัติตามมาตรฐานการปฏิบัติราชการทางปกครอง เว้นแต่มีข้อกำหนดเฉพาะในกฎหมายอื่น
• ไม่บังคับกับรัฐสภา คณะรัฐมนตรี และกระบวนการศาล รวมถึงงานนโยบายหรือราชการทหาร

คำนิยามทางกฎหมาย

• "วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง" หมายถึงการเตรียมการและดำเนินการของเจ้าหน้าที่เพื่อจัดทำคำสั่งทางปกครอง
• "คำสั่งทางปกครอง" คือ การใช้อำนาจตามกฎหมายที่มีผลต่อสิทธิหรือหน้าที่ของบุคคล

การบริหารและคณะกรรมการ

• จัดตั้งคณะกรรมการวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง ประกอบด้วยประธานกรรมการและกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
• วาระการดำรงตำแหน่งของกรรมการคือ ๓ ปี ซึ่งอาจได้รับการแต่งตั้งใหม่

อำนาจและหน้าที่ของคณะกรรมการ

• สอดส่องดูแล ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติ
• เสนอแนะในการตราพระราชกฤษฎีกาและออกกฎกระทรวงที่เกี่ยวข้อง
• จัดทำรายงานเกี่ยวกับการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติทุกปี

การพิจารณาทางปกครอง

• เจ้าหน้าที่ต้องมีอำนาจในการพิจารณาและต้องดำเนินการพิจารณาโดยไม่มีส่วนได้ส่วนเสีย
• คู่กรณีมีสิทธิเข้าร่วมในการพิจารณาโดยนำทนายความเข้ามาได้

การดำเนินการและการยื่นคำร้อง

• เอกสารที่ยื่นต้องเป็นภาษาไทย หากเป็นภาษาต่างประเทศต้องแปลและรับรองความถูกต้อง
• คู่กรณีมีสิทธิขอตรวจดูเอกสารและให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการพิจารณา

โทษและการพิจารณาทางปกครองที่เป็นธรรม

• เจ้าหน้าที่มีหน้าที่ต้องให้โอกาสคู่กรณีในการชี้แจงข้อมูลและโตแย้ง
• คำสั่งทางปกครองต้องมีลักษณะที่ชัดเจนและเข้าใจได้ โดยอาจทำเป็นหนังสือหรือวาจา### การทำคำสั่งทางปกครอง
• การร้องขอ: บุคคลที่อยู่ในบังคับของคำสั่งทางปกครองสามารถร้องขอให้มีการพิจารณาคำสั่งได้ภายในเจ็ดวันนับจากวันที่มีคำสั่ง
• สาระสำคัญในการทำคำสั่ง: ต้องระบุวัน เดือน ปี, ชื่อและตำแหน่งของเจ้าหน้าที่, และมีลายมือชื่อของเจ้าหน้าที่
• เหตุผลของคำสั่ง: คำสั่งต้องมีเหตุผลที่ชัดเจนซึ่งรวมถึงข้อเท็จจริง, ข้อกฎหมายที่อ้างอิง, และการพิจารณาสนับสนุน

เงื่อนไขในการออกคำสั่ง

• กรณียกเว้น: ไม่ต้องมีการระบุเหตุผลหาก:
  • คำสั่งมีผลตามคำขอเดิม
  • เหตุผลเป็นที่รู้กันทั่วไป
  • ต้องรักษาความลับ
  • เป็นกรณีเร่งด่วนแต่ต้องให้เหตุผลในภายหลัง

อำนาจในการกำหนดเงื่อนไข

• เจ้าหน้าที่สามารถกำหนดเงื่อนไขเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ของกฎหมายได้ตามความเหมาะสม
• ตัวอย่างการกำหนดเงื่อนไข:
  • กำหนดเวลามีผลให้เริ่มหรือลงสิทธิ
  • กำหนดข้อตกลงการรับประโยชน์

การอุทธรณ์คำสั่งทางปกครอง

• ขั้นตอนการอุทธรณ์: ผู้ได้รับผลกระทบสามารถยื่นคำอุทธรณ์ภายในสิบห้าวัน หลังจากได้รับคำสั่ง
• การพิจารณาคำอุทธรณ์: เจ้าหน้าที่ต้องพิจารณาภายในสามสิบวัน และมีสิทธิเสนอให้มีการพิจารณาคำสั่งใหม่

การเพิกถอนคำสั่งทางปกครอง

• อำนาจเพิกถอน: เจ้าหน้าที่หรือผู้บังคับบัญชาสามารถเพิกถอนคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายได้ตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด
• ระยะเวลาเพิกถอน: ต้องกระทำภายในเก้าสิบวันหลังจากทราบเหตุผลในการเพิกถอน
• สิทธิของผู้ได้รับประโยชน์: หากคำสั่งที่เพิกถอนทำให้เกิดความเสียหาย ผู้ที่ได้รับผลกระทบมีสิทธิเรียกร้องค่าทดแทน

มาตรการบังคับ

• การบังคับทางปกครอง: เจ้าหน้าที่มีอำนาจในการบังคับตามคำสั่งที่ออกมา
• การบังคับเพื่อการชำระ: ในกรณีที่ไม่ชำระเงินตามคำสั่ง เจ้าหน้าที่สามารถดำเนินการยึดทรัพย์สินและขายทอดตลาดเพื่อนำเงินมาใช้หนี้

การพิจารณาใหม่

• การยื่นคำขอพิจารณาใหม่: สามารถทำได้ภายในเก้าสิบวัน เมื่อมีพยานหลักฐานใหม่หรือไม่ได้รับความเป็นธรรมในการพิจารณาครั้งแรก
• กรณีที่สามารถขอพิจารณาใหม่: เช่น คำสั่งที่ออกโดยไม่มีอำนาจ หรือคำสั่งที่ออกโดยอ้างจากข้อเท็จจริงที่เปลี่ยนไป

การชำระค่าสินไหม

• การคืนสินไหม: หากคำสั่งทางปกครองถูกเพิกถอน บุคคลที่ได้รับประโยชน์ต้องคืนเงินหรือทรัพย์สินตามที่ได้รับไป
• ข้อสังเกตในการเพิกถอน: การเพิกถอนสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งย้อนไปและไม่ย้อนไปตามเงื่อนไขที่กำหนด