ଋଷ ବିପ୍ଳବ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗ

ରୁଷ ବିପ୍ଳବ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗ

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ରୁଷର ଭାଗିଦାରୀ ଯୋଗୁଁ ଜାରଙ୍କ ଶାସନର ଅବସାନ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହେଲା। ସୋଭିଏତ୍ ଐତିହାସିକମାନେ ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଏକ ବିପ୍ଳବ ପାଇଁ ରାଜନୈତିକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା କଥା କହିଥିଲେ।
• ଜର୍ମାନୀ ସହିତ ତୁଳନା କଲେ ରୁଷର ସାମରିକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସାମର୍ଥ୍ୟ କମ୍ ଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ଅସୁବିଧା ବଢିଲା।
• ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ଏବଂ ଜର୍ମାନୀର ଅବରୋଧ ଯୋଗୁଁ ରୁଷକୁ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଣ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା।
• ସୋଭିଏତ୍ ଗୁଡ଼ିକ ଛୋଟ ଛୋଟ ରାଜନୈତିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଥିଲା। ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୈତିକ ଦଳ, ଯେପରିକି ବୋଲସେଭିକ୍ ଏବଂ ସୋସିଆଲ ରିଭୋଲ୍ୟୁସନାରୀ ପାର୍ଟି, ଏହି ସୋଭିଏତ୍ ଗୁଡ଼ିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ।
• ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଖାଦ୍ୟାଭାବ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା ଥିଲା। ସେଣ୍ଟ ପିଟର୍ସବର୍ଗରେ ରୁଟି ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ଧାଡି ଲଗାଇଥିଲେ।
• ସୈନିକମାନେ ଜନତାଙ୍କ ଉପରେ ଗୁଳି ଚଳାଇବାକୁ ମନା କରିଦେଲେ, ଯାହା ସରକାରଙ୍କୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦେଲା।
• ଫେବୃଆରୀ ବିପ୍ଳବ ସ୍ୱତଃସ୍ଫୁର୍ତ୍ତ ଥିଲା ନା ଏହାକୁ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ କରାଯାଇଥିଲା ସେ ବିଷୟରେ ଐତିହାସିକମାନଙ୍କର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତ ରହିଛି। କେତେକ ଏହାକୁ ଜନତାଙ୍କର ଅସନ୍ତୋଷର ଫଳ ବୋଲି କହୁଥିବା ବେଳେ ଆଉ କେତେକ ଏହାକୁ ବୋଲସେଭିକ୍ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୁଚିନ୍ତିତ ଭାବେ କରାଯାଇଥିବା ଯୋଜନା ବୋଲି କହିଥାନ୍ତି।
• ବିପ୍ଳବ ପରେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୧୭ରେ ଏକ ସାମୟିକ ସରକାର ଗଠନ କରାଗଲା। ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ନିକୋଲାସ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ ହତ୍ୟା କରାଗଲା।
• ସରକାର ଦୁଇଟି ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିଲା: ପେଟ୍ରୋଗ୍ରାଡ୍ ସୋଭିଏତ୍ (କର୍ମୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ) ଏବଂ ସାମୟିକ ସରକାର।
• ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ ଲେନିନ୍ ରୁଷିଆ ଫେରି ବୋଲସେଭିକ୍ମାନଙ୍କୁ ଏକଜୁଟ କଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସାମୟିକ ସରକାର ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କଲେ।

ବୋଲସେଭିକ୍ ବିପ୍ଳବ (ଅକ୍ଟୋବର ବିପ୍ଳବ)

• ଦ୍ୱିତୀୟ ରୁଷିଆ ବିପ୍ଳବ ବୋଲସେଭିକ୍ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ବିପ୍ଳବରେ ସାମୟିକ ସରକାରକୁ ହଟାଇ ବୋଲସେଭିକ୍ ସରକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଗଲା।
• ବୋଲସେଭିକ୍ ଗାର୍ଡ଼ମାନେ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକ ଦଖଲ କଲେ ଏବଂ ସାମୟିକ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ କେରେନସ୍କି ଦେଶ ଛାଡ଼ି ପଳାୟନ କଲେ।
• ଲେନିନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ନୂଆ ସରକାର ଗଠନ କରାଗଲା।

ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଆହ୍ୱାନ

• ବୋଲସେଭିକ୍ ସରକାର ଯୁଦ୍ଧରୁ ଓହରିଗଲେ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ ସହିତ ବ୍ରେଷ୍ଟ-ଲିଟୋଭସ୍କ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କଲେ। ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ପୋଲାଣ୍ଡ ଏବଂ ବେଲାରୁଷ ସମେତ ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳ ରୁଷ ହରାଇଲା।
• ବୋଲସେଭିକ୍ମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଭିନ୍ନ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏକାଠି ହୋଇ ବିଦ୍ରୋହ କଲେ, ଯାହା ରୁଷିଆରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧର ସୂତ୍ରପାତ କଲା। ଧଳା ସେନା (White Army) ଜାର ସମର୍ଥକ, ସାମରିକ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାକୁ ବ୍ରିଟେନ, ଫ୍ରାନ୍ସ ଏବଂ ଜାପାନ ଭଳି ଦେଶମାନେ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ।

ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ଲାଲ ସେନା

• ଲେଓନ ଟ୍ରଟସ୍କିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଲାଲ ସେନା (Red Army) ଗଠନ କରାଗଲା। ୧୯୨୦ ମସିହା ବେଳକୁ ସମସ୍ତ ବିରୋଧକୁ ଦମନ କରାଗଲା।
• ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପ୍ରାୟ ୧୫ ମିଲିୟନ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କଲେ।
• ବୈପ୍ଳବିକ ସମାଜବାଦୀ ଦଳ ସରକାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢେଇ କରିବା ପାଇଁ ଏକାଠି ହେଲେ ।
• ବୋଲସେଭିକ୍ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଯୁଦ୍ଧ କମ୍ୟୁନିଜିମ୍ ନୀତି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ସାମଗ୍ରୀ ନେଇ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା, ଯାହା ଫଳରେ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଦେଖାଦେଇଥିଲା।

ଫଳାଫଳ ଏବଂ ନୂତନ ନୀତି

• ବିପ୍ଳବ ପରେ ରୁଷିଆ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରୁ ଓହରିଗଲା।
• ସରକାର ଶିଳ୍ପ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବଢାଇବା ସହିତ ଗ୍ରାମୀଣ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଶିଳ୍ପ ଅର୍ଥନୀତିରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ। ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ପୁରୁଷଙ୍କ ସହ ସମାନ ଅଧିକାର ଦିଆଗଲା ଏବଂ ସମାଜରୁ ଧର୍ମର ପ୍ରଭାବ କମାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଗଲା।
• ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଲେନିନ ଏକ ନୂତନ ଅର୍ଥନୈତିକ ନୀତି (New Economic Policy ବା NEP) ଆଣିଲେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବ୍ୟବସାୟକୁ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ଅନୁମତି ଦିଆଗଲା।
• ନୂତନ ଅର୍ଥନୈତିକ ନୀତି ଅନୁସାରେ କୃଷକମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଟିକସ ଦେବା ପରେ ବଳକା ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରି କରିପାରିବେ। ଛୋଟ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମାଲିକାନାରେ ରଖିବାକୁ ଅନୁମତି ମିଳିଲା, କିନ୍ତୁ ବଡ଼ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ସରକାରଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରହିଲା।
• ୧୯୨୨ ମସିହାରେ ରୁଷିଆର ନାମ ବଦଳାଇ ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘ ରଖାଗଲା। ଏହି ସମୟରେ ଲେନିନଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଖରାପ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା ଏବଂ ୧୯୨୪ ମସିହାରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହେଲା।

ଲେନିନଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ

• ଲେନିନଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଷ୍ଟାଲିନ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିଲେ ଏବଂ ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘକୁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଗଢି ତୋଳିଲେ।