କଂଗ୍ରେସ ପୂର୍ବର ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ

ଏଠାରେ କଂଗ୍ରେସ ପୂର୍ବର ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସର ଗଠନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିସ୍ତୃତ ଅଧ୍ୟୟନ ନୋଟ୍ସଗୁଡ଼ିକ ଦିଆଗଲା:

କଂଗ୍ରେସ ପୂର୍ବର ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ

• କଂଗ୍ରେସର ଜନ୍ମ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତରେ ଅନେକ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା।
• ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ପାଇଁ ଲଢ଼ିବା।
• ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଆଗାମୀ କଂଗ୍ରେସ ଗଠନ ପାଇଁ ଏକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ।

ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଆସୋସିଏସନ୍

• 1876 ରେ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଆସୋସିଏସନ୍ ଆନନ୍ଦ ମୋହନ ବୋଷ ଏବଂ ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
• ଏହି ସଂଗଠନ ସିଭିଲ୍ ସର୍ଭିସ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ବୟସ ସୀମା ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ଏକ ସମୟରେ ପରୀକ୍ଷା କରାଇବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲା।
• ଆର୍ମସ୍ ଆକ୍ଟ ଏବଂ ଭର୍ନାକୁଲାର ପ୍ରେସ୍ ଆକ୍ଟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ସଂଗଠନ ଲଢ଼ିଥିଲା।
• 1883 ଏବଂ 1885 ରେ ଏହି ସଂଗଠନ ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କନ୍ଫରେନ୍ସ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲା।

ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ

• ଏହି ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଶାସନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା।
• ସେମାନେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ସ୍ଥାନ ଦେବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ।
• ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶପ୍ରେମର ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ।

ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପାଣ୍ଠି

• 1885 ରେ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପାଣ୍ଠି ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାକି ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା।
• ଏହି ପାଣ୍ଠି ସାହାଯ୍ୟରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକାଠି କରିବା, ସେମାନଙ୍କୁ ଭାଷଣ ଦେବା ଏବଂ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଅସୁବିଧା ବିଷୟରେ ସଚେତନ କରାଉଥିଲେ।
• ଏହି ପାଣ୍ଠି କେବଳ ଭାରତରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ମଧ୍ୟ ଲୋକଙ୍କୁ ଭାରତ ସପକ୍ଷରେ ଭୋଟ୍ ଦେବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଉଥିଲା।

କଂଗ୍ରେସର ଜନ୍ମ ପାଇଁ ପରିସ୍ଥିତି

• 1857 ର ବିଦ୍ରୋହ ପରେ, ଭାରତୀୟମାନେ ଏକଜୁଟ୍ ହେବା ଏବଂ ଏକତ୍ରିତ ଭାବରେ ଲଢ଼ିବା ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କଲେ।
• ଏହି ସମୟରେ, ବୈରାଡ଼ର କମିଶନର କହିଥିଲେ ଯେ 20 କୋଟି ଲୋକ ଏକାଠି ହୋଇଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସହାନୁଭୂତି ରହିଛି।
• ଏହି ଏକତା କଂଗ୍ରେସର ଜନ୍ମ ପାଇଁ ଏକ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହୋଇଥିଲା।

କଂଗ୍ରେସ ଗଠନ ପାଇଁ ଦାୟୀ କାରକଗୁଡ଼ିକ

• ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅସନ୍ତୋଷ।
• 1857 ବିଦ୍ରୋହର ସଫଳତା ଏବଂ ସୀମାବଦ୍ଧତା।
• ଶିକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଆବିର୍ଭାବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ।
• ଜାତୀୟବାଦୀ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ କଳାର ପ୍ରଭାବ।

ଏ.ଓ. ହ୍ୟୁମ୍ଙ୍କ ଭୂମିକା

• ଏ.ଓ. ହ୍ୟୁମ୍ ଜଣେ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ସିଭିଲ୍ ସର୍ଭାଣ୍ଟ ଥିଲେ।
• ସେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଂସ୍ଥା ଗଠନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ।
• ସେ ଭାରତୀୟ ନେତାମାନଙ୍କ ସହ ମିଶି କଂଗ୍ରେସ ଗଠନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ।

ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ

• କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ 1885 ଡିସେମ୍ବର 28 ତାରିଖରେ ବମ୍ବେର ଗୋକୁଳଦାସ ତେଜପାଲ ସଂସ୍କୃତ କଲେଜରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
• ଡବ୍ଲ୍ୟୁ.ସି. ବାନାର୍ଜୀ ଏହି ଅଧିବେଶନର ପ୍ରଥମ ସଭାପତି ଥିଲେ।
• ଏହି ଅଧିବେଶନରେ ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ଏବଂ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଦାବି କରାଯାଇଥିଲା।

ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରସ୍ତାବ

• ରୟାଲ କମିଶନ ଗଠନ କରି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱର ଅଭାବ ଉପରେ ତଦନ୍ତ କରିବା।
• ଇଣ୍ଡିଆନ କାଉନସିଲ୍କୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିବା।
• ବର୍ମାକୁ ଅଧିଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ହେଉଥିବା ଯୁଦ୍ଧକୁ ନିନ୍ଦା କରିବା।

ଡବ୍ଲ୍ୟୁ.ସି. ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ଭାଷଣ

• ସେ କଂଗ୍ରେସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ।
• ସେ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ଏବଂ ଏକତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ।
• ସେ ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକମାନଙ୍କ ମତକୁ ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ।
• ସେ କହିଥିଲେ ଯେ କଂଗ୍ରେସ ସରକାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରୁନାହିଁ, ବରଂ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ କାମ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି।

ସୁରକ୍ଷା ଭଲ୍ଭ ତତ୍ତ୍ଵ

• ଏହି ତତ୍ତ୍ଵ ଅନୁସାରେ, ଏ.ଓ. ହ୍ୟୁମ୍ ଏବଂ ଲର୍ଡ ରିପନ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଂସ୍ଥା ଗଠନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ।
• ସେମାନେ ଭାବୁଥିଲେ ଯେ ଏହାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଅସନ୍ତୋଷ ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରିବେ ଏବଂ ଏକ ବଡ ବିଦ୍ରୋହକୁ ରୋକିପାରିବେ।

ଲାଇଟନିଙ୍ଗ କଣ୍ଡକ୍ଟର ତତ୍ତ୍ଵ

• ଏହି ତତ୍ତ୍ଵ ଅନୁସାରେ, ଭାରତୀୟ ନେତାମାନେ ଏ.ଓ. ହ୍ୟୁମ୍କୁ ଲାଇଟନିଙ୍ଗ କଣ୍ଡକ୍ଟର ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ।
• ସେମାନେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଇଂରେଜମାନେ କଂଗ୍ରେସକୁ ସହଜରେ ବନ୍ଦ କରିପାରିବେ ନାହିଁ, କାରଣ ଏହା ଜଣେ ଇଂରେଜଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
• ଭାରତୀୟ ନେତାମାନେ ଏହି ସୁଯୋଗକୁ ଉପଯୋଗ କରି ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଲଢ଼ିଥିଲେ।