ଭାରତ ବିଭାଜନର କାହାଣୀ

ବିଷୟ ସାରାଂଶ: ଦି ଷ୍ଟୋରୀ ଅଫ୍ ପାର୍ଟିସନ୍

• ୧୯୪୭ ଅଗଷ୍ଟ ୧୪ ତାରିଖ ଶେଷ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା ବେଳେ, ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ଏକ ଐତିହାସିକ ଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ।
• ଭାଷଣଟି ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଉପରେ ଆଶାବାଦୀ ଥିଲା।
• ନେହେରୁ କହିଥିଲେ, "ଆଧି ରାତିରେ, ଯେତେବେଳେ ଦୁନିଆ ଶୋଇଥିବ, ଭାରତ ଜୀବନ ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବ।"
• ସମ୍ବିଧାନ ସଭାରେ ସମସ୍ତ ଦଳର ନେତା ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ନଥିଲେ।
• ଗାନ୍ଧୀ ବଙ୍ଗଳାର ନୋଆଖାଲିରେ ହିଂସାକୁ ଶାନ୍ତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ।
• ଭାରତର ବିଭାଜନ ସମୟରେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ହିଂସା ଲାଗି ରହିଥିଲା।
• ଏହି ବିଭାଜନ ଫଳରେ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ନାମକ ଦୁଇଟି ଦେଶ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା, ଯେଉଁମାନେ ୭୫ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ପରସ୍ପରର ଶତ୍ରୁ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି।
• ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ବର୍ଷର ଶାସନ ପରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଜ ଭାରତ ଛାଡ଼ିଲା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶ ହିନ୍ଦୁ ବହୁଳ ଭାରତ ଓ ମୁସଲମାନ ବହୁଳ ପାକିସ୍ତାନରେ ବିଭାଜିତ ହେଲା।
• ଭାରତ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରହିଲା, କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନ ୧୯୫୫ରେ ଏକ ଇସଲାମିକ୍ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇଗଲା।
• ୧୯୪୭ ପୂର୍ବରୁ ବିଭାଜନର ଆଶଙ୍କା କରାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରସ୍ଥାନ ସମୟରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ହିନ୍ଦୁ, ଶିଖ୍ ଓ ମୁସଲମାନ ପାକିସ୍ତାନ ଓ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହେଲେ।
• ଅନେକ ଲୋକ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚି ପାରି ନଥିଲେ।
• ବିଭାଜନ ଫଳରେ ପଞ୍ଜାବ ଓ ବଙ୍ଗଳାରେ ଦଙ୍ଗା ହେଲା।
• ଏହି ବିଭାଜନରେ ହଜାର ହଜାର ଲୋକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା ଓ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ବଳାତ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରାଯାଇ ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରାଯାଇଥିଲା।
• ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାୟ ୭୫,୦୦୦ ମହିଳାଙ୍କୁ ହିଂସାତ୍ମକ ଭିଡ଼ ଓ ଦଙ୍ଗାକାରୀମାନେ ବଳାତ୍କାର କରିଥିଲେ।
• ପଡ଼ୋଶୀମାନେ ଶତ୍ରୁ ହୋଇଗଲେ ଏବଂ ଭୟଙ୍କର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଲା।
• ଲେଖକ ସାଦତ ହସନ ମଣ୍ଟୋ ବିଭାଜନର ଭୟଙ୍କର ରୂପକୁ ନିଜ କାହାଣୀରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ।
• ଖୁସୱନ୍ତ ସିଂଙ୍କ ପୁସ୍ତକ 'ଏ ଟ୍ରେନ୍ ଟୁ ପାକିସ୍ତାନ'ରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଘଟଣାର ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି।
• ଏହି ବିଭାଜନ ଦେଶ ତଥା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା।
• ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ଶାନ୍ତିରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନେ ହଠାତ୍ ଶତ୍ରୁ ହୋଇଗଲେ।

ଦୁଇଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ତତ୍ତ୍ଵ

• ଭାରତର ବିଭାଜନ ଏକ ଚୁକ୍ତିର ଫଳାଫଳ ଥିଲା, ଯାହା ଅନୁସାରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଭାରତକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ।
• ଏହାର ମୂଳଦୁଆ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ପଡ଼ିଥିଲା।
• ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସଂଗଠନ ଥିଲା।
• ଏହା ୧୮୮୫ରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା।
• କଂଗ୍ରେସର ନେତାମାନେ, ଯେଉଁଥିରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲେ, ସେମାନେ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମର୍ଥକ ଥିଲେ।
• ସେମାନେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ ଯେ ଦେଶରେ ରହୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମ ଓ ଜାତିର ଲୋକମାନେ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଶାନ୍ତିରେ ରହିପାରିବେ।
• ସେଥିପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ବିଭାଜନରେ ଦୁଃଖିତ ଥିଲେ।
• କଂଗ୍ରେସର ବିରୋଧରେ ଡାହାଣପନ୍ଥୀ ରାଜନୈତିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଥିଲେ।
• ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଭଳି ସଂଗଠନ, ଯେଉଁମାନେ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିଲେ, କଂଗ୍ରେସର ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିଲେ।
• ମୁହମ୍ମଦ ଅଲି ଜିନ୍ନା କଂଗ୍ରେସକୁ ଏକ ହିନ୍ଦୁ ସଂଗଠନ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ।
• ଜିନ୍ନା ଦେଶର ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତରେ ୮୦% ହିନ୍ଦୁ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ جمہوریتରେ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ସରକାର ଗଠନ ହେଉଥିବାରୁ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭେଦଭାବ କରାଯିବ।
• ତେଣୁ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦେଶ ଗଠନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।
• ଜିନ୍ନାଙ୍କ ଦୁଇ ରାଷ୍ଟ୍ର ତତ୍ତ୍ଵରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ମୁସଲମାନ ଓ ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ଭିନ୍ନ ଓ ସେମାନେ ଶାନ୍ତିରେ ରହିପାରିବେ ନାହିଁ।

ବ୍ରିଟିଶ୍‌ଙ୍କ ଭୂମିକା

• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ଭାରତ ଆସିବା ପରେ ଅନେକ ବିଦ୍ରୋହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା।
• ୧୮୫୭ର ବିଦ୍ରୋହ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଆହ୍ଵାନ ଥିଲା।
• ଏହି ବିଦ୍ରୋହରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ଏକାଠି ହୋଇ ଲଢ଼ିଥିଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିଦେଲେ, କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଭାରତରେ ଶାସନ କରିବାକୁ ହେଲେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଏକତାକୁ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ପଡ଼ିବ।
• ତେଣୁ ସେମାନେ "ଭାଗ କର ଓ ଶାସନ କର" ନୀତି ଆପଣେଇଥିଲେ।
• ଏହି ନୀତି ଅନୁସାରେ, ସେମାନେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଭେଦ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ।
• ସେମାନେ ଧର୍ମ ଆଧାରରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଦିଗରୁ ବିଭାଜନ ସୃଷ୍ଟି କଲେ।
• ସେମାନେ ଶିଖ୍‌ମାନଙ୍କୁ ମୁସଲମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ, ଗୋଟିଏ ଜାତିକୁ ଅନ୍ୟ ଜାତି ବିରୁଦ୍ଧରେ, ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଅନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଉସକାଇଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ସେନା ନିଯୁକ୍ତିରେ ମଧ୍ୟ ଭେଦଭାବ କଲେ।
• ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିବା ଗୋର୍ଖା ଓ ପଠାନ୍‌ମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ସୁବିଧା ଦିଆଗଲା।
• ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଅବଧ, ବିହାର ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଅଣଦେଖା କରାଗଲା, କାରଣ ସେମାନେ ବିଦ୍ରୋହରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ଜାତି ଭିତ୍ତିରେ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ମଧ୍ୟ ଗଠନ କଲେ।
• ସେମାନେ କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଖୁସି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନିକ ଚାକିରିରେ ମଧ୍ୟ ଭେଦଭାବ କଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ମୁସଲିମ୍ ସଂସ୍କାରକ ସାର୍ ସୟଦ ଅହମ୍ମଦ ଖାନ୍‌ଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ କଂଗ୍ରେସରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଥିଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ସମୟ ଓ ପରିସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ବିଭିନ୍ନ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ଖୁସି କରି ସମାଜରେ ବିଭାଜନ ସୃଷ୍ଟି କଲେ।
• ଏହି "ଭାଗ କର ଓ ଶାସନ କର" ନୀତି ୧୯୦୯ ମସିହାରେ ଚରମ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପୃଥକ୍ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା।
• ଏହି ନିୟମ ଅନୁସାରେ, କେବଳ ମୁସଲମାନମାନେ ହିଁ ମୁସଲିମ୍ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଭୋଟ୍ ଦେଇପାରିବେ।
• ଫଳସ୍ୱରୂପ, ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ରାଜନୈତିକ ରୂପ ଦିଆଗଲା।

ବିଭାଜନର ପରିଣାମ

• ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଇଥିଲା।
• ୧୯୪୨ରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ "ଭାରତ ଛାଡ଼" ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ଯୁଦ୍ଧ ଜିତିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ସମର୍ଥନ ଚାହୁଁଥିଲେ।
• ତେଣୁ, ସେମାନେ କଂଗ୍ରେସକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ଅନେକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍କାର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ।
• କିନ୍ତୁ ଏହି ସବୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ପାକିସ୍ତାନ ଗଠନକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ।
• ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୪୦ରେ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ପାକିସ୍ତାନ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ କରି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଅଧିକ ଜଟିଳ କରିଦେଇଥିଲା।
• ୧୯୪୬ରେ କଂଗ୍ରେସ ଓ ଲିଗ୍ ଉଭୟ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମିଶନ୍‌କୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ।
• ଜିନ୍ନା ପାକିସ୍ତାନ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
• ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୬ରେ କଲିକତା ଦଙ୍ଗାରେ ପ୍ରାୟ ୪୦୦୦ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ବାସହରା ହୋଇଥିଲେ।
• ମାଉଣ୍ଟବ୍ୟାଟେନ୍‌ଙ୍କୁ ଭାରତର ନୂଆ ଭାଇସରାୟ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଗଲା।
• ଜୁନ୍ ୩ ତାରିଖରେ ମାଉଣ୍ଟବ୍ୟାଟେନ୍ କଂଗ୍ରେସ ଓ ଲିଗ୍‌କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ସୁଦ୍ଧା ବ୍ରିଟିଶ୍ ଭାରତ ଛାଡ଼ିଦେବେ।
• ବହୁ ବର୍ଷର ବିବାଦ ପରେ ନେତାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିକଳ୍ପ ନଥିଲା।
• ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ କେବଳ ଦୁଇଟି ରାସ୍ତା ଥିଲା: ବିନା କୌଣସି ସମାଧାନରେ ସେମାନେ ଏକ ଅରାଜକ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବେ, ନଚେତ୍ ସେମାନେ ଦେଶକୁ ଭାଗ କରି ଅରାଜକତାକୁ ଏଡ଼ାଇବେ।
• ଅଧିକାଂଶ ନେତା ଦୁଇଟି ପୃଥକ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ଏହି ସମାଧାନକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ।
• ସିରିଲ୍ ରାଡକ୍ଲିଫ୍‌ଙ୍କୁ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାର ଦାୟିତ୍ଵ ଦିଆଗଲା।
• ରାଡକ୍ଲିଫ୍ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାରେ ପୁରୁଣା ମାନଚିତ୍ର ଓ ଜନଗଣନା ତଥ୍ୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ।
• ବିଭାଜନ ଘୋଷଣା ହେବା ପରେ ଦଙ୍ଗା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା।
• ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ନିଜ ଘରଦ୍ଵାର ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟତ୍ର ଚାଲିଗଲେ।
• ପ୍ରାୟ ୧.୫ କୋଟି ଲୋକ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲେ।
• ପ୍ରାୟ ୨୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ।
• ବିଭାଜନ କେବଳ ହିଂସା ଓ ମୃତ୍ୟୁ ନୁହେଁ, ବରଂ ରୋଗ, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଓ ଅବହେଳା ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା।
• ଅନେକ ଐତିହାସିକ କହନ୍ତି ଯେ ବିଭାଜନକୁ ଏଡ଼ାଇବା କଷ୍ଟକର ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ହିଂସା, ମୃତ୍ୟୁ ଓ ଦୁଃଖକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇପାରିଥାନ୍ତା।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ କେବଳ ନିଜ ଲୋକଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବାରେ ଲାଗିଥିଲେ ଏବଂ ପଞ୍ଜାବ ଓ ବଙ୍ଗଳାରେ ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁନଥିଲେ।

ବିଭାଜନ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥିତି

• ଏହି ରକ୍ତମୁଖା ବିଭାଜନ କେବଳ ଭାରତ ନୁହେଁ, ସମଗ୍ର ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଛି।
• ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକମାନେ ଶାନ୍ତିରେ ବସବାସ କରୁଥିଲେ।
• କିନ୍ତୁ ବିଭାଜନ ଏକ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଅବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା।
• ଏହା କେବଳ ଭାରତରେ ନୁହେଁ, ପାକିସ୍ତାନ ଓ ବାଂଲାଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲା।
• ପାକିସ୍ତାନ କେବଳ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବାସ୍ତବରେ ଏହା ସତ୍ୟ ନଥିଲା।
• ପଶ୍ଚିମ ପାକିସ୍ତାନରେ ପ୍ରାୟ ୧.୬% ଅଣ-ମୁସଲମାନ ରହୁଥିଲେ।
• ପୂର୍ବ ପାକିସ୍ତାନ (ଆଧୁନିକ ବାଂଲାଦେଶ)ରେ ପ୍ରାୟ 22% ଅଣ-ମୁସଲମାନ ଥିଲେ।
• ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୧୦% ମୁସଲମାନ ୧୯୫୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ରହିଗଲେ।
• ବିଭାଜନ ସମୟରେ ହୋଇଥିବା ହିଂସା ଯୋଗୁଁ ଏହି ତିନୋଟି ଦେଶରେ ସମୟ ସମୟରେ ଦଙ୍ଗା ଦେଖା ଦେଇଥିଲା।
• ଏହି ଧାର୍ମିକ ଉନ୍ମାଦ ଯୋଗୁଁ ଜଣେ ଧାର୍ମିକ ଉନ୍ମାଦୀ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍‌ମାନେ ଚାଲିଗଲେ କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବୁଣାଯାଇଥିବା ବିଷ ରହିଗଲା।
• ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଶରଣାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ବଢ଼ିଗଲା।
• ସେମାନଙ୍କର ଥଇଥାନ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଆହ୍ଵାନ ଥିଲା।।
• ଦିଲ୍ଲୀ ଶରଣାର୍ଥୀ ସଙ୍କଟର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା।
• ୧୯୪୭-୪୮ରେ କାଶ୍ମୀରକୁ ନେଇ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ହେବା କାରଣରୁ ଶରଣାର୍ଥୀ ସଙ୍କଟ ଆହୁରି ବଢ଼ିଗଲା।
• ଲୋକମାନେ ୧୯୬୦ ଦଶକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଛୋଟ ଛୋଟ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହେଉଥିଲେ।
• ଭାରତ ନିଜକୁ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର ଘୋଷଣା କରି ସଂଖ୍ୟାଲଘୁମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାର ଦାୟିତ୍ଵ ନେଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନରେ ଏହା ହୋଇନଥିଲା।
• ଆଜି ୭୫ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଇତିହାସ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନର ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି।
• ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରେଖାରେ ସବୁଦିନେ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ଉଲ୍ଲଂଘନ ହେଉଛି।
• ଉଭୟ ଦେଶ ପାଖରେ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ଥିବାରୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଆଣବିକ ଯୁଦ୍ଧ ଆଶଙ୍କାରେ ରହୁଛି।
• ଆମେରିକାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବିଲ୍ କ୍ଲିଣ୍ଟନ୍ LOCକୁ ବିଶ୍ଵର ସବୁଠାରୁ ବିପଜ୍ଜନକ ସ୍ଥାନ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ।