สิทธิมนุษยชนและปรัชญายุคภูมิปัญญา

สิทธิมนุษยชนและปรัชญายุคภูมิปัญญา

• นักปรัชญายุคภูมิปัญญาและเหตุผลนิยมเน้นเหตุผลเป็นพื้นฐานของศีลธรรม ศาสนา และจริยธรรม
• เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นได้รับการคุ้มครอง
• สิทธิตามธรรมชาติ คือสิทธิในการแสดงความคิดเห็นโดยเสรีของมนุษย์ ไม่ขึ้นอยู่กับรัฐหรือสังคม
• วัฒนธรรมต้องไม่ทำลายธรรมชาติของมนุษย์
• ความมั่นคงยุคภูมิปัญญามาจากโครงสร้างสังคมที่ปกป้องสิทธิตามธรรมชาติ

มนุษย์เป็นแรงงานและพลเมือง

• วิเคราะห์ปัญหาสังคมในระดับโครงสร้างและปัจเจกบุคคล แสดงคุณค่าความเป็นมนุษย์ที่มากกว่าการเป็นแรงงาน
• ความเป็นมนุษย์ไม่แยกออกจากสิทธิมนุษยชน
• มนุษย์เป็นมากกว่าแรงงานหรือพลเมืองในระบบเศรษฐกิจ
• มนุษย์มีศักดิ์ศรี ความคิด และสิทธิตามธรรมชาติที่ไม่ควรถูกละเมิด
• มนุษย์ได้รับการคุ้มครองจากปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (UDHR)
• "พลเมือง" สะท้อนความเป็นมนุษย์ในแง่ความสัมพันธ์ทางการเมืองและสังคม มีทั้งสิทธิและหน้าที่ เช่น การเลือกตั้ง
• การปฏิวัติอุตสาหกรรมมองมนุษย์เป็นเพียงกำลังการผลิตที่ประเมินค่าด้วยค่าแรงและทักษะ Mass production ทำให้มนุษย์ต้องการเป็นแรงงานมากกว่าความเป็นมนุษย์
• ขาดเสรีภาพ ถูกจำกัดความคิดเห็นและควบคุม ค่าแรงสะท้อนคุณค่าของแรงงานแต่ละคน

ระบบทุนนิยม

• ระบบทุนนิยมแบ่งสังคมออกเป็นชนชั้นปกครอง, ชนชั้นกลาง, ชนชั้นแรงงาน, และคนยากจน
• ระบบนี้สร้างความเหลื่อมล้ำ, กลุ่มที่อยู่บนสุดมีอำนาจกำหนดกฎเกณฑ์เพื่อรักษาสถานะของตนเอง
• โครงสร้างทางสังคมและอำนาจทางเศรษฐกิจเป็นผลจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม
• โครงสร้างสังคมประกอบด้วยส่วนบน (ระบบการเมือง, ศาสนา, อุดมการณ์) และส่วนล่าง (เศรษฐกิจ)
• แนวคิด Solidarity (ความเป็นปึกแผ่น) กำหนดบทบาทของปัจเจกชนในสังคม, หากเข้มงวดเกินไปอาจนำไปสู่ปัญหาเช่นการฆ่าตัวตาย (Suicide Theory)

เสรีนิยม vs สังคมนิยม

• เสรีนิยมเป็นรากฐานของประชาธิปไตยและทุนนิยม, เน้นเสรีภาพของปัจเจกบุคคลและการแข่งขัน, "ค่าของคน" ขึ้นอยู่กับความสามารถ
• สังคมนิยมมุ่งลดความเหลื่อมล้ำในสังคม, สนับสนุนให้ชนชั้นแรงงานรวมพลังกัน, "ค่าของคน" ขึ้นอยู่กับการมีส่วนร่วมในการผลิต
• โครงสร้างทางสังคมจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมสร้างทั้งโอกาสและการกดขี่
• การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมต้องเกิดจากการตระหนักรู้ ไม่ใช่แค่การเชื่อฟัง
• ความเป็นมนุษย์ไม่ควรถูกลดทอนเป็นเพียงแรงงานในระบบทุนนิยม

สรุปโดยรวม

• มนุษย์มีค่ามากกว่าแค่แรงงานหรือพลเมือง
• แนวคิดเรื่องเสรีภาพและเหตุผลนิยมเป็นรากฐานของสิทธิมนุษยชน
• การปฏิวัติอุตสาหกรรมทำให้มนุษย์กลายเป็น "แรงงาน"
• โครงสร้างทางสังคมถูกควบคุมโดยนายทุนและอำนาจทางเศรษฐกิจ
• การเปลี่ยนแปลงทางสังคมต้องเกิดจากการตระหนักรู้และต่อสู้เพื่อความเป็นธรรม

พลเมืองตื่นรู้

• พลเมืองตื่นรู้มีความรู้ความเข้าใจในบทบาทของตน มองเห็นปัญหาสังคม กล้าตั้งคำถามเพื่อสร้างสังคมที่เป็นธรรม
• พลเมืองที่ขับเคลื่อนประชาธิปไตยมี 3 แบบ: รับผิดชอบส่วนตัว, มีส่วนร่วม, และมุ่งเน้นความยุติธรรม
• พลเมืองที่มุ่งเน้นความยุติธรรมแก้ไขโครงสร้างที่ไม่เป็นธรรมและสร้างอำนาจให้พลเมืองมากขึ้น มองว่าปัญหาสังคมเกิดจากโครงสร้างมากกว่าความรับผิดชอบส่วนบุคคล
• ปัญหาเชิงโครงสร้างคือปัญหาที่เกิดจากการสร้าง "ชุดความจริง" ที่ทำให้คนไม่เสมอภาค ไม่มีความเป็นธรรม
• สุนทรียศาสตร์คือเกณฑ์ที่สังคมใช้แบ่งแยกการรับรู้ การเมืองคือการต่อสู้เพื่อให้คนที่ถูกกีดกันกลับมามีสิทธิ์ ภาษาทางการเมืองถูกควบคุมโดยผู้มีอำนาจ

รัฐชาติ

• "ชาติ" คือกลุ่มคนที่มีอัตลักษณ์ร่วมกัน, "รัฐ" คือหน่วยการปกครองที่มีดินแดนและอำนาจอธิปไตย
• ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐและชาติ: "ชาติ" อาจมีอยู่โดยไม่มี "รัฐ" (เช่น ชาวเคิร์ด), "รัฐ" อาจไม่มีความเป็น "ชาติ" ที่ชัดเจน (เช่น สหรัฐอเมริกา)
• รัฐชาติ = การรวมของชาติและรัฐที่มีขอบเขตชัดเจนและอ้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันทางวัฒนธรรมและการปกครอง มี 4 องค์ประกอบ (ดินแดน, ประชากร, รัฐบาล, อำนาจอธิปไตย)
• การพัฒนาแนวคิดรัฐชาติ: ลัทธิล่าอาณานิคม (ใช้กฎหมายและศาสนาเป็นเครื่องมือ), ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม (อิทธิพลต่อลัทธิชาตินิยม), Enlightenment (เหตุผล, วิทยาศาสตร์, เสรีภาพ)

ยุคปฏิวัติและโลกาภิวัตน์

• ยุคปฏิวัติทางสังคม (ศตวรรษที่ 19): เกิดกระแสชาตินิยมและการเรียกร้องเอกราช, แนวคิดคอมมิวนิสต์ของคาร์ล มาร์กซ์
• ยุคโลกาภิวัตน์ (ศตวรรษที่ 20): รัฐบาลและทุนนิยมโลกควบคุมวิถีชีวิตเพื่อเข้าถึงอุดมการณ์ "ความเสมอภาคและก้าวหน้า"
• การท่องเที่ยวทำให้เกิดพหุลักษณ์ทางวัฒนธรรม (Multiculturalism)
• Glocality: ผสมผสานระหว่างอัตลักษณ์ท้องถิ่นและความเป็นสากล, Hybrid Identity: การสร้างอัตลักษณ์ใหม่ที่ไม่ยึดติดกับรัฐชาติเดิม, การส่งเสริมอัตลักษณ์ท้องถิ่น (Localization)
• บทบาทของรัฐชาติในการสร้างพรมแดนวัฒนธรรมและการรักษาสิทธิเสรีภาพ, แนวคิดพลเมืองโลก

สิทธิมนุษยชน

• สิทธิในการแสดงความคิดเห็นโดยเสรี เป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่ไม่อาจล่วงละเมิดได้
• พัฒนาจากแนวคิดมนุษยธรรมนิยม เน้นความมีเหตุผล ความก้าวหน้าทางจิตใจ
• ขอบเขตของสิทธิมนุษยชนครอบคลุมทุกปัญหาที่กระทบต่อชีวิต เช่น คุณภาพชีวิต และสิ่งแวดล้อม
• ตัวอย่าง: Dandi March (การเดินขบวนของคานธี) เพื่อประท้วงการผูกขาดเกลือ

ประชาธิปไตยที่เกี่ยวข้อง

• ประชาธิปไตยแบบติดตามและแบบมีชีวิต เน้นการตื่นตัวและการมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่อง
• ประชาธิปไตยทางเศรษฐกิจของขบวนการรากหญ้า เน้นการรักษาสิทธิของมนุษย์และสิทธิธรรมชาติ
• ตัวอย่าง: การเรียกร้องสิทธิในที่ดินและป่าไม้จากขบวนการ Ekta Parishad
• ประชาธิปไตยด้วยความกลัว: ประชาชนถูกกดทับด้วยความกลัว ถูกชี้นำโดยชาตินิยมที่จำกัดเสรีภาพ

ผลกระทบต่อสิทธิมนุษยชน

• รัฐบาลอนุรักษ์นิยมเน้นความมั่นคงของชาติมากกว่าเสรีภาพ สร้างพลเมืองให้ภักดีต่อรัฐ เน้นการสอนว่าประชาธิปไตยมาจากการเลือกตั้งเท่านั้น
• ประชาธิปไตยแบบตัวแทน: พลเมืองมอบอำนาจให้พรรคการเมือง, แต่รัฐบาลกลับมอบอำนาจให้บริษัทที่สนับสนุนทุน
• กรณีศึกษา: การค้ามนุษย์ชาวโรฮิงญา, การกีดกันเพื่อนมนุษย์, การละเมิดสิทธิในสังคมไทย

ระบอบประชาธิปไตยที่สร้างโลกที่ยั่งยืน

• ประชาธิปไตยไม่ใช่แค่การเลือกตั้ง แต่เป็นการให้ประชาชนมีส่วนร่วมตัดสินใจในทุกด้าน เพื่อความยั่งยืน
• เศรษฐกิจที่มุ่งเน้นผลกำไรโดยไม่สนใจสิ่งแวดล้อมนำไปสู่การทำลายทรัพยากร
• ตัวอย่าง: ศาลสั่งให้ Shell ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
• ระบบนิเวศมีความเชื่อมโยงกับเศรษฐกิจและการเมือง

โคโลเนียลและโมโนคัลเจอร์

• มหาอำนาจตะวันตกนำ เกษตรเชิงเดี่ยว มาใช้ในประเทศอาณานิคม ทำให้ดินเสื่อมโทรมและเกษตรกรรายย่อยต้องขายที่ดิน
• นักการเมืองต้องการให้เกิด การกระจายความหลากหลายของผลผลิตทางการเกษตร เพื่อเลี้ยงประชากรที่เพิ่มขึ้น
• นักวิทยาศาสตร์เริ่มศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภูมิประเทศ อากาศ และพืช

ฟอร์ดและกรีนเรฟโวลูชั่น

• Fordism (ระบบโรงงานอุตสาหกรรม) เพิ่มกำไร แต่ทำให้เกิดการแสวงหาประโยชน์จากสัตว์และพืช
• Green Revolution (การปฏิวัติเขียว) ทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและปัญหาสิ่งแวดล้อม
• รัฐบาลและภาคธุรกิจต้องรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม
• ประชาธิปไตยแบบอำนาจนิยม vs ประชาธิปไตยเพื่อความยั่งยืน

ประชาธิปไตยของสัตว์และการพัฒนาที่ยั่งยืน

• ประชาธิปไตยเพื่อความยั่งยืนให้ความสำคัญกับสิทธิของประชาชนและสิ่งแวดล้อมมากกว่าผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ
• แนวคิดประชาธิปไตยของสัตว์มองว่าสัตว์และธรรมชาติก็ควรมี "สิทธิ"
• การพัฒนาที่ยั่งยืนจากประชาชน: การต่อสู้ระหว่างพลเมืองระดับรากหญ้ากับกลุ่มอำนาจชนชั้น

พลเมืองต่อต้านการทุจริต

• การทุจริตไม่ได้เกิดจากตัวบุคคล แต่ได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมองค์กร
• ปัจจัยเชิงปัจเจกบุคคล: การละเมิดกฎ การขายข้อมูล
• แรงกดดันจากสังคมและเศรษฐกิจ,ระบบอำนาจนิยม, ระบบอุปถัมภ์
• ปัญหาความไม่โปร่งใสของชนชั้นรวย

ประเทศที่มีการทุจริต

• มีกฎหมายธุรกิจที่ซับซ้อน, เจ้าหน้าที่รัฐมีสิทธิ์ขาด, ขาดองค์กรควบคุมที่มีประสิทธิภาพ, ประเทศมีความเหลื่อมล้ำสูง, ค่าแรงต่ำ
• การขัดแย้งระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนกับส่วนรวม
• ประโยชน์ส่วนตนและการกระทำของเจ้าหน้าที่
• Conflict of Interest คือการกระทำการใดๆ ตามอำนาจหน้าที่ ที่มีผลประโยชน์ส่วนตนเข้าไปแอบแฝง