Mesleki Rehberlik PDF
Document Details
Uploaded by HeartfeltEuler
Kocaeli Üniversitesi
2024
Gülşah TURA
Tags
Summary
Bu belge, 2 Kasım 2024 tarihinde Kocaeli Üniversitesi tarafından hazırlanan mesleki rehberlik konusunda bir sunum. Sunumda birey tanıma, meslek tanıma ve mesleki rehberlik kavramları ele alınmıştır. Ayrıca, mesleki gelişim kuramları, Holland'ın kişilik kuramı ve Ginzberg'in gelişim kuramı gibi farklı kuramlar da sunulmuştur.
Full Transcript
2 Kasım 2024 2 Kasım 2024 Bireyi tanıma Meslek alanlarını tanıma Bireyin kişisel nitelikleri ile mesleklerin getirdiği özellikler arasında bağlantıyı kurarak kendine uygun bir mesleği seçmesine yardım etme Frank...
2 Kasım 2024 2 Kasım 2024 Bireyi tanıma Meslek alanlarını tanıma Bireyin kişisel nitelikleri ile mesleklerin getirdiği özellikler arasında bağlantıyı kurarak kendine uygun bir mesleği seçmesine yardım etme Frank Parsons (1908)-Meslek Bürosu 2 Kasım 2024 Mesleki Rehberlikle İlgili Kavramlar Bireyin hayatını kazanmak için yaptığı, diğer insanlara faydalı bir hizmet ya MESLEK da ürün sunmaya yönelik olan, kuralları toplumca belirlenmiş ve belli bir eğitimle kazanılan bilgi ve becerilere dayalı etkinlikler İŞ Belli bir meslek alanında sürdürülen benzer etkinlikler grubudur. Bir ömür boyu yaşanan olaylar dizisidir. KARİYER Bireyin meslek ve diğer yaşam rollerinin birbirini etkilemesi ve izlemesi sonucu oluşan genel örüntü ve gelişim çizgisinde, özellikle iş ve mesleğe ilişkin rollerinde ilerleme, duraklama ve gerilemeleri de içeren bir süreçtir. 2 Kasım 2024 ÖZELLİK FAKTÖR KURAMI ROE’NUN GİNZBERG’İN İHTİYAÇLAR GELİŞİM KURAMI KURAMI HOLLAND’IN SUPER’IN KİŞİLİK BENLİK KURAMI KURAMI 2 Kasım 2024 ÖZELLİK FAKTÖR KURAMI Her bireyin faklı özellikleri vardır. Bu özellikler ölçülebilir. Mesleklerin gerektirdiği özelliklerle eşleştirilmelidir. 2 Kasım 2024 GİNZBERG VE ARKADAŞLARININ GELİŞİM KURAMI Meslek seçimi yalnızca belli bir anda gerçekleşen bir olay değildir. Bir süreçtir. Fantezi Dönem Geçici Seçim Dönemi Gerçekçi Dönem 5-11 11-17 17-23 Keyfi hayali İlgi: Hoşlandıkları şeyler (11-12) Keşfetme: Eğitim seçimler Kapasite: Yeteneğine uygunluğu sonrası iş imkanlarını daha fazla dikkate alır (13-14) öğrenmeye çalışma 17- Değer: ilk kez amaç ve değerlerinin 18 farkına varır. Yaşamdan ne Billurlaşma: İçsel ve bekliyor? (15-16) dışsal faktörleri Geçiş: Birey içi etkenlerden, iş değerlendirerek, belli yaşamındaki gerçeklere odaklanır bir mesleki amaca (17) yönelir 19-21 Belirleme: Kararın kesinleşmesi ve özel planlama 21-22 2 Kasım 2024 SUPER’İN BENLİKKURAMI GELİŞİM KURAMI Meslek seçimi, belli bir gelişim süreci içinde birey ile çevrenin etkileşimi sonucu oluşan benlik tasarımının bir mesleğe yansımasıdır. Hayali Kendinin tanıma, Denemeler azalır, ihtiyaçlardan, rol denemeleri, işe bağlanma giderek ilgiler ve meslek artar. İlerlemek kapasite incelemeleri, ve işinde yer sınama edinmek Büyüme Araştırma Yerleşme Evresi (0-14) Evresi (14-24) Evresi (25-44) Benlik kavramını Çalışma alışkanlıklarını korumaya çalışmak, azalan kapasitesine umutlarını göre ayarlamak. gerçekleştirmek ve Hobiler, emeklilik.. doyuma ulaşmak Koruma Evresi Çöküş Evresi (65+) (45-64) 2 Kasım 2024 HOLLAND’IN KİŞİLİK KURAMI Bireyler 6 kişilik tipinden birine sahiptir. Kendi kişilik tipine uygun mesleği seçerler. Belirgin özellikler Tipik meslekler GERÇEKÇİ Sabırlı, hoşgörülü, pratik, erkeksi, Mühendislik, elektrikçi, ziraat, doğal, sebatkar, içgörüleri fazla ormancılık, denizcilik, beden gelişmemiş eğitimi öğretmeni, oto tamirciliği ARAŞTIRICI Analitik düşünen, eleştirel, titiz, Biyolog, genetikçi, astronot, sabırlı, içedönük, bağımsız matematikçi, kimyager SANATÇI Heyecan ve coşkuları dengesiz, Yazar, ressam, aktör, mimar, duygusal, fevri, sezileri güçlü, dekoratör bağımsız SOSYAL Yardımsever, sorumluluk sahibi, Sosyal hizmetler, psikolog, pdr, iş birlikçi, empatik, arkadaş öğretmen, halkla ilişkiler uzmanı, canlısı, sabırlı, içten, nazik GİRİŞİMCİ Dışadönük, atılgan, enerjik, ikna Satıcı, pazarlamacı, menajer, yeteneği yüksek, meraklı, sosyal, politikacı, avukat konuşkan GELENEKSEL Dikkatli,titiz, tutarlı, esnek Banka veznedarı, kütüphaneci, olmayan, düzenli, hayal muhasebeci, postacı, finans gücünden yoksun, dengeli elemanı 2 Kasım 2024 ROE’NUN İHTİYAÇ KURAMI Meslek seçimi, kişiliğin bir ifadesidir. Meslekler psikolojik ihtiyaçları karşılamak üzere seçilir. Bireyin çocukluk döneminde, evde ihtiyaçlarını karşılama derecesi ve yöntemleri, onun ileride meslek seçiminde belirleyici rol oynar. Anne baba tutumları: 1. Çocuğun üzerine aşırı derecede düşme: 2. Çocuğa soğuk davranma 3. Çocuğu kabul etme 2 Kasım 2024 OKUL ÖNCESİNDE MESLEKİ REHBERLİK Uygun modellerin sunulması Güçlü ve sınırlı yönlerini keşfetmesine yönelik yaşantılar sunma Kendini kabul’un önemi Karar verme stratejilerini öğretme Her mesleğe saygı duyma Her insanın yapabileceği meslek vardır. Eğitimle meslek arasındaki ilişkileri gösterme Mesleklere ilişkin önyargılardan kurtarma 2 Kasım 2024 İLKOKULDA MESLEKİ REHBERLİK Sınıf öğretmeninin önemi Çalışmayı öğrenme Meslekleri keşfetme Boş zamanlarını verimli değerlendirmeyi öğrenme Birlikte çalışmayı öğrenme Aileyi de sürece katmak 2 Kasım 2024 ORTAOKULDA MESLEKİ REHBERLİK Gerçekçi benlik kavramı geliştirmeye yardımcı olma (İlgi, yetenek ve özelliklerini tanıyıp kabul etmesine yardımcı olma) Öğrencinin kendini tanımasına yardımcı olacak teknik ve araçları kullanma Lise programlarını tanıtma İş alanlarındaki değişimler, endüstri ve teknolojideki değişmeler Plan yapma ve karar verme becerilerini destekleme Mesleki gelişim sürecinde ailesi ile arasındaki çatışmalara çözüm 2 Kasım 2024 LİSEDE MESLEKİ REHBERLİK Lisedeki programlar içinden kendine uygun branş/dalı seçme Kendi ilgi ve yeteneğine uygun ders dışı etkinliklere karar verme Eğitsel ve mesleki kararlarının kendine uygunluğuna yardım etme Karar verme ve problem çözme becerilerini öğretme Meslekleri tanıma çalışmaları İş arama ve bulma yollarını öğretme REHBERLİK HİZMET TÜRLERİ Birey Sayısına Hizmet Alanına Temel İşlevlerine Öğretim Problem Alanına Göre Rehberlik Göre Rehberlik Göre Rehberlik Kademesine Göre Rehberlik Göre Rehberlik Bireysel Eğitim Alanında Önleyici- Okul öncesi Eğitsel Rehberlik Koruyucu Sağlık Alanında İlk-orta okul Kişisel-sosyal Grupla Rehberlik Kriz Yönetimli Sosyal Yardım Orta öğretim Mesleki Bireysel Alanında Çare bulucu- Psikolojik iyileştirici Yükseköğretim Danışma Endüstri Alanında Uyum Sağlayıcı Grupla Psikolojik Danışma Güvenlik Geliştirici Alanında Yöneltici Adalet Alanında Ayarlayıcı Tamamlayıcı 2 Kasım 2024 BİREY SAYISINA GÖRE REHBERLİK 1. Bireysel Rehberlik Eğitsel, mesleki, kişisel-sosyal alanlar Bilişsel düzey Örnek: üniversite tercihleri 2. Grupla Rehberlik Eğitsel, mesleki, kişisel-sosyal alanlar Bilişsel düzey Örnek: Okul rehberlik seminerleri Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 BİREY SAYISINA GÖRE REHBERLİK 3. Bireysel Psikolojik Danışma: Danışman ile danışan arasında gerçekleştirilen ve danışanın bireysel gereksinimlerinin karşılanarak danışanın kendini gerçekleştirmesinin amaçlandığı rehberlik türüdür. 50 dk. (1-5 seans) Aile baskısı Sınav kaygısı Özgüven Zorbalık vb.. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 BİREY SAYISINA GÖRE REHBERLİK 4. Grupla Psikolojik Danışma Danışman ile danışanlar arasında gerçekleştirilen ve danışanların problemlerinin ortak olduğu konuda yapılan psikolojik danışma yardımı (90 dk. 6-12 kişi) Madde bağımlılığı Travma Devamsızlık Sınav kaygısı vb.. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 KURUMLARINA GÖRE REHBERLİK 1. Eğitim Alanında Rehberlik Öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında 2. Sağlık Alanında Rehberlik Doğum kontrolü AİDS Kuş gribi Koruyucu sağlık hizmetleri Bağımlılıklar AÇEM, salgın hastalıklar-bilgilendirme Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 KURUMLARA GÖRE REHBERLİK 3. Sosyal Yardım Alanında Rehberlik Çocuk esirgeme kurumları, huzurevleri, sosyal yardımlaşma ve dayanışma kurumları.. doğal afetler ve savaşlarda… 4. Sanayi-Endüstri Alanında Rehberlik İş ve işçi bulma kurumu, Personel seçimi insan kaynakları birimi, iş veriminin arttırılması v.b. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 KURUMLARA GÖRE REHBERLİK 5. Güvenlik Alanında Rehberlik Emniyet Genel Müdürlüğü, Türk Silahlı Kuvvetleri 6. Adalet Alanında Rehberlik Adalet Bakanlığı (bilirkişi, gözlemci) Danışmanlık tedbiri. Aile mahkemeleri Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 TEMEL İŞLEVLERİNE GÖRE REHBERLİK 1. Önleyici-Koruyucu Rehberlik: Potansiyel problemleri belirler ve problem ortaya çıkmadan onu önleyecek bir plan yaparak eyleme geçer. 2. Kriz Yönelimli Rehberlik: Problem anı ile ilgilenir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 TEMEL İŞLEVLERİNE GÖRE REHBERLİK 3. Çare Bulucu / İyileştirici Rehberlik: Var olan bir sorunun, eksikliğin, Kusurun çözümü 4. Uyum Sağlayıcı Rehberlik: Yaşamda karşılaşılan yeni ve farklı durumlara alışması, adapte olmasına yönelik yardımlar. Oryantasyon hizmetleri… Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 TEMEL İŞLEVLERİNE GÖRE REHBERLİK 5. Geliştirici Rehberlik: Bireylerin gelişim dönemleri ve gelişim ihtiyaçlarını temele alır. 6. Yöneltici Rehberlik: Kişisel niteliklerine uygun ders, alan, okul, meslek seçiminde bilgilendirilmesi, kendine uygun seçim yapmasında yardımcı olunması Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 TEMEL İŞLEVLERİNE GÖRE REHBERLİK 7. Ayarlayıcı Rehberlik: Eğitimin planlanmasında, müfredat ve rehberlik planlarının hazırlanmasında yardımcı. 8. Tamamlayıcı Rehberlik Eğitim ve öğretimin mevcut niteliklerini tamamlar niteliktedir. Öğretimi yürüten görevlilerin rehberlik konusunda bilgilendirilmeleri Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberliğin temelinde insan hak ve sorumlulukları ile yakından ilgili demokratik ve insancıl bir anlayış vardır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik anlayışı her türlü çalışması ile öğrenciyi merkeze alan bir eğitim sistemini öngörür. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik uygulamalarında öğrenci ile yakından ilgili olan herkesin anlayış ve işbirliği içinde çalışması gerekir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik, bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal olan tüm kapasitelerini kendi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda en uygun bir düzeyde geliştirmesi için öğrencilere yardım etmelidir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Öğrencilere rehberlik yardımı verirken onları tüm yönleriyle tanımak gerekir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik uygulamaları her okulun amaç ve ihtiyaçlarına uygun olan alanlarda yoğunlaştırılmalıdır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik hizmeti planlı, programlı, örgütlenmiş bir biçimde ve profesyonel bir düzeyde sunulmalıdır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik hizmetinde bireysel farklara saygı esastır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik hizmetinde süreklilik, gönüllülük ve psikolojik danışma ilişkisinde de ayrıca gizlilik esastır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik hizmetleri çok yönlü ilişkiler sistemi içinde yürütülmelidir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİKTE YANLIŞ ANLAYIŞLAR 1. Psikolojik danışma ve rehberlik yardımı, bireye tek yönlü olarak doğrudan doğruya yapılan bir yardım değildir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİKTE YANLIŞ ANLAYIŞLAR 2. Psikolojik danışma ve rehberlik, bireyin sadece duygusal yanı ile ilgilenmez. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİKTE YANLIŞ ANLAYIŞLAR 3. Psikolojik danışma ve rehberliğin temelinde bireye acımak, onu kayırmak, her sıkıntıya düştüğünde kanat germek gibi bir anlayış yoktur. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİKTE YANLIŞ ANLAYIŞLAR 4. Kullanılan tüm yöntem ve teknikler amaç değil, sadece araçtır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİKTE YANLIŞ ANLAYIŞLAR 5. Psikolojik danışma ve rehberlik, yardımı alan birey bakımından akademik bir öğrenme konusu ya da ders değildir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİKTE YANLIŞ ANLAYIŞLAR 6. Psikolojik danışma ve rehberlik, bir disiplin görevi değildir. Yargılamaz ve ceza vermez. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİKTE YANLIŞ ANLAYIŞLAR 7. Psikolojik danışma ve rehberlik, her türlü problemi hemen çözebilecek sihirli bir güce sahip değildir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 ÇAĞDAŞ EĞİTİMDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ 20.yy’daki gelişmeler Demokratik düşünce İnsan haklarındaki gelişmeler Çağdaş anlayışa göre eğitim; Bireyin, Bedensel, düşünsel, duygusal ve sosyal yeteneklerinin kendisi ve toplumu için en uygun şekilde gelişmesini hedefler Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 2 Temel Amaç EĞİTİMİN AMAÇLARI Bireyi Bireyi kendisi için yetiştirmek toplum için yetiştirmek - Bireyi bir meslek sahibi - İyi bir vatandaş olarak yapmak yetişmesine çalışmak - Toplumsal uyumunu - Nitelikli insan gücünü sağlamak sağlamak - Kendisini geliştirme - İş yaşamında gelişmeye açık, yaratıcı ve verimli olabilecek olanakları vermek davranışlar kazandırmak Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 OKULUN YAPISI Çağdaş Örgün Eğitim Öğrenci kişilik Öğretim Yönetim hizmetleri Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 Öğrenci Kişilik Hizmetleri Öğretim çalışmalarından ayrı, sınıf öğretimi ve yönetim dışında sağlanan ve kişiliğinin duygusal ve toplumsal yanları ile sağlıklı bir şekilde gelişmesine hizmet eden etkinlikleri kapsar. Amaç: - Bireyin eğitimden etkin yararlanması - Her yönüyle gelişmesi - Sağlıklı bir kişilik kazanması Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 Öğrenci Kişilik Hizmetleri Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ SAĞLIK HİZMETLERİ Sağlık problemlerini önlemeye yönelik eğitimler verme, aşılar yapma, Sağlık problemlerini anlamak amacıyla araştırmalar, taramalar yapma, Sağlık problemlerini gidermeye yönelik tedavi hizmeti sunma Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ SOSYAL YARDIM HİZMETLERİ Burs ve kredi sağlama Barınma hizmeti sunma Beslenme hizmeti sunma Ek iş, ek görev, yarı zamanlı çalışma imkanı sağlama Ulaşım imkanı sağlama Öğrencilerin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olarak, eğitim-öğretimden en iyi şekilde yararlanmasına katkı sağlar. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ ÖZEL EĞİTİM- ÖZEL YETİŞTİRME HİZMETLERİ Özel Eğitim Hizmeti: Herhangi bir engeli veya farklılığı olan bireylere yönelik eğitimleri içerir. Örneğin, zihinsel engel, bedensel engel, down sendromu, hiperaktivite vb. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ ÖZEL EĞİTİM- ÖZEL YETİŞTİRME HİZMETLERİ Özel Yetiştirme Hizmeti: Özel becerisi olan öğrencilerin becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmalar ile öğrencileri çeşitli etkinliklere, sınavlara hazırlayıcı kurslar ve etütleri içerir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ SOSYAL VE KÜLTÜREL HİZMETLER Boş zamanları değerlendirmeye yönelik etkinlikler, Sosyal, kültürel, sanatsal, sportif etkinlikler, Eğitsel kulüp çalışmaları Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ REHBERLİK HİZMETLERİ Bireyi tanıma Psikolojik danışma Oryantasyon Bilgi toplama-yayma Yöneltme-yerleştirme İzleme Sevk Konsültasyon Araştırma-değerlendirme Çevre ve veli ile ilişkiler Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK TANIMLARI “Seçimler yapma ve uyum sağlamada, problem çözmede bir kişinin diğerine verdiği yardımdır (Jones, 1963).” “Problem çözebilmesi, bağımsız hale gelebilmesi ve içinde yaşadığı toplumun sorumlu bir üyesi olabilmesi için bireye verilen yardım sürecidir (Glanz, 1964).” “Kendini anlaması, ev, okul ve topluma en iyi uyum yaparken kendi kendini yönetebilmesi için bireylere yardım etme sürecidir (Miller, 1968).” “Kişinin en verimli şekilde gelişmesi ve uyum sağlaması için gerekli olan tercihleri, yorumları, planları yapmasına, kendilerini gerçekleştirmelerine en elverişli yolları bulabilmeleri için yapılan yardımdır.” Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK HİZMETLERİ REHBERLİK Bireyin; Kendini anlaması Problemlerini çözmesi, Gerçekçi kararlar alması, Kapasitelerini geliştirmesi, Çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum yapması, Kendini gerçekleştirme Uzman kişi Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK HİZMETLERİ TANIMLARIN ORTAK YANLARI 1. Rehberlik bir süreçtir. 2. Rehberlik bireye yardım etme işidir. 3. Rehberlik yardımı bireye dönüktür. 4. Rehberlik bilimsel ve profesyonel bir yardımdır. 5. Rehberliğin ana amacı bireyin kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmaktır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK HİZMETLERİ İnsancıl Yaklaşımın Temel Özellikleri: İnsan özünde iyidir Her birey kendini gerçekleştirme eğilimiyle dünyaya gelir. İnsanların eylemlerinin altında kendini gerçekleştirme isteği yatar. Her birey bu gücü içinde taşır. Bireylerin bu gücüne güven duyulmalıdır. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK HİZMETLERİ İnsancıl Yaklaşımın Temel Özellikleri: Bireylerin kendilerini gerçekleştirebilmeleri için koşulsuz kabul ve saygı içerisinde bireylere yaklaşılmalıdır. Bireyler olumlu benlik algısı edinirlerse kendilerini gerçekleştirmeleri kolaylaşır. Kendini gerçekleştirme bir süreçtir. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK HİZMETLERİ Kendini Gerçekleştirme Sürecindeki Bir Bireyin Sahip Olduğu Özellikler Üretkenlikte artış Kendini ve başkalarını olduğu gibi kabul etme, Daha derin ve belirgin kişiler arası ilişkiler kurma Daha demokratik karakter yapısına sahip olma, Düşünce ve davranışlarında özgür olmak Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK HİZMETLERİ Kendini Gerçekleştirme Sürecindeki Bir Bireyin Sahip Olduğu Özellikler Doğru ve yanlışın her bireye göre farklılaşabileceğini bilme Spontanlık, Olumlu benlik saygısı, yüksek özgüven Şimdide olma, an’ı yaşayabilme Yeteneklerini üst düzeyde kendisi ve başkaları için kullanma Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 REHBERLİK HİZMETLERİ Kendini Gerçekleştirme Sürecindeki Bir Bireyin Sahip Olduğu Özellikler Verdiği her kararın doğru olmayacağını bilme Zamanı verimli kullanma Yalnızlığa tahammül edebilme Kişilerarası ilişkilerde mizahı doğru biçimde kullanabilme Değişime açık olma Kendisini geliştirmek için zaman ayırma Toplumla uyumlu olma aynı zamanda kalıp yargılara direnme. Doç. Dr. Gülşah TURA Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2 Kasım 2024 Rehberliğin Gelişmesini Etkileyen Etmenler A. SOSYO-KÜLTÜREL VE EKONOMİK ETKENLER 1. Hızlı Değişmeler Sonucu Topluma Uyumun Güçleşmesi Bilimde ve teknolojide gelişmeler, Nüfus artışı ve göçün etkisi Kuşaklar arası çatışmalar Ruhsal bozuklukların artması Suç işleme oranının artması İnançlar ve değerlerdeki değişmeler 2 Kasım 2024 Rehberliğin Gelişmesini Etkileyen Etmenler A. SOSYO-KÜLTÜREL VE EKONOMİK ETKENLER 2. Aile Yapısının ve Fonksiyonunun Değişmesi Geleneksel aileden çekirdek aileye geçiş Çocuk eğitiminde ailenin rolünün artması Kadının çalışma hayatına katılması 2 Kasım 2024 Rehberliğin Gelişmesini Etkileyen Etmenler A. SOSYO-KÜLTÜREL VE EKONOMİK ETKENLER 3. Toplumun Nitelikli İnsan Gücü İhtiyacının Artması Kalkınmada nitelikli insan gücü ihtiyacı Toplumun iş hayatındaki değişmeler Mesleklerin çeşitlenmesi, seçimin zorlaşması 2 Kasım 2024 Rehberliğin Gelişmesini Etkileyen Etmenler B. FELSEFİ VE POLİTİK ETKENLER 1. Toplumda Demokratik Fikirlerin Gelişmesi Bireye verilen değerin artması oy verme vs Bireylere tanınan seçme özgürlüğü Bireye kara verme gücünün kazandırılması İlerici eğitim anlayışının benimsenmesi 2 Kasım 2024 Rehberliğin Gelişmesini Etkileyen Etmenler B. FELSEFİ VE POLİTİK ETKENLER 2. Demokrasinin Eğitime Etkisi Eşit eğitim hakkı Öğrenci merkezli eğitim anlayışının gelişmesi 2 Kasım 2024 Rehberliğin Gelişmesini Etkileyen Etmenler B. FELSEFİ VE POLİTİK ETKENLER 3. Psikoloji/psikometrideki Gelişmeler Bireyin kişilik özelliklerinin ölçülmesi ve tanınması Bireysel farklılıkların eğitimde dikkate alınması gereği Eğitimde bireyin duygusal yönüne verilen önemin artması 2 Kasım 2024 Rehberlik Çalışmalarının Tarihçesi ABD 1890- California (izleme çalışmaları) 1900’ler –Boston (mesleki rehberlik ağırlıklı) 1908-Frank PARSON (Boston Meslek Bürosu) boston bugünkü rehberlik anlamını kazanıyor. 2 Kasım 2024 Rehberlik Çalışmalarının Tarihçesi 1913- Boston Mesleki İnformasyon Dairesi Amaç: öğrenci, veli ve öğretmenlere bilgi vermek Rehberlik kongreleri (1910-1912-1913) 1952- Amerikan Kişilik Hizmetleri Rehberlik Derneği (American Personel and Guidance Association) APGA *Mesleki standartlar, etik ilkeler, uzman yetiştirme esasları 1958- Ulusal Savunma Eğitim Yasası (hükümet desteği) 2 Kasım 2024 Rehberlik Çalışmalarının Tarihçesi AVRUPA Almanya, Fransa ve Avusturya (1959) Avusturya, Belçika ve İsveç (1962) İtayla, İrlanda ve Hollanda (1963) Test ve envanter kullanmada yetersizlik Öğretmen gözlemlerine öncelik verme 2 Kasım 2024 Rehberlik Çalışmalarının Tarihçesi Ülkemizde Rehberlik Hizmetleri Türk-Amerikan iş birliği (1950-1956) Yurt dışına öğrenciler yollanması 1953-MEB (Test Araştırma Bürosu) 1953-1954 Gazi Eğitim Enstitüsü Özel Eğitim Bölümü’ne rehberlik dersi Alanla ilgili kitaplar ( Tan, Kepçeoğlu, Kuzgun) 2 Kasım 2024 Rehberlik Çalışmalarının Tarihçesi 1954- 6 ilde Ram kuruldu. Ankara Demirli Bahçe İlkokulu’na Rehberlik Merkezi (1955) 1960’dan sonra kalkınma planları ve sura çalışmalarında değerlendirmeler 2. Beş Yıllık Kalkınma Planı 8. Milli Eğitim Şurası Okullarda rehberlik uygulamalarının başlatılması 2 Kasım 2024 Rehberlik Çalışmalarının Tarihçesi 1970-71 öğretim yılında 24 okulda planlı ve programlı rehberlik uygulamaları 1971- 50 okul 1972-64 okul 1973- 91 okul 1987-250 okul (500 personel) 1970 sonrası eğitim reformu çalışmalarında eğitimde seçme, yöneltme ve rehberlik ilkesi kabul edilmiştir. 9. Milli Eğitim Şurası – Haftada 2 saat rehberlik uygulamaları 2 Kasım 2024 Rehberlik Çalışmalarının Tarihçesi 1974-75 tüm orta dereceli okullarda Sınıf öğretmenlerinin katılımı Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Müdürlüğü (MEB-1983) RAM’ların katılması Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (1989) 2 Kasım 2024 Rehberliğin Yavaş Gelişmesinin ve İstene Sonuca Ulaşamamasının Nedenleri Gerekli ön hazırlık yapılmadan okullarda uygulamaya geçilmesi Merkeziyetçi ve otoriter eğitim anlayışı Takım çalışmasından uzak kalınması Okullarda uzman yetersizliği Rehberlik derslerinde branş derslerinin yapılması Alan dışı atamalar, yasal düzenlemedeki aksaklıklar