Р2 Білім беру және педагогика тарихы 2курс PDF

Балалар ұжымының педагогикалық теориясын дамытуға үлестерін қосқан педагог-ғалымдар: П.П.Блонский. В.А.Сластенин. Л.С.Дубровский. К.И.Трущинский. М.И.Калинин. «Білім беру» ұғымының мазмұндық аспектілері: білім беру- құндылық әлеуметтендіру өмірге дайындық дамыту тәрбие Балалар ұжымымен жұмыстар жүр...

Балалар ұжымының педагогикалық теориясын дамытуға үлестерін қосқан педагог-ғалымдар: П.П.Блонский. В.А.Сластенин. Л.С.Дубровский. К.И.Трущинский. М.И.Калинин. «Білім беру» ұғымының мазмұндық аспектілері: білім беру- құндылық әлеуметтендіру өмірге дайындық дамыту тәрбие Балалар ұжымымен жұмыстар жүргізудегі мұғалімнің кәсіби маңызды қасиет-сапаларына көңіл бөлген ғалымдар: К.Успанов. Д.И.Мещеряков. В.Д.Овсянников. М.В.Волошин. Н.Д.Алексеев. Қазіргі қоғамдық пайдалы жұмыстарға қатысуда оқушы белсенділігі мыналарға байланысты: Мектептен тыс ұйымдастырылатын жұмыстардың тиімділігіне. Мектепте ұйымдастырылатын жұмыстардың көлеміне. Оқушының позициясына. Мектеп директорының позициясына. Директор орыбасарының позициясына. Жеке тұлғаның ең маңызды белгілері: Саналылығы Дене бітімі Дене ерекшеліктері Инстинктері Дене қасиеттері Сынып жетекшісінің іс-әрекетінің міндеттері: Адамгершілік міндеттер. Психологиялық міндеттер. Мемлекеттік міндеттер. Дамытушылық міндеттер. Экономикалық міндеттер. Дәстүрлі емес әдістемелерде сынып жетекшісінің негізгі қызметтері: Баланың денсаулығын сақтау. Баланың ақыл-ойын дамыту. Баланың шығармашылығын дамыту. Баланың көзқарасын дамыту. Баланың рухани байлығын дамыту. Оқушылардың сыныптағы іс-әрекетін ұйымдастыру - бұл: Өмірді түсініп сезінудің рухани іс-әрекетін ұйымдастыру. Мектептің тіршілік-қызмет әрекетін ұйымдастыру. Сыныптың қоғамдық іс-әрекетін ұйымдастыру. Мектептің пәндік іс-әрекетін ұйымдастыру. Топтың сабақтан тыс іс-әрекетін ұйымдастыру. Дидактика ғылым ретінде төмендегідей мәселелерді қарастырады: Қалай оқытамыз. Кімді тәрбиелейміз Қай жерде тәрбиелейміз Баланы қалай тәрбиелейміз. Баланы кім үшін тәрбиелейміз. Оқытудың жалпы заңдылықтары: Оқыту мен тәрбиенің бірлігі. Оқытудың бірізділігі. Оқыту тәсілі. Оқыту формасы. Оқыту субьектілері. Оқытудың жеке заңдылықтары. Гносеологиялық. Педагогикалық. Философиялық. Жалпы дидактикалық. Басқарушылық. Оқыту принциптері: Жеткіліктік. Әдептілік. Жекелік. Әдістемелік. Мазмұндық. Оқыту принциптері: Ғылымилық. Үйымдастырушылық. Жалпыламалық. Әдістемелік. Мазмұндық. Білім мазмұнының формальды теориясын ұстанушылар: Песталоцци. Пифагор. Платон. Сократ. А.Я.Коменский Жалпы білім беруші мекемелердің білім стандарттың бөліктерінің бірі: Мемлекеттік. Салалық. Жалпы қоғамдық. Бүкіл әлемдік. Мазмұндық. Білім беру жүйесінің негізгі нормативтік құжаты: Оқулықтар. Оқу формасы. Мектептің төлқұжаты(паспорты). Мектептің уставы. Оқу тәсілі. Оқытуды үйымдастыру формасына жатады: Сабақ. Жаттығу. Дәріс. Ата-аналармен жұмыс. Қоғамдық жұмыс. Дидактикалық мақсаттарға байланысты сабақ типі: Білім ептілік және дағдыларды тексеру. Жаңа білім материалын бекіту. Білімді дамыту. Біліктілікті қалыптастыру. Ата-аналармен жұмыс. Оқу дәрістерін өткізу әдіс-тәсілдеріне орай дәрісбаян түрі: Ақпараттық дәрісбаян. Жаппай дәрісбаян. Болжамдық дәрісбаян. Мазмұндық дәрісбаян. Әдістемелік дәрісбаян. Сабақтың нәтижелілігі мыналарға байланысты: Оқу іс-әрекетін нәтижесін болжай алуына. Мұғалімнің әлеуметтік деңгейіне. Оқушылардың тәрбиелік деңгейіне. Мұғалімнің шығармашылық деңгейіне. Оқушылардың өзара қарым-қатынасына. Ю.К.Бабанский оқыту әдісін үлкен үш топқа бөледісоның бірі: Ұйымдастыру және оқу-таным іс әрекетін іске асыру әдістері. Көрнекілік және оны практикада қолдану әдістері. Практикалық және оқыту-өндірістік еңбек әдістері Оқыту процесінде оқушыларға жағымды жағдай жасау әдістері. Оқыту процесінде оқушылармен қарым-қатынас жасау әдістері. И.П. Подласый бойынша оқыту әдістері тобы: Сөздік. Диагностикалық. Технологилық. Мазмұндық. Әдістемелік. Баяндау әдісінде әнгіме түрі мынадай: Баяндап айту. Әнгімелеп айту. Әнгімелеп мазмұндау. Әнгімелеп жеткізу. Пікір-талас. Оқыту әдістерін өз еңбектерінде қарастырған ғалым: А.И.Пономарев. В.С. Никитин. М.Д.Анищенко. И.Я.Копытов. К.С. Щитова. Оқудан тыс жағдайында оқушылармен ұжымдық жұмыс жүргізу әдістемесін жасаған: Н.К. Иванова. И.В. Смирнов. П.П. Демьянов. М.И.Калинин. П.П.Подласый. Ұжымдық- танымдық іс-әрекеттің мынадай белгілі бар: Бірынғай мақсаттық жалпы мотивтің болуы. Жалпы іс-әрекеттін жоспары болуы. Іс-әрекеттер барысында оқушыға жағдай жасау және оларды басқару. Жалпы мақсаттарды жүзеге асыру. Ұжымдық іс-әрекет барысында әрбір оқуышы өзіндік білімін көрсете алуы. Оқу белсенді тобының ішінде оқушылардың ішінен таңдалатын және маңызды роль атқаратын: Кеңесші. Мұғалім. Тәрбиеші. Кезекші. Ассистент. Топтық жұмыстарды үйымдастыру проблемалары бойынша айналысқан зерттеушілер: И.Т. Волков. В.В. Тихонов. А.М.Раевский. В.И.Безруков. В.Н. Иващенко Оқушылардың оқыту белсенділік мәселесін өндеуге ұлес қосқандар: Р.Г.Лемберг В.И. Баженов. М.И. Васильев. С.Д.Железнова. К.Л.Гундарев. Өздерінің еңбектерінде оқушыларда шығармашылықты дамытуға ойларын жүйелеуге шақырған қазақтың ағартушылары мен педагогтары: А.Құнанбаев. С.Сейфулин. Ш.Уалиханов. М.Мақатаев. Б.Майлин. Оқушылардың танымдық әрекетінің белсенділігіне зор үлес қосқан әдіскерлермен психологтар: Л.С.Выготский. Д.С. Кондратенко. В.И.Малиновский. М.Н.Сергеева. В.Д.Кононов. Қазіргі зерттеушілер бақылауға келесідегідей дидактикалық талаптар кояды: Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуы. Бақылау мазмұнының мектептің талаптарына сәйкес болуы. Алынған акпараттарға математикалық өндеу жүргізу. Бақылау барысында алынған ақпараттардың көкейтестілігі. Бақылаудың жеке және топтық формаларын үйлестіру. Бақылаудың түрлері: Күнделікті бақылау. Мазмұнды бақылау. Негізгі бақылау. Кіріспе бақылау. Апталық бақылау. Оқыту нәтижелерін тексеруде тестердің мынадай түрлері қолданылады: Алынған білімдер негізінде ойлау қызметін орындай алуын тексеру. Өткен тақырыптар бойынша оқушының жалпы дайындық денгейін тексеру. Жалпы білімдерді алынған мәліметтер негізінде жағдайларда қолдана білуі. Өткен тақырыптардың мазмұның талдай білуі. Алынған білімдердің негізінде баяндама жасай алуы. Педагогикалық технологиялардың теориялық негізде орындалуын қарастырған педагогтар: В.В.Беспалько. М.И. Харченко. С.Д. Шатунов. З.И. Тимофеева. Н.И.Семёнова. Педагогикалық технологиялардың теориялық тәжірибелік негізде орындалуын қарастырған педагогтар: Е.Н. Ильин. М.С. Важенина. С.Д.Муравьев. В.Д.Холодова. И.Н.Хрусталев. Дидактикада оқыту технологиялары төмендегідей сипаттарымен жіктеледі: Әдістемелік негізі. Еңгізу деңгейі. Нәтижелілік деңгейі. Философиялық негіз. Алғашқы деңгейі. Жалпы білім беретін бағдарламалар: Жеке адамның мәдениетінің қалыптасуына бағытталады. Жеке адамның әлеуметтік жағдайына бағытталады. Оқушының өзіндік таңдауын шешуге бағытталады. Оқушының оқу үлгерімін жетілдіруге бағытталады. Жеке Оқушының оқу-тәрбие процесіндегі қиындықтарын шешүге бағытталады. Мектептің іс-әрекетін қадағалау-бұл: Білім мазмұнының жалпы түрін көрсету. Педагогикалық процестің жүзеге асуын тексеру. Мектеп оқушының оқу жүктемесін мөлшерлеуге көмектесу. Білім мазмұнының ғылымилығын тексеру. Алынған білімдердің негізінде баяндама жасай алуы. Басқару іс-әрекеттері процесінде мынандай қызметтер орындалады: Мақсаттарды айқындау. Жобалау. Зерттеу. Бағыттау. Сендіру. Басқару іс-әрекеттері процесінде мынандай қызметтер орындалады: Реттеу. Тузету. Жоспарлау. Көмек көрсету. Сендіру. Басқару әдістерінің негізгі топтары: Әкімшілік-үйымдастыру әдістері. Әлеуметтік-педагогикалық әдістер. Мектепшілік-үйымдастыру әдістері. Философиялық-әдіснамалық әдістер. Қоғамдық-пайдалы іс-әрекеттер әдістері. Педагогикалық диагностика бағыттарын анықтаған педагогтар: Б.М. Макарова. С.М.Каратаев. В.Н. Капустин. Л.И.Караев. С.А. Мищин. Мұғалімге басқару шешімдерін өндеуге ақпараттың үш түрі аса қажет–олар: Жедел ақпарат. Қоғамдық ақпарат. Негізгі ақпарат. Вариативтік ақпарат. Мазмұндық ақпарат. Қазақстандық ғылым-педагог Н.Д. Хмель бойынша педагогикалық процестің негізгі сипаттамалары: Оқушылардың үлгерімі. Оқушылардың тәрбиелік деңгейлері. Оқушылардың мұғалімге деген көзқарасы. Оқушылар ұжымының мұғалім тарапынан басқарылуы. Оқушылар ұжымының дамығандығы. Г.И.Щукина бойынша тәрбие әдістерінің жіктелуі: Жеке тұлғаның санасын қалыптастыру әдістері. Оқушының дүниетанымын қалыптастыру әдістері. Оқушының тәрбиелік деңгейін қалыптастыру әдістері. Жеке тұлғаның адамгершілік қасиеттерін жетілдіру әдістері. Іс-әрекетті ғылыми тұрғыдан ұйымдастыру әдістері. Сананы қалыптастыру әдістеріне жатады: Сендіру. Психологиялық әңгіме. Саяси әңгіме. Семинар. Мадақтау. Мектептің жылдық жұмыс жоспары мына принциптер негізінде құрастырылады: Жоспарлаудың ғылымилығы. Жоспарлаудың тарихилығы. Жоспарлаудың мазмұндығы. Жоспардың көлемділігі. Жоспардың маңыздылығы. Мұғалімдерді аттестациялау (сараптау) принциптері: Жүйелілік тұтастық. Көрнекілік. Мазмұндық. Ғылымилық. Әдістемелік. Мұғалімдерді аттестациялау (сараптау) барысында үш түрлі сараптау комиссиясы түзіледі-олар: Бас сараптау комиссиясы. Халықаралық сараптау комиссиясы. Өндіріс саласының сараптау комиссисы. Қосымша сараптау комиссиясы. Тәуелсіз сараптау комиссиясы. Қазіргі педагогиканың әдіснамасы-бұл: Бір нәрсені тану туралы ғылым. Тәсіл туралы ғылым. Жан туралы ғылым. Тәрбие құралдары туралы ілім. Тәрбие туралы ілім. Мектепшілік бақылау әдістері: Мектеп құжаттарын зерттеу Бақылау жұмысы. Қалыптастырушы эксперимент. Практикалық Салыстырмалы эксперимент. Педагогика педагогикалық шынайылық туралы ғылым ретінде: Теориялық білімдерді жинақтайды. Педагогикалық процестің қарама-қайшылықтарын зерттейді. Оқытудың принциптерін зерттейді. Оқушының белсенділігін арттырады. Тәрбиеленушінің тәрбиелік денгейін жетілдіреді. Педагогиканың негізгі категориялары: Тәрбие. Психикалық құбылыс. Жетілдіру. Ес. Пайымдау. Педагогиканың бөлімдері: Оқыту және тәрбие теориясы. Психологиряның жалпы негіздері Философияның жалпы негіздері. Дүниетаным формалары. Педагогикалық процестің негіздері. Педагогикалық пәндер қатарына жатады: Әлеуметтік педагогика. Қоғамдық педагогика. Медициналық психология Табиғат педагогикасы. Өндірістік психология. Педагогиканың теориялық қызметтеріне жатады. Анықтау. Әнгіме. Диагностика Бағыттау. Баяндау. Педагогиканың технологиялық қызметтеріне жатады: Ықпал таныту немесе жаңа амал тұрғысынан келу. Тәрбиелеу. Бағыттау. Әнгіме. Ақпараттық. Тұлғаны қалыптастыруға байланысты тұжырымдар жасаған Ежелгі грек ойшылдары: Сократ. Эвклит. Лойола. Демокрит. Монтень. Мектептің жеке басқару органдары Сынып жетекшісі Мектеп кеңесі Педагогикалық кеңес Ата- аналар комитеті Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары Мария Монтессори оқушылардың жекелеп оқуына ынғайлы пәндер деп мыналарды көрсетті: Грамматикалық пәндер. Психологиялық пәндер. Заң пәндері. Педагогикалық пәндер. Экономикалық пәндер. Даму барысында адамда : Сана мен өзіндік сана қалыптасады. Білім мен өнерпаздығы дамиды. Ғылыми дүниетанымы қалыптасады. Маман иесі ретінде жетілді. Түлек ретінде қалыптасуы. Мектеп оқушысының жеке ерекшелігі дегеніміз-оның: Жан-жақты тұтас жетіліу. Түлек ретінде қалыптасуы. Ғылыми дүниетанымының қалыптасуы. Дағдыларының қалыптасуы. Оқуға деген ынтасының дамуы. Педагогика практикасы тарихындағы оқытуды ұйымдастыру формалары Виньетка жоспар. Трамп- жоспар. Дамыта оқыту. Мәселелік оқыту. Педагогикалық оқыту. Педагогика әдіснамасының денгейлері: Жалпы ғылымдық денгейі. Қоғамдық денгейі. Мемлекетттік денгейі. Философиялық денгейі. Психологиялық денгейі. Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық принциптері: Құбылыстарды даму барысында зерттеу. Оқу процесін зерттеу. Зандылықтарды танып білу. Бір құбылысты екіншілерімен салыстыра зерттеу. Зерттеу мазмұнының тақырыпқа сай болуы. Педаогика саласындағы зерттеулер-бұл: Білім заңдылықтары жөнінде жаңа мәліметтер алу. Оқу-тәрбие процесін үйымдастыру. Педагогиканың келешегін болжау. Педагогикалық заңдылықтардың мәнің зерттеу. Мектептің педагогикалық процесін жетілдіру. Ғылыми педагогикалық зерттеу әдістерінің тобы: Педагогикалық тәжірибесін зерттеу әдістері. Белгілі бір пән мазмұның жетілдіру әдістері. Оқу-тәрбие процесін зерттеу әдістері. Мектептің оқу-тәрбие процесін жетілліру әдістері. Оқушылардың үлгерімін зерттеу әдістері. Педагогикалық эксперимент міндеттері: Жобаланған педагогикалық құбылыстар мен байланыстар мәнін зерттеу. Педагогикалық заңдылықтардың мәнің зерттеу. Оқушылардың оқу үлгерімін өлшеу Оқушыға зерттеушінің белсенді ықпал жасауы. Балалар ұжымына зерттеушінің белсенді ықпал жасауы. Педагогикалық эксперимент кезендері: Танысу кезені. Теориялық кезен. Практикалық кезен. Мазмұндық кезен. Нәтиже алу кезені. Тұтас педагогикалық процессте мұғалімнің еңбек құралдарының өзіндік сипаттары – ол: Оның білімі. Оның әлеуметтік жағдайы. Оның отбасылық жағдайы. Оның қоғамдағы белсенділігі. Оның мектептегі белсенділігі. Педагогикалық процесстің мәнін қарастырған ғалым педагогтар: М.А.Данилов. И.А.Иванов. К.Д.Ушинский. А.И.Герцен. В.Г.Белинский. Педагогикалық процестің қарама-қайшылығын зерттеген ғалым- педагогтар: М.А.Данилов. А.И.Герцен. Д.И.Алферов. Ю.К.Бабанский. К.С.Пономарев. Педагогикалық процеске басшылық ету барысында мұғалімнің алатын нәтижелері: Оқушылардың оқу белсенділігі. Оқушылардың тәрбие деңгейінің жоғарлауы. Оқушылардың еңбекке деген қызығушылығы. Оқушылардың оқыту әдістерін меңгеруі. Оқушылардың ғылымға деген белсенділігі. Педагогикалық процестің негізгі заңдылықтары: Оқу орнының педагогикалық процесі қоғамның-әлеуметтік – экономикалық қажеттілігіне сай болады. Педагогикалық процестің нәтижесі практиканың дамуына тәуелді болады. Педагогикалық процесте қоғамдық ұйымдар шешуші роль атқарады. Педагогикалық процесс біржақты процесс болып табылады. Педагогикалық процесс табиғи процесс болып табылады. Дүниетаным функциялары (Б.Т.Лихачев бойынша) Болжамдық. Дидактикалық және ақпараттық. Баға беру. Мотивациялық. Ынталандырушылық. Дүниетаным функциялары (И.Ф.Харламов бойынша) Мотивациялық. Диагностикалық. Тәрбиелік. Ақпараттық. Ынталандыру. Ғылыми дүниетанымға енетін көзқарастар жүйесі Адамгершілік. Технологиялық. Діни. Жағымды Теориялық Диалектикалық мәнін ашатын ғылыми дүниетаным Білімнің. Ғылымның. Тәрбиенің. Тұрмыс пен ойлаудың. Іскерліктердің. Аристотель тәрбие мақсатын: Жан рақымды дамыту деп білді. Тұлғаны дамыту деп білді. Мінез-құлықты дамыту деп біліді. Сананы дамыту деп білді. Маманның тұлғасын дамыту деп білді. Платон мыналарды тәрбиелеуге көп ықылас білдірген: Ақыл-ойды. Ұлтшылықты. Сананы. Руханилықты. Шыдамдылықты. Я.А.Коменский бойынша тәрбиенің мақсатқа бағытталуы: Өзің –өзі тану Өзіңе баға беру. Өзіңді Тәрбиелеу. Құдайға сыйыну. Қоршаған ортаны құрметтеу. Отбасын диагностикалау әдістері Жеке іс құжаттарын зерттеу. Түрлендіруші эксперименттер. Әдебиетпен жұмыс. Статистикалық әдістер. Теориялық зерттеу әдістері. Дүниетаным - бұл: Ақиқатты дүниеге деген көзқарастар жүйесі. Мемлекеттің дамуына деген көзқарастар жүйесі. Қоршаған ортаға деген көзқарастар жүйесі. Мектептің жағдайына деген көзқарастар жүйесі. Адамның басқаға деген деген көзқарастар жүйесі. Дүниетанымның формалары: Қоғамдық. Ағартушылық. Мифологиялық. Тарихилық. Адам мұраты. Дүниетанымның құрамды бөліктері: Дүниетанымның философиялық негіздері. Дүниетанымның педагогикалық негіздері. Дүниетанымның психологиялық негіздері. Жеке тұлғаның қалыптасу процесі. Жеке тұлғаның даму процесі. Мектеп пен отбасының ынтымақтастық әрекеттерінің бағыттары: Ата-аналармен ұйымдастырушылық-педагогикалық жұмыс. Спорттық жұмыстар. Көркем-өнер ұйымдары. Әдістемелік жұмыстар. Олимпиадаларғадаярлау. Балалар ұжымы технологиясы қамтиды (А.С.Макаренко бойынша): Қос ықпал ету Өзіндікті іске асыру Жеке шаралар Педагогикалық ықпал Педагогикалық қолдау Еңбек тәрбиесін мазмұндық негізін мыналар құрайды: Оқу еңбегі. Ойындағы еңбек. Өндірістік еңбек. Отбасына жасаған еңбек. Оқудан тыс жасаған еңбек. Перспективалар түрлері (А.С.Макаренко бойынша): Алыс. Қысқа мерзімді. Альтернативті. Таңдамалы. Ұзақ мерзімді. Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары мазмұнына қарай төмендегідей бөлінеді Мектепке дейінгі білім. Орта білім. Бастапқы білім. Жоғары білім. Негізгі білім. Пәндік саралау негізіне жатады: Пәндік білім мазмұнын оқушылардың игеруі. Этникалық ерекшеліктер. Ұлттық ерекшеліктер. Діни ерекшеліктері. Дүниетанымдық ерекшеліктер. Сананы қалыптастыру әдістеріне жатады: Этикалық әңгіме. Психологиялық әңгіме. Саяси әңгіме. Сендіру. Талап қою. Іс-әрекетті ұйымдастыру мен мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру әдістеріне жатады: Мадақтау. Жаттығу. Дәріс. Тәрбиелік жағдайлар. Тапсырма беру. Ынталандыру әдістеріне жатады: Жазалау. Этикалық әңгіме. Тәрбиелік жағдайлар. Түсіндіру. Сендіру. Тәрбиенің құрал-жабдықтарына қойылатын талаптар: Гигиеналық талаптарға сай болуы. Педагогикалық талаптарға сай болуы. Қоғамдық талаптарға сай болуы. Мемлекеттік талаптарына сай болуы. Жалпыадамзаттық талаптарға сай болуы. «Форма» терминінің мәні білдіреді: Тәрбиеленушілердің іс-әрекеттерін жоспарлы ұйымдастыру жүйесін. Тәрбие процесінің ұймыдастыру жоспары. Тәрбие элементтерінің жиынтығын. Тәрбиелік жұмыстардың орындалуы. Тәрбиелік шараларды жоспарлауын. Тұлғаға бағытталған оқытуда: Ынтымақтастық және еркін тандау принциптерінің басым болуы. Тәрбие бағыттылықтың басым болуы. Тұлға және ұжымның үйлесімді дамуы. Қоғам мүддесі бағыттылығының басым болуы. Ұжымдылық басты мақсатқа бағыттылығының басым болуы. Ғылыми педагогикалық зерттеулер Іргелі. Әдістемелік. Психологиялық. Технологиялық. Техникалық. Сауалнама түрлері Ашық. Психологиялық. Практикалық. Толық. Еркін.