Higjiena-Permbledhje PDF 2024
Document Details
Uploaded by GallantOgre2355
University of Pristina
2024
Liridona Arifi
Tags
Summary
This document is a collection of notes on nutrition and hygiene. It covers topics such as food groups, vitamins, minerals, and dietary deficiencies, with descriptions on various methods and considerations. It presents important information about nutrition and related fields.
Full Transcript
HIGJIENA- PERMBLEDHJE Liridona Arifi,2024 Ushqimi 1. Sipas rolit materiet ushqyese ndahen ne: -ndertuse (proteinat,Ca,P) -energjetike (ch dhe yndyrnat) -mbrojtese (vitaminat, oligoelementet) 2.Aac yndyrore te pangopura jane: -ac.linolenik, -ac.ole...
HIGJIENA- PERMBLEDHJE Liridona Arifi,2024 Ushqimi 1. Sipas rolit materiet ushqyese ndahen ne: -ndertuse (proteinat,Ca,P) -energjetike (ch dhe yndyrnat) -mbrojtese (vitaminat, oligoelementet) 2.Aac yndyrore te pangopura jane: -ac.linolenik, -ac.oleik -ac.arhadonik 3. Aa. Esenciale: triptofani,fenilalanina,lizina,valina etj dhe gjenden ne ushqim shtazor dhe bimor 4. Me analizen kimike te ushqimit percaktohet: -perberja kimike dhe vetit organoleptike (shija,pamja,ngjyra,era) 5.Hazarder kimik: persticidet, metaler e renda, hormone, aditivet 6.Leguminozat permbajne sasi te larte te proteinave 7.Enzimovitaminat (hidrosolubile vit C dhe B) kurse hormonvitaminat (liposolubile D,E,K,A) 8. Mungesa e B6- anemi mikrocitare hipokrome, seborre, B12: anemi pernicioze B1: beri beri B3 (niacina) dermatoze,diarre,dermatit (3d) Njollat e biotit avit.A 9. Metodat per ekzaminimin e ushqyeshmeris se popullates: - metoda dietetike: anketa kolektive, formular per frekuences - metoda biokimike: analziat e gjakut - metoda funksionale: metabolizmi bazal, Pa, step testet - antropometrike: pesha gjatesia konstitucioni - klinike: anamneza,degjimi,shiqimi,nuhatja 10. Polikarenca eshte mungese e shume llojeve te ushqimi si resultat i deficitit kualitativ dhe kuantitativ 11. Uri e rende kur PT