Sulating Akademiko (Video Notes) FILI MIDTERMS NOTES PDF

Sulating Akademiko (Video Notes) Mga Halimbawa: 07 August 2024 1. Pag-aaral sa kolehiyo o Pamantasan/Midya at Advertising 1. Para sa larangan...

Sulating Akademiko (Video Notes) Mga Halimbawa: 07 August 2024 1. Pag-aaral sa kolehiyo o Pamantasan/Midya at Advertising 1. Para sa larangang akademiko → kurso sa - Abstrak kolehiyo (courses you want to take when you - sintesis/buod continue college) - Panukalang proyekto 2. Mataas na antas ng kasangayang pagsulat - Replektibong sansay (high level professional writing) 3. Impormasyong intuturing na totoo. (information 2. Mga Kalihan considered true) - Agenda 4. Dumadaan sa proseso (goes through a process) - Katitikan ng pulong Proseso 3. Mga samahan o manggagawa (NGO) 1. Datos - Posisyong papel 2. Pagsulat hey girllll im so scared also hi ella 3. Awput 4. Larangang Panturismo at Magasing Panturista 4. Rebisyon - Pictorial essay - Lakbay sanaysay Akademiko Di-Akademiko Akademikong Gawain Layunin: Layunin: - Pagbasa ng teksto sa klase Magbigay ng ideya at Magbigay ng sariling opinyon impormasyon - Pagbibigay ng lektyur Giving out your own opinion - Panood ng video/dokumentaryo Giving out ideas/information - Pakikipagdiskurso sa klase o simposyum - Pagsulat ng mga sulatin o pananliksik Paraan o batayan ng datos: Paraan o batayan ng datos: Obserbasyon, pananaliksik at Sariling karanasan, pamilya, at pagbasa komunidad Di Akademikong Gawain - Panonood ng pelikula o video (to pass the time) Observation, research, and Personal experience, family, - Pakikipag-usap ukol sa paksang di-akademiko reading and community - Pagsulat sa isang kaibigan Awdyens: Awdyens: - Pakikinig ng drama sa radyo Iskolar, mag-aaral, guro Iba’t ibang publiko - Pagbasa ng komiks, magasin, diyaryo Organisasyon ng ideya: Organisasyon ng ideya: - Planado ang ideya - Hindi malinaw ang Katangian (planned idea) istruktura 1. Pormal - May - Hindi kailangan - gumagamit ng mga pormal na salita at pagkakasuno-sunod magkakaugnay ang ang istruktura ng mga mga idea hindi gumagamit ng balbal (not using pahayag (statements slang) are in order) 2. Obhetibo - Magkakaugnay ang - layunin ng akademikong pagsusulat ay mga ideya (ideas are related) pataasin ang antas ng kaalaman ng pag-aaral sa pagbasa at pagsulat sa Pananaw: Pananaw: iba't ibang resiplina o larangan (increase - Obhetibo - Subhitibo the level of knowledge) - Hindi direktang - Sariling opinyon, 3. May paninindigan tumutukoy sa tao at pamilya, komunidad damdamin kundi sa ang pagtukoy - kailangan sa pagkat ng nilalaman nito at mga bagay, ideya, facts - Tao at damdamin ang pag-aaral o mahalagang inpormasyon - Nasa pangatlong tinutukoy na dapat idinudulog at inidepensahan panauhan ang - Nasa una at 4. May pananagutan pagkakasulat (3rd pov) pangalawang panauhan ang - Plagerism pagkakasulat (1st pov) 5. May kalinawan - malinaw ang pagsulat ng impormasyon (information written clearly) Layunin 1. Makapagsasagawa ng wastong pangangalap ng mga impormasyon at malikhang pagsasagawa ng ulat - (properly gather information and creatively conduct a report) 2. Nagagamit ang mga kasanayan sa pagbasa sa pagsusuri ng iba’t ibang uri ng teksto na magagamit sa mga gawain ng akademikong pagsulat - (Reading skills are used to analyze a variety of text types that can be used in academic writing tasks) 3. Natatalakay ang paksa ng mga naisgawang pag-aaral ayon sa pananaw ng may-akda kasabay rin ang pag-unawa ng mag-aaral bilang mambabasa - (topic of the studies conducted is discussed according to the author's point of view as well as the understanding of the student as a reader.) 4. Malinang ang kasanayan ng mga mag-aaral para makasulat ng iba’t ibang anyo ng akademikong sulatin - (Develop students' skills to write different forms of academic writing) 5. Matukoy na ang Akademikong Pagsulat ay isang kurso na lumilinang sa pagiging inobatibo ng mag-aaral - (Academic Writing is a course that cultivates the student's innovativeness) 6. Napahahalagahan at naiingtan ang mga nagawang sulatin sa pamamagitan ng paggawa ng portfolio - (Accomplished writing is appreciated and preserved by creating a portfolio) Etika at Pagpapahalaga sa Akademya Ayon kay Diana Hacker, - Hindi pagbanggit sa may-akda ng bahaging Etika sinipi at kinuhanan ng ideya (not giving credit to - Griyegko na “ethos” - karakter (came from the author) greek word “ethos”) - Hindi paglalagay ng panipi sa hiniram na direktang salita (unquoting borrowed words) Para kay Chris Newton - Hindi ginamitan ng sariling mga pananalita ang - Konsepto ng tama at mali (right & wrong) mga akdang ibinuod at hinalaw (works are not in - Mabuti at masama (good & bad) one’s own words) - Nagdidikta kung ano ang dapat gawin ng tao (dictating what a person should do) 3. Pagkoya sa Sarili - Muling pagsusmite ng isang papel sa Halmbawang Gawain: iba-ibang asignatura (resubmission of a - Respeto sa kapwa ayon sa kultura ng bansa paper in different subjects) - Filipinos: Mano po, mag gamit ng po/opo, mag tawag ng ate o kuya 4. Pagbili ng mga papel o pananliksik - Hapon: mag yukop (bow down) - Pag-subscribe - Pagpapagawa o pagpapabayad Pagpapahalaga (Values) - Letting someone do your assignments - Istandard o batayan sa tama at maling desisyon and submitting it as your own (standard/basis for right and wrong) - Timbangin at balansehin ang mga desisyon Mga Kaso ng Pandaraya sa Pagsulat (weigh&balance decisions) 1. Maramihan at malawakang pagkopya ng mga - isang itong paniniwala ng isang tao o grupo na sipi at datos nang hindi binibiygang-kredito ang may isangkot o pinanggalingan damdamin o pinagkukunan emosyon ukol sa isang bagay na atin 2. Nagsumite ng isang group paper ang tatlong desisyonan (belief of a person or group that mag-aaral ng isang kilalang unibersidad ng involves or comes from feeling or emotion about Metro Manila something that we decide) 3. Ilan sa mga pinagpiyestahan kaso na pandaraya kaugnay sa pagsulat Halimbawa: - Martin Luthor King Jr. 1. Pagmamahal at katapatan sa pamilya - Osama Bin Laden 2. Pagpapahalaga sa edukasyon - Sa Pilipinas 3. Hiya o kahihiyan - Isang senador noong 2012 ang 4. Pakikipagkapwa insakusahan ng pangongopya ng ilang pahayag sa isang Isyu o paglabag kaugnay ng etika at pagpapahalaga talumpati kaugnay ng sa pagsulat Reproductive Health Bill 1. Copyright - Intellectual property code of the Philippines (republic act no. 8293) ang mga karapatan at obligasyon ng mga may-akda - Dapat tukuyin ang may-akda o kung saan nanggaling ang datos, petsa, naglimbag, at iba pang impormasyon (source must be identified) 2. Plagiarism - Pagnanakaw ng mga ideya, pananaliksik, lenggwahe at pahayag - Pag-angkin Sulating Akademiko (class discussion) D. paghahanda 08.12.2024 (a) Talumpating maisusulat pa Talumpati - Pag-isipang mabuti ang paksa - Nanghihikayat (persuade) - Nangangatwiran (justify) (b) Talumpating hindi maisusulat - Tumatalakay (discuss) - Linawin ang pag-iisip - Magsalita nang may kabagalan Wika - Marunong sa wika Iba’t Ibang Uri ng Talumpati ayon sa Paghahanda - Paninindigan / stand ng isang bagay A. Impromptu - A B. Extemporaneous - A Ano ang kailangan tandaan para magiging mahusay ang C. Isinaulong Talumpati - B isulat ng talumpati? (what you consider when giving a D. Binabasang Talumpati - B good speech) - Consider the wants of the people (Sino ang Impromptu target audience) - Biglaan - Hindi maisusulat Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagsulat ng talumpati - Halimbawa: A. Paksa - Job interview - Napapanahon (relevance) - if not - Ilang okasyon relevant, how can the audience relate? - Makabuluhan (importance) Extemporaneous - Mga isyu B. Uri ng Mambabasa o tagapakinig (audience) - Halimbawa: - Demograpikong propayl (age, gender, - Q&A sa beauty pageants religion, etc.) - Wika (the language you use) Isinaulong Talumpati - Isinusulat muna at pagkatapos ay isinaaulo C. Balangkas (outline) - Halimbawa: - Introduksyon - Valedictory Speech - Katawan - Kongklusyon Binabasang Talumpati - Ganap na naisulat nang mahusay Balangkas ng Talumpati - Insaasahang na-ensayo 1. Introduksyon - Tanong Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagsulat ng Talumpati - Kasabihan (quotes, statements) - Pagbati (greetings) E. Pagpapamatili ng Kawilihan ng Tagapakinig * need these 3 in order to grab the attention of the - Mag-isip ng teknik sa pagsulat pa lamanag gaya audience ng pagkukwento 2. Katawan F. Pagpapanatili ng Kasukdulan - Paglalahad (presentation) - Pinakamatinding emosyon - Pangangatwiran (reasoning, justifying) - Paglalarawan (describing) Teknik - Pagsasalaysay (narration) S-M-G (Ayn Bernos) - S - Story o kwento 3. Kongklusyon - M - Message o mensahe - Paglalagom - G - Gain o Call to Action (makukuha o - Kasabihan pakinabang) - Tanong *what they get from what you are presenting/what's in it for them? Hooks (Gia Abao) A. Paksa 1. Kwento → story - Mahalagang matiyak ang tema ng 2. Mga tanong na pampaisip → thought provoking pagdiriwang upang ang bubuo ng questions talumpati ay may kinalaman sa 3. Biro → jokes layunin ng pagtitipon 4. Mga laro → games - Kailanganan napupukaw ng interes 5. Senaryo → scenario 6. Datos / estadistika → data/statistics ng mga mambabasa, napapanahon, at makabuluhan. B. Uri ng mambabasa o tagapakinig - Nararapat na matukoy ng mga Mika’s TALUMPATI NOTES manunulat ang demograpikong propayl ng mga Talumpati mambabasa/tagapakinig, sapagkat dito may ibabati ang angkopan ng - Nanghihikayat (persuade) paksa. - Nangangatwiran (justify) - Kasali sa demograpikong propayl ay - Tumatalakay (discuss) ang edad, kasarian, relihiyon, at pati ang estado ng isang tao. Ito rin ay - Ito ay ang sineng ng pagsasalita na sa kadahilan ng matatamo ang maaaring nanghihikayat (persuade), kawilihan at sa testoksong nangangatwiran (justify), o tumatalakay hinahangaan ng mga awdyens (discuss) ng isang paksa para sa mga - Isaalang-alang rin ang uri ng wika tagapakinig dapat gamitin, nakaaya-aya sa mga mambabasa o tagapakinig Masusukat sa sineng na ito ang katatasan at husay ng mananamlumpati sa paggamit ng wika at C. Balangkas katatagan ng kanyang paninindigan - Katulad ng ibang mga sanaysay na binubuo ng introduksyon, katawan, Ano ang kailangan tandaan para magiging at kongklusyon mahusay ang isusulat na talumpati? - Balangkas ng Talumpati a) Introduksyon Karaniwang nagkakaiba-iba ang talumpati batay sa - Sa pagsulat ng paghahanda ng ito introduksyon, lagi - Sa paghahanda ito, kinakailangan tandaan itong pinagiisipan, na ang mahusay na talumpati ay dapat sapagkat kailangan nagbibigay-impormasyon, ito kumuha sa interes nakakapagpapaunawa, nakapagtuturo, at ng awdyens, sa nahihikayat ang mga konspeto, at bahaging ito, paninindigan sa mga nanood at tagapakinig ipinapakilalang paksa na maaaring sa Mga Dapat Isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati pamamaraan ng - Nais mo bang natutunan ang pagsulat ng pagtatanong, talumpati paggamit ng mga - Kung ganon, dapat mo tandaan ang kasabihan, o kaya’y sumusunod ng gabay sa pagsulat ng sa pagbati talumpati b) Katawan Kabilang sa mga dapat isaalang-alang sa pagsulat - Sa gitnang bahagi ng talumpati naman, ipinapahayag D. Paghahanda ang mahahalagang a) Mayroong tumawag Talumpating punto na maaaring sa maisusulat pa pamamagitan ng - Ihanda ang iyong sarili na paglalahad, maisip ng mabuti sa paksa, pangangatwiran, na talumpating iyong paglalarawan, at pagsusulat pagsasalaysay - Palaging isipin na - Ang mga nabanggit mahalagang mapukaw ang na pamamaraan ng interes sa makikinig/awdyens pagpapahayag ay sa talumpati at mauunawan may papaliwanag sa nila ang punto na bibigkas huling bahagi ng - Pag-isipang ang paksa talakayan b) Mayroon ding tinatawag ng Talumpating Hindi Maisusulat c) Kongklusyon - Sa oras na malaman mo na - Bilang tatapos ng ang punto o isyu kailangan talumpati, bigyan ng talumpati linawin kinakailangan ito ng ang pag-iisip kongklusyon, dito - Wag masyadong nabanggit nilalagom ang ng maliit na detalye bagkus pangunahing punto at ay lagumin ang nasa isip ito rin ang huling - Mahalagang magsalita nang bahagi sa pagsusulat may kabagalan upang ng talumpati o kaya maunawaan ang mga pagbigkas nito nakikinig ng iyong sinasabi at - Sa pamamagitan ng makapagisip ka rin sa pagbubuod sa proseso at sumagot ng mahahalagang matalinghagang pananalita puntong tinalakay, at mga tayutay magagawa mong mangiwan ng Iba’t Ibang Uri ng Talumpati Ayon sa Paghahanda mahahalagang - Nabanggit na sa unang bahagi ng aralin ito mensahe/diwa sa na karaniwang nakakaiba ang talumpati mga tagapakinig sa batay sa paghahanda ng mga ito malikhaing paraan, - May mga talumpati na kinakailang na upang masiguradong masusulat at mayroong hindi kailang tumatak talaga ang masusulat, ngunit tiyak na susubok sa mensahe sa awdyens kakayahan ng mananalumpati ng saayos ng - Paglalagom, mga kaisipan kasabihan, tanong a) Impromptu - Ay uri ng talumpati na biglaan at walang ganap na paghahanda (hindi maisusulat)  - Karaniwang makikita ang - Uri ng talumpati na isinusulat ganitong uri ng muna at pagkatapos ay pananalumpati sa mga: isinasaulo ng mananalumpati - Job interview - Masusukat dito ang husay ng - Ilang okasyon ng q&a pagbabalangkas ng - Pagkakataon ng manunulat ng kanyang pagpapakilala pagpapaliwanag at tibay ng - Hindi posibleng sa uri ito ng kanyang mga argumento pagsulat pa ng bibigkasin na bukod ba sa husay niyang talumpati, ngunit mahigpit bumigkas ang mpangangailangan dito - Halimbawa: sa kahusayan sa - Valedictory Speech pag-oorganisa, paglilinaw, at pagtatampok ng ideya nais d) Binabasang talumpati palutangin na siya rin - Higit na mas kaunti ang kauna-unahang kahingian sa alalahanin ng mananalumpati salita sa uring ito dahil lubosan ng bigyan ng oras na b) Extemporaneous paghahanda ng balangkas - Sa uring ito masubok ang sa talumpati kasanayan sa - Ganap na naisulat nang mananalumpati sa paggamit mahusay ang mga ng mga angkop na salita sa argumento loob ng sanggalin na - Inaasahan na-ensayo ang panahon bago sa pagbigkas pagbigkas - Kaiba sa impromptu ay may - Tanging inaalalahanin ang isyu, konsepto, o usa pang bisa ng tinig at bigat ng paglaalaan sa kalumpati ay pagbanggit sa nasa kaalaman na ng mahahalagahang punto ng mananalumpati kung kaya talumpati maaari pa siyang maghanda ng kaunting marka o Mga Dapat Isaalang - alang sa Pagsulat ng palatandaan upang hindi Talumpati mag paligoy ligoy ang E. Pagpapanatili ng Kawilihan ng Tagapakinig kanyang pagbigkas - Mag-isip ng teknik sa pagsulat pa lamang - Bukod pa rito, karaniwang gaya ng pagkukwento o sa paghahanda sa inoorasan ang pagsagot ng pagbikas nito mananalumpati kaya - Make sure that the audience will listen to kinakailangan ang malinaw you na maiisip bilis sa - There may be parts in the talumpati that you pagbabalangkas at husay sa will kwento so that you will catch the paninili sa pasasalita attention of the audience - Halimbawa - Matatalinghaga na pananalita at tayutay - Q&A portion ng mga F. Pagpapanatili ng Kasukdulan beauty pageant - Pinakamatinding emosyon na siyang pinakamahalagang mensahe ng talumpati c) Isinaulong talumpati - The talumpati should send the emotion for their talumpati Paraan ng Pagpapahayag ng Talumpati  1. Paglalarawan (descriptive) 3. Anyo ng Akda o Teksto (Proofreader at - Let the audience feel what you want Editor) them to feel using only words - Pahina at running head - Easy to identify because the - Tipo o font creativity of the speaker floats in this - Wastong espasyo way - Nagpapahayag ito ng mga katangian batay sa limang pandama: Mga Simbolong Ginagamit sa Pagwawasto ng a. Paningin Sinulat na Papel o Teksto b. Pandinig c. Pang-amoy d. Panlasa e. Pandama 2. Pangangatwiran (Justifying) - Nanghihikayat itong pumanig sa opinyong ng tagapagsalita (layunin) - Matitibay na argumento (made of) - Sinusuportahan ng mga ebidensya 3. Pagsasalaysay (Explaining/Storytelling) - Pagkukuwento - Mga pangyayaring ugnay-ugnay at may karakterisasyon o pag-unlad ng tauhan 4. Paglalahad (Presenting) - Sino, ano, bakit, saan, kailan, at paano - Kahulugan at kahalagahan ng isang konsepto o salita Pagwawasto ng Isinulat na Papel Inisaalang-alang ng isang proofreader sa pagwawasto: 1. Ispeling o BayBay (Proofreader at Editor) - Auto-Correct/Typo! - Pagkakamali sa ispeling at bantas 2. Diwa ng Akda (Editor) - Nilalaman - Estruktura - Kalidad (Ebidensya at Analisis) - Kalinawan - Estilo (Tono, Terminolohiya, Pormalidad, Ikatlong, Panauhan) - Sanggunian Pagsulat ng Panukalang Proyekto Mga Tanong: 1. Ano ang nais mong maging proyekto? 2. Ano ang mga layunin mo sa panukalang proyekto? 3. Kailan at saan mo ito dapat isagawa? 4. Paano mo ito isasagawa? 5. Gaano katagal mo itong gagawin? 6. May sapat bang puhunan o kapital para sa proyekto? Bago Magsulat: 1. Ano-ano ang mga suliraning nararapat lunasan? 2. Ano-ano ang mga pangangailangan ng komunidad o samahang gustong latagan ng panukalang proyekto Pormat ng Panukalang Proyekto Institusyon, ahensiya, o entidad ng pagpapasahan - Mag-aapruba - Maglalaan ng pondo Tatlong Bahagi - Simula (Rasyonal) - Katwan (Kailangan gawin at badyet) - Konklusyon (Mga benepsiyong dulot ng proyekto) Pormularyo ng Panukalang Proyekto 1. Proponent ng Proyekto (Project Proponent) - indibidwal/organisasyon - Address 3. Layunin - Mga nais matamo - Solusyon sa suliraning binanggit - Paraan kung paano makakamit 4. Plano ng Dapat Gawin